Met St. Henricus (15
juli) droog,
zeven weken droog.
Wisselen in juli regen
en zonneschijn,
't zal het naaste jaar
voor de boeren kermis zijn.
Met St. Henricus (15
juli) droog,
zeven weken droog.
Wisselen in juli regen
en zonneschijn,
't zal het naaste jaar
voor de boeren kermis zijn.
Zeer warm, gevolgd door afkoeling met veel wind
Het tweede weekeinde van juli was tropisch met 35 graden op zaterdag en 33 op de zondag. Vervolgens werd deze afgesloten met plaatselijk stevige onweersbuien die in de loop van de middag onze regio bereikten. Dat er enkele festiviteiten werden afgelast was terecht, ondanks dat sommigen hun evenement door lieten gaan. Dat laatste is totaal onverantwoord en dan begrijp je helemaal niets van het weer wat zeer gevaarlijk kan zijn. En dat hebben we in mijn woonplaats Berkel-Enschot wel gemerkt. In nog geen 100 meter van mij vandaan sloeg er bliksem in de schoorsteen van een huis. Rond 16:00 uur was er een flits, de stroom in de Akkerwijk viel uit en daarna een enorme knal. In veel huizen viel de aardlek uit, maar leverde geen schade op. Wel het huis wat getroffen werd en nog een huis verderop. De schoorsteen en zonnepanelen lagen aan gruzelementen en een bewoner had een schok gekregen. Kortom, dit had overal kunnen plaatsvinden. En dus ook tijdens evenementen. Overigens gebeurde vier jaar geleden schuin aan de overkant van het getroffen huis hetzelfde. Op 5 juni 2019 sloeg daar de bliksem in een schuur, waarbij de hele achtertuin afbranden en een ontplofte gasfles van de barbecue maakte het nog erger. En zo’n twintig jaar geleden sloeg de bliksem in op een schoorsteen op het einde van mijn straat. Kortom, onweer is en blijft gevaarlijk. Meestal volgt er daarna afkoeling, maar dat was niet echt het geval. Omdat zowel op maandag als dinsdag de temperaturen boven de 25 graden bleven uitkomen noteerden Tilburg en Berkel-Enschot de tweede hittegolf van deze zomer. En dat werd op dinsdag laat in de avond en nacht afgestraft met onweer. In onze regio zorgde dat voor prachtige lichtflitsen en wat neerslag van slechts 2 mm. Op andere plaatsen kwam het met bakken naar beneden en hagelde het op enkele plekken. Meddo kreeg 22 mm in de regenmeter en Nunspeet 19. Vanaf woensdag kwam dan eindelijk de afkoeling en eindigde de regionale hittegolf.
Deze donderdag was overwegend bewolkt waar af en toe een bui passeerde, maar het bleef beperkt tot enkele druppels. Met 23 graden was het prima zomerweer. Zojuist vielen er opnieuw wat druppels en dat zullen de laatste zijn. Het wordt namelijk droog en er verschijnen sluierwolken, waarbij het kwik in de nacht zal zakken naar een graad of 15. De vrijdag begint met sluierwolken en in de middag verschijnen er stapelwolken. Met een zuidelijke stroming wordt ineens warme lucht aangevoerd en stijgt het kwik naar de 27 graden. Dat komt door een depressie die boven de Britse Eilanden komt te liggen.
In het weekeinde schuift de deze iets naar het noorden op, waardoor de wind uit het zuiden tot zuidwesten komt. Dat staat nog steeds garant voor zomerse temperaturen van wel 27 graden. Maar de onstabiliteit in de atmosfeer neemt toe doordat er een koufront over Brabant gaat trekken. En dat betekent dat we steeds opbollende stapelwolken zien die uit gaan groeien tot buien die met een klap onweer gepaard kunnen gaan. Zodra dat voorbij is getrokken dalen de temperaturen, waardoor het op zondag maximaal 22 graden wordt. Inmiddels ligt de depressie dan boven Noorwegen, waardoor de neerslagkansen sterk afnemen. Er kan nog een verdwaalde bui overtrekken, maar veel stelt het niet voor. Maar wat het meest zal opvallen is dat de wind flink gaat toenemen die matig tot vrij krachtig zal zijn. Na het weekeinde is het de eerste dagen droog en zien we vaak de zon, waarbij de temperatuur oploopt naar gemiddeld zo’n 25 graden. Op dinsdag krijgen we echter een uitschieter en kan het kwik naar de 28 graden gaan.
