Weekendweersverwachting: 19-20 maart

 Zaterdag zonnig, maar gevoelig fris. Zondag wolkenvelden

Soms kan een weersverwachting totaal de mist ingaan en dat hebben we deze week wel geweten. Het begon meteen al afgelopen weekend die somber en met 13 graden zou verlopen: het werd vrij zonnig en het kwik steeg naar 18 graden! Vervolgens de maandag die ons een enkele bui gaf, terwijl het droog zou blijven. Dinsdag was overwegend droog, terwijl een regenzone werd verwacht die in de ochtend zou overtrekken. Tja, en dan de woensdag die de warmste dag van de week zou worden met plaatselijk zelfs 20 graden. Maar op die dag werd er zand in onze ogen gestrooid, letterlijk. De bewolking kwam namelijk veel eerder onze regio binnen dan verwacht die in de loop van de middag geel tot oranjebruin van kleur werd. Saharazand was de oorzaak die met een zuidelijke stroming onze kant op kwam. Maar warmer dan een graad of 13 werd het niet. Vanochtend lag overal een dun laagjes saharastof, waardoor het erg druk was in autowasstraten. Dat kwam met name omdat het in de nacht licht had geregend. In de ochtend was het alweer droog en dat bleef het de hele donderdag. In de middag klaarde het op en steeg de temperatuur naar opnieuw 13 graden. Door de regen is het neerslagtotaal deze maand rondom Tilburg opgelopen naar 0,5 mm. En aangezien het tot het einde van de maand nauwelijks neerslag wordt verwacht wordt het de droogste maart sinds 1878. Het record staat op 3,5 mm waargenomen in 1993, gevolgd door 4,9 mm in 1929 en 9,5 mm in 1943. Dat we vanaf 1878 al neerslagwaarnemingen hebben komt door het neerslagstation in Tilburg dat sindsdien actief is. 

Hogedrukgebieden bepalen het weerbeeld. Morgen ligt er eentje boven de Noordzee en die laat de barometer gigantisch stijgen tot wel 1045 hPa. Kijk op vrijdag maar eens op je barometer. Dan zal deze ook aangeven dat we een zonnige dag krijgen en dat is ook zo. Misschien dat in de middag een enkele wolk verschijnt, maar veel stelt het allemaal niet voor. Met 14 graden is het wat zachter dan de afgelopen dagen. In de avond en nacht wordt alles kraakhelder en dan begint het ook af te koelen tot een graad of 3 op zaterdagochtend. Vervolgens trekt het hogedrukgebied naar Scandinavië waar het in de loop van de dag arriveert. Dit staat opnieuw garant voor een zonnige dag, maar echt warm zal het op zaterdag niet aanvoelen. Want de thermometer kan dan wel 14 graden aanwijzen, door de matige tot vrij krachtige wind zal het als een graad of 10 aanvoelen. Maar uit de wind en in de zon is het heerlijk. De zondag ziet er toch wat anders uit. Wolkenvelden trekken dan over afgewisseld door opklaringen en het kwik gaat omhoog naar zo’n 15 graden. Ondertussen zien we voor de kust van Portugal een depressie liggen die onze kant op komt, maar ons gelukkig niet weet te bereiken. Het gevolg is dat het hogedrukgebied gewoon op zijn plaats blijft, maar door de depressie nu een zuidoostelijke stroming op gang zal brengen. Dat betekent aanvoer van droge en vooral ook warme lucht. Vanaf maandag liggen de temperaturen elke dag op 17 tot 18 graden, waarbij de zon de hoofdrol speelt. De regenmeters blijven leeg en wellicht dat we vanaf donderdag wat wolken in de lucht zullen zien. Nu maar hopen dat deze verwachting wel uitkomt….                       

Prettig weekend!

WINTER 2021-2022: zeer zacht en nat

De winter van 2021/2022 werd voor de winterliefhebbers een debacle. Nauwelijks sneeuwpret en natuurijs was er niet. Het werd dan ook een zeer zacht winterseizoen die nat verliep bij een normale hoeveelheid zonneschijn. Opvallend is dat we zes (!) winterstormen voor onze kiezen kregen.

December 2021 was een spectaculaire maand. We begonnen met een storm, gevolgd door de eerste sneeuw van het seizoen. Daarna werd het vanaf de 12e tot 21 december zacht, gevolgd door een ijskoude kerst en we sloten af met een recordwarme 30 december en Oudjaarsdag. Ook was er op enkele dagen sprake van ijzel in sommige delen van het land. Tenslotte hebben we de zon maar weinig gezien. De start van januari was eveneens spectaculair met een recordwarme Nieuwjaarsdag die afgesloten werd met storm Corrie. Daar tussenin was het somber en grijs en leverde zelfs bijna tien mistdagen op. Heel bijzonder was de plotselinge stijging en daling van de luchtdruk op 15 januari als gevolg van een ondergrondse vulkaanuitbarsting aan de andere kant van de wereld. De maand gaat uiteindelijk de boeken in als een zachte maand die droog en somber verliep. Februari was dit jaar een zeer zachte maand, waarbij er veel regen viel. Daarnaast was het onstuimig met als hoogtepunt vier stormen, waarvan drie in een week tijd. Winterweer ontbrak volledig en leek meer op een herfstmaand. Maar neemt niet weg dat het een zonnige maand is geworden en dat kwam door de laatste week. 

