Weekendweersverwachting: 13-14 mei

 Heerlijk lenteweer dat afgesloten wordt met onweer 

Vandaag, 11 mei, starten de IJsheiligen en duren tot en met de 14e. De IJsheiligen met respectievelijk, St. Mamertus, St. Pankratius, St. Servatius en St. Bonifacius, staan bekend om de relatief grote kans op vorst aan de grond, waarbij de bloeiende natuur schade kan oplopen. Na de IJsheiligen wordt de kans op vorst een stuk kleiner. Maar dit jaar laten de IJsheiligen het afweten en kunnen we beter spreken van een IJsheiligenlente. In 1998 was het zelfs zomers toen de periode van 9-15 mei een reeks van zeven zomerse dagen van 25 graden opleverde met op 11 en 12 mei in De Bilt recordtemperaturen van respectievelijk 30,3 en 32,0°C. Berkel-Enschot noteerde een hittegolf met vijf zomerse dagen op een rij, waarvan er drie tropisch waren en dat laatste vond plaats van 11 tot en met 13 mei. Maar dit jaar dus geen vorst, maar lenteachtige temperaturen van rond de 20 graden. Wel zal er elke dag wat neerslag vallen en dat hebben we tot nu toe in deze maand al veel gehad. In onze regio staat de regenmeter nu op 48 mm; normaal valt over de hele maand zo’n 66 mm. Sprang-Capelle, Nuland en Boxtel hebben al 63 mm in hun regenmeter. Maar het natst is het in het Brabantse Ginneken waar 123 mm aftapte en dat is na elf dagen al twee keer de normale maandhoeveelheid! De meeste neerslag viel afgelopen dinsdag, waarbij het vanaf de ochtend tot in de avond bleef regenen. Gilze-Rijen, Tilburg, Berkel-Enschot, Woensdrecht en Nieuw Beerta hadden allemaal 19 mm opgevangen. Doordat maart én april ook al nat waren is de totale neerslag in de lente gekomen op meer dan 202 mm gemiddeld en daarmee hebben we nu al het allernatste lenteseizoen ooit waargenomen sinds 1903. Ongelooflijk. 

Op dit moment bevinden we ons in een lagedrukgebied dat precies tussen twee hogedrukgebieden inzit. Daarom cirkelen neerslaggebieden, waarvan er eentje de komende nacht vanuit Duitsland onze regio binnenwandelt. Daarbij daalt de temperatuur naar een graad of 11. De vrijdag start dan nat, maar in de loop van de ochtend wordt het droog en verschijnen er opklaringen. Vervolgens begint het kwik te stijgen naar een aangename 20 graden. Alhoewel aangenaam, het zal namelijk broeierig aanvoelen. De luchtvochtigheid is namelijk hoog en op het einde van de middag en avond ontstaan er buien die met donder en bliksem gepaard kunnen gaan. 

Het weekeinde staat in het teken van een hogedrukgebied dat op zaterdag vrijwel geheel Europa bedekt. Hierdoor blijft het droog, wisselen zon en wolken elkaar af en krijgen we opnieuw een warme dag van 20 graden. Op zondag komt vanuit Italië een depressie onze kant op en breekt het hogedrukgebied. Deze moederdag begint nog met veel zonneschijn, dus tijd zat om moeders in het zonnetje te zetten. Doe het maar snel, want in de middag naderen de eerste stapelwolken Brabant. Daaruit kunnen stevige buien ontstaan die met onweer, hagel en windstoten gepaard kunnen gaan. Op maandag ligt de depressie boven Duitsland, waardoor de wind naar het noorden tot noordwesten draait. Koelere lucht is onderweg dat gepaard gaat met een komen en gaan van buien bij een temperatuur van 20 graden. Achter die buien draait de wind verder naar het noorden en dan wordt het gevoelig frisser.  Op dinsdag is het nog maar een graad of 15 en dat is het ook op woensdag of zelfs nog koeler. Daarbij overheerst de bewolking met kans op een bui. Maar de redding is nabij, want een hogedrukgebied op de Atlantische Oceaan komt met grote stappen dichterbij. Dat zien we al in de loop van de woensdag. In de nacht naar donderdag gaat het opklaren en wel zodanig dat het aan de grond kan gaan vriezen. Vervolgens krijgen we een aardige Hemelvaartsdag voorgeschoteld met een mix van wolken en zonneschijn. Het blijft droog, waarbij de thermometer zo’n 16 graden zal aanwijzen. Op vrijdag stijgt het kwik verder naar de 18 graden en dat houden we tot in het weekeinde. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 8-12 mei