Prettig
weekend!
RECORDWARM, EXTREEM DROOG EN RECORDZONNIG
Na een koude, natte en somber lente heeft juni 2023 werkelijk alles ingehaald. Het werd een echte zomermaand die recordwarm en recordzonnig verliep. Neerslag viel er vrijwel niet, maar als het regende was het meteen een gieter vol. Daarnaast leverde deze eerste zomermaand vele warmterecords op.
TEMPERATUUR
Met een gemiddelde etmaaltemperatuur van 19,4°C tegen normaal 16,2°C in De Bilt was het de warmste junimaand sinds de historische waarnemingen in ons land in 1706 of wel in tenminste drie eeuwen! Op de tweede plek staan 1858 en 1889 met ieder 18,8°C en op plaats drie staat 1781 met 18,5°C; daarna volgen 2021 met 18,2°C en 2019 met 18,1°C. Van de warmste tien junimaanden sinds 1901 vielen er zes sinds 2013. Het warmst werd het deze maand in Eindhoven met gemiddeld 20,6°C gevolgd door Gilze-Rijen, Ell en Arcen met ieder 20,3°C. In Berkel-Enschot werd het zelfs 21,0°C gemiddeld welke was verdeeld over een gemiddelde middagtemperatuur van 27,4°C en in de nachten was het 14,6°C gemiddeld. Normaal ligt het op respectievelijk 23,1°C en 12,3°C.
De eerste twee dagen van juni waren vrij koel, waarbij de temperaturen op een enkele plaats op een graad of 20 bleef steken. Bij de start van de meteorologische zomer werd het op 1 juni in Friesland zelfs nog geen 13 graden: Leeuwarden 12,8°C. Het werd dan ook meteen de koudste dag van de maand. In de nacht van 2 op 3 juni werd de laagste minimumtemperatuur gemeten, eveneens in het noorden. Het Groningse Nieuw Beerta had in de nacht een kwikstand van 4,7°C. Daarna werd het een stuk warmer wat op de 4e al leidde tot een zomerse dag in Tilburg. Het was vrijwel iedere dag zonovergoten en dat had invloed op de temperatuur. Voor Berkel-Enschot en Tilburg werd vanaf de 6e een regionale hittegolf ingeluid dat op de 11e werd gerealiseerd en tot en met 21 juni duurde. Zo’n recordlange regionale hittegolf van 16 dagen in juni heeft nog nooit plaatsgevonden. In Tilburg en Berkel-Enschot stond het record op 12 dagen en dat was in 2005 toen vanaf 18 t/m 29 juni een hittegolf het midden van Brabant teisterde. Het oude record op de KNMI-stations was een regionale junihittegolf van 9 dagen in 1941, 1976 en 2019. In Woensdrecht begon de hittegolf al op 7 juni, maar was deze wel eerder afgelopen. Hittegolven in juni komen de laatste jaren steeds vaker voor. Zo vond dit fenomeen vanaf 2017 tot en met 2021 jaarlijks plaats in Tilburg en Berkel-Enschot. Alleen vorig jaar gebeurde dat niet en moesten we wachten tot augustus die toen ineens twee hittegolven produceerden. De laatste keer dat een hittegolf in juni plaatsvond was in 2021 vanaf 13 t/m 18 juni, met als hoogste temperatuur 33,0°C op de 18e.
Op 9 juni werd het tropisch en dat bleef het vier dagen achtereen. In Gilze-Rijen en Hoek van Holland werd op de 11e de hoogste temperatuur van de maand geregistreerd: 32,3°C. Dit werd in Eindhoven voorafgegaan door de warmste nacht, waarbij het niet kouder werd dan 19,7°C. Nadat op 9 juni de eerste officiële zomerse dag in De Bilt werd genoteerd kwam het direct tot een aaneengesloten en recordlange periode van 13 zomerse dagen in juni. Landelijk werd het op alle Limburgse weerstations (Maastricht, Ell en Arcen) 19 keer zomers warm. Het oude record was 18 keer in Arcen in 2021. De Bilt noteerde op 11 juni ook de eerste officiële tropische dag met 30,3°C.