TEMPERATUUR

Met een gemiddelde etmaaltemperatuur in De Bilt van 5,8°C tegen 3,9°C normaal was de winter zeer zacht en komt op de zesde plaats van zachtste winters ooit sinds 1901. De vijf zachtste winters vonden allemaal vanaf 1990 plaats. Daarmee is het de negende zachtste winter op rij, een record. In het verleden was de langste serie acht zachte winters achter elkaar, namelijk van 1971 tot en met 1978. Daarna volgde de extreem koude winter van 1979, maar zo’n winter is nu niet meer mogelijk. Wat dat betreft past afgelopen winter perfect in het plaatje van de nieuwe Nederlandse winters. Koude winters komen over tientallen jaren niet meer voor, alleen kortdurende koude perioden met sneeuw en ijs, zoals in februari 2021, zijn dan nog mogelijk. Maar vaker zal het weerbeeld herfstachtig of al lenteachtig zijn. 

Alle wintermaanden lieten een hogere temperatuur zien dan gebruikelijk. December verliep met een gemiddelde etmaaltemperatuur van 5,4°C in De Bilt ruim een graad warmer dan normaal. Daarmee was het de 11e decembermaand op rij die (veel) warmer dan normaal was. De temperatuur maakte soms grote sprongen, waardoor het vooral vlak voor en tijdens de kerst soms even winters was. Januari eindigde op een 12e plaats in de lijst van warmste januarimaanden sinds 1901 met een gemiddelde van 5,3°C (normaal 3,6°C). Met een gemiddelde temperatuur van 6,8°C tegen 3,9°C normaal kwam de sprokkelmaand op een 4e plaats van warmste februarimaanden ooit. In de periode rond de jaarwisseling werden vier dagen op rij warmterecords gebroken. Ook werd het regionaal drie dagen op rij 15 graden of warmer. Sinds de start van de metingen in 1901 was het in de periode tussen 25 december en 4 januari niet eerder tot 15 graden gekomen. De hoogste temperatuur van de winter werd dan ook in die periode geregistreerd met 15,5°C op 30 december in Eindhoven. Ook in De Bilt werd met maximaal 13,5°C het dagrecord uit 1925 verbroken. Verder lag de minimumtemperatuur extreem hoog en in Westdorpe werd het zelfs niet kouder dan 13,1°C. Nog nooit is ergens in Nederland zo'n hoge minimumtemperatuur gemeten in december. De laagste temperatuur die deze winter in het land gemeten werd was -8,7°C. Op 26 december gaf de thermometer dit aan in het noordoost gelegen Nieuw Beerta. Het vond dus plaats tijdens de kerstdagen en werd hierdoor zelfs de op twee na koudste kerst deze eeuw. Alleen tijdens de kerstdagen van 2000 en 2010 hadden we dikkere kleding aan vanwege lagere temperaturen. Ook op Oudjaarsdag was het extreem zacht. In de nacht werd het in De Bilt al 14,4°C en in Westdorpe 14,6°C. De warmterecords uit 2017 werden verpulverd, toen werd het respectievelijk 13,7°C (De Bilt) en 14,5°C (Arcen). Tijdens de jaarwisseling was het in De Bilt 11,1°C, alleen in 2007 was het nog iets zachter. Nieuwjaarsdag verliep recordwarm met in De Bilt 13,2°C, tegen 12,9°C in 2012. Maastricht kon met 15,1°C zelfs een recordvroege lokale lentedag aantekenen. Nog ooit eerder werden zo vroeg in het voorjaar lentetemperaturen van 15 graden of meer gemeten in ons land. Ook 2 januari verliep nog nooit zo warm, in Westdorpe werd het 14,5°C. 

In De Bilt kwam het in deze winter tot 21 vorstdagen (normaal 35), waarvan op 2 dagen matig met minima onder -5 graden (normaal 9 keer). Aan de kust zagen ze de temperatuur op 6 tot 10 dagen dalen tot onder het vriespunt en in het zuiden gebeurde dat op 28 vorstdagen. In Vlissingen heeft het deze winter niet gevroren, iets wat in de vorige eeuw nog nooit is gebeurd en deze eeuw in 2014 en 2020. Er waren in De Bilt geen ijsdagen ofwel dagen waarop het de hele dag vriest, terwijl we op zes van zulke dagen mogen rekenen. In het noorden was daar wel sprake van met op enkele stations 3 ijsdagen, zoals in Eelde. 

Berkel-Enschot kreeg met een gemiddelde etmaaltemperatuur van 5,6°C tegen 4,4°C te maken met een zeer zacht winterseizoen. Overdag werd het gemiddeld 8,9°C (normaal 7,0°C) en in de nachten was het gemiddeld 2,9°C tegen 1,7°C normaal. De warmste winterdag was Nieuwjaarsdag toen het kwik naar de 14,0°C ging. Voor de koudste dag moeten we naar december toen het op de 22e niet warmer werd dan 1,2°C. Een ijsdag werd in dit seizoen dus niet waargenomen, maar wel 21 dagen met vorst waarbij het twee keer tot matige vorst kwam. En dat vond plaats op 21 en 22 december met respectievelijk -5,1°C en -5,7°C. 

NEERSLAG

De winter als geheel was aan de natte kant met landelijk gemiddeld 214 mm tegen 204 mm normaal. December en januari liepen aardig in de pas als het om neerslag ging. Beide maanden waren gemiddeld zelfs iets droger dan het langjarig gemiddelde, namelijk 49 en 58 mm tegen 75 en 68 mm normaal. Februari was met 107 gemiddeld tegen 56 mm juist zeer nat. In een groot deel van het land viel ruim meer dan de dubbele hoeveelheid neerslag en kwam op de 4^e plaats van natste sprokkelmaanden ooit. Vooral in Drenthe was het winterseizoen zeer nat met in Rolde 436 mm, gevolgd door Roderesch 364, Veenhuizen 358 en Roden had nog 356 mm opgevangen. Het natste KNMI-station was ook in Drenthe te vinden met in Hoogeveen 288 mm. Het droogst was het langs de kust, waarbij Westdorpe 119 mm aftapte, Honselersdijk 128 en Cocksdorp had 164 mm in de regenmeter.

