Weerspreuk van de week: 29 april-5 mei

 

Regen in de laatste aprilnacht,

heeft steeds de kelder vol gebracht.

 

Begin mei,

hebben alle vogels een nest of een ei,

behalve de koekoek en de spriet

want die kennen hun nest nog niet.

Weekendweersverwachting: 30 april-1 mei

 Fris weekeinde 

Afgelopen zaterdag werd in Berkel-Enschot nog net de 20 graden gehaald en daarna haalden we deze temperaturen niet meer. Het kwik zakte vooral op maandag toen het overdag niet warmer werd dan 10,6°C. Dat kwam vooral doordat de zon totaal afwezig was. Daarvoor in de plaats kregen we bewolkt weer, waaruit wat regen viel. Overigens leverde die temperatuur voor het midden van Brabant geen kouderecord op voor 25 april, want dat staat op 7,1°C waargenomen in 1980 in Gilze-Rijen. In Maastricht werd het toen op die dag 5,1°C. En dat is echt koud. Vanaf dinsdag gingen de temperaturen weer langzaam omhoog tot meer dan 18 graden op deze donderdag. Daarnaast verliepen de nachten helder en koelde het flink af. Op Koningsdag had het in de ochtend zelfs gevroren: Twenthe en Deelen noteerden respectievelijk -1,6°C en -1,5°C. In onze regio werd het +2 graden. Aan de grond had het vrijwel overal gevroren tot -6,1°C in Twenthe en dan spreken we van matige vorst op 10 cm hoogte. Gilze-Rijen en Woensdrecht zagen het -4,4°C worden. De zon maakte overdag overigens veel goed, waardoor het een prachtige Koningsdag werd waarbij in Tilburg bijna de 17 graden werd aangetikt. Vervolgens koelde het afgelopen nacht opnieuw af tot -1,3°C in Twenthe en aan de grond kwam het daar opnieuw tot matige vorst met -5,8°C. Heino had nog -4,5°C en Rotterdam zelfs -4,3°C. Deze donderdag verliep in onze regio vrij zonnig. Pas in de loop van de middag verschenen wat onschuldige stapelwolken en sluierwolken en die zullen de komende avond en nacht blijven hangen en worden zelfs dikker. Dus geen heldere nacht meer deze keer, waardoor de temperatuur op 5 graden blijft steken. 

De vrijdag start wel met veel sluierwolken die in de middag vergezeld gaan van stapelwolken. Het blijft droog en met 15 graden is het iets te fris voor eind april. Bij dit alles staat er een zwak tot matige noordoostenwind. Een hogedrukgebied boven de Britse Eilanden en de Noordzee zorgen hiervoor. Op zaterdag komt er een depressie bij Ierland en Schotland te liggen. Deze zakt langzaam naar het zuiden, waardoor het hogedrukgebied als het ware in elkaar wordt gedrukt. Maar blijft grotendeels nog wel op haar plaats liggen. Hierdoor verandert er op zaterdag weinig aan het weerbeeld dat ons een mix zal geven van zon en wolkenvelden. Het wordt iets zachter, waarmee de maand april zal eindigen. Op zondag start de meimaand en dat zal een grijze start geven. Pas in de middag probeert de zon door het wolkendek heen te breken. De thermometer zal geen grotere waarden aangeven dan een graad of 15. 

Na het weekeinde stijgt de temperatuur naar normale waarde van 16 tot 17 graden. In de eerste dagen is het nog droog en wisselen zon en wolken elkaar af. Vanaf woensdag nemen de neerslagkansen toe en kan er een enkele bui vallen. Grote hoeveelheden worden overigens niet verwacht. 

Prettig weekend!

Koningsdag 2022

A.s. woensdag is het de 9e Koningsdag en wordt dit jaar in Maastricht gevierd en deze keer zonder allerlei coronamaatregelen. Het publiek is dan ook van harte welkom. Dat was vorig jaar wel anders toen we midden in de coronacrisis zaten. In Eindhoven waar de Koninklijke familie toen Koningsdag vierde moesten met alle coronamaatregelen rekening gehouden worden en was publiek niet welkom. In 2020 kreeg deze feestdag als thema mee ‘Woningsdag’. De coronacrisis was namelijk toen begonnen en het advies was om thuis te blijven en dat deed dus ook de Koning en zijn gezin en werden alle festiviteiten in het land afgelast. Het bezoek aan Maastricht ging dan ook niet door. Dus werd deze feestdag bij iedereen thuis gevierd. Sinds 2014 wordt Koningsdag gehouden op de verjaardag van staatshoofd Willem-Alexander (27 april), behalve wanneer dit op een zondag is. In dat geval wordt het op zaterdag gevierd en dat gebeurde meteen al bij de eerste keer in 2014. Pas in 2025 zal dat opnieuw het geval zijn. 

Wilhelmina

Op 31 augustus 1885 werd in Nederland ter gelegenheid van de vijfde verjaardag van Prinses Wilhelmina de eerste Prinsessedag gevierd. Deze dag was de voorloper van Koninginnedag. Het initiatief komt van de liberalen, die met het feest de nationale eenheid wilden benadrukken. Na het overlijden van Koning Willem III op 23 november 1890 werd Wilhelmina koningin, onder regentschap van haar moeder Koningin Emma. In 1891 werd in Nederland de eerste echte Koninginnedag gevierd. Koningin Wilhelmina en haar familie waren echter niet aanwezig bij de festiviteiten op Koninginnedag. Koninginnedag was in die jaren ook de laatste dag van de schoolvakantie, waardoor deze dag al snel een feestdag voor kinderen werd. Op 31 augustus 1902 groeide Koninginnedag uit tot een echt volksfeest. De bevolking vierde toen namelijk ook het bericht dat Koningin Wilhelmina net hersteld was van een ernstige ziekte. 

Juliana

In september 1948 volgde Koningin Juliana haar moeder op. Zij vierde net als Koningin Wilhelmina Koninginnedag op haar eigen verjaardag: 30 april, voor het eerst in 1949. De Koningin en haar familie namen op het bordes van Paleis Soestdijk een defilé af. Veel Nederlanders liepen in een kilometerslange rij langs het bordes en gaven de Koninklijke Familie bloemen en geschenken. Dit bloemendefilé was vanaf midden jaren '50 op de televisie te zien. Onder Koningin Juliana werd Koninginnedag een officiële vrije dag en de viering groeide uit tot een nationale feestdag, die in het teken staat van saamhorigheid. 

Beatrix

Koningin Beatrix besloot bij haar aantreden in 1980 als koningin, uit respect voor haar moeder, Koninginnedag op 30 april te blijven vieren. Ze koos ervoor niet de mensen naar haar toe te laten komen, maar juist zelf naar de mensen toe te gaan. Een praktische overweging bij deze datum was dat de activiteiten die onlosmakelijk met deze dag waren verbonden doorgaans in de buitenlucht plaatsvonden en dus gebaat waren bij een gerede kans op weersomstandigheden die zich hiervoor lenen. Samen met andere leden van de Koninklijke Familie bezocht ze ieder jaar een of twee gemeenten in Nederland, om daar Koninginnedag te vieren. 

