DROOG EN ZONNIG
Mei was een uiteindelijk
droge en vrij zonnige maand. Maar dat zag er in de eerste helft van de maand
niet uit toen het zeer nat en somber was. Opvallend is dat na 15 mei er geen druppel
meer viel. Daarnaast wisselde warme en koele dagen elkaar af en was er geen
sprake van een stabiele periode voor wat betreft temperatuur. Wel zagen we de
eerste officiële warme dag van minstens 20 graden verschijnen en plaatselijk
werd zelfs de eerste zomerse dag van minstens 25 graden dit jaar geregistreerd.
TEMPERATUUR
Met
een gemiddelde etmaaltemperatuur van 13,5°C week de temperatuur in De Bilt nauwelijks
af van het langjarig gemiddelde van 13,4°C. In het Limburgse Ell werd het
gemiddeld 14,3°C en daarmee de warmste plaats van de maand. Met gemiddeld
11,5°C op Terschelling was het een behoorlijk frisse maand en de koudste plaats
van ons land. In Berkel-Enschot kwam de gemiddelde etmaaltemperatuur uit op
14,7°C tegen 14,8°C normaal en daarmee was het daar net een koude maand. Overdag
werd het gemiddeld 20,4°C (normaal 20,3°C) en in de nacht 9,0°C (normaal 9,3°C).
De
maand mei kende een afwisseling van koele en warme periodes. De maand begon
koel onder invloed van een noordelijke stroming. Zo noteerde Tilburg en
omstreken op de 2e meteen de koudste dag van de maand: warmer dan 15,3°C werd
het die dag niet. Die kou zette in de volgende nacht door tot plaatselijk onder
het vriespunt. Op Twenthe werd het in de nacht naar 3 mei -2,2° en daarmee was
het meteen de laagste temperatuur van deze maand. Daarna werd op de officiële
weerstations in ons land geen vorst op normale waarneemhoogte meer gemeten,
maar het kwam aan de grond nog regelmatig tot nachtvorst. Een dag later draaide
de wind geleidelijk naar het oosten en steeg de temperatuur. Die dag (4 mei) werd
het in De Bilt 22,1°C en dat was de eerste officiële warme dag van het jaar. In
Berkel-Enschot en Tilburg werd het zelfs zomers warm met de eerste 25 graden
van dit jaar. Tot en met de 8e bleef het kwik rond de 20 graden hangen om
vervolgens op 9 mei naar beneden te duikelen tot een graad of 15. Daarna liep
vanaf 12 mei de temperatuur tijdelijk weer op tot 24 graden rondom Tilburg op
de 13e. Maar twee dagen later keerde de kou weer terug van zo’n graad of 15; aan
de kust werd het slechts 12 tot 13 graden. Op Hemelvaartsdag, 18 mei, bleef
de temperatuur in De Bilt met 15,5°C een tiende van een graad beneden het op 1
januari (nieuwjaarsdag) gemeten maximum, toen het midden in de nacht 15,6°C
werd. Het is voor het eerst sinds 1921 dat Hemelvaartsdag kouder is dan
Nieuwjaarsdag. Overigens zegt dit veel meer over de op 1 januari gemeten
temperatuur dan over de temperaturen tijdens Hemelvaartsdag. Want het werd de
warmste Nieuwjaarsdag ooit gemeten. Ook in de tweede helft van de maand ging de
mix van warme en koele dagen gewoon door. Vanaf 19 mei kwam de 20 graden weer in
zicht en liep uit tot 24 graden in Eindhoven en Berkel-Enschot op de 21e. In
het oosten van het land werd op 22 mei voor het eerst dit jaar een zomerse dag geregistreerd
op een KNMI-station. Hupsel en Twenthe waren de gelukkigen met respectievelijk
25,7°C en 25,6°C. In De Bilt werd het met 24,3°C echter geen zomerse dag.
Ook op de laatste dag van de maand werd het in het zuiden van het land nog
zomers: Berkel-Enschot 26,6°C, Ell 25,8°C (hoogste temperatuur op een
KNMI-station van deze maand), Arcen 25,7°C, Gilze-Rijen 25,3°C en Eindhoven met
25,2°C. In het noorden van het land bleven de temperaturen door de stevige
noordoostenwind flink achter. In Hoorn op Terschelling werd het op de
laatste dag van de maand slechts 14,0°C.
Mei
telde in De Bilt dertien warme dagen van minstens 20 graden (normaal elf),
waarvan geen enkele de zomerse grens van 25 graden bereikte tegen normaal vier.