Berkel-Enschot was met 194 mm net iets te droog, want het langjarig gemiddelde bedraagt daar 224 mm. De natste dag was 6 februari toen 29 mm werd opgevangen. In totaal werd op 40 dagen minstens een millimeter afgelezen, waarvan op drie dagen minstens tien millimeter. Naast regen werd tijdens buien op zes dagen hagel geregistreerd, op twee dagen onweer en op 14 dagen was het een mistige wereld. 

In december viel vrijwel elke dag wel neerslag, want op slechts vijf dagen bleef het droog. De meeste regen viel aan het begin van de maand en net na de kerstdagen.

Op 2 januari viel in Leeuwarden 25 mm. Ook in het zuidoosten viel in de avond en nacht naar 3 januari ruim 20 mm. Op 5 januari trok een neerslaggebied zuidwaarts over het land, waarna de wind korte tijd naar het noordwesten draaide en in kracht toenam. In het zuidwestelijk kustgebied moesten diverse keringen vanwege hoogwater gesloten worden en liepen enkele kades over. Ook 8 en 9 januari waren natte dagen. In het hele land viel 10 tot 20 mm. Vanaf de 10e viel er weinig regen, slechts af en toe trok een zwakke storing over het land, die meestal slechts lichte regen of motregen veroorzaakte. Op de dag van de storm van 31 januari viel 10 tot 15 mm in het midden van het land en in Deelen 18 mm. De dag van 5 februari was vooral in het zuiden en oosten kletsnat met 20 tot 40 mm. Deelen tapte 38,4 mm af afgetapt en daarmee werd een nieuw landelijk dagrecord bijgeschreven als natste 6e februari ooit waargenomen. Zelfs De Bilt had met 24,9 mm een nieuw dagrecord en daarmee werd het officieel de natste 6e februari ooit sinds 1901. Tien dagen later was vooral in het noorden en oosten nat toen op de 16e ongeveer 25 mm werd opgevangen. De natste februaridag was 20 februari, want toen viel in een brede strook van Zuid-Holland naar Groningen 30 tot 40 mm. Maar dat niet alleen. Nadat storm Franklin in de middag aan land kwam trok in de avond een felle buienlijn over onze regio. Deze ging gepaard met onweer, hagel en zeer zware windstoten. In Berkel-Enschot werden tussen 22:30 uur en 22:45 uur 18 donderslagen waargenomen en bliksems die de hemel verlichten. Daarbij viel hagel wat leidde tot een hageldek die de straten in Tilburg tijdelijk bedekte. Het leek wel of een pak ijs naar beneden was gekomen. Maar dan de windstoten. In Cuijck werd op deze buienlijn een windstoot gemeten van 131 km/uur en tijdens de passage liep het zicht door de neerslag terug naar zo’n 20 meter. 

Sneeuw

Door het vaak zachte weer viel er deze winter weinig sneeuw en dat vond vrijwel allemaal in december plaats. Op 2, 6, 7 en 25 december vielen de witte vlokken, maar dit leidde niet tot een sneeuwdek. In Tilburg viel op de 2e in de ochtend natte sneeuw en daarmee was de eerste sneeuw van het seizoen in Midden-Brabant een feit geworden. Rond het middaguur vielen er opnieuw sneeuwbuien. Toen Sint en Piet op 6 december waren vertrokken viel in de avond in Berkel-Enschot regen die overging in sneeuw. Deze viel daar tot na middernacht die op auto’s en grasvelden bleef liggen. Het midden en oosten van het land kleurden ’s avonds laat op 6 december echt wit en kon Zeeland op 10 december ook rekenen op een wit laagje. Met kerstavond stroomde koude lucht binnen en botste op Eerste kerstdag met de zachte lucht uit het zuiden. De regen ging rondom Tilburg daardoor vroeg in de ochtend over in natte sneeuw. Een sneeuwdek leverde dat niet op en het was nog te donker om het allemaal te kunnen zien. Gelukkig liet ik op dat moment de honden uit en kon ik het allemaal waarnemen, want sneeuwval tijdens de kerstdagen blijft speciaal. In het oosten van Brabant en Limburg zorgde de sneeuwval nog wel voor een wit waasje op auto’s en gras en was daar sprake van een mini witte kerst. In januari en februari bleef het beperkt tot plaatselijke sneeuwval. Dat gebeurde in de nacht van 7 op 8 januari in het noorden van het land. Zo stond het verkeer even stil op de A3 als gevolg van zware sneeuwval. Natte sneeuw werd op de 20e gemeld boven de rivieren. Zoals in Utrecht, Wijster, Doetinchem, Heerenveen, Roodeschool en Hoogeveen. Tenslotte kwamen we op 25 februari in koude lucht en kregen de buien een winters karakter en gingen gepaard met hagel. In het noorden zelfs met onweer en natte sneeuw. 

In de drie wintermaanden werd slechts 18 keer in ons land sneeuw waargenomen tegen 33 keer normaal. December en februari telden ieder 7 dagen met sneeuw, januari slechts 4. De sneeuw bleef zelden liggen, alleen in december was het soms kortdurend wit. De winter hoort bij de 10 sneeuwarmste winters uit de geschiedenis. Recent viel in de winter van 2020 nog minder sneeuw (16 keer) en het record blijft staan op 1989 en 2014 met 11 sneeuwdagen in ons land. In Berkel-Enschot kwam het tot 4 sneeuwdagen, terwijl 14 van zulke dagen in de winter normaal is. Tot een sneeuwdek kwam het niet. 