WEERBEELD

De allereerste Koningsdag was dus op 26 april 2014 en niet op de 27e omdat dat op een zondag is. Die zaterdag begon met een oranjezonnetje gevolgd door bewolking in de middag. De temperatuur liep nog op naar 20 graden. In 2015 liet de zon zich veel meer zien. Na wat lichte regen in de Koningsnacht was het overdag wisselend bewolkt en scheen de zon negen uur lang. Met 14 graden was het wel fris. Een jaar later was Koningsdag bar slecht. De hele dag vielen er in 2016 buien en de temperatuur kwam niet boven de tien graden uit met 9,9°C als maximum in Berkel-Enschot. In De Bilt werd het 10,7°C en in Maastricht werd het zelfs niet warmer dan 7,7°C. Overigens geen dagrecord, want dat staat voor 27 april op 5,5°C uit 1941 waargenomen in Den Helder (De Kooy). Voor Brabant staat het kouderecord op 7,7°C uit 1985 in Eindhoven en Volkel. Dat we in koude lucht zaten bleek een dag eerder wel. In de vroege ochtend van de 26ste lag op sommige plekken in Drenthe, Overijssel en het zuiden van Friesland 3 cm sneeuw! De buien zorgden voor veel neerslag, zoals 15 mm in Berkel-Enschot. In 2017 was het opnieuw koud. In De Bilt werd het 10,9°C en in Tilburg, waar de Koning met zijn gezin zijn 50^e verjaardag vierde, bleef het kwik steken op 11,3°C. De dag begon met een winterjas, want op grote schaal had het gevroren. Twenthe en Gilze-Rijen hadden temperaturen van respectievelijk -3,4°C en -3,2°C. Nog nooit was de minimumtemperatuur zo laag op 27 april, wat meteen een kouderecord opleverde voor diverse weerstations. Koningsdag 2018 begon fris met 3 graden, maar wel met veel zonneschijn. In de loop van de dag verschenen er wolken, waaruit enkele druppels vielen. Met 18 graden en weinig wind was het een prima dag om Koningsdag te vieren. Drie jaar geleden was het geen beste feestdag. Van tijd tot tijd vielen op de 27e buien en warmer dan 13,8°C werd het in 2019 niet. Het leek meer op een herfstdag dan op een lentedag. In 2020 was het geen Koningsdag maar ‘Woningsdag’ in verband met corona. En dat was heel jammer, want voor het eerst was het weer om door een ringetje te halen. Het werd zelfs de warmste Koningsdag tot nu toe. De zon scheen meer dan 11 uur en werd afgewisseld met een enkele stapelwolk en later sluierwolken. Het bleef droog. De temperatuur liep in Berkel-Enschot en Tilburg op naar 23,7°C, gevolgd door Arcen en Ell met ieder 23,3°C en Eindhoven met 23,0°C. Deze feestdag werd dan ook veel in tuinen en op balkons gevierd. Vorig jaar was het opnieuw een schitterende feestdag. De zon scheen volop die het kwik nog deed oplopen naar bijna 18 graden in het midden van Brabant, maar in het noorden was het met 13 tot 14 graden fris. Het begon wel koud met 1,7°C in Tilburg en in het noordoosten had het gevroren tot -3,2°C in Leeuwarden. Aan de grond was daar zelfs sprake van matige vorst: -5,1°C. Van neerslag was geen sprake. Dit jaar ziet deze feestdag er opnieuw prima uit, alleen zullen we wel een jas aan moeten want warmer dan 15 graden zal het namelijk niet worden. Zon en wolken wisselen elkaar af en het blijft droog en daarbij waait er een zwak tot matige noord tot noordoostenwind. 

KOUD

Een gure noordwester of noordenwind kan de temperatuur in deze tijd van het jaar ondanks de zon ook heel laag houden. De dag van 27 april begint dan soms met vorst zoals vijf jaar geleden. Maar dat was ook in 2015 het geval met–3,3°C in Wijk aan Zee en op 10 cm hoogte vroor het toen zelfs 7,1°C graden in Twenthe! Dat laatste is geen record want dat staat op -7,3°C waargenomen in Eelde in 1989. In De Bilt kwam sinds 1901 tien keer lichte vorst voor, waarvan de laagste minimumtemperatuur -2,2°C was op 27 april 1989. De koudste dag ooit was die van 1907, 1929 en 1985 toen de gemiddelde etmaaltemperatuur in De Bilt uitkwam op 4,8°C. Daarbij werd de laagste maximumtemperatuur van 7,4°C waargenomen in 1985. 

WARM

Maar het kan ook warm zijn op 27 april. Zo werd het zelfs bijna tropisch in 1916 met in Vlissingen een kwikstand van 29,9°C. Maar zover hoeven we niet terug te gaan om het zomerswarm te hebben. In 2007 braken namelijk op vele weerstations hun dagrecord, waarbij het in Ell, Arcen, Gilze-Rijen en Markness afgerond 28 graden werd. In De Bilt werd het 27,3°C en daarmee was het de enige zomerse dag sinds 1901 dat de 25-gradengrens werd overschreden. Het aantal warme dagen, waarbij het minstens 20 graden werd, gebeurde daar sinds 1901 tien keer. Sinds 1967, toen Willem-Alexander geboren werd, was het zes keer. De laatste keer was vorig jaar toen het 20,7°C werd. 

NEERSLAG

Een grotendeels of volledig verregende dag kwam niet zo vaak voor. Zo staat het record aantal neerslaguren namelijk op 13 uur en dat gebeurde op 27 april 1997 in Maastricht. Gevolgd door Valkenburg (Zuid-Holland) en Rotterdam met ieder 12 uur uit 1983. De natste dag met de meeste millimeters was 27 april 1983 toen in Tilburg 44 mm werd opgevangen en in Gilze-Rijen zelfs 64 mm. In 2019 vielen er geregeld buien, waarbij in De Bilt 9 mm werd afgetapt. Zoveel neerslag is op die dag sinds 1986 niet meer gevallen toen 11 mm naar beneden kwam. Maar in 1983 was het nog erger toen op 27 april 26 mm werd geregistreerd; de hoogste neerslagsom in De Bilt sinds de geboorte van de Koning in 1967. 

Net als voorheen op Koninginnedag kan ook op Koningsdag het weer dus van jaar tot jaar sterk uiteenlopen, zoals karakteristiek is voor het grillige weer in april. Gemiddeld mogen we op die dag een middagtemperatuur verwachten van ongeveer 16 graden, maar veel zegt dat niet. Sinds 1998, de oprichting van weerstation Berkel-Enschot, kwam de gemiddelde middagtemperatuur op 27 april zelfs uit op 17,4°C. Onder extreme omstandigheden is de temperatuur die dag in Nederland bij regen en wind ook wel eens onder de 8 graden gebleven of bij zonnig weer kan de temperatuur in de tweede helft van april tot ruim 30 graden oplopen.

Weersverwachting deze week: 25-29 april

 Maandag af en toe regen, daarna prachtig lenteweer 

Wat een prachtige zonnige week hebben we achter de rug met hoge temperaturen. En dat ondanks dat de barometer elke dag aan het zakken was. Heel opmerkelijk. Onze regio telde daarbij drie warme dagen van minstens 20 graden. Dat gebeurde vooral in het begin van de week, maar ook gisteren was dat het geval. Inmiddels staat het aantal warme dagen in Berkel-Enschot deze maand al op 6. Maar het voelde afgelopen zaterdag soms wat frisser aan omdat er een matige wind stond, kracht 4, uit het oosten. De dag begon met veel zonneschijn gevolg door stapelwolken die in de loop van de middag steeds dikker werden. In de avond werd het half tot zwaar bewolkt, maar neerslag viel daar niet uit. Terwijl we toch echt onder invloed zijn gekomen van een depressie boven Frankrijk. Een krachtig hogedrukgebied bij IJsland met uitlopers tot over Scandinavië zorgt er nog voor dat neerslaggebieden op afstand worden gehouden, maar het wordt wel steeds moeilijker. Net als gisteren zullen we dat ook op deze zondag merken als in de middag opnieuw stapelwolken gaan ontstaan en dan kan er laat op de avond al een bui uit vallen. Met 18 tot 19 graden krijgen we vandaag opnieuw een mooie lentedag om er op uit te trekken. 

In de komende nacht is het zover en trekt een neerslagzone over en valt er wat lichte regen en daar start de maandag ook mee. Dat komt omdat het hogedrukgebied de aanval inzet en zich laat afzakken richting de Britse Eilanden. De depressie verzet zich daartegen wat gepaard gaat met veel bewolking en dus neerslag. In de middag gaat de regen over in enkele buien en blijft het kwik steken op 14 graden. Op dinsdag ligt het hogedrukgebied dan boven Groot-Brittannië en wordt met een noordelijke stroming koude en vochtige lucht aangevoerd vanaf de Noordzee. Zon en wolken wisselen elkaar af en door het hogedrukgebied blijft het droog. Bij dit alles is het met 15 graden wel wat fris. Vervolgens begint het Britse hogedrukgebied vanaf Koningsdag zich verder uit te breiden tot over vrijwel geheel Europa en dat houden we tot en met vrijdag. Opnieuw krijgen we dan prachtig weer voorgeschoteld met veel zonneschijn. Daarbij wordt het niet zo warm als afgelopen week, maar met 16 tot 18 graden en droge omstandigheden is het ook prima vertoeven. Het weerbeeld vanaf woensdag is dan ook steeds een zonnige start gevolgd door sluierwolken waar de zon gewoon doorheen schijnt. 

In het weekeinde naderen vanuit de Middellandse Zee depressies die onze kant op komen, waardoor het hogedrukgebied begint af te brokkelen. Op zaterdag hebben we daar nog geen last van, al zien we in de middag dan wel wat stapelwolken verschijnen. Het blijft droog en daarmee sluiten we een warme, droge en zonnige aprilmaand af. Als op zondag de maand mei op de kalender verschijnt nemen depressies de regie over. De bewolking neemt toe en ook de neerslagkansen. Vervolgens beginnen de temperaturen te dalen tot 11 á 12 graden in de eerste meidagen. Of hiermee de IJsheiligen al in aantocht zijn is nog niet te zeggen, want die zijn er pas vanaf 10 t/m 14 mei. 

Prettige week!

Weerspreuk van de week: 22-28 april 2022

 

Zolang voor St. Marcus (23 april) warm,

zolang na Marcus (23 april) koud.