Daarna werd het wat minder warm, maar verder landinwaarts werd vrijwel iedere dag de 25 graden gehaald en in het zuidoosten en zuiden soms tropisch. Zoals op 20 juni toen de thermometer in Berkel-Enschot naar de 32,4°C ging en in Eindhoven werd het 32,0°C. Toen een dag later de astronomische zomer van start ging begonnen de temperaturen te dalen. Zo werd het op 22 juni in het zuiden 21 tot 23 graden, maar in het noorden werd toch nog net de zomerse grens gehaald. Het was maar een ééndagsvlieg, want het kwik schoot daarna omhoog tot over de 30 graden. In Berkel-Enschot werd zelfs de hoogste temperatuur gemeten: 33,8°C op de 25e. Maastricht had nog 32,2°C, Arcen 32,1°C en Voorschoten 32,0°C. Alleen op de Waddeneilanden werd het niet tropisch. Wat een hete dag was dat in ons land. De laatste vijf dagen van juni waren duidelijk minder warm en werd de 25 graden vrijwel niet meer gehaald. Behalve dan nog op de 29e.
Het aantal warme dagen, met een temperatuur van 20 graden of hoger, bedroeg in De Bilt 28, tegen 16 normaal. Ook dat is een warmterecord. Het oude record bedroeg 27 en stamde uit 1930 en 2003. In het Limburgse Arcen en in Berkel-Enschot werd het elke dag warm en dat gebeurde tot nu toe alleen in 2003 op een aantal weerstations. Daarnaast telde in De Bilt nog 16 zomerse dagen van minstens 25 graden en 2 tropische dagen van minstens 30 tegen normaal respectievelijk 5 en 1. Voor het aantal zomerse dagen is dat een nieuw record. Dat stond voorheen op 14 zomerse dagen uit juni 1970. In Berkel-Enschot werden 21 zomerse dagen geteld, waarvan zeven tropisch. Niet normaal. Voor wat het aantal mooiweerdagen betreft, is er een evenaring van het record van 18 mooiweerdagen uit 1976. Een mooiweerdag is een dag waarop de zon meer dan de helft van de tijd schijnt, het droog blijft en de temperatuur bovengemiddeld is.
NEERSLAG
Met gemiddeld over het land 24 mm neerslag tegen normaal 66 mm was de maand zeer droog. Sinds 1962 was juni niet meer zo droog toen er 20,9 mm viel. Overigens gaan de historische neerslagwaarnemingen terug tot 1870 en dan vinden we nog twee drogere junimaanden: in 1899 viel landelijk 13 mm en in 1887 12,5 mm. Het zuidoosten en oosten was het natst, waarbij in Weerselo 89 mm viel. Daarna volgen Hengelo met 76 mm, Borculo 71 en Enschede waar 68 mm werd opgevangen. In de kustprovincies viel dit jaar in juni plaatselijk niet meer dan 5 tot 10 mm. Het droogste was het in Dirksland en Pijnacker waar op beide stations maar 4 mm in de regenmeter kwam. Leiden had nog 6 en Rotterdam 5 mm. In De Bilt viel 14 mm tegen 71 mm normaal. In Berkel-Enschot kwam het neerslagtotaal op 33 mm en deze werd grotendeels in twee dagen al gehaald. Zo kwam op 20 juni al 11 mm naar beneden en twee dagen later was dat 21 mm.
Op heel veel plaatsen kwam het op 20 juni tot pittig onweer met verspreid over het land neerslag van 20 tot 40 millimeter, soms zelfs binnen vijftien minuten zoals in het Zeeuwse Sluis. Wateroverlast was dan ook daar het gevolg. Je kunt gerust spreken van een wolkbreuk die daarna het zuiden van Rotterdam teisterde. In Gilze-Rijen viel er zoveel neerslag (21 mm in korte tijd) dat de temperatuur in een half uur tijd naar beneden denderde van 30,0°C naar 18,2°C. Wat een afkoeling. In Barendrecht viel 49 mm en in Cadzand 56 mm met wateroverlast tot gevolg. Hier en daar werden ook hagel en flinke windvlagen gemeld.
