Weersverwachting deze week: 20-24 mei 2024

 Wisselvallig en zomers warm op dinsdag 

Deze maand is er in onze regio al 83 mm gevallen en daarmee is het nu al de natste maand sinds mei 2016 toen in totaal 124 mm werd opgevangen. De meeste neerslag ooit in een meimaand, sinds de metingen in 1878, viel in 2014 met 133 mm. Tevens is mei 2024 in Berkel-Enschot en Tilburg de achtste (!) maand achtereen dat we een natte maand kunnen registreren. Op andere plaatsen is in deze maand al de 100 millimeter gepasseerd als gevolg van veel neerslag in korte tijd. Dat gebeurde in het zuidoosten van Brabant en Zuid-Limburg. Zo tapte Noorbeek tot nu toe 127 mm af, gevolgd door Vaals met 117 mm, Leende en Someren met ieder 114 mm en tenslotte Waalre met 112 mm. En daar komt deze week nog vele millimeters bij. Ook gisteren, zaterdag, was het weer raak toen in de loop van de middag een gebied met regen- en onweersbuien het land binnentrokken. In Boven-Hardinxveld viel in een half uur tijd 35 mm. In Berkel-Enschot slechts 4 mm, maar daar was het onweer zelf die de dienst uitmaakte. In veertig minuten tijd werden daar tussen 16:42 uur en 17:22 uur in totaal 96 donderslagen geteld. Al die buien hoorde bij een depressie boven Duitsland die daar de afgelopen dagen plaatselijk voor overstromingen zorgde. Het zijn zulke zware buien, waardoor het KNMI ook steeds code geel afkondigde. Ook op deze eerste Pinksterdag is dat weer het geval. In de loop van de middag worden in onze regio zware buien verwacht die met onweer, hagel en windstoten tot 60 km/uur gepaard kunnen gaan. Daarbij kan in zeer korte tijd veel regen vallen met wateroverlast tot gevolg. ’s Avonds verdwijnen langzaam de buien, wordt het droog en verschijnen er opklaringen. Hierdoor kan er tegen de ochtend wat nevel of mist ontstaan waar tweede Pinksterdag ook mee van start gaat. 

Zodra alle neveligheid is verdwenen krijgen we op maandagochtend een afwisseling van wolkenvelden en zonneschijn. Maar opnieuw komen in de middag buien met donder en bliksem tot ontwikkeling waar dus weer veel neerslag kan vallen. Het KNMI heeft nog geen weerwaarschuwing doen uitgaan, maar het zal me niet verbazen dat dit nog gaat gebeuren. Daarbij wordt het, bij een zwak tot matige wind uit het noorden, een graad of 20. Inmiddels hebben we dan te maken met een depressie die vanuit het zuiden van Europa onze kant is opgekomen en inmiddels België heeft bereikt. In de loop van dinsdag komt de depressie steeds dichterbij en dat zullen we zien aan de vele sluierwolken. In de middag neemt de bewolking toe en dan gaat het regenen. Als dit pas in de avond gebeurt dan krijgen we nog een zomerse dinsdag van zo’n 25 graden. Komt de regen eerder, dan wordt het iets minder warm. Op woensdag schuift de depressie door richting de Noordzee en dan krijgen we te maken met perioden met regen en volgt er afkoeling. Warmer dan 18 graden zal het op woensdag niet worden en de zon zullen we vrijwel niet zien. Ondertussen beginnen hogedrukgebieden zich te roeren en deze zorgen ervoor dat de depressie verder naar het noorden worden geduwd. Vanaf donderdag krijgen we dan ook beter weer met een mix van wolken en zon met elke dag kans op een buitje. Temperaturen lopen daarbij op naar een graad of 22 in het weekeinde. 

Prettige week!

Het Weernieuws: Pinksterweer 2024

 De oorsprong van Pinksteren ligt in de Mozaïsche wetten die aan het volk Israël gegeven waren na hun exodus uit Egypte. In het Bijbelboek Leviticus staat dat op de vijftigste dag, op de dag na de zevende sabbat vanaf Pesach nieuwe offers voor God moest worden gebracht, als een soort afsluiting van Pesach. Het feest werd ook wel het 'wekenfeest' genoemd. Er moesten 'eerstelingen' van de graanoogst en het vee worden geofferd en er moest een samenkomst worden gehouden en niemand mocht zijn gewone werk doen. In het christendom werd het wekenfeest 'Pinksteren' genoemd, naar het Griekse woord 'pentekostos' (=vijftigste). Tijdens het pinksterfeest wordt herdacht dat de Heilige Geest, de derde persoon van de drie-eenheid, neerdaalde uit de hemel op de apostelen. De Heilige Geest openbaarde zich zichtbaar als vuur en hoorbaar als wind. Pinksteren valt altijd op de 7e zondag na Pasen. 