 

Als in april kevers ontstaan,

dan zal de mei van kou vergaan.

Weekendweersverwachting: 23-24 april

 Zaterdag de laatste warme dag van april 

Zon, zon en nog eens zon. Sinds afgelopen Paaszaterdag scheen de zon tot nu toe volop die soms afgeschermd werd door wat sluierwolken of onschuldige stapelwolken. In De Bilt werd de periode 11-20 april zelfs de op twee na zonnigste tweede decade van april ooit waargenomen. Men registreerde daar namelijk 101 zonuren. Op de eerste en tweede plaats staan april 2003 met 104 uur en april 1942 met 111 uren zonneschijn. Hierdoor werd het voor de tijd van het jaar ook een warme week met gemiddeld 20,5°C in Tilburg en Berkel-Enschot. Het warmst was het afgelopen maandag toen het kwik opliep naar 22,8°C, de op één na hoogste temperatuur van het jaar tot nu toe; op 12 april werd het met 23,4°C namelijk nog warmer. Daarnaast bleef het ook droog. Ondanks de heldere nachten kwam vorst in onze regio en de rest van het land niet voor. Alleen op maandag dook in Twenthe en Heino de temperatuur tot onder het vriespunt met ieder -0,5°C en daar bleef het dan ook bij. Wat daarnaast ook opviel was dat de wind flink was toegenomen. Een hogedrukgebied bij IJsland en een depressie in het zuiden van Europa zorgde daarvoor. Langzaam kruipt de depressie naar het noorden en daardoor gaat het op vrijdag nog harder waaien. De oostnoordoostenwind wordt matig tot vrij krachtig, kracht 4 tot 5. Met een afwisseling van zon en wolken wordt het best een aardige dag. Daarbij loopt de temperatuur op naar 18 graden, maar door de stevige wind zal het toch wat frisser aanvoelen. 

In het weekeinde komt er een depressie te liggen voor de kust van Frankrijk. Hierdoor wordt rechtstreeks vanaf de Middellandse Zee warme lucht aangevoerd en kan het zo’n 21 graden worden. En omdat bij ons dan de wind naar het oosten is gedraaid wordt ook zeer droge lucht aangevoerd en krijgen we overwegend zonnig weer voorgeschoteld. Je moet optimaal van deze dag genieten, want warmer zal het voor de rest van de maand niet meer worden. Integendeel, het wordt zelfs koud waarbij we op bepaalde dagen de 15 graden zelfs niet meer halen. Op zondag begint de bewolking toe te nemen doordat de Franse depressie zich verder uitbreidt tot over België toe. We krijgen een mix van wolkenvelden en zonneschijn en in de middag kunnen uit die wolken een bui vallen. Met een graad of 16 wordt het al een stuk minder warm. Maar het zijn wel normale waarden voor de laatste week van april. 

In de nieuwe week trekt de depressie verder naar het oosten, waardoor de maandag overwegend bewolkt zal verlopen met hier en daar een bui. Het kwik zakt nog verder weg en komt uit op maximaal 13 graden. Vanaf dinsdag nemen de neerslagkansen af en houden we alleen nog wolken en zonnige perioden over. Dinsdag en Koningsdag worden dan ook droge, maar ook frisse dagen waarbij de thermometer 14 graden zal aanwijzen. Daarna loopt de temperatuur iets op. In de loop van donderdag nadert vanuit het zuidwesten een actieve buienzone die in de avond over onze regio trekt. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 18-22 april

 Vanaf dinsdag zon en wolken en minder warm 

April kende tot nu toe twee gezichten: een winterse eerste week en een lenteachtige tweede week. We zien het vooral aan de temperatuur en aan het aantal zonuren. Tot en met de 10e lag de gemiddelde middagtemperatuur in Berkel-Enschot namelijk op 9,7°C; de afgelopen week was dat bijna twee keer zoveel met 18,0°C gemiddeld. Die opstuwing van die warmte hadden we te danken aan de zon. In de eerste week konden we nog maar 31 zonuren noteren en nu staat de teller al op 92 uren zonneschijn. Kortom, een verdubbeling van het aantal zonuren. Dit paasweekeinde zorgt ervoor dat het aantal zonuren nog verder omhoog gaat. Het wordt namelijk een van de zonnigste Pasen ooit waargenomen. Dit gaat gepaard met een zeer hoge temperatuur voor de tijd van het jaar van 18 graden. Dat haalden we overigens gisteren al, op Paaszaterdag. Toen kregen we nog te maken met wat (sluier)wolken, maar daar zal vandaag geen sprake van zijn. Deze eerste paasdag zal namelijk een strakblauwe hemel geven. Overigens begon deze zondag erg fris. Het heeft zelfs in het oosten en noordoosten gevroren. Dat gebeurde in Hoogeveen en Twenthe waar het kwik zakte tot -0,5°C en in Nieuw Beerta werd het iets kouder met -0,9°C. In onze regio zakte de temperatuur tot een graad of 2. Aan de grond daarentegen vroor het op heel veel plaatsen tot wel -4,0°C in Gilze-Rijen en -4,5°C in Twenthe. Zelfs De Bilt had nog een grondtemperatuur van -3,9°C. Dat leverde overigens geen dagrecord op, want staat op -6,3°C waargenomen tien jaar geleden. In Twenthe dook de temperatuur op die dag zelfs naar -8,6°C. Een koud begin dus van eerste paasdag. Dat heeft allemaal te maken met de kraakheldere nacht en de oostelijke stroming, waarmee droge lucht wordt aangevoerd en dan kan het sterk afkoelen. Een hogedrukgebied bij Denemarken zorgt hiervoor.   

Op maandag schuift dat hogedrukgebied wat verder naar het noordoosten. Hierdoor draait de wind naar het zuidoosten en zien we in de loop van de dag wat sluierwolken voorbij komen. De zon schijnt daar gewoon doorheen, waarbij de thermometer een waarde laat zien van een graad of 18. Een schitterende afsluiting van Pasen 2022. Op dinsdag zitten we nog steeds in een oostelijke stroming, alleen hebben we dat niet alleen aan een hogedrukgebied te danken, maar vooral aan een lagedrukgebied ten zuiden van ons. Het gevolg is dat er wat minder warme en vooral vochtige lucht onze kant op komt. De temperaturen dalen tot zo’n 16 graden en het weerbeeld bestaat elke dag uit een afwisseling van zon en wolkenvelden. Het blijft wel droog. Ondertussen probeert het hogedrukgebied de depressies verder tegen te houden en het ziet er naar uit dat het lukt. Op donderdag wordt het gevecht tussen deze beide weersystemen heftiger en dat uit zich in de toename van de wind die matig tot vrij krachtig wordt. Of het ook nog droog blijft is maar de vraag. Een enkele bui is namelijk niet uit te sluiten. In het weekeinde lopen de diverse weermodellen helemaal uiteen. De ene laat het hogedrukgebied duidelijk winnen wat prachtig weer oplevert met temperaturen van 21 tot 22 graden. Maar andere modellen laten zien dat depressies meer invloed op onze regio krijgen. En dat betekent veel bewolking met buien en lagere temperaturen tot wel 12 graden op de zondag. Tja, april doet wat ie wil. 

Prettige week!

Paasweer 2022

Het maken van een paasverwachting is één van de moeilijkste omdat Pasen altijd in het voorjaar valt en dan is de kans het grootst dat het weer plotseling kan omslaan. Het kenmerkende voor de lente is namelijk het grillige weer en dat komt juist tot uiting op de paasdagen, vooral ook omdat die feestdagen jaarlijks op wisselende data worden gevierd. Maar daar is dit jaar geen sprake van. Integendeel, het wordt paasweer om van te genieten. 

PAASDATUM

Eerste paasdag valt altijd op de eerste zondag die volgt op de eerste volle maan op of na 21 maart. Dus niet standaard aan het begin van de astronomische lente omdat die ook wel eens vóór 21 maart kan vallen. De kerk is altijd uitgegaan van een vereenvoudigde berekening met de gemiddelde posities van zon en maan en 21 maart als vaste datum voor het begin van de lente. Paaszondag valt ongeveer in het midden van de jaarlijkse paascyclus en bepaalt ook wanneer de andere kerkelijke feestdagen binnen deze cyclus vallen. De regels voor het berekenen van de paasdatum werden al in het jaar 325 vastgesteld tijdens het Concilie van Nicea, maar werden aanvankelijk op verschillende manieren toegepast. De Scytische monnik Dionysius Exiguus stelde in het jaar 525 in Rome tabellen en een rekenschema op die dankzij de pauselijke goedkeuring de overhand kregen. Dat betekent dat Pasen op zijn vroegst op 22 maart en uiterlijk op 25 april valt. Dat eerste gebeurde alleen in de 19^e eeuw (1818) en de eerstvolgende keer is pas vier eeuwen later in 2285. De vroegste Pasen die we de afgelopen eeuwen hebben meegemaakt was in 1913 toen deze feestdag op 23 maart viel. Overigens zal de volgende Pasen van 23 maart in 2160 vallen. 