Gemiddeld treedt de eerste zomerse dag in De Bilt rond 13 mei op.
Berkel-Enschot had 17 warme dagen, waarvan er drie zomers warm waren.
NEERSLAG
Mei
was een droge maand. Gemiddeld over het land werd 40 mm opgevangen tegen een
langjarig gemiddelde van 55 mm. De maand kende echter een duidelijke
tweedeling: alleen in de eerste helft viel neerslag en daarna niet meer.
Bevrijdingsdag
viel letterlijk in het water toen een buiengebied van zuidwest naar noordoost
over het land trok. Er viel zo’n 10 tot 15 mm en plaatselijk zelfs 30 mm. Herwijnen
had 16 mm en Lelystad 15 mm wat overigens niet tot wateroverlast leidde. Dat
gebeurde wel in Ermelo toen in korte tijd zoveel regen naar beneden kwam (13
mm) dat straten blank stonden. Door dit alles is Bevrijdingsdag 2023 de
weerboeken ingegaan al de natste van deze eeuw. In de middag begonnen ook de
Bevrijdingsfestivals en dat was geen pretje met al die regen. In Zwolle, Assen
en Groningen werden deze zelfs tijdelijk stilgelegd vanwege onweer. Gelukkig
trokken de buien snel weg en kon iedereen nog genieten van het vieren van de
Bevrijding ook al was je kletsnat. Maar van de buien waren we nog niet af. In
het noordoosten kwamen een dag later opnieuw enkele pittige onweersbuien tot
ontwikkeling waar het KNMI meteen code geel voor had afgegeven. En dat was niet
voor niets. Stortbuien kletterden neer boven Friesland en Groningen. In Haaren
viel zo’n 55 mm binnen één uur en dat kunnen de riolen niet aan. Ook 8, 9 en 10
mei verliepen regionaal behoorlijk nat. Op 8 mei bracht een wolkbreuk in de
avond ten zuiden van Nijmegen in korte tijd 70 tot 80 mm in de regenmeters. Op
15 mei passeerde een koufront met af en toe wat lichte regen en op 16 mei waren
er nog wat lichte buitjes in het noordoosten van het land, maar daarna volgde
een vrijwel droge tweede helft van de maand.
Het
droogst was het deze maand in de kustprovincies, met in het Zeeuwse Noordgouwe
en in Hollum op Ameland slechts 21 mm. Gevolgd door het Noord-Hollandse Obdam en
Zeeuwse West-Kapelle met ieder 23 mm. In het midden en oosten van het land
ontstonden de meeste buien en hier was het dus ook het natst. In het
Groningse Froombosch viel maar liefst 105 mm, mede door een paar
plensbuien. In Oldebroek en tussen Heumen en Mill werd 89 mm opgevangen en op
de derde plaats komen Nuland en Zeewolde waar 81 mm in de regenmeter verdween. Met
57 mm in Berkel-Enschot was het hier een droge maand. Op slechts vijf dagen
werd minstens één millimeter afgetapt, waarvan twee dagen minsten tien. En dat laatste
vond plaats op 5 en 9 mei met respectievelijk 14 en 19 mm. Sommige buien gingen
gepaard met onweer en dat vond in Berkel-Enschot plaats op 5 en 7 mei. Deze
werden gevolgd door mist op 6 en 8 mei.
ZONNESCHIJN
Met
gemiddeld over het land 255 uren zon tegen een langjarig gemiddelde van
225 uur was de maand vrij zonnig. Tot en met 15 mei was het minder zonnig dan
normaal, maar in de tweede helft werd alles ingehaald. In De Bilt en
Berkel-Enschot liet de zon zich alleen op 9 mei niet zien, verder telde de maand
geen sombere dagen (normaal zijn dat er twee). Het zonnigst was het langs de
kust met in Vlissingen 281 zonuren en 273 in Hoek van Holland. Het minst zonnig
was het in het noordoosten van het land, waarbij Nieuw Beerta maar 225 uur de zon
zag en Eelde 232 uur. In De Bilt scheen de zon 268 uur tegen 218 uur
normaal. In Tilburg scheen de zon 270 uur (normaal 227) en daarmee was het voor
het midden van Brabant een vrij zonnige meimaand, want Gilze-Rijen noteerde nog
265 uur. In totaal werden in deze streek twaalf zeer zonnige dagen gemeten,
waarbij de zon minstens 12 uur scheen.