Op 22 juni kwam de regen met bakken naar beneden. Daarbij werd in Berkel-Enschot overdag 21 mm afgetapt. Maar in het oosten gingen de hemelsluizen in de avond open wat vooral in Limburg en andere plaatsen leidden tot wateroverlast. De meeste neerslag viel in Hengelo met 64 mm, gevolgd door Doetichem en in De Lutte (Overijssel) met ieder 62, Ruurlo 58, Zelhem 53, Twenthe en Hengelo 52 en Hulsberg waar 51 mm werd afgetapt. In Brabant was de natste plaats Budel met 38 mm. In de middag van 29 juni passeerde er een bui in Tilburg en leverde één millimeter aan neerslag op. Op Terschelling viel met 8 mm de meeste neerslag en dat was ’s ochtends.
DROOGTE
Vanaf 13 mei is er tot en met 19 juni geen meetbare neerslag meer in Berkel-Enschot gevallen en dat is dus 38 dagen lang! De laatste keer dat dit gebeurde was in 2007 toen vanaf 1 april t/m 6 mei de regenmeter leeg bleef en dat is dus 36 dagen. Kortom, een nieuw droogterecord in het midden van Brabant. Dat geldt ook voor De Bilt, want dat stond op 33 dagen wat geregistreerd werd in de periode 4 april-6 mei 2007. Daarmee is het officieel de langste periode ooit gemeten zonder neerslag. Pas op 20 juni kon er neerslag worden gemeten.
ZONNESCHIJN
Met gemiddeld over het land 328 uren zon tegen 214 uur normaal was de maand extreem zonnig en daarmee werd een nieuw record gebroken wat voorheen stond op landelijk gemiddeld 295 uur uit juni 1976. Het was dus de eerste keer dat we landelijk in juni boven de 300 zonuren uitkwamen en dat gold direct voor alle weerstations in ons land. Heel bijzonder. De periode vanaf 19 mei tot en met 17 juni was zelfs de zonnigste 30-daagse ooit gemeten met 367,3 zonuren. Dat is zelfs zonniger dan normaal voor Griekse Eilanden als Rhodos en Samos of de zonnigste plekken aan de Middellandse Zee!
In
De Bilt scheen de zon deze maand 326 uur, tegen 207 uur normaal. Het
zonnigst was het aan de westkust met in Vlissingen en Berkhout ieder 336 uur
zon. Maar ook in Herwijnen en Schiphol was het met 331 en 330 zonuren zeer
zonnig en goed voor een tweede en derde plaats. In Deelen scheen de zon met 314
uur het minst, gevolgd door Twenthe 315 en Lauwersoog met 317 zonuren.
Overigens is dat allemaal nog ver boven normaal. In Berkel-Enschot scheen de
zon 332 uur (normaal 222 uur). Daarbij werd geen enkele zonloze dag geteld en
op maar liefst 16 dagen scheen de zon minstens 13 uur en op zeven dagen zelfs
het maximale. Dat laatste vond plaats in de periode 3-6 juni, 13-14 juni en
24-25 juni.
Hollands zomerweer
Dit eerste weekeinde van juli is meteen spectaculair. Na een onstuimige week, waarbij we de zwaarste storm ooit in een zomerseizoen hebben meegemaakt, was het nu tijd voor heet zomerweer. De temperatuur schoot omhoog, waardoor we op vrijdag al de tropische grens van 30 graden bereikte. Gisteren werd het allemaal nog warmer en zagen ze in Berkel-Enschot en Tilburg de temperatuur oplopen naar 35 graden. Dat is meteen de warmste dag van dit jaar tot nu toe. Eindhoven was met 34,6°C het warmste KNMI-station gevolgd door Gilze-Rijen, Arcen en Ell met ieder 34,4°C. Dit zorgde voor een nieuw record, want zo warm is het op 8 juli sinds 1901 nog nooit geweest. Het vorige record stond op 34,1°C waargenomen in 1959 in Gilze-Rijen. Ook in De Bilt werd het dagrecord gebroken. De thermometer liet 32,2°C aantekenen en daarmee werd het vorige record, ook uit 1959 met 31,6°C, naar de tweede plaats verdreven. Het is al het elfde officiële warmterecord van dit jaar. Zulke hoge temperaturen hebben wel een keerzijde als vochtige lucht binnendringt. Dan wordt de atmosfeer onstabiel en gaan er buien vallen. Dat was gisteravond in Zeeland en West-Brabant het geval waar een aantal onweersbuien vielen. Boven België ontstonden ook buien en deze zetten koers naar onze regio. Maar toen deze ons land wilde binnenkomen viel deze letterlijk helemaal uit elkaar en losten op. Vervolgens kregen we te maken met een tropische nacht. Daarvan spreken we als het kwik niet verder daalt dan 20 graden. In Berkel-Enschot bleef de temperatuur afgelopen nacht steken op 20,2°C en in Leeuwarden zelfs tot 21,0°C.