PAASWEER

Het wordt dit jaar één van de zonnigste en mooiste Pasen ooit waargenomen. Op beide passdagen schijnt de zon uitbundig, het blijft droog en de temperatuur ligt rond de 18 graden. Wat een verschil met vorig jaar (4-5 april) die een bewolkte eerste paasdag gaf bij slechts 9,4°C. Op tweede paasdag kregen we te maken met regen-, sneeuw- en hagelbuien en daardoor werd het niet warmer dan een graad of 6. Het werd op veel plaatsen een Witte Pasen. Ook in 2020 (12-13 april) vond er een weersomslag plaatsvindt van eerste op tweede paasdag. Op paaszondag stegen de temperaturen in Berkel-Enschot naar zomerse waarden van 25,6°C, maar een dag later moesten we het met ruim tien graden minder doen met maximaal 12,2°C. En omdat dit gepaard ging met veel wind lag de gevoelstemperatuur onder de 10 graden! Neerslag viel er nauwelijks en bleef beperkt tot enkele druppels op paaszondag. 

Drie jaar geleden kregen we één van de mooiste Pasen ooit waargenomen. Op Goede Vrijdag (19 april) werd het in het zuiden regionaal 25 á 26 graden en daarmee was het de eerste lokale zomerse dag van het jaar. Vervolgens noteerde De Bilt in 2019 de zonnigste eerste paasdag ooit en met 24,1°C de op één na warmste na 2011. Toen volgde tweede paasdag die de warmste ooit werd sinds 1901 met 24,8°C. En dat was in 2018 wel anders toen deze op 1 april viel. De eerste paasdag begon met regen in de nacht en daarna was het alleen maar grijs weer. De zon kwam er amper door en het was koud met 7,2°C in Berkel-Enschot. Op het einde van de avond begon het op te klaren en dook de temperatuur zelfs onder het vriespunt! Een dag later werd het bijna twee keer zo warm met 13,9°C, maar het weerbeeld was niet om naar huis te schrijven. Heel veel bewolking waaruit van tijd tot tijd wat lichte regen uitviel. Vier jaar geleden (16 april 2017) zagen we nog wel vele uren de zon, maar was het eveneens koud. Hoger dan 12 graden op beide paasdagen kwamen we niet en daarbij viel er soms een bui en wat lichte regen. In 2016 verliep het paasweekeinde onstuimig met op tweede paasdag (28 maart) een officiële zuidwesterstorm van windkracht 9 in IJmuiden en op Vlieland met windstoten tot 115 km/u. De zeer zware windstoten speelden het paasverkeer parten en in de westelijke kustprovincies kwamen meldingen van stormschade door omgewaaide bomen. Lokaal ontstond ook schade aan gebouwen. Eerste paasdag was ook al niet best toen er vooral gedurende de nacht en in de vroege ochtend op veel plaatsen rond de 10 mm neerslag viel. De temperatuur lag op beide dagen tussen de 13 en 14 graden. Het enige positieve was de zon die op elke paasdag meer dan vijf uur scheen. 

In 2015 begon Pasen (5 april) erg koud met vrijwel overal lichte vorst. Door de zon die meer dan 10 uur scheen, liep het kwik nog op naar een graad of 12. Het was een prachtige eerste paasdag, want het bleef droog en er stond weinig wind. Een dag later overheerste de bewolking, maar op het einde van de middag kwamen er opklaringen. Het bleef droog bij opnieuw 12 graden. Wat een verschil met een jaar eerder (20 april 2014) toen Pasen zeer warm startte. In de nacht was het al een graad of 10 en deze liep in de middag nog op naar 22 graden in Berkel-Enschot. Daarbij bleef het de hele dag droog, al waren er wel wat dreigende wolken. Tweede paasdag begon nog met mooi weer en 17,5°C, maar al snel nam de bewolking toe waar in de avond wat lichte regen uit viel. Het paasweer met andere jaren wordt nog groter als we 2013 vergelijken. Dat was namelijk de koudste Pasen sinds 1964. In De Bilt werd het op eerste paasdag (31 maart) namelijk niet warmer dan 4,3°C en daarmee bleef het record uit 1964 met 3,9°C staan. De koudste plek had Lauwersoog met slechts 2,5°C gevolgd door Hupsel met 2,8°C. In Brabant werd het zo’n 4 graden overdag. Eerste paasdag begon overal bitterkoud. Zo meldde Gilze-Rijen, Herwijnen, De Bilt, Deelen, Heino allemaal matige vorst van minstens -5 graden. De koudste start had Deelen waar het -7,8°C werd. Zelfs langs alle kustgebieden kwam de temperatuur onder het vriespunt. In De Bilt kon meteen het volgende paasrecord worden bijgeschreven, want de laagste minimumtemperatuur sinds 1901 werd waargenomen. Het werd namelijk -5,3°C; het vorige stond op -4,4°C geregistreerd op 23 maart 2008. Aan de grond had het zelfs streng gevroren met in Herwijnen en Heino -10 graden. Het was gewoon een winterdag op 31 maart, want overdag vielen er verspreid sneeuwbuien. Tweede paasdag daarentegen maakte heel veel goed, want het was een stralende dag met alleen maar zonneschijn. Het kwik steeg daarbij naar de 8 graden. Tien jaar geleden verliep tweede paasdag op 9 april 2012 kletsnat, waarbij in Berkel-Enschot meer dan 12 mm werd opgevangen. Temperaturen lagen met Pasen tussen de 11 en 13 graden. In 2011 beleefden we de warmste eerste paasdag die ooit is waargenomen. Het werd zelf zomers. Met 26,0°C kwam De Bilt anderhalve graad hoger uit dan het oude record uit 1949 toen het op 17 april 24,5°C werd. De warmste plek was het midden van Brabant: Berkel-Enschot en Tilburg noteerde op 24 april 2011 27,7°C en in Gilze-Rijen werd het 27,2°C. Een dag later was het met 24 tot 25 graden nog steeds zomers warm in Brabant. 

WARME PASEN

Door de grote spreiding over het voorjaar kan het paasweer dus zowel een winters als een zomers karakter hebben en dat hebben we de afgelopen jaren wel gemerkt. Op 17 april 1949 was het ook erg warm met 24,5°C in De Bilt, de op twee na hoogste temperatuur van eerste paasdag sinds tenminste 1901. Tweede paasdag was nog warmer en in een groot deel van het land werd bij zonnig weer 25 tot 30 graden bereikt. Een warme eerste paasdag, met een temperatuur van minstens 20 graden kwam in De Bilt sinds 1901 acht keer voor; het laatst in 2020, 2019, 2014 en daarvoor was het 2011. Uit het paasweer blijkt ook dat het voorjaar een zonnige periode is: sinds 1901 registreerde De Bilt op eerste paasdag in 23 gevallen minstens 10 uur zon. Opvallend is wel, dat dit steeds meer uitzondering wordt. Tussen 1978 en 2014 gebeurde dat namelijk nog maar vier keer. De zonnigste sinds 1901 was die van 2019 toen de zon op eerste paasdag 13,2 uur scheen. Hiermee ging het record van 1974 met 12,6 zonuren eraan. 

KOUDE PASEN

Sinds 1901 begon eerste paasdag in De Bilt 20 keer met vorst, waarvan de laatste keer in 2015. Maar op twee van dergelijke vorstdagen werd het in de middag bij zonnig weer toch nog 18 tot 19 graden. Dit gebeurde in 1909 en 1976. In 2013 werd in De Bilt de laagste minimumtemperatuur gebroken van koudste eerste paasdag sinds 1901 met -5,3°C. De laatste keer dat er zo’n record werd verbroken was in 2008: De Bilt registreerde toen op 23 maart -4,4°C. Daarvoor was 10 april 1977 het koudst toen het bij het KNMI -3,0°C was, terwijl er overdag ook sneeuwbuien vielen. De laatste keer dat het in De Bilt op eerste paasdag vroor was vijf jaar geleden met -2,2°C. Overdag was Pasen het koudst op 29 maart 1964 met in dat etmaal een maximumtemperatuur van 3,9°C. De koudste paasdagen ooit, dat wil zeggen in drie eeuwen, had ons land in de recordkoude maart 1845. Op het Amsterdamse IJ was het ijs zo dik dat op eerste paasdag (23 maart) de eieren op het ijs werden gegeten. Ook op 31 maart 1771 was dat gelukt en zover bekend zijn dat de enige twee paasdagen met ijs op de Hollandse waterwegen. Maart 1845 was de grootste uitzondering: alle rivieren in ons land waren bevroren. Paarden met karren en sleeën baanden een weg over het ijs. De winter hield het tot de laatste week van maart vol met herhaaldelijk strenge vorst. Vooral midden maart 1845 was het koud met -21°C in Groningen.  