 Dinsdag en woensdag kletsnat 

En ineens was daar afgelopen donderdag op de 4e mei de warmte. In Brabantse steden en in kleine tuinen steeg het kwik zelfs naar 25,0°C, zoals in Tilburg en Berkel-Enschot. Op de KNMI-stations, die vrij staan van gebouwen en vegetatie steeg het kwik naar een graad of 24. Daarmee is het meteen de warmste dag van 2023 tot nu toe. Helaas hebben we dat wel moeten bekopen een dag later op Bevrijdingsdag. In de ochtend kwam een gebied met onweersbuien vanaf Zeeland het land binnen en trok zo naar Groningen toe. Voor de buien uit steeg de temperatuur nog naar 19 graden in Berkel-Enschot tot 21 in Twenthe. Op het einde van de ochtend vielen in onze regio al de eerste druppels gevolgd door een fikse onweersbui rond 12:40 uur. Daarna trok het onweer snel verder richting het noordoosten en bleef het nog wel langdurig regenen wat nog 14 mm opleverde in Tilburg. Herwijnen had 16 mm en Lelystad 15 mm wat overigens niet tot wateroverlast leidde. Dat gebeurde wel in Ermelo toen in korte tijd zoveel regen naar beneden kwam (13 mm) dat straten blank stonden. Door dit alles is Bevrijdingsdag 2023 de weerboeken ingegaan al de natste van deze eeuw. In de middag begonnen ook de Bevrijdingsfestivals en dat was geen pretje met al die regen. In Zwolle, Assen en Groningen werden deze zelfs tijdelijk stilgelegd vanwege onweer. Gelukkig trokken de buien snel weg en kon iedereen nog genieten van het vieren van de Bevrijding ook al was je kletsnat. Maar van de buien waren we nog niet af. In het noordoosten kwamen op zaterdag opnieuw enkele pittige onweersbuien tot ontwikkeling waar het KNMI meteen code geel voor had afgegeven. En dat was niet voor niets. Stortbuien kletterden neer boven Friesland en Groningen. In Haaren viel zo’n 55 mm binnen één uur en dat kunnen de riolen niet aan. Ondergelopen kelders en straten waren het gevolg. Rondom Tilburg bleef het beperkt tot een enkele bui wat nog 1 millimeter opleverde. Ook op deze zondag gaan er weer veel buien vallen die plaatselijk met een klap onweer gepaard kunnen gaan. Tussendoor is het droog en wordt het een graad of 18. Vanuit België nadert op dit moment een neerslaggebied die begin van de middag onze regio zal bereiken. Pas in de loop van de avond wordt het droog. 

In de komende nacht verschijnen er opklaringen, maar door alle regen is er veel vocht in de lucht ontstaan en krijgen we mist waar de maandag mee van start gaat. Na het optrekken van het grijs wisselen zon en wolken elkaar af en blijft het droog. Daarbij kunnen we opnieuw een warme dag bijschrijven, want de temperatuur loopt op naar 21 graden. We profiteren namelijk nog even van een hogedrukgebied dat boven de Baltische staten ligt. In de nacht naar dinsdag is het echter gedaan als een lagedrukgebied bij IJsland zich gaat uitbreiden en het hogedrukgebied naar het oosten wegduwt. Wij komen dan onder invloed van de depressie, waardoor neerslaggebieden over Brabant trekken. Daarbij kan er 15 tot 20 mm vallen. Pas in de loop van dinsdagmiddag wordt het droog. De zon krijgen we nauwelijks te zien, waardoor het kwik op 18 graden blijft steken. Op woensdag hebben we nog steeds last van de depressie alleen zijn het nu buien die van tijd tot tijd ons zullen bestoken. Daarbij wordt het met een graad of 14 een stuk frisser. Op donderdag lost de depressie op door de komst van een hogedrukgebied op de Atlantische Oceaan én boven Rusland. Deze gaan met elkaar een verbinding aan op de vrijdag. Donderdag is dan de overgangsdag en valt er nog een enkele bui afgewisseld met opklaringen. Vrijdag ziet er dan overwegend droog uit en kan het zelfs weer 20 graden worden. In het weekeinde breekt een depressie het samengesmolten hogedrukgebied uiteen, waarvan uitlopers van de depressie onze regio weten te bereiken. In de loop van zaterdagavond gaan er buien vallen en het ziet er naar uit de zondag, Moederdag, kletsnat gaat verlopen. 