Als we kijken naar het weer dan heeft Pinksteren de beste weercijfers van alle feestdagen. Zon en warmte overheersen gewoonlijk met Pinksteren, waarvan de uiterste data vanaf 10 mei tot en met 13 juni liggen. Gemiddeld is deze periode de zonnigste van het jaar met dagelijks zo'n 7 à 8 uur zon (soms meer dan 15 uur, zoals vorig jaar) en een middagtemperatuur van 15 à 16 graden aan zee tot 18 à 20 graden in het binnenland. In 2008 viel deze op 11 mei en de uiterste datum van 13 juni hebben we in 1943 gehad. 

TEMPERATUUR

Uiteraard kan het weer van jaar tot jaar behoorlijk verschillen, maar de kans op warm weer is in het algemeen tamelijk groot: op 54 eerste Pinksterdagen werd het in De Bilt sinds 1901 minstens 20 graden, waarvan er 18 zomers waren met temperaturen van 25 graden of hoger. De laatste tropische Pinksteren met meer dan 30 graden hadden we in ons land in 1985, toen op 26 en 27 mei temperaturen zijn gemeten van 27 tot 31 graden. Ook in 1979 (3 juni) was eerste Pinksterdag op sommige plaatsen tropisch warm, maar in De Bilt bleef het kwik steken op 29,9°C en dat tevens de hoogste temperatuur daar ooit gemeten. Op tweede Pinksterdag daarentegen werd in De Bilt een keer de tropische grens gehaald en dat gebeurde op 29 mei 1944 met 30,0°C. Gemiddeld over beide Pinksterdagen was de warmste in 1903 toen op 31 mei en 1 juni samen een gemiddelde temperatuur van 29,3°C werd gemeten. Maar koud kan het ook zijn, want op 21 van die eerste Pinksterdagen was het in De Bilt kouder dan 15 graden. Zoals in 2021 toen het kwik bleef steken op 14,9°C. Acht jaar geleden werd het op 15 mei 2016 in Tilburg zelfs 12,6°C en in De Bilt 12,1°C. Alleen op 31 mei 1936 was het nog kouder met 11,6°C. Ook in 2001 was het behoorlijk fris toen Berkel-Enschot op 3 juni 14,2°C noteerde en De Bilt 13,0°C. De laagste minimumtemperatuur ooit gemeten met Pinksteren vond plaats op tweede Pinksterdag op 1 juni 1936 toen het kwik in De Bit zakte naar 0,0°C. Voor eerste Pinksterdag staat het kouderecord daar op 0,9°C waargenomen op zowel 19 mei 1907 als op 20 mei 1956. 

NEERSLAG

Voor wat betreft neerslag kunnen we zeggen dat sinds 1906 ongeveer de helft van de Pinksterdagen droog verloopt en de andere helft met wat neerslag. Volledig verregende Pinksterdagen zijn uitzonderlijk. Op slechts vijf dagen viel op eerste Pinksterdag meer dan 10 mm. De laatste keer gebeurde in 2022 (5 juni) toen De Bilt op Pinksterzondag 25,9 mm opving, waarmee het record uit 1945 met 23,3 mm uit de boeken werd geschreven. Op andere plaatsen was er op die dag sprake van een zondvloed. Het regende vanaf het middaguur tot in de avond en dat leverde indrukwekkende neerslaggegevens op: Geldermalsen 76 mm, Veghel 65, Budel 64, Waalwijk 61, Herwijnen 56, St. Hubert 54, Alterweerderheide 51, Eindhoven 48, Arcen 39 en in mijn eigen Berkel-Enschot werd 38 mm afgetapt. Op amateurstations is in de buurt van hetzelfde Geldermalsen 95 tot meer dan 100 mm gemeten. Niet normaal. Deze plens met regen zorgde voor een nieuw neerslagrecord van 5 juni, want dat stond eerst nog op 46 mm waargenomen in Deelen in 2011. Een dag later, tweede Pinksterdag, was het noorden van het land de klos. Zo kreeg Uithuizen 33 mm in de regenmeter, Terschelling 28, Leeuwarden 21, Lauwersoog 20 en Eelde 19 mm. De Bilt registreerde op die tweede Pinksterdag 11,4 mm, waardoor het totaal van Pinksteren op 37,3 mm kwam. En dat was niet genoeg om het record van 42,2 mm uit 1945 te breken, waarmee Pinksteren in zijn geheel de op één natste is geworden sinds 1901. 

Ook op 13 juni 2011 (tweede Pinksterdag) kwam het met bakken eruit, waarbij 59 mm geregistreerd werd en dat is bijna de maandhoeveelheid van juni. Vaak komen enorme neerslaghoeveelheden voort uit onweersbuien na zeer hoge temperaturen. Zo zagen we dat gebeuren in 1985 (26 mei) wat ontaardde plaatselijk met tientallen millimeters regen. In 2003 passeerde op eerste Pinksterdag (8 juni) een bijzonder actieve buienlijn met onweer en zelfs windhozen. Ook op Pinksteren 2004 (30 mei) leidde het warme weer met zomerse temperaturen in het oosten tot hevige buien, waarbij plaatselijk meer dan 30 mm viel. Zeer warm weer is voor deze tijd van het jaar nog vrij uitzonderlijk en leidt gemakkelijk tot onweer. 