Een sombere, natte en koude Pasen kwam minder vaak voor. Sinds 1901 waren er 35 eerste paasdagen waarop de temperatuur overdag de 10 graden niet haalde. Het koudst was het in 1964 toen de temperatuur met Pasen (29 maart) bij zeer somber en nevelig weer overdag plaatselijk bij 3 graden bleef steken. Op tweede paasdag viel er in 1964 ook natte sneeuw. Ook in 1994 was dat het geval toen de zeer natte tweede paasdag (4 april) met 20 tot 30 millimeter neerslag uitermate guur afsloot met zware sneeuwbuien, onweer en wind. Op Goede Vrijdag ondervond het verkeer ook al hinder van het weer: een felle storm met zeer zware windstoten van meer dan 100 kilometer per uur blies talloze caravans en aanhangwagens van de weg.
Sneeuwbuien met Pasen waren er ook in 1977 toen het op eerste paasdag (10 april) in de ochtend plaatselijk ook nog eens 7 graden vroor. Op de ochtend van tweede paasdag in 1982 (12 april) lag op een aantal plaatsen enkele centimeters sneeuw. Paaszaterdag 2001 was een echte winterdag: ’s ochtends vroor het licht tot matig waarna het sneeuwde. De laatste sneeuwbedekte en zeer koude Pasen hadden we in 2008 met in Vlissingen zelfs 11 cm sneeuw. Vorig jaar kregen we op tweede paasdag (5 april) nog met sneeuwbuien te maken, maar leverde geen sneeuwdek op. 

WEERSOMSLAG
Zoals eerder gezegd staat het voorjaar bekend om abrupte weersomslagen en ook het paasweer valt daar wel eens onder. Het opmerkelijkste voorbeeld is Pasen 1979: eerste paasdag (15 april) had zonnig zomerweer met temperaturen tussen 20 en 23 graden en weinig wind. De tweede paasdag was uitgesproken guur met regen en een krachtige wind, waarbij de thermometers midden op de dag amper 6 graden aanwezen. Ook in 1998 was dat op tweede paasdag (13 april) het geval: De Bilt noteerde een hoogste temperatuur van 6 graden en er vielen talrijke winterse buien. In 2020 duikelden we van ruim 25 graden op eerste paasdag naar een gevoelstemperatuur van onder de 10 graden op paasmaandag. 

Ik wens iedereen alvast prettige paasdagen en geniet er maar van.

Weerspreuk van de week: 15-21 april

 

Komt Pasen in april,

dan valt de vriezeman stil.

 

Na half april, warm of koud,

 zingt de nachtegaal in het hout.

 

Weekendweersverwachting: 16-17 april

 Schitterend paasweer   

Na de onstuimige en kletsnatte dagen van vorige week, konden we de afgelopen dagen heerlijk genieten. De zon scheen volop en de temperatuur deed zich goed gelden. Het zorgde afgelopen dinsdag voor de eerste officiële warme dag van 2022 toen in De Bilt de 20 graden werd overschreden. In onze regio werd de hoogste temperatuur van dit jaar tot nu geregistreerd met 23,4°C in Berkel-Enschot. Twenthe had 22,6°C, Eindhoven 22,5°C en in Volkel werd het 22,4°C. De laatste keer dat we zulke hoge kwikstanden hadden was op 26 september toen het eveneens 23,4°C werd. Deze warmte werd een dag later meteen afgestraft toen een neerslaggebied urenlang vanuit België over het midden van Brabant trok. Deze bestond voornamelijk uit lichte regen, waardoor er uiteindelijk maar 1,1 mm in de regenmeter kwam. Hierdoor bleef het kwik op woensdag steken op een graad of 17. Door die regen werd de lucht behoorlijk vochtig en omdat het in de avond begon op te klaren ontstonden tegen middernacht de eerste mistbanken. Deze donderdag begon daar ook mee. Maar de zon brandde snel alles weg. In de middag ontstonden er onschuldige stapelwolken en wees de thermometer in Tilburg een waarde aan van 20,6°C. Daarmee is het voor onze regio al de zesde warme dag van het jaar, want al eerder kregen we te maken met kwikstanden van minstens 20 graden. En dat vond plaats een dag nadat de astronomische lente op de 20e van start ging: van 21 tot en met 24 maart kregen we vier warme dagen achtereen. De komende uren verdwijnen de stapelwolken en wordt het licht bewolkt met wat sluierwolken. Daarbij kunnen in de nacht opnieuw mistbanken ontstaan waar de vrijdag mee van start gaat. Met 7 graden is het dan fris. De zon breekt echter snel door. We krijgen dan zonnige perioden gevolgd door stapelwolken in de middag. Met 17 graden wordt het wel iets minder warm en dat komt doordat de wind uit het noorden tot noordoosten komt. 

Het Paasweekeinde ziet er schitterend uit doordat we te maken krijgen met een hogedrukgebied boven Scandinavië. De wind draait op zaterdag eerst naar het oosten en daarna met de paasdagen naar het zuidoosten. Droge en warme lucht wordt dan aangevoerd. Op zaterdag beginnen we met een stralend zonnetje en daarna wat sluierwolken in de loop van de dag. Met 17 graden is het genieten geblazen. Op Eerste paasdag is het helemaal prachtig en wordt het met een graad of 18 nog warmer. De zon schijnt namelijk dan de hele dag. Op maandag, Tweede paasdag, zullen we steeds meer sluierwolken zien en dat komt door de nadering van een depressie die dan nog boven Schotland ligt. Het blijft nog wel droog en de temperatuur stijgt opnieuw naar een aangename 18 graden. Op dinsdag breidt de depressie zich verder uit, waardoor een neerslaggebied ons net kan bereiken. Voordat deze arriveert loopt de temperatuur nog op naar zo’n 19 graden. In de loop van de dag passeert dan het neerslaggebied en wordt het frisser. Op woensdag hebben we daar nog last van die met bewolking van start gaat. In de middag verschijnen er opklaringen, maar met 16 graden wordt het dan wel minder zacht. De dagen erna neemt de kans op een enkele bui steeds meer toe en blijft het kwik op een graad of 16 steken. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 11-15 april

 Prachtig lenteweer en overwegend droog 

Wat een begin van de grasmaand. In de eerste negen dagen van april kregen we namelijk te maken met Koning Winter gevolgd door onstuimig herfstweer. Op 1 april werden we rondom Tilburg wakker in een witte wereld op daken, auto’s en grasvelden met maximaal 1 cm aan sneeuw. Op andere plaatsen lag echter een sneeuwdek van zo’n 15 cm. Daarbij lag de gevoelstemperatuur de hele dag onder het vriespunt. Ook de dagen erna vielen er nog wat winterse buien, maar veel stelde het niet voor. En toen klopte de herfst aan de deur dat gepaard ging met veel regen, buien en windstoten. De temperaturen gingen daarbij omhoog richting de 12 graden en van vorst was geen sprake meer. Afgelopen donderdag was daarbij de slechtste dag met plaatselijk windkracht 8 tot 9 en windstoten die opliepen tot wel 120 km/uur in Rotterdam. Zelfs ver in het binnenland kwamen zware windstoten voor tot wel 111 km/uur in het Limburgse Ell. Heel bijzonder. Ook was er sprake van onweer, zoals in de avond in Berkel-Enschot. Een teken dat we in koude lucht terechtkwamen. Op vrijdag haalden we dan ook de 10 graden niet meer en aan de grond ging het vriezen. Wel bleef het in onze regio de hele dag droog en dat is in deze maand nog niet gebeurd. Gisteren leek het ook de hele dag droog te blijven, maar op het einde van de middag trok een neerslagzone over ons heen. Daarvoor was het genieten en dan vooral van de oer-Hollandse luchten. Prachtige stapelwolken, maar ook op afstand schitterende buienluchten die met hagel gevuld waren. In de loop van de avond klaarde het op en koelde het flink af. In de nacht dook de temperatuur zelfs tot onder het vriespunt. Deelen noteerde -2,3°C, Volkel en Gilze-Rijen -2,0°C en Eindhoven had nog -1,9°C. Aan de grond kwam het net niet tot matige vorst en bleef steken op -4,8°C in Herwijnen en Volkel. Deze zondag is dan ook met veel zonneschijn begonnen. Maar al snel werd deze afgewisseld met onschuldige stapelwolken. Het blijft droog, waarbij het vanmiddag zo’n 12 tot 13 graden zal worden. In het noorden echter groeiden enkele stapelwolken uit tot winterse buien, waarbij in het Noord-Hollandse Berkhout hagel en natte sneeuw werd waargenomen. 