IJzel

IJzel kwam deze winter alleen in december voor en daarvoor werd maar liefst drie keer code oranje uitgegeven door het KNMI. De eerste keer was op 11 december, toen regenbuien over een ijskoud Gelderland trokken terwijl de ondergrond bevroren was. Rond de Veluwe en tussen Nijmegen en Doetinchem leiden deze regendruppels op een bevroren wegdek plaatselijk tot verraderlijke gladheid. Op 23 december was het in een groot deel van het midden en noorden raak en hield de gladheid door ijzel tot in de middag aan. Na een koud kerstweekend, gold op de 27e code oranje in Friesland, Groningen en Drenthe. Er gebeurden toen veel ongelukken door de ijzel. 

WIND

De winter was nog niet begonnen of we konden al meteen de eerste winterstorm noteren. Vlieland scoorde namelijk op 1 december windkracht 9 met maximale windstoten tot 97 km/uur. In het Groningse Roodeschool werd een schuiver gemeld van 103 km/uur. In het midden van Brabant waaide het ook hard, maar bleef het beperkt tot 65 km/uur. In januari moesten we wachten tot de 29e wat leidde tot een onstuimige dag met windstoten tot zo’n 90 km/uur in het noorden van het land. In Friesland en Groningen zorgde dat voor stormschade, waarbij van het gebouw van de Gasunie panelen loskwamen. Oorzaak was een stormdepressie, die de Denen ‘Malik’ hadden genoemd. Twee dagen later kregen we op de 31e een heuse storm met de naam Corrie voor onze kiezen met een uur lang windkracht 9 in IJmuiden en windstoten tot 110 km/uur. Daarmee was het de tweede winterstorm van dit seizoen. Op een enkele omgevallen boom in Midden-Brabant stelde de schade niet veel voor, maar wel langs de kustgebieden waar bomen omvielen en panelen van gebouwen naar beneden kwamen. Het leverde zeer hoge waterstanden op waardoor veel sluizen dichtgingen en ook was er sprake van weggeslagen stranden. En toen kregen we de maand februari die maar liefst vier stormen kreeg.

Aan de kust en rond het IJsselmeer was het in de avond van 5 februari stormachtig. Vervolgens nam in de loop van de 6e de wind verder toe en leidde tot een storm in Vlissingen. Daarbij werden windstoten gemeten tot 112 km/uur op de Waddeneilanden. Van 16 tot en met 21 februari beleefden we een onstuimige week. In die periode kwam het maar liefst zes dagen op rij ergens in het land tot tenminste storm, kracht 9. Oorzaak waren drie stormen die over ons heen raasden. Op 16 februari kregen we te maken met de storm Dudley. Daarbij werden windstoten gemeten tot 112 km/uur op Vlieland. In onze regio bleef het beperkt tot 77 km/uur, maar dat is nog wel kracht 9. Losgevlogen gevelplaten en omgevallen bomen waren het gevolg. Op Vlieland en in Vlissingen bleef het ook in de nacht van 17 februari nog stormen met windstoten die opliepen tot opnieuw 112 km/uur op Vlieland. Het Groningse Lauwersoog zag een schuiver voorbij komen van 115 km/uur. Op de 18e was het de beurt aan storm Eunice die passeerde. De kust kreeg urenlang te maken met windkracht 10, zware storm, met uitschieters naar kracht 11. Maar wat het vooral bijzonder maakte waren de enorme windstoten tot in het binnenland toe. In Cabauw en op de Houtribdijk (Enkhuizen-Lelystad) werden windstoten geregistreerd van 145 km/uur. Het meest opvallende is wel de windstoot in Hoogeveen: 133 km/u. Zo ver in het binnenland is heel uitzonderlijk. In Brabant kwamen windstoten voor van 115 km/u in Eindhoven tot 119 km/u in Volkel. Rondom Tilburg kwam het tot 100 km/u en dat allemaal bij maximaal windkracht 8. Al heel snel werd code oranje afgekondigd en voor de kustgebieden code rood. En terecht, want het was levensgevaarlijk op de weg. Er werd door de overheid zelfs een NL-alert uitgegeven en dat is voor weersomstandigheden nog nooit gebeurd. Desondanks vielen er nog vier doden als gevolg van omgevallen bomen. Daarnaast werden er daken van huizen gerukt, kantelden vrachtwagens op (snel)wegen en kwam het openbaar vervoer tot stilstand. Al bij al was dit de zwaarste storm sinds 25 januari 1990. Een dag later kreeg Vlissingen tijdens buien nog te maken met een windstoot van 129 km/uur en bleef het in de nacht van 19 februari op Texel en Vlieland nog stormen. Op 20 februari kregen we vervolgens te maken met storm Franklin. Deze zorgde in de avond bij het passeren van een buienlijn in Cuijck voor een windstoot van 131 km/uur en liep het zicht door de neerslag terug naar zo’n 20 meter. In de westelijk kustprovincies gold in de avond enkele uren code oranje. De drie stormen veroorzaakten in ons land in totaal zo’n half miljard euro aan schade en 5 mensen verloren daarbij het leven door omgevallen bomen. 