STORM

De waarschijnlijk slechtste Pinksteren uit de geschiedenis beleefde ons land in 1860 toen een zware storm met windstoten van meer dan 120 km/u op 26 en 27 mei enorme schade aanrichtte. In Utrecht werden windsnelheden gemeten van 115 km/u en in Vlissingen waaide het nog harder met 151 km/u. Het gevolg was dat een deel van de Scheveningse vloot verloren ging. In die tijd bestond er nog geen weersverwachting en was zo'n storm een ramp. Die beruchte Pinksterstorm bracht toenmalig KNMI-directeur Buys Ballot op de gedachte om stormwaarschuwingen te geven, waardoor Nederland als één van de eerste landen een stormwaarschuwingsdienst kreeg die in 1864 van start ging. 

ZONNESCHIJN

De zon zien we eigenlijk altijd wel op eerste Pinksterdag. De jaren 1937, 1973 en 1992 zijn de enige uitzonderingen, waarbij deze dag in De Bilt zonloos verliep. In 1973 en 1992 werd dat wel gecompenseerd met een zeer zonnige tweede Pinksterdag, maar dat gebeurde niet in 1937 die de boeken ingaat als de somberste Pinksteren ooit waargenomen. Op tweede Pinksterdag scheen de zon namelijk 0,3 uur. Op de tweede plaats staat overigens 1965, waarbij zowel op eerste als tweede Pinksterdag 0,2 zonuren werden waargenomen en het totaal van Pinksteren op 0,4 uren zonneschijn kwam. Recordzonnig daarentegen verliepen Pinksteren 1903 en 1929 met in totaal 28,1 zonuren. Daarbij voert eerste Pinksterdag de lijst aan met maar liefst 16,4 uren zonneschijn. Vier jaar geleden was het ook een zeer zonnige Pinksteren met in totaal 27,4 zonuren verdeeld over 15,2 uur op eerste Pinksterdag en 12,2 zonuren de dag erna. Maar wat dacht je van vorig jaar (28 mei): op eerste Pinksterdag scheen de zon in De Bilt 11,2 uur en een dag later 14,5 uur. 

PINKSTERWEER 2015-2023

Vorig beleefden we op 28-29 mei één van de mooiste Pinksteren. Op beide dagen wisselden zon en hoge sluierwolken elkaar af met in totaal ruim 26 zonuren. Het bleef droog en de temperatuur liep in Berkel-Enschot op naar 25,2°C op eerste Pinksterdag en 20,4 op tweede Pinksterdag. Wel stond er eer matige noordenwind, kracht 4. In 2022 viel Pinksteren op 5 en 6 juni. Deze verliep ’s middags kletsnat, waarbij we alleen in de ochtend af en toe de zon zagen. Met 21,9°C was het wel een warme dag, maar op tweede Pinksterdag gingen we terug naar 19 graden. Ook toen hadden we een droge ochtend, gevolgd door regen in de middag en avond. In 2022 (23-24 mei) hadden we een tweedeling met Pinksteren. Pinksterzondag verliep droog met een afwisseling van zon en wolken. Pas in de loop van de avond begon het licht te regenen en dat hield de hele tweede Pinksterdag aan. Met 16 tot 17 graden op beide dagen was het een frisse Pinksteren rondom Tilburg. Pinksteren 2020 daarentegen behoort, net als vorig jaar, tot één van de mooiste ooit. Het zeer zonnige, droge en warme weer van die laatste weken wist van geen wijken en zette met Pinksteren gewoon door. Op zondag 31 mei werd het in Berkel-Enschot 23,6°C met alleen maar zonneschijn afgewisseld met sluierwolken. Een dag later werd op de eerste dag van de meteorologische zomer meteen de zomerse grens van 25 graden bereikt: 27,4°C en een dag na Pinksteren werd het op 2 juni zelfs tropisch tot 30,6°C in Tilburg. Nadeel op beide dagen was de zonkracht, want die was erg hoog waardoor je snel verbrandde. Van neerslag was geen sprake en de scheen op beide Pinksterdagen in Berkel-Enschot maar liefst 29 uur! 