Prettige week!

Het Weernieuws: April 2023

KOUD EN ZEER NAT 

April 2023 verliep voor het gevoel van veel mensen vrij koud. Echt aangenaam voorjaarsweer bleef ook beperkt, het weer was vaak wisselvallig met soms onweersbuien en op een enkele plaats hadden de buien een winters karakter. Wel werd landelijk de eerste warme dag van dit jaar geregistreerd. Tenslotte scheen de zon de normale hoeveelheid in deze grasmaand. 

TEMPERATUUR

De Bilt had in april een gemiddelde etmaaltemperatuur van 8,7°C tegen normaal 9,8°C en daarmee gaat deze grasmaand als koud de boeken in. Het warmst werd het in Vlissingen met 9,3°C en het koudst was het in Leeuwarden en op Terschelling met ieder 7,9°C als gemiddelde. In Berkel-Enschot was het met 9,6°C een stuk zachter, maar ook hier was het een koude maand, want normaal is het rondom Tilburg gemiddeld 11,0°C. Overdag werd het gemiddeld 14,3°C (normaal 16,6°C) en in de nachten was dit 5,0°C gemiddeld tegen 5,6°C normaal. 

De eerste week van de maand startte meteen met kwikstanden onder normaal als gevolg van een noordoostelijke stroming die koude lucht aanvoerde. Temperaturen lagen overdag rond de 10 graden en vanaf 2 tot en met 6 april kwam het ergens wel tot lichte vorst. In De Bilt vroor het op drie van die dagen, met op 4 april een minimumtemperatuur van -2,8°C: dit was meteen de laagste temperatuur gemeten in deze maand in De Bilt. Landelijk was het op 5 april nog kouder, met een minimumtemperatuur van -5,0°C in Eelde en dat is nét geen matige vorst. Daarmee is het meteen de laagste temperatuur van april. Aan de grond daalde de temperatuur daar in die nacht tot maar liefst -9,0°C. Een dag eerder was eigenlijk de koudste ochtend, want toen vroor het vrijwel overal in het land. Deelen en Hupsel waren het koudst met ieder -4,4°C gevolgd door Woensdrecht met -4,3°C. Op de 6e mat zowel De Bilt als Berkel-Enschot zijn laagste maximumtemperatuur: overdag kwam de temperatuur niet hoger uit met respectievelijk 8,8°C en 9,0°C. Landelijk gezien lagen de maxima nog lager op 2 april: in zowel Maastricht als Lauwersoog kwam de temperatuur op die dag niet boven 7,3°C uit. Vanaf de 8e werd het eindelijk wat warmer en liet de thermometer vier dagen lang 15 tot 17 graden aantekenen en verdween de vorst. Op 16 april daalde de temperatuur overdag weer richting de 10 graden en aan de kust haalde ze deze stand zelfs niet. Daarna wisselden koele en wat zachtere dagen elkaar af. Zo werd het op de 17e ruim 16 graden. Vervolgens daalde de temperatuur op 20 april tot een graad of 12 en een dag later was het alweer 17 graden. Maar in het noordoosten schoot het kwik op die dag voor het eerst dit jaar over de 20 graden. Opvallend was dat Eelde, de plek waar eerder al de laagste temperatuur van de maand gemeten werd, de plek was waar de eerste warme dag werd waargenomen met 20,5°C gevolgd door Nieuw Beerta met 20,3°C. Een dag later, op 22 april, mat De Bilt zijn hoogste temperatuur van de maand: 17,2°C. Ook landelijk werd het die dag het warmst, met een maximumtemperatuur van 21,6°C op weerstation Twenthe. Ook Arcen (20,0°C), Hupsel (20,5°C) en Nieuw Beerta (20,9°C) noteerden een warme dag. Twee dagen later koelde het vanaf de 24e flink af tot 10 á 11 graden overdag. En dat scheelt een jas! Daarnaast ging het in de nacht van 24 op 25 april plaatselijk weer vriezen en dat gebeurde toen alleen nog in Woensdrecht en Gilze-Rijen. Maar de twee nachten erna gebeurde dat op meer plaatsen. Zo daalde het kwik tot -2,6°C op de 26e in Deelen en -2,8°C in Eelde op de 27e zijnde Koningsdag. Daarna was er geen sprake meer van vorst tot het einde van de maand. Het werd elke dag ook warmer, waarbij Berkel-Enschot zelfs op de laatste aprildag nog tot 19,6°C kwam en dat was daar de hoogste temperatuur van de maand. Brabant was op 30 april ook de warmste provincie met 17 tot 19 graden. 