LUCHTDRUK

Op 13 januari lag boven ons een hogedrukgebied die een waarde aangaf van 1041,8 hPa en dat leverde een nieuw dagrecord op van hoogste luchtdruk ooit waargenomen. Heel bijzonder was de avond van 15 januari. Rond 20:00 uur sprong overal ineens de barometer een paar millibar omhoog. Oorzaak was de schokgolf van een onderzeese vulkaanuitbarsting bij Tonga die onze regio na 15 uur bereikte. De Hunga Tonga-Hunga Ha’apai-vulkaan gooide vanuit de oceaan een aswolk van 30 kilometer hoog de lucht in. Veel collega-waarnemers zagen dat de luchtdruk zo’n 1,5 hPa ging oplopen bij de nadering van de schokgolf die na ongeveer een uur met 3 hPa weer ging dalen nadat de schokgolf voorbij was getrokken. Heel bijzonder dat een vulkaanuitbarsting aan de andere kant van de wereld invloed heeft op ons. In de daarop volgende nacht werd overigens een tweede schokgolf gemeten rond 2:30 uur. 

ZONNESCHIJN

Met landelijk gemiddeld 220 uren zon tegen een langjarig gemiddelde van 218 uur scheen de zon vrijwel het normale aantal uren. In het zuiden en oosten was het duidelijk somberder dan normaal; in het noordwesten was het iets zonniger dan normaal. December en januari waren somber met  samen bijna 20 uur te weinig zon. Lang leek het er op dat deze winter een van de somberste zou worden maar de laatste dagen van februari maakten veel goed. Het zonnigst was het deze winter aan de noordwestkust met in Den Helder (De Kooy) 254 zonuren. Het somberst was het in het zuidoosten met in Arcen 177 uur. In zowel De Bilt als Berkel-Enschot scheen de zon 194 uur, tegen respectievelijk 212 en 222 uur normaal. Bij dat laatste station werd 35 dagen zonder zonneschijn geregistreerd en scheen de zon op 13 dagen minstens 80% van de dagcapaciteit. Voor een winter zijn 30 zonloze dagen en 14 zeer zonnige dagen normaal.

Weersverwachting deze week: 14-18 maart

 Zacht en droog, met alleen op dinsdag wat neerslag 

Afgelopen vrijdag zagen we na een lange periode eindelijk weer eens wolken in de lucht. Op het einde van de middag werd het namelijk bewolkt, gevolgd door wat druppels in de nacht naar zaterdag. Tot die tijd kregen we een schitterende vrijdag voorgeschoteld die het kwik nog liet oplopen naar 16,8°C in Berkel-Enschot. De dag ervoor werd de 18 graden gehaald onder een stralende zon. De laatste keer dat het in onze regio zo warm was vond plaats op 29 oktober toen het in Tilburg 19,1°C werd. Daarnaast hebben we al 15 dagen achtereen geen meetbare neerslag meer in de regenmeter opgevangen. Voor zo’n lange droge periode moeten we terug naar mei-juni van het vorig jaar toen vanaf 28 mei tot en met 17 juni geen druppel viel. Gisteren viel reuze mee ondanks de verwachting dat het een sombere zaterdag zou worden met slechts 13 graden. Niets was minder waar. De zon scheen meer dan 6 uur afgewisseld door wat hoge bewolking en onschuldige stapelwolken die in de middag steeds meer toenamen. Uiteindelijk werd het in de avond bewolkt. Met ruim 16 graden was het een prima dag om eropuit te trekken. Afgelopen nacht trok een klein neerslaggebied via België over onze regio en zorgde alleen voor wat lichte regen. Ook vandaag geen sombere dag en krijgen we zelfs een herhaling van de zaterdag met kwikstanden van 16 tot mogelijk 17 graden. Oorzaak is het hogedrukgebied boven Rusland dat veel sterker blijkt dan eerder gedacht, waardoor de depressie boven de Ierland op afstand wordt gehouden. Hierdoor veel meer zonneschijn en hogere temperaturen. Maar de depressie schuift wel wat onze kant op, waardoor de bewolking in de loop van deze zondag zal toenemen. Daaruit kan in de avond en nacht wat lichte neerslag vallen. 

Op maandag is het droog. De dag begint met bewolking, maar in de loop van de middag verschijnen er opklaringen. Met 14 graden is het wat minder zacht, maar nog steeds veel te warm voor de tijd van het jaar waar 10 graden normaal is. Dinsdag wordt de slechtste dag van de week. Een neerslaggebied trekt namelijk over en de zon zullen we nauwelijks zien. In de middag trekt de regen weg en wordt het droog. Ondertussen ligt er op de Atlantische Oceaan een hogedrukgebied die op donderdag een verbinding zal aangaan met het Russische hogedrukgebied. En dat merken we op woensdag al. Langzaam verdwijnt namelijk de bewolking en het blijft droog. Met een zuidoostelijke wind wordt even zeer warme onze kant op geblazen en loopt de temperatuur op naar een graad of 18 en plaatselijk zou wel eens de 20 graden kunnen worden aangetikt. Op donderdag draait de wind naar het noordoosten. Hierdoor krijgen we een mix van zon en wolkenvelden, waarbij de thermometer 16 graden zal aanwijzen. Op vrijdag heeft het hogedrukgebied zich boven Scandinavië gevestigd met uitlopers die vrijwel geheel Europa bedekken. We komen dan in een oostelijke stroming terecht, waardoor droge maar ook koude lucht wordt aangevoerd. Overdag zakt de temperatuur van 16 graden op vrijdag tot onder de 10 graden op zondag. De nachten gaan nu ook helder verlopen en dat betekent dat de vorst weer terugkomt. Bij dit alles gaat het stevig waaien en krijgen we te maken met gevoelstemperaturen die rond de 5 graden komen te liggen. Dus de winterjas kan nog niet opgeborgen worden ondanks dat op zondag 20 maart de astronomische lente van start zal gaan. 

Prettige week!