Vijf jaar geleden startten we met een onstuimige Pinksterzaterdag, waarbij in Brabant windstoten werden geregistreerd van zo’n 70 km/uur en 90 km/u aan de kust. Maar met Pinksteren zelf (9-10 juni 2019) was het rustig en kregen we een afwisseling van wolken en zonneschijn. Op eerste Pinksterdag was het vooral sluierbewolking. Later op de dag werd deze zo dik dat er enkele druppels uitvielen. Een dag later passeerde op het einde van de middag een buienzone dat gepaard ging met onweer wat nog twaalf donderslagen opleverde. De temperaturen lagen op beide dagen boven de 20 graden met respectievelijk 22,2°C en 24,3°C. In 2018 was het tijdens de Pinksterdagen zomers warm die overigens met mist begon. Toen de zon erdoor kwam liep het kwik op eerste Pinksterzondag naar de 26,0°C. Een dag later werd het zelfs nog iets warmer met 27,7°C. Maar toen werd de warmte in de Limburgse heuvels afgestraft met noodweer: in Noorbeek viel op tweede Pinksterdag (21 mei) in korte tijd 40 mm. In Berkel-Enschot onweerde het pas laat op de avond, maar neerslag viel er niet. In 2017 (4-5 juni) was het prima weer. Het bleef op beide dagen droog en de temperatuur lag op eerste en tweede Pinksterdag op respectievelijk 21,6°C en 23,9°C. Daarbij wisselden zon en wolken elkaar af. In 2016 (15-16 mei) beleefden we daarentegen een zeer koude en natte Pinksteren. De temperaturen zakten tot 11 á 13 graden, waarbij het Pinksterweekend uitzonderlijk koel verliep. Het werd de koudste Pinksteren sinds 1951 en de op één na koudste eerste Pinksterdag ooit! Daarnaast viel er op beide dagen buien of wat lichte regen. Pinksteren 2015 kende twee gezichten. Een prachtige eerste Pinksterdag (24 mei 2015) met 13 uur zonneschijn en temperaturen die opliepen naar 22 graden. Een dag later was het echter somber en half tot zwaar bewolkt. In de nacht en ochtend viel daar wat lichte regen uit en warmer dan 17 graden werd het niet. 

PINKSTERWEER 2014 - ONWEER

Tien jaar geleden beleefden we één van de warmste pinksterdagen (8-9 juni) en dat hebben we geweten. Het werd dan wel in 2014 op beide dagen meer dan 28 graden, maar het weerbeeld viel tegen. Er was veel bewolking en er vielen buien, waarvan sommige gepaard gingen met hagel en onweer. Op Pinksterzaterdag werd het in Brabant nog tropisch met bijna 31 graden. Maar de atmosfeer werd onstabiel wat gevolgen had voor de pinksterdagen. In de ochtend van eerste Pinksterdag vielen de eerste buien en in de nacht naar tweede Pinksterdag werden we wakker geschud met 14 donderslagen in Berkel-Enschot. Vervolgens trok aan het begin van de middag een onweersgebied over het midden van Brabatn met tientallen donderslagen, waarbij het vijf minutenlang heeft gehageld en er zware windstoten werden geregistreerd. Noodweer dus. In de avond volgde de laatste onweersbui die 15 donderslagen telde. Kortom, het was een onweerstaanbare Pinksteren 2014. 

PINKSTERWEER 2007-2013

In 2013 kregen we opnieuw twee verschillende pinksterdagen te zien. Eerste Pinksterdag (19 mei) was prima met heel veel zonneschijn en temperaturen die in de middag opliepen naar 18 tot 19 graden. Het bleef droog. In de avond werd het echter zwaar bewolkt en dat hoorde bij een neerslaggebied dat op tweede Pinksterdag over ons land trok. Alleen in de nacht naar tweede Pinksterdag viel rondom Tilburg wat regen, maar voor de rest van de maandag bleef het gewoon droog. Het was wel somber, want de zon kwam er de gehele dag niet aan de pas en het was behoorlijk koud met een temperatuur die met moeite de 13 graden haalde. Pinksteren 2012 was om door een ringetje te halen. Op beide dagen (27-28 mei) bepaalde zonneschijn het weerbeeld met soms wat hoge sluierbewolking. De kwikstanden lieten daarbij zomerse waarden zien van respectievelijk 28 en 27 graden. In 2011 (12-13 juni) hadden deze feestdagen ook verschillende weerbeelden. Op eerste Pinksterdag begonnen we nog zonnig dat langzaam overging in sluierbewolking en in de nacht gevolgd door regen. Op tweede Pinksterdag daarentegen was het meest bewolkt. Verspreid viel in het land wat lichte regen en op sommige plaatsen was het zelfs helemaal droog gebleven. De kwikstanden lagen op niveau met op beide dagen een graad of 21. De jaren 2010 en 2009 waren opnieuw mooi. In Tilburg werd het op beide dagen (23-24 mei 2010) zomers met 26,7°C bij volop zonneschijn. Vijftien jaar geleden (31 mei-1 juni) was het ook erg zonnig en deze liet de temperatuur eveneens naar zomerse waarden stijgen. Op eerste Pinksterdag werd het in 2009 in Berkel-Enschot 25,2°C en een dag later werd het nog warmer met ruim 28 graden. Wel ontstond in de middag een onweersbui, maar neerslag leverde dat niet op. Ook in 2008 was Pinksteren prachtig met gemiddeld 27 graden in Tilburg.  Heel anders dan in 2007 toen het sombere Pinksteren waren op 27 en 28 mei. Het was meest bewolkt weer, waaruit later op tweede Pinksterdag zelfs wat lichte regen viel. Was het op zondag nog een graad of 20, de dag erop werd het slechts 16 graden. 