We hebben namelijk te maken met een hogedrukgebied boven Frankrijk dat precies tussen twee depressies in ligt en dat gevuld is met koude lucht. Op maandag schuift dat hogedrukgebied naar Italië, waardoor een depressie op de Atlantische Oceaan dichterbij komt. De wind draait hierdoor naar het zuidoosten, waardoor droge en warme lucht wordt aangevoerd. De invloed van de depressie zullen we duidelijk zien door de aanwezigheid van sluierwolken waar de zon overigens gewoon doorheen zal schijnen. Temperatuur stijgt al naar de 15 graden en gaat de dagen erna verder omhoog. Op dinsdag breidt het hogedrukgebied zich verder uit tot over Scandinavië en de depressie richting Spanje. De wind draait bij ons dan meer naar het zuiden en komt de aanvoer van warme lucht op gang. We zullen dan de warmste dag van het jaar tot nu toe krijgen, want het kwik stijgt naar een aangename 22 graden. Ook op woensdag halen we deze temperaturen, maar dan verandert wel het weerbeeld. De dag begint nog met sluierwolken, maar deze zal steeds dikker worden waaruit op het einde van de dag zelfs een bui kan vallen. Op donderdag hebben we daar ook nog last van. Maar het weer herstelt zich snel en in de middag is het droog en verschijnen er opklaringen. Dat komt omdat er boven Frankrijk een nieuw hogedrukgebied ontstaat. De temperaturen blijven met 19 tot 20 graden dan ook op lenteniveau. Op vrijdag verandert er niet veel. Inmiddels begint het hogedrukgebied zich uit te breiden en zet koers naar Scandinavië waar deze in het paasweekeinde aankomt. Hierdoor komen we in een noordoostelijke stroming terecht en wordt het kouder. Overdag is het een graad of 13 en in de nachten daalt het kwik aan de grond naar het vriespunt. 

Prettige week!

Maart 2022: vrij zacht, extreem droog en recordzonnig

Maart was een bijzondere maand die landelijk recordzonnig en plaatselijk ook recorddroog verliep, waarbij Berkel-Enschot de droogste plaats in Nederland was. Daarbij konden we de eerste lentedag van 15 graden én de eerste warme dag van 20 graden noteren, een recordwarme 22e maart bijschrijven, een recordlage luchtvochtigheid voor maart en een recordhoge luchtdruk op 18 en 19 maart. Tenslotte kregen we ook te maken met Saharazand en met sneeuw.

 TEMPERATUUR

Met een gemiddelde etmaaltemperatuur in De Bilt van 7,3°C tegen 6,5°C normaal was maart een vrij zachte maand. Vooral overdag was het vaak zacht, want de nachten waren behoorlijk koud. Op maar liefst 11 officiële lentedagen werd het minstens 15 graden en dat is een gedeeld record met 2014. Het verschil in temperatuur tussen dag en nacht was niet eerder zo groot als in deze maand. 

De maand begon meteen al zacht met in de eerste vijf dagen middagtemperaturen van boven de 10 graden. Op 6 en 7 maart stroomde wat koudere lucht binnen en werd het in Tilburg respectievelijk 7,7°C en 8,1°C. Vanaf de 3e werden de nachten helder en begon het licht tot matig te vriezen wat een week aanhield. Zo daalde het kwik op 3 maart tot -4,0°C in Arcen. In Brabant vroor het eveneens 3 tot 4 graden met Eindhoven als koudste station: -3,8°C. Aan de grond was op veel plekken sprake van matige vorst, waarbij Hupsel en De Bilt bitterkoud waren met ieder -7,4°C; Gilze-Rijen had -6,1°C. In de nacht naar 5 maart was Brabant de koudste provincie. Woensdrecht registreerde -5,6°C, Eindhoven -5,3°C en Gilze-Rijen -5,0°C. Aan de grond vroor het overal in het land tot zelfs op de Waddeneilanden en Zeeland toe. De koudste stations waren Gilze-Rijen met -8,7°C, Hupsel -8,4°C, De Bilt -8,0°C, Woensdrecht -7,8°, Ell -7,6°C en Eindhoven en Heino hadden ieder -7,1°C.

In Deelen werd in de ochtend van 7 maart de laagste temperatuur van deze maand bereikt met -6,6°C op normale waarnemingshoogte. De Bilt en Berkel-Enschot hadden ieder -4,4°C. In Volkel vroor het diezelfde ochtend op 10 centimeter hoogte zelfs streng met -10,4°C gevolgd door -9,2°C in Twenthe en -8,9°C in Hupsel en Heino en Gilze-Rijen had zelfs nog -8,8°C. Op 8 maart daalde de temperaturen tot -7,4°C in Hupsel en -7,0°C in Heino, op 9 maart had het Limburgse Ell de laagste temperatuur aan de grond: -8,4°C en dat was ook op de 10e het geval toen het daar -7,0°C werd. Bitterkoud dus allemaal aan de grond.

Op die laatste dag draaide de wind naar zuid tot zuidoost en kon zachtere lucht tot onze omgeving doordringen. De temperaturen gingen dan ook omhoog en in De Bilt konden we op 10 maart de eerste officiële lentedag aantekenen doordat het voor het eerst minstens 15 graden werd. In Woensdrecht en Maastricht werd het 17 en in Tilburg 18 graden. Vanaf 11 maart verdween de vorst in de nacht en kwam deze maand alleen nog terug op de 18e en de 21e. Nadat de astronomische lente op 20 maart van start ging verliepen de dagen erna in warme sferen. Berkel-Enschot noteerde van 21 t/m 24 maart zelfs vier warme dagen van minstens 20 graden met 21,6°C op de 22e als hoogste temperatuur. De KNMI-stations haalden deze waarden niet, behalve Eelde en Westdorpe en dat gebeurde alleen op de 22e toen het daar respectievelijk 20,0°C en 20,1°C werd en dat is meteen de hoogste maximumtemperatuur van deze maand. De eerste regionale warme dag was daarmee een feit. De Bilt kwam nog niet tot zijn eerste officiële warme dag, daar stokte de thermometer bij 19,6°C. Wel werd het officieel de warmste 22 maart ooit gemeten, want het oude record stond in De Bilt op 19,2°C waargenomen tien jaar geleden in 2012. Maar in het noorden was het behoorlijk koud met op deze dag slechts 12 graden in Lauwersoog. Bij weinig wind bleven de nachten koud met landinwaarts nog regelmatig lichte vorst. Vanaf 30 maart werd er met een noordoostenwind, lucht vanaf de Noordpool aangevoerd. Het weer sloeg op 31 maart radicaal om en werd dan ook de koudste maartdag met een maxima van 3,1°C in Deelen en Marknesse, gevolgd door 3,4°C in Eelde en 3,5°C in Nieuw Beerta. 

Op maar liefst 24 nachten vroor het in deze maand wel ergens in het land. Dat had te maken omdat maart zo droog was in combinatie met een lage luchtvochtigheid. Hierdoor kon het flink afkoelen. De Bilt registreerde in totaal 11 vorstdagen tegen normaal 8. In het noordoosten van het land vroor het vaakst, waarbij Eelde maar liefst 19 vorstdagen om de oren kreeg en dat is bijna twee keer zoveel als normaal. Matige vorst met minima onder -5 graden kwam in De Bilt niet voor, normaal 1 keer. Opmerkelijk is dat in Vlissingen het hele winterhalfjaar niet heeft gevroren, ook afgelopen maart lukte dit net niet. Dit is alleen in 2014 en 2020 gebeurd. 

Door het droge en zonnige karakter van de maand kwam het in De Bilt tot maar liefst 16 mooiweerdagen. Op een zogenaamde mooiweerdag blijft het droog, is het warmer dan normaal en schijnt de zon meer dan de helft van de tijd. Het oude record van maart stond op naam van 2014 en 2017 met 14 mooiweerdagen. Daarna komt 1938 met 12 mooiweerdagen. Normaal telt maart maar 5 mooiweerdagen. 

Voor Midden-Brabant was maart ook een zachte maand met een gemiddelde etmaaltemperatuur in Gilze-Rijen en Berkel-Enschot van respectievelijk 7,7°C en 8,6°C. Daarbij werd het in Berkel-Enschot overdag gemiddeld 15,0°C (normaal 11,5) en in de nachten was het gemiddeld 2,3°C tegen 3,1°C normaal. De warmste dag was die van 22 maart met 21,6°C, maar ook een dag later was het heerlijk lenteweer met 21,4°C. In totaal werden er vier warme dagen geteld. Koud was het op de laatste dag van maart met in de middag maar 6,6°C en een gevoelstemperatuur van slechts 2 graden. De koudste nacht was die van 6 op 7 maart toen het kwik zakte tot -4,4°C. In totaal werden daar 9 vorstdagen waargenomen, tegen normaal zeven. 