April telde in De Bilt vijf vorstdagen, waarbij de temperatuur onder het vriespunt dook en normaal zijn dat er vier. In het zuiden en oosten kwam het vaker tot vorst, gemiddeld zo’n acht keer. In Berkel-Enschot slechts tot drie keer. Langs de kust kwam de temperatuur plaatselijk helemaal niet onder nul. Warme dagen met minstens 20 graden waren er niet in De Bilt, terwijl we toch op vijf van zulke dagen mogen rekenen in deze lentemaand. Op 21 en 22 april kwam het in het oosten wel plaatselijk tot een warme dag; in Nieuw Beerta zelfs op beide dagen. 

NEERSLAG

April was een natte maand. Gemiddeld over land werd 66 mm afgetapt tegen normaal 40 mm. Daarmee was het, na januari en maart, de derde natte maand van dit jaar. Het was overal natter dan normaal. Het regende ook langer, namelijk 59 uur tegen 37 uur normaal. In tegenstelling tot de voorgaande jaren is er dan ook geen sprake van droogte. Integendeel, er is sprake van een neerslagoverschot van zo’n 20 mm, waar normaal eind april gemiddeld over het land sprake is van een neerslagtekort van zo'n 30 mm. Het natst was het op de Veluwe met in Harskamp en Kootwijk ieder 113 mm. Deelen was het natste KNMI-station met 87 mm. Het minst nat was het in delen van Groningen, Zeeland en Limburg. In Westdorpe viel 47 mm, gevolgd door Echt met 52 mm en Ell had 55 mm. De Bilt registreerde 67 mm, tegen 42 mm normaal. Berkel-Enschot ving 78 mm tegen 47 normaal. Daarbij was de 24e de natste dag toen 16 mm in de regenmeter verdween. In totaal viel op tien dagen minstens één millimeter, waarvan op twee dagen meer dan 10 mm. En dat vond niet alleen plaats op 24 april, maar ook op 1 april toen 13 mm werd afgetapt. Naast regen viel er op drie dagen ook onweersbuien (12, 13 en 21 april), waarbij die van 12 april ook gepaard ging met hagel. Tenslotte werd ook mist waargenomen en dat was in de nacht van 22 april. 

De maand begon vooral in het binnenland kletsnat met lokaal meer dan 20 mm regen. Op de avond van tweede paasdag (10 april) trokken vervolgens stevige onweersbuien over het land. Een dag later zorgden die onweersbuien voor opvallend felle inslagen. Bijvoorbeeld vlakbij Emmeloord werd een bliksem met een kracht van 440 kiloampère gemeten, dit is een extreem hoge stroomsterkte voor een blikseminslag. Er werden dan ook meerdere meldingen gedaan van zeer luide inslagen. Na de zware onweersbuien bleef het wisselvallig weer met opnieuw een afwisseling van zon, buien en bewolking. Op de 21e produceerden stevige onweersbuien in het noordwesten plaatselijk 15 tot 20 mm en op 23 en 24 april viel er in 48 uur tijd op veel plaatsen 20 mm; in het westen zelfs 40 mm. Zo viel er in Hoek van Holland 41 mm regen (32 mm op 23 april en 9 mm een dag later) en dat is een hele maandsom voor april. Ondanks het natte karakter waren er gemiddeld over het land 15 droge dagen en dat is één tot twee meer dan normaal. 

SNEEUW

Na de 24e zocht de wind de noordwesthoek op en werd Arctische lucht aangevoerd. Vooral de bovenlucht was ijskoud, waardoor winterse buien over het land trokken. Lokaal viel hagel en op 25 en 26 april werd zelfs natte sneeuw waargenomen in respectievelijk Steenwijk en Putten. De sneeuw bleef overigens niet liggen. Tegenwoordig valt in een gemiddelde aprilmaand op 2 à 3 dagen (natte) sneeuw in ons land. In het klimaat van 30 jaar geleden viel in april gemiddeld nog op 6 dagen (natte) sneeuw. Vorig jaar sneeuwde het in april op 4 dagen, in 2021 zelfs op 10 dagen! 

WIND

Op 1 april was het bewolkt en waaide het stevig met windstoten van 60 km/uur op de Waddeneilanden. Op 12 en 13 april stond er ook vrij veel wind, met zware windstoten in het zuidwestelijk kustgebied tot 83 km/uur in Zeeland op de 12e. Een dag later zakten deze terug tot 76 km/uur en dat is beide windkracht 9. 