Deze zondag gaat heel anders verlopen en moeten we in de loop van de dag rekening houden met stevige buien die met onweer, hagel en windstoten gepaard kunnen gaan. Het KNMI heeft voor vier provincies code oranje uitstaan, waaronder Brabant en duurt vanaf 14:00 tot 19:00 uur. Houd de buienradar, maar vooral ook de lucht in de gaten. Als de lucht namelijk groen wordt is het binnenblijven, want daaruit kunnen tornado’s en fikse hagelbuien ontstaan. We zien dat de lucht steeds melkachtig wordt. Sluierwolken bepalen namelijk het weerbeeld waar de zon nog wel doorheen schijnt. Vanochtendvroeg trok al een eerste gebied met onweersbuien de Noordzee op, waarbij in Hoek van Holland nog net een onweersklap was te horen. Maar dan de temperaturen, want die schiet op dit moment als een raket de lucht in. Om 9:00 uur was het in onze regio al 28 graden en anderhalf uur later was het al tropisch geworden. Daarmee is het de derde dag met minstens 30 graden en zal vanmiddag verder oplopen tot een graad of 33. Daarnaast waait er een matige wind uit het westen tot noordwesten.
Deze hoge temperaturen hebben we te danken aan een langgerekt hogedrukgebied ten oosten van ons en een depressie voor de kust van Ierland. Hierdoor wordt met een krachtige stroming subtropische lucht vanuit het zuiden aangevoerd. Vervolgens trekt in de loop van de dag een storing van die depressie over onze regio wat resulteert in buien. De depressie zet daarna koers, via de Britse Eilanden en de Noordzee, naar Noorwegen waar het donderdag aankomt. Hogedrukgebieden ten zuiden van ons proberen deze tegen te houden en dat lukt op maandag en dinsdag. We krijgen een mix van sluierwolken die overgaat in stapelwolken, maar het blijft droog. Temperaturen zakken op maandag terug naar 26 graden, maar op dinsdag wordt het tot 31 graden opnieuw tropisch. Dit betekent dat in Midden-Brabant voor de tweede keer dit jaar een regionale hittegolf wordt geregistreerd. Wel kunnen er op het einde van de dinsdag onweersbuien ontstaan omdat de depressie sterker en sterker wordt. Op woensdag kan het hogedrukgebied de depressie dan ook niet meer tegenhouden. De zon krijgt het moeilijk en gaan er buien vallen en dat geldt ook voor de donderdag. Temperaturen zakken dan terug naar zo’n 22 graden. Daarna leeft het zomerweer weer op als de depressie naar het noorden wordt geduwd. Meteen wordt het weer zomers warm met minstens 25 graden. Maar de depressie vecht zich terug en zien we in het weekeinde alweer het weerbeeld bij ons bepalen. De kans op buien neemt toe en de temperatuur doet een stapje terug. Typisch zomerweer in Nederland.
Prettige
week!
Wanneer Zevenbroeders (10
juli) 't schone weer breken,
blijft het onbestendig
voor zeven weken.
Draait in de zomer de
wind naar noordwest,
verwacht dan vlug
koeler weer.