Dit jaar moeten we rekening houden met buien in de middag. Beide Pinksterdagen gaan nog van start met droog en vrij zonnig weer. Maar in de loop van elke Pinksterdag ontstaan er stapelwolken die uit kunnen gaan groeien tot buien die met onweer gepaard kunnen gaan. Met 22 graden op zondag en 20 op Pinkstermaandag zijn het prima kwikstanden voor de tijd van het jaar.

Weerspreuk van de week: 17-23 mei 2024

 

Het onweer in de zonnige mei,

doet de koren bloeien op de hei.

 

Een natte mei,

geeft boter in de wei.

Weekendweersverwachting: 18-19 mei 2024

 Met Pinksteren knapt het weer tijdelijk op 

Een stabiele warme periode zit er tot dusver gewoon niet in. Steeds wordt deze afgestraft met regen- en onweersbuien en dan daalt de temperatuur weer. Deze week begon zomers met vanaf zondag vier dagen achtereen temperaturen van minstens 25 graden. De hoogste temperatuur werd afgelopen dinsdag gemeten toen in Berkel-Enschot het kwik naar de 29 graden ging. Tevens de hoogste temperatuur van het jaar tot nu toe. Maar op die dinsdag vond de natuur het wel genoeg en liet de atmosfeer in de avond letterlijk exploderen met wolkbreuken in Oisterwijk en Kaatsheuvel tot gevolg. In Nuland viel zelfs een boom door een felle windstoot. In zeer korte tijd viel zoveel neerslag dat straten en kelders onder water liepen. In Berkel-Enschot goot het ook met bakken er uit (14 mm in tien minuten tijd) en daar begonnen de wasbakken en toiletten te borrelen. Gelukkig bleef het daarbij en trokken de buien snel weg. Het koelde ook meteen snel af, want de temperatuur zakte meer dan tien graden terug naar een graad of 18. Op woensdag werd het dan ook niet warmer dan een graad of 19 met perioden met regen in de middag en avond wat in Tilburg nog 10 mm opleverde. In Flevoland viel de meeste neerslag met in Almere 35 mm en in Zeewolde 38 mm. Afgelopen nacht viel er lichte regen, wat vanochtend leidde tot mist. Overdag loste deze snel op en kwam er weer buien opdraven wat nog 4 mm opleverden. In totaal is er in deze maand in onze regio alweer 64 mm in de regenmeter opgevangen wat nu al bijna de maandhoeveelheid is van 68 mm. Gezien de neerslagverwachtingen voor de komende dagen kunnen we nu al spreken van een kletsnatte maand. De zoveelste al dit jaar. Op het einde van de middag werd het eindelijk droog in Brabant, maar dat kan niet vanaf Gelderland tot aan Friesland gezegd worden. Voor vier provincies werd tot 20:00 uur zelfs code geel afgekondigd voor onweersbuien met lokaal veel neerslag en kans op hagel. Kortom, we bevinden ons nog steeds in een onstabiele atmosfeer en dat gaat door tot in het Pinksterweekeinde. 

We bevinden ons namelijk in een omvangrijk lagedrukgebied met een komen en gaan van buien. We zien wel een hogedrukgebied, maar die ligt midden op de Atlantische Oceaan en kan ons niet bereiken. De vrijdag start overwegend droog met veel bewolking. In de middag gaat het regenen en dat duurt tot in de avond, waardoor er zo’n 10 millimeter kan vallen bij een graad of 18. In het Pinksterweekeinde begint het weer langzaam op te knappen. Dat zien we nog niet op de zaterdag die met regen begint en in de middag overgaat in buien. Wel gaat de temperatuur omhoog richting de 20 graden. Op zondag, eerste Pinksterdag valt er in de loop van de dag nog een enkele bui, waarbij zon en wolken elkaar afwisselen. Opnieuw wijst het kwik zo’n 20 graden aan. Tweede Pinksterdag is meteen de mooiste van zowel Pinksteren als van de hele volgende week. Het blijft namelijk droog! Met een mix van zonneschijn en wolkenvelden wordt het met 21 graden nog iets warmer. En doordat er weinig wind staat zal het lenteachtig aanvoelen. Geniet er maar van, want daarna keren neerslaggebieden keihard weer terug. Dinsdag ziet er op dit moment zelfs kletsnat uit, waarbij er meer dan 20 millimeter kan vallen. Wel wordt het met 23 graden wat warmer, maar dat is dan ook het enige goede eraan. Vanaf woensdag dalen de temperaturen naar een graad of 20 en blijft het wisselvallig. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 12-16 mei 2024

 Wisselvallig en minder warm 

Gisteren, 11 mei, zijn de IJsheiligen van start gegaan die tot en met de 14e zullen duren. De IJsheiligen ontlenen hun benaming aan het gevaar van koud voorjaarsweer voor het gewas, dat in deze tijd in volle bloei staat. Een late vorstnacht kan nu veel schade aanrichten. Het is echter niet zo dat tijdens de IJsheiligen de kans op een overgang naar koud weer groter is dan op andere dagen in het voorjaar. Abrupte klimaatveranderingen, die onder andere het gevolg zijn van het nog relatief koude zeewater, zijn kenmerkend voor dit hele jaargetijde en kunnen ook in juni nog voorkomen. Wel neemt na half mei de kans op vorst sterk af en aan het eind van deze maand zijn temperaturen onder nul heel uitzonderlijk. In dat opzicht markeren de IJsheiligen meestal de overgang naar een periode met een meer zomers karakter. En dat laatste hebben we geweten. Want meteen op de eerste dag van de IJsheilige St. Mamertus steeg de temperatuur in het midden van Brabant naar de zomerse waarde van 25 graden. Op deze Moederdag wordt het nog iets warmer en kan het 26  graden worden. 