ZONNESCHIJN

Gemiddeld over het land scheen de zon 191 uren en dat is net iets minder dan het langjarig gemiddelde van 195 zonuren. Het zonnigst was het langs de westkust en in het noordoosten. Wijk aan Zee had 209 zonuren gevolgd door Nieuw Beerta met 207 en Hoek van Holland en Berkhout met ieder 203 uren zonneschijn. In het zuiden en zuidoosten scheen de zon het minst, met in Eindhoven maar 167 uren zon. Daarna volgen Tilburg, Berkel-Enschot, Gilze-Rijen, Ell en Maastricht met allemaal 175 zonuren. In De Bilt scheen de zon 186 uur, tegen 189 zonuren normaal.

Ronduit sombere periodes waren er niet, wel telde april op de meeste plaatsen twee tot vier zonloze dagen. Zoals in Berkel-Enschot, waarbij de zon op 1, 6, 7 en 16 april helemaal niet te zien was geweest. Op 3, 4 en 5 april scheen de zon juist bijna onafgebroken en ook de 19e was zonovergoten. Berkel-Enschot telde in totaal zes zeer zonnige dagen, waarop de zon minstens 11 uur scheen.

Weerspreuk van de week: 5-11 mei

 

Als het onweert in mei,

valt er vaak hagel bij.

 

Voor IJsheiligen (11-14 mei) de bloemen buiten,

veelal kan je daar naar fluiten.

Wacht tot ze zijn voorbij,

de bloemen zijn dan blij.

Weekendweersverwachting: 6-7 mei

 Warm en wisselvallig 

We hebben er dit jaar lang op moeten wachten. Maar vanmiddag was het zover toen in De Bilt om 13:20 uur het kwik de 20 graden bereikte en we de eerste officiële warme dag van 2023 konden noteren. Dat is overigens vier weken te laat, want normaal valt deze rond 13 april. In deze eeuw is het nog nooit gebeurd dat we zo laat zo’n warme dag hebben. We moeten helemaal terug naar 1992 toen pas op 13 mei de grens van 20 graden bij het KNMI werd gepasseerd. Op andere plaatsen gebeurde het dit jaar al eerder. Namelijk in Arcen (20,0°C), Hupsel (20,5°C), Nieuw Beerta (20,9°C) en in Twenthe waar het kwik steeg tot 21,6°C en dat vond allemaal plaats op 22 april. De laatste keer dat we een warme dag konden registreren was op 30 oktober. Ondanks dat overal de vlaggen halfstok hangen als gevolg van Dodenherdenking was het voor de weergenoten onder ons toch een beetje feest. De temperatuur steeg namelijk zo hard dat de 20 graden maar een schijntje was. In het Zeeuwse Wilhelminadorp en rondom Tilburg steeg het kwik naar 24,4°C. Ell had 24,2°C, Maastricht 24,1°C en Gilze-Rijen en Eindhoven zagen het ieder 24,0°C worden. In België werd in steden zelfs 26 tot 27 graden gemeten. Deze warmte ging gepaard met heel veel sluierbewolking die de zon op enkele momenten zelfs afdekte. De bewolking zal de komende uren verder toenemen door de komst van een neerslaggebied die inmiddels Zeeland is binnengedrongen en verder het land in trekt. Dit neerslaggebied maakt onderdeel uit van een depressie voor de kust van Ierland met een uitloper tot over België. In onze regio blijft het overigens droog en daalt de temperatuur de komende nacht tot een graad of 12. 

Bevrijdingsdag start met een afwisseling van zon en wolken, waarbij de temperatuur al flink omhoog gaat tot zo’n 20 graden. Maar dan wordt de atmosfeer onstabiel en ontstaan er stapelwolken, waaruit buien vallen die met onweer en hagel gepaard kunnen gaan. Daarbij zijn windstoten mogelijk tot 60 km/uur. Het KNMI heeft hiervoor code geel afgekondigd voor Brabant vanaf 13:00 tot 20:00 uur. Let goed op als je Bevrijdingsdag buiten viert, want het kan gaan spoken. Overigens vindt in de avond op deze dag nog iets bijzonders plaats en dat is een gedeeltelijke maansverduistering. Daarbij is het alleen het einde van de eclips te zien. 