Weerspreuk van de week: 11-17 maart

 

Zo de wind is op St. Gregorius (12 maart),

staat hij nog veertien dagen.

 

Verloopt maart droog en fijn,

april kan des te feller zijn.

Weekendweersverwachting: 12-13 maart

  Na een recordzonnige periode een somber weekeinde 

Het eerste record voor deze maand is al binnen: de zonnigste eerste decade (tien dagen) van maart ooit sinds 1901. In De Bilt scheen de zon 91,3 uur en daarmee werd het vorige record uit 1976 verpletterd toen er 72 zonuren werden geregistreerd. In Tilburg en Berkel-Enschot scheen de zon tot nu toe 92,9 uur een record voor zowel de start van maart als van de meteorologische lente. En de zon is al goed warm aan het worden en liet de temperatuur deze week dan ook flink stegen. Wees de thermometer op maandag nog maar 8 graden, vandaag zag men het in Berkel-Enschot 18,1°C worden. Woensdrecht en Maastricht hadden ieder 17,0°C. In de Bilt werd voor het eerst de 15 graden overschreden (15,3°C) en dan spreken van de eerste officiële lentedag van dit jaar. Landelijk gezien werd deze al veel eerder overschreden, namelijk op …. Nieuwjaarsdag toen Maastricht 15,1°C noteerde. En zo warm is de eerste dag van een jaar nog nooit geweest. Gisteren werd ook al de 15 graden gehaald in Hoek van Holland, Westdorpe, Vlissingen en Woensdrecht. In Tilburg werd het zelfs al 16,2°C. Maar ondanks dat de kwikstanden overdag omhoog gingen, duikelde deze in ‘s nachts flink naar beneden. Op maandagochtend werd op enkele plaatsen matige vorst geregistreerd van minstens -5 graden, waarbij Deelen het koudst was met -6,6°C gevolgd door Gilze-Rijen, Twenthe en Arcen met ieder -5,4°C. De daarop volgende nacht werd geen matige vorst meer waargenomen en bleef steken op -4,3°C in het Overijsselse Heino. Op woensdag vroor het opnieuw op veel plaatsen licht tot -4,3°C in Hoogeveen. En ook afgelopen nacht had het gevroren: -3,9°C in Hoogeveen en Eelde. Aan de grond vroren de keien uit de grond en dan vooral aan het begin van deze week. Op maandag werd op tien centimeter hoogte in Volkel -10,4°C gemeten gevolgd door -9,2°C in Twenthe en -8,9°C in Hupsel en Heino. Gilze-Rijen had zelfs nog -8,8°C. De dinsdag kreeg temperaturen tot -7,4°C in Hupsel en -7,0°C in Heino. Gisteren had het Limburgse Ell de laagste temperatuur aan de grond: -8,4°C en dat was ook op deze donderdag het geval toen het -7,0°C werd. Wat we wel zien, is dat de nachten steeds minder koud werden omdat zachte lucht steeds verder onze regio begon in te stromen. De komende nacht zal dan ook zonder vorst gaan verlopen, waarmee in Brabant een einde komt aan acht achtereenvolgende nachten met lichte tot matige vorst in de weerhut. 

Oorzaak van die zachte lucht is een hogedrukgebied boven Polen en een depressie boven de Atlantische Oceaan. Daar tussenin ontstaat een krachtige zuidelijke stroming met aanvoer met warme lucht vanaf de Middellandse Zee. Deze depressie schuift de komende uren steeds meer onze kant op en dat zullen we op vrijdag merken. De dag begint nog vrij zonnig, maar in de loop van de dag zullen we steeds meer sluierwolken zien. Bij dit alles wordt het zo’n 16 graden en staat er een matige wind. 

In het weekeinde zijn we onder invloed gekomen van de depressie en heeft het hogedrukgebied de benen genomen. De bewolking neemt steeds verder toe en in de middag kan daar wat lichte regen uitvallen. Met 13 graden is het minder zacht. Op zondag krijgen we dezelfde temperaturen en opnieuw wordt dat een grijze dag. We krijgen dan te maken met een nieuwe depressie die boven Ierland ligt. Deze verplaatst zich in de loop van de dag verder naar Schotland, maar de neerslaggebieden ervan kunnen ons net raken. Dat betekent veel bewolking met kans op neerslag op het einde van de dag. Na het weekeinde breekt weer een droge periode aan, waarbij zon en wolken elkaar zullen afwisselen. Het wordt niet meer zo zonnig als in de eerste tien dagen, maar dat was ook heel bijzonder. Temperaturen lopen daarbij op van 13 graden op maandag tot 16 á 17 graden op woensdag en donderdag. 

Prettig weekend!

Februari 2022: zeer zacht, kletsnat en zonnig

Februari was dit jaar een zeer zachte maand en komt zelfs in de top-5 van warmste sprokkelmaanden ooit. Daarnaast viel er veel regen en was het onstuimig met als hoogtepunt vier stormen, waarvan drie in een week tijd. Winterweer ontbrak volledig en leek meer op een herfstmaand. Maar neemt niet weg dat het wel een zonnige maand is geworden en dat komt vooral door de laatste week. 