Naast dit zomerse weekeinde gebeurde er nog iets prachtigs in de afgelopen nachten: het noorderlicht. Dit was zelfs in Brabant te zien en dat is vrij uniek. Het noorderlicht, ook genoemd Poollicht of Aurora Borealis komt voor als er geladen deeltjes van de zon met bijvoorbeeld zuurstof- en stikstofatomen hoog in de atmosfeer reageren. Deze geladen deeltjes van de zon komen vrij in bijvoorbeeld een zonnewind, maar ook vooral tijdens een uitbarsting op de zon (ook wel een zonnevlam genoemd). Zo'n zonnevlam kan dan heel veel van deze geladen deeltjes richting de aarde sturen. Een deze keer was er sprake van een ongekend heftige geomagnetische storm die de aarde raakte. Vanwege het magneetveld van de aarde bereiken deze geladen deeltjes niet het aardoppervlak, maar worden ze afgebogen naar de poolstreken. En dan komt er een magisch kleurenspel voor. Vooral in de nacht van vrijdag op zaterdag leek het wel een lichtshow. Urenlang danste het noorderlicht boven ons land. Afgelopen nacht was het af en toe zichtbaar. 

Terug naar deze zondag die fantastisch is begonnen met een stralende zon die afgewisseld werd met een reeks vliegtuigstrepen. Temperatuur loopt vanmiddag daarbij op naar een zomerse waarde. In de loop van dag zien we sluierwolken verschijnen die steeds dikker worden en daarbij kan in de avond al een (onweers)bui vallen. Een Scandinavisch hogedrukgebied is de oorzaak van dit prachtige en vooral zonnige weer dat vanaf Hemelvaartsdag van start ging. Bij Ierland komt vandaag echter een depressie tot ontwikkeling met uitlopers tot onze regio. Dat verklaart de toename van de bewolking en de kans op buien. Op maandag en dinsdag blijft de depressie op haar plek liggen. De wind draait naar het zuiden, waardoor de aanvoer van warme lucht in stand blijft en kan het op maandag nog 23 en dinsdag zelfs 26 graden worden. Maar er wordt wel onstabiele lucht aangevoerd. Beide dagen beginnen met een afwisseling van zon en wolken en in de middag en avond ontstaan er buien die met onweer gepaard kunnen gaan. Vanaf woensdag tot in het weekeinde wordt het minder warm en laat de thermometer waardes zien van gemiddeld zo’n 20 graden. Dat is warm voor de tijd van het jaar en ook het enige positieve, want daarnaast is het behoorlijk wisselvallig met perioden met regen en/of buien. We komen namelijk onder invloed van lagedrukgebieden die de hogedrukgebieden om ons heen op afstand houden. 

Prettige week!

Het Weernieuws: April 2024

 VRIJ WARM, EXTREEM NAT en SOMBER

April was een maand met twee gezichten, waarbij koude en warme periodes elkaar afwisselden. De warmte overheerste, waardoor deze in de top-10 belandde van warmste grasmaanden ooit. We noteerden de eerste officiële warme dag van het jaar en ook de eerste lokale zomerse dag. Maar het meest opvallende is wel de neerslag die bijna recordnat was voor april. Tenslotte was het een sombere maand. 

TEMPERATUUR

Met een gemiddelde etmaaltemperatuur van 10,8°C in De Bilt tegen 9,8°C normaal was deze april een vrij warme maand. Het komt daarmee op de 9e plaats van warmste aprilmaanden ooit. Het zuiden was het warmst met zowel in het Zeeuwse Westdorpe als in het Limburgse Arcen een gemiddelde van 11,2°C. Veel frisser was het rond de Waddeneilanden met op Terschelling gemiddeld 9,8°C. In Berkel-Enschot kwam het gemiddelde uit op 11,7°C. Deze was verdeeld over een gemiddelde middagtemperatuur van 16,0°C (normaal 16,3°C) en in de nachten was het gemiddeld 7,3°C tegen normaal 5,4°C. De laatste drie jaar was april juist kouder dan normaal. In 2021 was het gemiddeld 6,7°C, in 2022 9,3°C en vorig jaar 8,7°C. 