Na het wegtrekken van de buien ontstaan er opklaringen en valt de wind weg. Hierdoor ontstaat er nevel en mist waar de zaterdag mee gaat beginnen. Vervolgens gaat deze over in laaghangende bewolking, waar een bui uit gaat vallen. Met een zuid tot zuidwestenwind zitten we nog steeds in de warme lucht en kan het 21 graden worden. Op zondag passeert er een regenzone die in de middag overgaat in buien die met onweer gepaard kunnen gaan. Daarbij wordt het minder warm en blijft op een graad of 18 steken. De zon heeft het op beide dagen moeilijk om door te breken. En dat geldt ook voor begin volgende week. De bewolking overheerst en regelmatig vallen daar buien uit. We komen namelijk in een westelijke stroming terecht met constante aanvoer van buien en temperaturen van rond de 18 graden. Pas vanaf woensdag laat de zon zich wat meer zien, maar blijft het wisselvallig. 

Prettig weekend!

Het Weernieuws: Bevrijdingsweer

De officiële eerste viering van de bevrijding vond niet plaats op 5 mei 1945, maar op de verjaardag van koningin Wilhelmina, op 31 augustus 1945. In datzelfde jaar stelde, op voorspraak van de commissie Nationale Herdenking, het kabinet voor om met ingang van 1946 op 4 mei de oorlogsdoden te herdenken en op 5 mei de overwinning te vieren. 

Maar in de weerboeken wordt toch het weer van 5 mei 1945 meegenomen en dat komt vooral omdat meteen ná de bevrijding Nederland in een jubelstemming verkeerde. En dat gold niet alleen voor alle Nederlanders, maar ook voor het weer. De dag van 5 mei 1945 mei was met een temperatuur van rond de 12 graden nog een frisse dag, maar vormde wel de afsluiting van periode met guur weer en veel neerslag. Daarna volgde twee weken zonnig en warm zomerweer en zelfs tropische temperaturen tot 33 graden in Limburg. In Maastricht werd het vanaf 9 mei 1945 vijf dagen achtereen tropisch warm met meer dan 30 graden. In mei is zo'n reeks tropische dagen heel bijzonder.

TEMPERATUUR
Bevrijdingsdag zelf was in De Bilt nog nooit tropisch geweest, maar wel zomers warm met minstens 25 graden. Dat vond plaats in 1990, 1995, 2000 en 2006. De warmste Bevrijdingsdag hadden we in 1990 met een maximum van 27,8°C in De Bilt. Overigens leverde dat geen warmterecord op voor de warmste 5e mei ooit, want zowel in 1916 als in 1923 werd het nog warmer met respectievelijk 29,3°C en 28,3°C. In Brabant was het in 1990 ook zomers met 27,9°C in Eindhoven en 27,4°C in Gilze-Rijen en zo warm is Bevrijdingsdag nog nooit geweest. Daarna volgde nog de jaren 1995, 2000 en 2006 waar het kwik de 25 graden overschreed. In De Bilt is sinds 1948 zestien keer meer dan 20 graden gemeten en dan spreken we van een warme dag. De laatste keer was in 2018 toen het 22,0°C werd. 

ZONNESCHIJN

Met 14 uur zon waren 2000, 2008, 2018 en 2020 de zonnigste Bevrijdingsdagen. Zeven jaar geleden was het ook prachtig met 13,8 uren zonneschijn, maar ook in 1992, 1993 en 2007 was deze dag met bijna 12 zonuren fraai.

GRILLIG
De eerste helft van de bloeimaand vertoont nog alle kuren van het grillige voorjaarsweer. Zo viel er in mei 1979 nog bijna een week lang dagelijks sneeuw: op de stormachtige 2e mei lag de sneeuw plaatselijk enkele centimeters dik en ook op 5 en 6 mei vielen er nog sneeuwbuien. Ook in 1957 vielen op deze feestdag buien met sneeuw, hagel en onweer en was het, met de zware windstoten erbij en 14 mm aan neerslag, de guurste en natste bevrijdingsdag. In 1997 kwamen er op 5 mei fikse onweersbuien tot ontwikkeling met plaatselijk tientallen millimeters regen (24 mm in Vlissingen en 21 mm in Tilburg) en ook hagel. In 2009 viel in het noordoosten van het land nog 13 tot 15 mm en in 2015 was het ook erg nat in Berkel-Enschot waar 16 mm werd afgetapt.  In 2021 kregen we te maken met regen- en hagelbuien. Twee dagen later viel er zelfs sneeuw in Berkel-Enschot. 