Tropisch, afgesloten met (zwaar) onweer
Wat een bijzondere week hebben we achter de rug. En we zijn er nog niet, want in het weekeinde krijgen we het toetje. Als eerste de tornado van afgelopen dinsdag die rond 11:00 uur in de buurt van Beekbergen, Lieren en Klarenbeek tekeer ging. Containers en bomen gingen plat en zelfs een caravan werd op zijn kant gezet, maar er vielen gelukkig geen gewonden. Het was de opmaat voor wat er de volgende dag ging gebeuren. Een venijnige depressie begon zich op dinsdagavond boven het zuiden van Engeland te ontwikkelen en stak in de nacht de Noordzee over. Vervolgens in de ochtenduren van woensdag via Noord-Holland, het IJsselmeer naar Friesland en Groningen. In eerste instantie werd code geel afgegeven, maar het KNMI ging snel over in code oranje en vervolgens in code rood voor drie provincies. Van dat laatste spreken we van een weeralarm en dan is binnenblijven het advies omdat de maatschappij ontwricht kan raken. Nou dat hebben ze daar wel geweten. Honderden bomen gingen om, snelwegen gingen dicht en het complete openbaar vervoer kwam stil te liggen. Zelfs Schiphol ging op slot, maar dat kan ook niet anders als daar windstoten gemeten werden van 118 km/u en dat is orkaankracht! Helaas viel er één dode te betreuren en raakten enkele mensen gewond door ontwortelde bomen en rondvliegende takken. De wind waaide het hardst in IJmuiden waar twee uur lang windkracht 11 van gemiddeld 110 km/u werd gemeten en dat betekent officieel een zware storm. Zo’n storm hebben we in een zomerseizoen nog nooit gehad. Het vorige record stond op gemiddeld 100 km/u en werd waargenomen op 27 augustus 1912 in Hoek van Holland. En dan te bedenken de zeer zware windstoten die in IJmuiden opliepen naar 146 km/u in IJmuiden. Maar dat werd net geen record, want dat blijft staat op 148 km/u waargenomen op eveneens 27 augustus 1912 in Hoek van Holland. Deze storm kreeg ook een naam omdat minstens code oranje werd afgegeven en heette Poly en dat is vreemd. Want dat is de naam die de Duitse weerdienst heeft gegeven en overgenomen werd door het KNMI. Reden daarvoor was dat als een storm in Nederland impact kan geven en al een naam heeft gekregen van een andere Europese weerdienst dan neemt het KNMI deze gewoon over. Belachelijk voor woorden, want de Duitse weerdienst geeft voor elk lagedrukgebied al een naam. Eigenlijk moet deze storm de naam Antoni krijgen. Dat is vorig jaar afgesproken voor de uitgifte van stormnamen. De storm zorgde ook voor een bak met regen: Voorschoten had 30 mm, Schiphol 29, De Bilt 28, Deelen 26 en Leeuwarden had 24 mm. Onze regio kwam die dag goed weg. De maximale wind was windkracht 5 tot 6 met windstoten tot 70 km/u en de neerslag bleef beperkt tot 6 mm.
Vandaag konden we bijkomen van het natuurgeweld en in het noorden konden ze puinruimen. Zon en wolken wisselden elkaar af, waarbij de temperatuur naar de 24 graden ging. Op deze donderdagavond ontstaat er boven de Alpen een hogedrukgebied en deze ligt op vrijdag boven Polen. De wind draait naar het zuidoosten, waardoor zeer warme en droge lucht onze kant op komt. En niet zo’n beetje ook, want het wordt met 30 graden meteen tropisch. Het weekeinde ziet er helemaal tropisch uit en dan vooral op de zaterdag. De wind draait iets verder naar het zuiden en dan stroomt hete lucht onze regio binnen en kan het 34 graden worden. Op het einde van de dag wordt de atmosfeer onstabiel en gaan er stapelwolken ontstaan die uit kunnen gaan groeien tot buien met onweer. Op zondag is de kans op zulke buien veel groter omdat de luchtvochtigheid verder toeneemt. Daarbij kan het flink spoken. Houd de buienradar in de gaten! Voordat de buien arriveren kan het nog tropisch warm worden totwel 32 graden. Maar komen de buien eerder dan halen we die hoge maxima niet. Bij dit alles staat er vrijwel geen wind. Begint de wind aan te trekken, bedenk dan dat buien onderweg zijn.
Na het weekeinde beginnen de temperaturen te dalen van 26 graden op maandag tot een graad of 22 op het einde van de week. Het wordt wisselvallig en dat betekent dat elke dag een bui gaat vallen, waarvan enkele met een klap onweer. Tevens gaat het steeds harder waaien als de week vordert. Als de temperatuurverwachtingen vanaf morgen tot en met dinsdag uitkomen dan krijgen we een regionale hittegolf, de tweede al van deze zomer.
Prettig
weekend!
Is Sint Pieter (29 juni) helder en klaar, dan wordt het een goed bijenjaar. Brengt juli hete gloed, zo gedijt september goed.