De verschillen tussen de eerste en tweede maandhelft waren echter heel groot. We begonnen meteen met hoge kwikstanden voor de tijd van het jaar met op de eerste april een temperatuur van 15,4°C in het midden van Brabant. Daarna koelde het iets af, maar vanaf de 5e stroomde zeer zachte lucht onze regio binnen wat we te danken hadden aan stormdepressie ‘Kathleen’. Overdag werd het in het zuiden al 18 tot 19 graden en een dag later werd het heel warm, waarbij lokaal de eerste zomerse dag van dit jaar werd geregistreerd. Berkel-Enschot en Tilburg noteerden 26,0°C en Arcen 25,7°C en daarmee werden de hoogste temperaturen van deze maand bereikt. Op deze 6e april werd zowel de eerste lokale als de eerste officiële warme dag van minstens 20 graden van het jaar genoteerd; De Bilt had namelijk 24,1°C. Daarmee werd het zelf de warmste 6e april ooit waargenomen sinds 1901. Het record uit 2020 met 23,0°C wordt daarmee naar de tweede plaats verdreven. Landelijk gezien werd het record ook gebroken, want in Arcen steeg het kwik dus naar 25,7°C. Op diezelfde plaats werd het in 2020 nog 24,5°C, wat het oude record was. Ook de dagen erna bleef het, met op 7 en 8 april middagtemperaturen van minstens 20 graden, vrij warm. Ook de nachten waren tussen 5 en 9 april boterzacht met gemiddeld 10 tot zelfs 13 graden, tegen normaal een graad of 5. 

Die warme periode van 5 tot en met 8 april, heeft gezorgd voor maar liefst vier nieuwe datumrecords voor wat betreft de gemiddelde etmaaltemperatuur. En eigenlijk moet je zeggen dat dit de beste kwalificatie is van warmste dag ooit in plaats van de hoogste temperatuur op die dag. En daar gaan we dan. Op 5 april werd het gemiddeld in De Bilt 13,4°C (vorige record 12,7°C uit 1957), op 6 april gemiddeld 18,0°C (vorige record 15,1°C uit 1960), op 7 april 16,8°C (vorige record 15,6°C uit 2014) en op die 8e april werd het over 24 uur gemiddeld 15,3°C, waarmee het record uit 2018 met 15,2°C net werd verslagen. Vervolgens koelde het af en dook het kwik tot en met de 10e onder de 20 graden. Daarna keerde het warme weer voor twee dagen even terug. De wind draaide naar het zuiden en meteen konden we enkele warme dagen noteren; Berkel-Enschot registreerde met 25,0°C op 13 april zelfs de tweede zomerse dag van deze maand. Deze periode werd afgesloten met regen- en onweersbuien en toen die voorbij waren stroomde koude lucht het land binnen. Daarbij werd tot en met de 26e de 15 graden niet meer gehaald. Ook de nachttemperaturen daalde flink tot richting het vriespunt. Op 17 april kwam de temperatuur niet of nauwelijks boven de 10 graden en in de nacht vroor het plaatselijk licht; Twenthe noteerde -0,4°C. Een dag later vroor het ook in Deelen, Twenthe, Hoogeveen, Woensdrecht, Wijk aan Zee en Eelde had met -2,3°C de laagste temperatuur. Aan de grond vroor het op veel plaatsen enkele graden en in Eelde daalde de temperatuur naar matige vorst met -5,7°C. Een paar dagen later beleefden we de koudste nacht en tevens de laagste minimumtemperatuur van de maand. Vrijwel overal in het land dook het kwik onder het vriespunt, waarbij het aan de kust het koud was met -3,5°C in Wijk aan Zee. In Eelde werd het -3,4°C en in Twente -3,3°C. Aan de grond vroor het opnieuw matig met wederom op vliegveld Eelde: -7,1°C, gevolgd door Woensdrecht met -6,1°C en in Hoek van Holland werd het -5,5°C. In de laatste week van april kroop de temperatuur langzaam omhoog van 11 graden op de 24e tot bijna 25 graden op 30 april in Berkel-Enschot, Hupsel en Twenthe. Toen Koningsdag 2024 aanbrak kwam er een einde aan een koude periode die op 15 april begon. Het kwik steeg namelijk naar bijna 18 graden in zowel Tilburg als Berkel-Enschot. En zo’n hoge temperatuur hebben we sinds de 13e niet meer gehad toen het meteen zomers was. 

April kende in De Bilt slechts één vorstdag (-1,9°C op 23 april) en normaal zijn dat er vier. In het (zuid)oosten waren er regionaal drie vorstdagen. Het aantal warme dagen van minstens 20 graden kwam in De Bilt uit op vijf en dat is precies het langjarig gemiddelde. In het zuiden werden zeven van zulke dagen geteld, zoals in Berkel-Enschot. Een zomerse dag van 25 graden of meer registreerde alleen Limburg en delen van Brabant. Berkel-Enschot had zelfs twee van zulke dagen. 