1957
Met middagtemperaturen in De Bilt van respectievelijk 7,8°C en 7,2°C was de vijfde mei in 1957 en 1979 de koudste in de serie. In beide jaren kwam het op en rond die datum op veel plaatsen tot lichte vorst, maar dat komt in de week voor IJsheiligen wel vaker voor. De koudste plaats in 1957 was Eindhoven waar het overdag niet warmer werd dan 6,4°C. Daarnaast stond er op die dag een stevige noordwestenwind, en werden we gegeseld door felle hagelbuien. De gevoelstemperatuur kwam in Den Helder daarbij uit op -4,8°C. Daardoor moesten ook enkele voetbalwedstrijden in Den Haag worden afgelast, een unicum voor mei. In België werd de wielerklassieker Luik-Bastenaken-Luik in de sneeuw verreden en op de Limburgse Vaalserberg lag een sneeuwtapijt van 15 cm.

Bevrijdingsdag 2011-2014

Op 5 mei 2011 werd een nieuw kouderecord gebroken. In de vroege ochtend registreerde Eelde namelijk een minimumtemperatuur van -3,2°C en Nieuw Beerta had -2,9°C. Zo koud is Bevrijdingsdag nog nooit begonnen. Het vorige record stond op -2,3°C waargenomen in 1996 en 2010 in respectievelijk Gilze-Rijen en Twenthe. Aan de grond op 10 cm hoogte was het in Eelde in 2011 allemaal nog kouder met een temperatuur van -8,0°C! Ook dat was een nieuw kouderecord. Veel gewassen, waaronder aardbeien en aardappelen, hadden onherstelbare schade opgelopen. Na die ijskoude start beleefden we een zeer zonnige Bevrijdingsdag van ruim 14 uur. Er hing wel veel sluierbewolking, maar de zon scheen er goed doorheen. Daarbij liep de temperatuur in Brabant en Limburg op tot boven de 20 graden. In 2012 was het een sombere en koude 5 mei. Het was de gehele dag bewolkt en in de middag viel daar wat lichte regen uit. Meer dan 10 graden werd het niet en bij dit alles stond er een zwak tot matige noordoostenwind. Zowel op Bevrijdingsdag 2013 als 2014 daarentegen kregen we prachtig weer voorgeschoteld. Met een afwisseling van wolken en zon liep het kwik in Berkel-Enschot nog op naar ruim 21 graden (2013) tot bijna 23 graden (2014) bij zo’n twaalf zonuren. Het bleef droog. 

Bevrijdingsdag 2015 - 70 jaar Bevrijding in een explosieve atmosfeer

Acht jaar geleden werd Bevrijdingsdag 70 jaar gevierd en de weergoden maakten er een compleet spektakel van. Het KNMI had voor de middag al een weerwaarschuwing doen uitgaan met code geel. Zware onweersbuien met zware windstoten zouden over het land trekken en dat gebeurde ook. De dag begon in Vlissingen toen volgens een NOS-verslaggever ‘de moeder aller wolkbreuken’ overtrok. Zelfs de 5-mei-lezing die daar in de kerk werd gehouden hield het niet droog. Daarna trokken de onweersbuien met hagel en windstoten verder het land in en zorgden voor veel problemen. In Gasselternijveen (Drenthe) vielen hagelstenen van zo’n 5 cm. In Lansingerland (Zuid-Holland) kwamen dakplaten naar beneden en werden er omgewaaide bomen gemeld in het oosten van het land. Bevrijdingsfestivals in het hele land werden dan ook tijdelijk stilgelegd of zelfs letterlijk afgeblazen. Pas op het einde van de middag was het noodweer ons land uitgetrokken en brak overal de zon door en werd het alsnog een stralende Bevrijdingsdag. Oorzaak was een zuidelijke stroming die op de avond van 4 mei subtropische lucht onze kant liet opkomen met aanvoer van warme en zeer vochtige lucht. In de nacht naar 5 mei werd het namelijk niet kouder van 14 graden en het regende flink door. In Berkel-Enschot en Veen viel 11 mm, Breda en Volkel hadden ieder 17 mm en in het Zeeuwse Westdorpe werd 23 mm afgetapt. Al die regen gaf nog meer vocht in de lucht en in combinatie met de zeer warme lucht (23 graden in Berkel-Enschot) explodeerde de atmosfeer met alle gevolgen van dien. 