TEMPERATUUR

Met een gemiddelde etmaaltemperatuur in De Bilt van 6,8°C tegen 3,9°C normaal was februari zeer zacht en komt daarmee op de vierde plaats van zachtste februarimaanden sinds 1901. Alleen in 1990, 2020 en 2002 was februari nog net iets zachter. De maximumtemperatuur lag meestal rond de 10 graden en er waren maar weinig nachten met vorst. Alleen rond 11 en 12 februari en op het einde van de maand. Die kou kwam in de loop van de 11e binnen, waardoor het in de avond al vroor tot -2 graden. Overdag voelde het ook waterkoud aan. Een dag later zag het ’s ochtends helemaal wit van de rijp en van de bevroren autoruiten, want de temperaturen waren flink onderuit gegaan. Eindhoven noteerde -3,9°C, Hupsel -4,1°C en het koudste werd het in Twenthe met -4,8°C, tevens de laagste minimumtemperatuur van deze maand. Dat betekent dat er nergens in het land matige vorst werd geregistreerd, terwijl we toch drie van zulke koude nachten mogen hebben in deze sprokkelmaand. Aan de grond kwam op veel plaatsen matige vorst voor: Eindhoven -6,2°C, Woensdrecht -6,3°C, Gilze-Rijen -6,5°C, Twenthe -7,2°C, Volkel -7,5°C en in Hupsel dook de temperatuur tot -7,7°C. In de nacht naar 13 februari had het in de weerhut alleen nog op Schiphol en in Hupsel, Arcen en Ell gevroren. Aan de grond gebeurde dat op meer plaatsen, waarbij in Ell net geen matige vorst werd geregistreerd, want dat daar bleef het kwik steken op -5,0°C. Tijdens carnaval kwamen we opnieuw in koude lucht terecht en begon het op de 26e te vriezen. Het koudst werd het in Woensdrecht -4,4°C. Aan de grond was op enkele plaatsen sprake van matige vorst. Dat gebeurde in Heino, Ell, Volkel, Twenthe, Eindhoven, Hupsel, Eelde, De Bilt, Gilze-Rijen en Woensdrecht. Die laatste twee stations hadden beide met een kwikstand van -6,6°C ook de laagste temperatuur op 10 cm hoogte. In de loop van de nacht werd het kraakhelder en dook het kwik op de 27e wederom onder het vriespunt. Deze keer waren Woensdrecht en Twenthe de koudste plekken met respectievelijk -3,5°C en -3,4°C. Aan de grond opnieuw matige vorst: Twenthe -6,8°C, De Bilt -6,7°C en Ell en Woensdrecht met ieder -5,4°C. De temperatuur daalde in De Bilt op vijf dagen tot onder het vriespunt, terwijl we op twaalf vorstdagen mogen rekenen. De hoogste temperatuur kwam uit op 14,1°C en dat zagen we op de 16e in Westdorpe. 

In Gilze-Rijen en in Berkel-Enschot kwam de gemiddelde etmaaltemperatuur deze maand uit op respectievelijk 6,7°C en 6,8°C, tegen normaal 4,6°C. Een verschil van meer dan twee graden en daarmee was februari ook in Midden-Brabant een zeer warme maand. Overdag werd het gemiddeld 10,2°C (normaal 7,8°C) en in de nachten was dat gemiddeld 3,3 tegen normaal 1,4°C. De hoogste temperatuur noteerden we op de 16e toen het kwik in Berkel-Enschot steeg naar 13,7°C, een dag later werd het nog 13,3°C en zelfs nog 12,7°C op de 18e. De koudste dag was 11 februari die een maximum liet noteren van 7,7°C. Zes nachten verliepen met vorst met -3,3°C op 26 februari als laagste temperatuur. 

NEERSLAG

Met gemiddeld over het land 107 mm neerslag tegen 58 mm normaal was februari een zeer natte maand. Daarmee schaart deze februari zich in een kletsnat rijtje op de vierde plaats. Alleen in 2020, 1946 en 2002 was het in de sprokkelmaand nog natter. Twee jaar geleden viel gemiddeld over het land 147 mm. De regionale verschillen waren dit jaar groot. Het minst nat was het aan de kust met in Honselersdijk slechts 48 mm gevolgd door Vlissingen met 62 mm, Clinge 69 en in Cocksdorp werd 75 mm afgetapt. Drenthe had de natste plaatsen met in Rolde 239 mm, 1^e Exloërmond 205, Holsloot en Roden met ieder 201, Assen 199 en in Peize viel 198 mm. In Gelderland werd in Deelen nog 199 mm opgevangen. Het natste KNMI-station was Hoogeveen met 165 mm; in De Bilt viel 133 mm. In de sterke westelijke stroming passeerden van tijd tot tijd fronten die voor soms flinke hoeveelheden regen zorgden. Het begon op 5 februari toen in de loop van de dag een regenzone overtrok en het hield een dag later pas op. Vooral het zuiden en oosten werden kletsnat met 20 tot 40 mm in de regenmeter. Berkel-Enschot ving daarbij 29 mm op en op andere plaatsen viel minstens 30 mm. Dat gebeurde in Herwijnen, Twenthe, Gilze-Rijen en in Deelen. Bij dat laatste station werd 38,4 mm afgetapt en daarmee werd een nieuw landelijk dagrecord bijgeschreven als natste 6e februari ooit waargenomen. Het vorige record stond op 34,6 mm afgetapt in Maastricht in 1984. Zelfs De Bilt had met 24,9 mm een nieuw dagrecord; oude record stond op 20,5 mm uit 1984 en daarmee werd het officieel de natste 6e februari ooit sinds 1901. Tien dagen later was vooral in het noorden en oosten nat toen op de 16e ongeveer 25 mm werd opgevangen. De natste februaridag was 20 februari, want toen viel in een brede strook van Zuid-Holland naar Groningen 30 tot 40 mm. Maar dat niet alleen. Nadat storm Franklin in de middag aan land kwam trok in de avond een felle buienlijn over onze regio. Deze ging gepaard met onweer, hagel en zeer zware windstoten. In Berkel-Enschot werden tussen 22:30 uur en 22:45 uur 18 donderslagen waargenomen en bliksems die de hemel verlichten. Daarbij viel hagel wat leidde tot een hageldek die de straten in Tilburg tijdelijk bedekte. Het leek wel of een pak ijs naar beneden was gekomen. De temperatuur duikelde in een paar minuten dan ook van 10 graden naar een graad of 4. Maar dan de windstoten. In Cuijck werd op deze buienlijn een windstoot gemeten van 131 km/uur en tijdens de passage liep het zicht door de neerslag terug naar zo’n 20 meter. Op 25 februari kwamen we in koude lucht en kregen de buien een winters karakter en gingen gepaard met hagel. In het noorden zelfs met onweer en natte sneeuw.