NEERSLAG

Met gemiddeld over het land van 82 mm tegen 40 mm normaal, was april een extreem natte maand. In 1932 viel gemiddeld 93 mm en staat op de eerste plaats van natste aprilmaanden ooit. In 1998 viel gemiddeld over het land 92 mm. Vorig jaar verliep april ook kletsnat met 79 mm. Op veel plaatsen viel dit jaar meer dan twee keer de normale maandhoeveelheid. In De Bilt viel 98 mm en dat is goed voor de tweede plek in de lijst met natste aprilmaanden sinds het begin van de metingen. Alleen april 1965 was nog natter met 108 mm. Ook het aantal droge dagen lag met zeven ruim onder het gemiddelde van 13 à 14. 

Het natst was het in het midden van het land, met Lelystad als natste station met 123 mm. Op de Veluwe, de Utrechtse Heuvelrug en in de Flevopolder viel plaatselijk nog meer, met 130 tot 150 mm. Woudenberg had met 149 mm de meeste neerslag. In Biddinghuizen viel 134, in Soest 132 en in Voorthuizen 131 mm. Dat is maar liefst drie keer meer dan normaal. Het minst nat was het in Limburg met 50 tot 70 mm, waarbij in Maastricht 57 mm werd afgetapt, gevolgd door Montfort met 59 mm en Arcen met 63.  De natste Brabant plaats was Cuijk waar 106 mm werd opgevangen en in Vierlingsbeek werd ‘slechts’ 72 mm opgevangen. In Berkel-Enschot steeg de regenmeter tot 85 mm tegen normaal 48 mm over de periode 1998-2023. Op vier dagen viel daar geen neerslag en bleef het droog. Daarnaast viel op 16 dagen minstens één millimeter, waarbij 16 april de natste dag was toen er 23 mm naar beneden kwam. Naast regen kwamen ook onweersbuien voor en dat vond plaats op 15 en 17 april. Dit ging gepaard met hagel. Op 17 april kleurde het centrum van Tilburg rondom 10:40 uur zelfs helemaal wit van de hagel en de temperaturen daalde daardoor naar 3 tot 4 graden! Over hagel gesproken, op de 24e vielen er in de middag alleen maar hagelbuien. 

Deze maand ging meteen nat van start. In de eerste drie dagen viel in Berkel-Enschot 15 mm. Buien en van tijd tot tijd regen hebben daarvoor gezorgd. Op 4 april kwamen ook buien opzetten met in Herwijnen 18 mm, gevolgd door Cabauw en Deelen met ieder 16 mm. In Brabant waren de natste plaatsen Eindhoven en Woensdrecht met respectievelijk 10 en 9 mm; Tilburg ving 7 mm op. Op 16 april was het een komen en gaan van buien, waarbij in Berkel-Enschot 23 mm werd opgevangen. Het Limburgse Ell ving 20 mm op en Voorschoten 18 mm. Daarmee was het landelijk gezien de op één natste 16e april ooit gemeten en bleef het record uit 2009, met 26 mm gemeten in Eindhoven, staan. De dag van 19 april was een barslechte dag. De regen in de ochtend ging over in buien die de hele dag aanhielden. Daarbij tapte Berkel-Enschot nog 8 mm af. Deelen, Lelystad en De Bilt kregen nog 17 mm in de regenmeter. Daarmee werd het officieel de op één na natste 19e april ooit waargenomen sinds 1901. Het record in De Bilt bedraagt namelijk 19 mm waargenomen in 1910. Twee dagen later vielen in Limburg buien die met hagel en zelfs sneeuw gepaard gingen. Op de Vaalserberg was sprake van sneeuwbuien overgaand in lichte sneeuw. Het geeft maar aan in wat voor koude lucht we zaten dat rechtstreeks vanaf de poolstreken werd aangevoerd. 

Het jaar 2024 is op de kletsnatte tour. Het is al de derde maand die natter verloopt dan normaal. Alleen maart was iets droger dan gebruikelijk. Gemiddeld valt in de eerste vier maanden van het jaar 239 mm. Dit jaar staat de teller op 344 mm en daarmee zijn de eerste vier maanden van het jaar de natste ooit. In 1988 viel van 1 januari tot en met 30 april 340 mm en in 1995 viel 338 mm. 

ZONNESCHIJN

De zon scheen in april gemiddeld over het land 167 uur tegen 196 zonuren normaal, waarmee de maand aan de sombere kant was. Toch was de zonneschijn wel redelijk gelijkmatig verdeeld over de maand; er waren weinig uitgesproken zonnige of sombere dagen. Op de 11e scheen de zon in een groot deel van het land helemaal niet; de meeste stations telden dan ook één sombere (zonloze) dag en dat is normaal voor april. In Limburg verliep de maand het somberst, met in Maastricht 135 zonuren gevolgd door Arcen met 136 uren. De meest zon zagen ze langs de kust met in Vlissingen 185 zonuren en Den Helder en Hoek van Holland met ieder 184 uren zonneschijn. In Tilburg en Berkel-Enschot scheen de zon in deze aprilmaand  161 uur tegen 201 uur normaal. Daarbij werd die eerder genoemde zonloze dag genoteerd en op twee dagen was het zeer zonnig en scheen de zon minstens 10 uur en dat waren 10 en 13 april.