Bevrijdingsdag 2016-2022

Wat een verschil met 2016 die opnieuw één van de mooiste Bevrijdingsdagen werd. Deze was namelijk zonovergoten en alleen sluierwolken en wat vliegstrepen bedekten de hemel. Het kwik liep op naar een prachtige 21 graden rondom Tilburg en het bleef droog en bij dit alles waaide er een matige oosten tot zuidoostenwind. Opvallend voor die dag was de waarschuwing die uitgegeven werd voor de zonkracht. Deze kwam namelijk uit op zonkracht 5 tot 6 en in deze tijd van het jaar betekent dit snelle verbranding van de huid na 20 minuten. Dat was dus goed insmeren in 2016. En toen kregen we 2017 die somber en kil verliep. In De Bilt werd het niet warmer dan 11,1°C en in Berkel-Enschot was dat 12,3°C. Het zou de koudste meidag worden van de maand. In Nieuw Beerta en Twenthe werd het op die dag allemaal nog kouder met ieder 9,4°C en in Hoogeveen zelfs 9,3°C. Daarmee was Bevrijdingsdag 2017 zelfs kouder dan de Kerst ervoor. In 2018 was 5 mei om door een ringetje te halen. De hele dag scheen de zon maximaal, er was geen wolkje aan de lucht en het kwik liet in Tilburg en omstreken 23 graden aantekenen. Het werd samen met 2000 en 2008 de zonnigste Bevrijdingsdag ooit waargenomen. Daarna zou de bloeimaand van 2018 alleen maar warmer worden en werd het de warmste mei ooit waargenomen, waarmee 2008 van de troon werd gestoten. Wat een verschil met 2019, waarbij je echt wel een jas nodig had. Die 5e mei begon al met temperaturen rond het vriespunt en op uitgebreide schaal vorst aan de rond. Overdag werd het niet warmer dan een graad of 12. Dat we in koude lucht zaten zagen we al in de nacht van 3 op 4 mei waar in de Limburgse heuvels sneeuw werd gemeld. Het Drielandenpunt had zelfs een sneeuwdek en in de Ardennen werd het helemaal wit. Bevrijdingsdag 2019 was dus kil, waarbij in de middag nog enkele buien vielen maar dat stelde niet veel voor. Zon en wolken bepaalden het weerbeeld wat nog zo’n 5 zonuren opleverde. In 2020 was het 75 jaar Bevrijdingsdag, maar door corona kon het nergens gevierd worden. Alle festivals en bijeenkomsten werden afgelast. En dat was erg jammer, want het weerbeeld was prachtig. Doordat het vrijwel helder was begon deze dag fris met 4 graden in Berkel-Enschot, maar in het oosten en noordoosten had het gevroren. Eelde en Hupsel melden beide -1,1°C en in Twente zakte het kwik tot -1,0°C. Aan de grond werd op dat laatste station zelfs bijna matige vorst geregistreerd, maar bleef steken op -4,9°C. Een koud begin dus en dat werd alleen nog kouder door de matige noordoostenwind, kracht 3. Maar toen de zon erbij kwam werd het heerlijk warm en liep het kwik op naar een graad of 17. Zon en sluierwolken wisselden elkaar af, waarbij we ruim 14 uur van de zon konden genieten. In 2021zaten we in ijskoude en onstabiele lucht en dat zagen we op 4 mei al toen stevige buien over het land trokken met onweer, hagel en vooral zware windstoten. Door omgevallen bomen viel zelfs een dode. In de Bevrijdingsnacht hielden de buien aan en viel er in Brabant 3 mm. Op Bevrijdingsdag zelf vielen de hele dag regen- en hagelbuien en dat kwam omdat de lucht op 5 km hoogte ijskoud was tot -35 graden! Met nog geen 11 graden als maximum was het een vrij koude 5e mei. Pas in de avond was het droog. Wat een verschil met vorig jaar. Overdag was het overwegend bewolkt en pas in de loop van de middag begon de bewolking te breken. Het bleef droog. Daarbij liep de temperatuur nog op naar een aangename 20,8°C in het midden van Brabant bij een zwakke variabele wind. 

Bevrijdingsdag 2023

Na de 23 tot 24 graden in Tilburg en Berkel-Enschot op deze 4e mei, moeten we dat morgen op Bevrijdingsdag bekopen. In de ochtend is het nog rustig en schijnt de zon geregeld, maar in de middag ontstaan felle regen- en onweersbuien met kans op hagel en windstoten tot 60 km/uur. Met 20 graden is het nog prima uit te houden, maar let goed op de buienradar.