Tenslotte kreeg Berkel-Enschot 96 mm in de regenmeter. Op 22 dagen werd daar neerslag genoteerd, waarbij 6 februari met 29 mm de natste dag was. Maar ook 19 en 20 februari waren kletsnat met respectievelijk 12 en 19 mm. Als er buien vielen ging deze op vier dagen gepaard met hagel (4, 19, 20 en 25 februari) en twee dagen met onweer (6 en 20 februari). Op de 26e werd in de vroege ochtend nog mist waargenomen. 

STORM

Aan de kust en rond het IJsselmeer was het in de avond van 5 februari stormachtig, kracht 8, zoals in IJmuiden en op Vlieland. Vervolgens nam in de loop van de 6e de wind verder toe en leidde tot een storm in Vlissingen, de eerste van deze maand. Daarbij werden windstoten gemeten tot 112 km/uur op de Waddeneilanden; IJmuiden had een stoot van 104 km/uur. Van 16 tot en met 21 februari beleefden we een onstuimige week. In die periode kwam het maar liefst zes dagen op rij ergens in het land tot tenminste storm, kracht 9. Oorzaak waren drie stormen die over ons heen raasden. Op 16 februari kregen we te maken met de storm Dudley die in de avond aankwam. Daarbij werden windstoten gemeten tot 112 km/uur op Vlieland en 108 km/uur in Vlissingen. In onze regio bleef het beperkt tot 77 km/uur, maar dat is nog wel kracht 9. Losgevlogen gevelplaten en omgevallen bomen waren het gevolg. Op Vlieland en in Vlissingen bleef het ook in de nacht van 17 februari nog stormen met windstoten die opliepen tot opnieuw 112 km/uur op Vlieland. Het Groningse Lauwersoog zag een schuiver voorbij komen van 115 km/uur. Op de 18e was het de beurt aan storm Eunice die passeerde. De kust kreeg urenlang te maken met windkracht 10, zware storm, met uitschieters naar kracht 11. Maar omdat dat laatste geen uur duurde mogen we ook niet spreken van een zeer zware storm. Maar wat het vooral bijzonder maakte waren de enorme windstoten tot in het binnenland toe. In Cabauw en op de Houtribdijk (Enkhuizen-Lelystad) werden windstoten geregistreerd van 145 km/uur, Hoek van Holland 141, Vlieland 138 en Vlissingen kreeg stoten van 137 km/u te verwerken. Het meest opvallende is wel de windstoot in Hoogeveen: 133 km/u. Zo ver in het binnenland is heel uitzonderlijk. In Brabant kwamen windstoten voor van 115 km/u in Eindhoven tot 119 km/u in Volkel. Rondom Tilburg kwam het tot 100 km/u en dat allemaal bij maximaal windkracht 8. Al heel snel werd code oranje afgekondigd en voor de kustgebieden code rood. En terecht, want het was levensgevaarlijk op de weg. Er werd door de overheid zelfs een NL-alert uitgegeven en dat is voor weersomstandigheden nog nooit gebeurd. Desondanks vielen er nog vier doden als gevolg van omgevallen bomen. Daarnaast werden er daken van huizen gerukt, kantelden vrachtwagens op (snel)wegen en kwam het openbaar vervoer tot stilstand. Al bij al was dit de zwaarste storm sinds 25 januari 1990. Een dag later kreeg Vlissingen tijdens buien nog te maken met een windstoot van 129 km/uur en bleef het in de nacht van 19 februari op Texel en Vlieland nog stormen. Op 20 februari kregen we vervolgens te maken met storm Franklin. In de westelijk kustprovincies gold in de avond enkele uren code oranje. De drie stormen veroorzaakten in ons land in totaal zo’n half miljard euro aan schade en 5 mensen verloren daarbij het leven door omgevallen bomen.

Samen met een naamloze storm op 6 februari noteerde deze maand zeven stormdagen. Twee jaar terug stormde het op zes dagen, maar de februarimaand met de meeste stormdagen was in 1990. Toen stormde het op maar liefst negen dagen ergens in het land. 

ZONNESCHIJN

Ondanks de nattigheid en het natuurgeweld scheen de zon gemiddeld in februari over het land 109 uur tegen 92 uren normaal en daarmee konden we een zonnige maand noteren. In De Bilt scheen de zon 106 uur. Aan de kust was het met 125 uur in Den Helder (De Kooy) het zonnigst, gevolgd door Vlissingen met 123 zonuren. Het minst zonnig was het in het oosten en noordoosten met in Nieuw Beerta 93 zonuren. Daarna volgen Twenthe met 99 zonuren en Heino, Hupsel en Hoogeveen met ieder 98 uren zonneschijn. Berkel-Enschot registreerde 107 zonuren. In totaal werden daar vijf zonloze dagen geteld, maar ook zeven zeer zonnige dagen waarop de zon minstens 7 uur scheen. Vooral aan het eind van de maand was het enkele dagen zonnig, want tot 22 februari scheen de zon nog slechts 60 uur.