NEERSLAG

Maart 2022 gaat de boeken in als een extreem droge maand. Tot aan de laatste dag zou de maand zelfs recorddroog zijn geweest, met plaatselijk zelfs helemaal geen neerslag. Op de 31e viel er echter landelijk gemiddeld 10 mm, waarvan het merendeel in de vorm van (natte) sneeuw. In De Bilt viel in maart in totaal 14,2 mm, tegen 57,8 mm normaal en dat betekent een gedeelde 5e plaats in de lijst met droogste maartmaanden ooit sinds 1901. Ook landelijke gemiddeld was de maand met 14 mm extreem droog; normaal is dat 53 mm. Het droogst was het in het zuiden van het land, in Noord-Brabant, waarbij Berkel-Enschot met 0,9 mm de minste neerslag had opgevangen. Vught had nog 1,0 mm en Prinsenbeek 3,2 mm.

Het Zeeuwse Westdorpe was het droogste KNMI-station met 2,2 mm. Het natst was het in het Gelderse Oene waar 30 mm werd afgetapt, gevolgd door Heijen 28, Apeldoorn, Leeuwarden en Sambeek met ieder 27 en tenslotte Well waar 26 mm in de regenmeter verdween. Het natste KNMI-station was Deelen met 27 mm. Opvallender was het aantal droge dagen. Op de meeste plaatsen bleef het deze maand op tenminste 26 dagen droog; Deelen telde zelfs 30 droge dagen. Berkel-Enschot had 23 dagen zonder neerslag. Op één dag werd daar nog mist waargenomen (29 maart) en op één dag sneeuw (20 maart). Nog nooit is het in Berkel-Enschot, sinds de neerslagmetingen in 1878 toen de waarnemingen rondom Tilburg begonnen, in de eerste lentemaand zo droog geweest. Het vorige record stond op 3,5 mm waargenomen in maart 1993. Kijken we naar alle maanden vanaf 1878 dan komt maart 2022 zelfs op de derde plaats van droogste maanden allertijden. Op de eerste plaats staat april 2007 met 0,0 mm gevolgd door februari 1986 toen 0,9 mm werd afgetapt. Allemaal gemeten in Berkel-Enschot en Tilburg. 

Op de eerste dag van maart 2022 kregen we te maken met een buienzone en bleef daar vooral in het westen hangen en zorgde voor een natte bedoening. Rondom Tilburg viel in de middag wat regen en daar bleef het ook bij. Op 17 maart passeerde er nog een koufront met op veel plaatsen 1 tot 2 mm regen. 

SNEEUW

Een opvallende dag was 20 maart. Een bel met koude lucht in de hogere delen van de atmosfeer met bijbehorende storing trok over het land naar het westen. Er hoorde bewolking bij, waaruit in de ochtend in het zuiden van het land, zoals in Berkel-Enschot, voor de eerste keer in de maand een beetje sneeuw viel. Op de laatste dag van maart sloeg het echter om. Arctische lucht stroomde vanuit het noorden ons land binnen en dat ging gepaard met neerslag. In de avond van 30 maart kwam de kou ons land binnen en viel in het noorden en westen lokaal al natte sneeuw. Op deze laatste dag van maart bleef er winterse neerslag vallen. In de vroege ochtend lag er op de Utrechtse Heuvelrug en op de Veluwe 2 tot lokaal 4 centimeter en groeide uit tot 15 cm in de avond op de Veluwe. Gemiddeld telt maart 7 sneeuwdagen in ons land, waarvan het ook 4 keer blijft liggen, maar dit jaar viel maar op 3 dagen ergens in het land sneeuw en één keer was het wit. 

SAHARAZAND

Op 16 maart werden we al een dag lang overspoeld met beelden vanuit het zuiden van Europa, waar een dikke wolk met saharastof in de lucht onze kant opkwam. Rode luchten, modderregens, rode sneeuw en rode wegen en huizen, in alles leek het een voorbode van wat ons mogelijk te wachten stond. Uiteindelijk trok de wolk ook over Nederland. Het was goed te zien, waarbij de wolken in Tilburg geel tot oranjebruin van kleur werd. In de nacht viel een beetje regen en kwam een deel van het stof ook bij ons op de grond terecht. Het was de volgende dag dan ook erg druk in de autowasstraten.

LUCHTVOCHTIGHEID

Aflandige winden lieten de luchtvochtigheid in maart 2022 flink dalen. De gemiddelde luchtvochtigheid kwam in De Bilt uit op 68,0% tegen 79,4% normaal, en dat leverde een nieuw record op. Het oude maandrecord stond namelijk op 68,9% in maart 2013. 

LUCHTDRUK

De luchtdruk was op 18 en 19 maart zo hoog dat er niet alleen dagrecords, maar ook maandrecords sneuvelden. Zo liet de barometer in De Bilt op beide dagen een waarde zien van 1045,0 hPa, waarmee het record van 16 maart uit 2003 met 1043,8 hPa sneuvelde. Ook het landelijk record van hoogste luchtdruk ooit voor maart vloog de weerboeken uit. Dat stond op 1045,5 hPa van 1 maart 1929 in Eelde en staat nu op 1047,5 hPa waargenomen op 18 maart jl. in Leeuwarden. Uiteraard is dit meteen een nieuw dagrecord, maar ook het dagrecord van 19 maart ging er aan. Twee weerstations hebben dit bereikt: zowel Terschelling en Leeuwarden zagen het kwik in de barometer gisteren stijgen tot 1047,2 hPa. Voorheen stond het dagrecord op 1042,5 hPa en dat werd geregistreerd in 1966 in Eelde. Dergelijke drukwaarden zijn extreem zeldzaam en komen normaliter alleen in de winter voor. 

ZONNESCHIJN

Met gemiddelde over het land 250 zonuren, tegen 145 normaal, was maart met grote afstand de meest zonnige maart sinds het begin van de metingen. De Bilt registreerde 259 zonuren, bijna twee keer de normale hoeveelheid van 139 zonuren en aanzienlijk meer dan het vorige record van 203 zonuren in 2014. Ter vergelijking; deze hoeveelheid zonneschijn zou in april goed zijn geweest voor een derde plek en voor mei zelfs nog in de top 10 komen, en dat zijn maanden met langere dagen waarop de zon sowieso al meer schijnt. Maart telde in De Bilt één sombere (zonloze) dag, normaal zijn dat er vier. Alleen op 1 en 31 maart kwam het plaatselijk tot een sombere dag. Van 2 t/m 10 maart, op 18 en 19 maart en van 21 t/m 27 maart scheen de zon op de meeste plaatsen vrijwel onafgebroken.

De toon werd meteen gezet aan het begin van maart, want de eerste 10 dagen verliepen recordzonnig. In De Bilt scheen de zon 91,3 uur en daarmee werd het vorige record uit 1976 verpletterd toen er 72 zonuren werden geregistreerd. In Tilburg en Berkel-Enschot scheen de zon 92,9 uur een record voor zowel de start van maart als van de meteorologische lente. In totaal registreerde Berkel-Enschot 254 zonuren tegen 150 normaal. Elke dag scheen de zon wel behalve op de 31e die zonloos verliep. Tenslotte werd er, net als in de Bilt, maar liefst 19 zeer zonnige dagen waargenomen, tegen 7 normaal. Het zijn voor Berkel-Enschot allemaal nieuwe records voor maart. Het oude record stond namelijk op 222 zonuren en 13 zeer zonnige dagen allemaal genoteerd in maart 2003.

Weerspreuk van de week: 8-13 april

 

Als in april kevers ontstaan,

dan zal de mei van kou vergaan.

 

Stapelwolken groot of klein,

de regenkansen blijven klein.

Weekendweersverwachting: 9-10 april

 Fris met op zaterdag enkele buien

Van lente naar winter naar herfst. Die carrousel van het weer beleefden we in de afgelopen drie weken. Zo kregen we in de week van 20 maart te maken met vier warme dagen van minstens 20 graden. Daarna begon april met drie dagen sneeuw achtereen en ijskoud weer, waarbij de temperatuur overdag de 4 graden nog niet haalde. Dit leverde op de eerste aprildag zelfs een sneeuwdek op van meer dan 15 cm op de Veluwe. En dan deze week die onstuimig was en gepaard ging met heel veel regen. Noteerde Berkel-Enschot in maart nog niet één millimeter aan neerslag, nu staat de regenmeter in deze grasmaand al op 34 mm. Op enkele plaatsen viel deze hoeveelheid zelfs in een dag tijd, zoals in Duiven toen afgelopen dinsdagochtend 32 mm werd afgetapt. Vandaag was het opnieuw raak, waarbij stevige buien overtrokken waarvan enkele gepaard ging met hagel, onweer en windstoten. Marknesse en Deelen melden tot nu toe al 21 mm en Wijk aan Zee 19 mm. In onze regio staat de teller op 8 mm. De barometer zakte gisteren tot 985 hPa op Vlieland en Terschelling en vandaag werd het allemaal nog erger. Op de Waddeneilanden werd een waarde gehaald van 976 hPa en dat leverde een nieuw dagrecord op voor 7 april. Dat stond eerst nog op 978,7 hPa waargenomen in 1949 in Eelde. Het maandrecord ging er niet aan en blijft staan op 972,6 hPa wat geregistreerd werd op 1 april 1994. En zulke lage drukstanden geeft vrijwel altijd onstuimig weer en dat hebben we op deze donderdag geweten. Zowel in Hoek van Holland als op de Houtribdijk werd even windkracht 9 gemeten, maar een storm mogen we het niet noemen omdat het niet een uur lang duurde. Rondom Tilburg kwam de maximale windkracht uit op 7 en dan spreken we van een harde wind. Daarbij werden windstoten gemeten tot 92 km in Berkel-Enschot. Maar op andere stations waaide het nog heviger. Zo kreeg Rotterdam een windstoot van 120 km/uur en dan spreken we van orkaankracht! Daarna volgt Cabauw met 105 km/uur en Hoek van Holland met 104 km/uur. Kortom, een onstuimige donderdag. Oorzaak van dit onstuimige herfstweer is een depressie die van Scotland via de Noordzee naar Zuid-Zweden trekt. De komende uren neemt de wind af, maar vallen er nog steeds buien die met hagel en onweer vergezeld kunnen gaan. 

Op vrijdag is de depressie verder doorgetrokken richting Finland en dan wordt het bij ons allemaal wat rustiger. In de ochtend is het droog en verschijnen er opklaringen, maar in de middag krijgen we te maken met buien. Bij dit alles loopt de temperatuur op naar een graad of 9. Vervolgens blijft die depressie boven Scandinavië rondhangen, waardoor we op zaterdag eigenlijk hetzelfde weerbeeld hebben. Dat wil zeggen droog in de ochtenduren en buien in de loop van de dag. Aan de temperatuur verandert weinig. Op zaterdagavond zien we boven Frankrijk een hogedrukgebied ontstaan en deze breidt op zondag zich uit tot over onze omgeving. Dat betekent dat neerslaggebieden op afstand worden gehouden en we een droge zondag met flinke opklaringen kunnen verwachten. Met zo’n 10 graden kruipt het kwik langzaam omhoog, nadat in de ochtend de temperatuur rond het vriespunt ligt. Vervolgens zien we op de Atlantische Oceaan een depressie liggen die de aanval inzet op het hogedrukgebied. Dat gaat op maandag gepaard met veel sluierwolken en met 11 graden wordt het nog iets zachter. De dag begint koud met op uitgebreide schaal vorst aan de grond. Op dinsdag schiet de thermometer ineens uit zijn slof als de wind het oosten tot zuidoosten opzoekt en er warme lucht wordt aangevoerd. Het kwik stijgt naar 18 tot 19 graden. Maar de depressie wint steeds meer terrein en laat het hogedrukgebied naar het noorden opschuiven. Op woensdag krijgen we dan een afwisseling van zon en wolken en blijft het droog en zakt de temperatuur terug naar een graad of 16. De dagen erna is het bewolkt, waaruit wat druppels kunnen vallen. Het is maar even, want in het weekeinde komt de zon erbij en valt er geen druppel meer.

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 4-8 april

 Koud herfstweer 

Wat een winters begin van april! Op de laatste dag van maart zaten ’s avonds veel weergenoten maar te wachten op de sneeuw die komen zou. Vrijwel overal in het land viel sneeuw behalve …. rondom Tilburg. De radarbeelden lieten ook zien dat er een soort warmtekoepel rondom Tilburg lag, waardoor de sneeuw geen kans kreeg om door te dringen. Wel kregen we op die donderdagavond laat te maken met ijsregen. Een teken dat de sneeuw er echt aankomt en dat gebeurde toen april op de kalender verscheen. Vrijdag werden we dan ook wakker in een witte wereld, maar wat viel dat tegen. Alleen op grasvelden, daken en auto’s lag gemiddeld 1 cm sneeuw; op wegen en stoepen vrijwel niets. Maar in de rest van het land ging het helemaal los. Zo werd Berg en Dal wakker met 13 cm aan sneeuwdek en op de Veluwe tussen Rozendaal en Rheden lag zelfs 17 cm. Dit is het op twee na hoogste sneeuwdek ooit in april gemeten. De meeste sneeuw viel namelijk op 11 april 1978 in Renesse toen daar een sneeuwdek ontstond van 20 cm gevolgd door Wognum met 18 cm op diezelfde dag. De Bilt had zelfs een nieuw aprilrecord met 8 cm. Vorig jaar was het overigens ook raak toen op de Vaalserberg 15 cm sneeuw werd gemeten. Kijken we nog verder terug dan had ook Ameland op 8 april 1970 een sneeuwdek van 15 cm en diezelfde hoogte had ook Ruinerwold op 14 april 1999. Sneeuwval komt in april vrijwel elk jaar wel voor. Sinds het begin van de sneeuwmetingen in 1951 gebeurde dat alleen niet in 1974, 1987 en 1993. Op vrijdagochtend sneeuwde het in onze regio nog verder door gevolgd door enkele sneeuwbuitjes in de middag. Het was bijzonder koud, want de gehele dag lag de gevoelstemperatuur op 1 april onder het vriespunt. Gisteren werden we verrast met enkele sneeuwbuien in de middag. Een sneeuwdek leverde dat overigens niet op. Met maximaal 6 graden beleefden we opnieuw een koude aprildag. 

Gisteravond en afgelopen nacht klaarde het op en toen kelderde de temperaturen nog verder naar beneden. In Deelen werd het -6,3°C, Twenthe -6,0°C, Eindhoven -5,9°C, Eelde en Herwijnen ieder -5,8°C. In Berkel-Enschot daalde het kwik tot -3,8°C. Daarmee werd landelijk de koudste nacht van 3 april ooit waargenomen. Het vorige record dateert uit 3 april 1996 met -5,3°C in Nieuw Beerta. Aan de grond werd het helemaal ijskoud en werd zelfs in Hupsel strenge vorst geregistreerd: -10,8°C! Eindhoven had nog -9,8°C en Twenthe -9,6°C. Ook dit leverde een nieuw dagrecord op, want nog nooit is het op 3 april op 10 cm hoogte zo koud geweest. Het vorige record komt uit 1996 met -7,9°C in zowel Eelde als Hoogeveen. Deze zondag is dan ook helder begonnen, maar vanuit het noorden komen buien weer aanzetten. Deze zullen eerst nog een winters karakter hebben met sneeuw en hagel, maar gaat later over in regen. Dat heeft te maken met de komst van depressies die minder koude lucht met zich meebrengen. Tussen de buien door zijn er flinke opklaringen en loopt de temperatuur op naar een graad of 8. 

Op maandag krijgen we te maken met een depressie die boven Zuid-Zweden komt te liggen. Deze zorgt ervoor dat de bewolking toeneemt gevolgd door regen in de middag. Daarbij neemt de wind flink toe van matig tot vrij krachtig en stijgt de temperatuur naar 8 graden. In combinatie met die wind zal het echter als een graad of 5 voelen. Op dinsdag zet de depressie koers naar Finland en neemt de wind wat af. De regen gaat over in buien en met 13 graden wordt het wat zachter. Op woensdag krijgen we echter te maken met een nieuwe depressie die boven Schotland ligt. Deze zorgt opnieuw voor een aantrekkende wind en warmer dan 11 graden zal het niet worden. De bewolking overheerst en af en toe valt er een bui. Het is de voorbode van wat er donderdag over ons heen komt. Dan steekt de Schotse depressie namelijk de Noordzee over en laat in onze regio een bak met water achter van zo’n 15 mm. Het is ook onstuimig wat het herfstweer compleet maakt. Op vrijdag en zaterdag komen we in wat rustiger vaarwater terecht als de depressie naar Scandinavië is vertrokken. Vrijdag ziet er dan ook droog uit en de wind neemt sterk af. Op zaterdag krijgen we zelfs opklaringen, maar wel afgewisseld met buien. Met een noordwestelijke stroming houdt de aanvoer van koude lucht aan en wordt het zo’n 10 graden. Als het in de nachten dan opklaart zakt het kwik richting het vriespunt. 

Prettige week!