Weersverwachting deze week: 20-24 februari

 Prachtig einde van de carnaval, daarna wisselvallig en frisser 

We hebben een hele warme week achter ons. Sinds vorige week zaterdag zaten we met middagtemperaturen in de dubbele cijfers tot 14,6°C op dinsdag toe. In Limburg was het deze week allemaal nog warmer en werd het afgelopen vrijdag 15,1°C in het Limburgse Ell. Het is overigens niet de warmste dag tot nu toe, want dat was Nieuwjaarsdag toen de thermometer rondom Tilburg 16 graden aantikte en in Eindhoven zelfs 16,9°C! En daarmee werd het de warmste januaridag ooit gemeten sinds 1901. Terug naar deze maand, want we blijven de gehele carnaval in de warme lucht zitten. Gisteren, zaterdag, steeg het kwik naar 13 graden. Vandaag wordt het met zo’n 11 graden minder zacht, maar op maandag en dinsdag kan het opnieuw zo’n 13 graden worden. Die hoge temperaturen gingen de afgelopen dagen gepaard met lichte regen, motregen en soms zelfs buien. Tussendoor waren er droge perioden, zoals afgelopen vrijdag. Gistermiddag hadden Berkel-Enschot (Knollevretersgat) en Udenhout (Haozenpot) heel veel geluk tijdens de carnavalsoptochten die daar gehouden werd, want zowel daarvoor als erna passeerden neerslaggebieden die in totaal nog 4 mm opleverde; Hupsel en Deelen kregen respectievelijk 9 en 8 mm in de regenmeter. Ook afgelopen nacht en vanochtendvroeg hadden we nog last van nattigheid, maar dan hebben we het op deze zondag wel gehad. Het blijft nu droog en dat betekent dat vanmiddag de d’n Opstoet in Tilburg (Kruikenstad)  zonder regenjas en paraplu zowel gelopen als bekeken kan worden. 

Op deze zondag komen we onder invloed van een hogedrukgebied voor de kust van Frankrijk en dat verklaart het droge weer voor de rest van vandaag. Vervolgens trekt dat hogedrukgebied op maandag verder Europa in, maar een reeks depressies boven Noorwegen en Zweden komen dichterbij. Dit geeft wrijving in de atmosfeer wat zich uit in het aantrekken van de wind die matig tot vrij krachtig zal worden, kracht 4 tot 5. Deze komt uit het westen tot zuidwesten, waarmee de aanvoer van zachte lucht aanhoudt en de temperatuur naar 14 graden zal oplopen. Daarbij krijgen we een afwisseling van zon en wolken. Op dinsdag is er wat meer bewolking, maar de temperaturen blijven hetzelfde en het blijft vooral droog. Een mooie afsluiting van carnaval 2023, want vanaf woensdag zakt een uitloper van een depressie, tussen IJsland en Noorwegen, helemaal door tot aan Frankrijk toe. Dat betekent dat de bewolking verder toeneemt en het in de loop van de dag gaat regenen. Voordat de neerslag arriveert kan het nog een graad of 13 worden, maar daarna zet de temperatuur een daling in en halen we voor dagen erna de 10 graden niet meer. Ook de nachten worden nu kouder en dalen richting het vriespunt. En als het in de nachten opklaart kan het licht gaan vriezen. Op donderdag probeert een nieuw hogedrukgebied voor de kust van Ierland de uitloper weg te jagen en dat lukt. Dit gaat wel gepaard met veel wolkenvelden, waaruit nog een bui kan vallen. Op vrijdag is het zover en komen we onder invloed van het hogedrukgebied. De bewolking begint te breken en de zon zullen we dan regelmatig zien. In het weekeinde gaat het hogedrukgebied zich verder uitbreiden vanaf de Britse Eilanden tot aan Scandinavië toe. We komen in een noordoostelijke tot oostelijke stroming terecht met aanvoer van koude lucht. Het ziet er naar uit dat februari dan winters zou kunnen afsluiten en maart ijskoud gaat starten. Echter, niet alle weermodellen zijn het daarover eens. Kortom, het kan vriezen of dooien maar de winter is nog niet weg. 

Prettige week!

Weerpraot

 Carnaval 2023

 ‘t Hille jaor deur is van alles hier te beleve.

Mar, carnaval, dè zèn toch veural de daoge waor wij nòrtoe leve.

As ’t dan kerstmis en nieuwjaor is gewist,

krège we al wir kriebels van dé schoône fist.

 

Bij ons in Brabant is het bij-mekaor veurmekaor, en iedereen doet gewôn mee, hoe meer ziele, hoe meer vreugd, zogezee.

 

Mar hoe komt et weer er dan ût te zien?

We vraogen ut an JeePee,

want die zegt dèttie ‘r verstaand van hee.

 JeePee:

Dees jaor ziet er mar wisselvallig ût. Althans in het weekend, want op moandag en dinsdag krêge we mir de zon te zien en is het mistal drêûg. Mar het mooie is dé alle optochten in het laand allemoal wir is dûrgaon. Er staot wel veul wènd en het is zaacht mee een graod of 11 op zaoterdag en sondag en zelfs 13 tot 14 de daogen erna. Oftewel, ge kunt gewôn bûiten gaon hossen en kêken naor de optochten of zelfs meedoen! 

Vurug jaor was net als in 2021 een vrimde carnaval zonder die Opstoet(en). Maar ge mogt wel wir bij mekaor kommen om het fistje te vieren. Het werd gewôn kaai-mooi. Het bleef drêûg en dè is al heel wè. De zon scheen uitbundig en dé was nie normaol en pas op dinsdag viel er wè règge. Smérgens vrûg waar het wel koud, waant toen vroor het elke ochtend. Overdag liep het kwik op van 8 graoden op zaoterdag tot 11 á 12 op sondag en maondag. 

Carnaval 2021 waar ééskoud begonne mee -9 graoden en het werd het een echte èèsdag waant het bleef den hele dag vriezen. De zon scheen veule ûrkes en dè maokt veul goed. Op sondag kregen we wa sluierwolken en lagen de temperaturen rond de vèèf graoden. In de ochtend waar het mee -8,4 graoden opnieuw koud; de stenen vrore zoo de grond ût. Op maondag kregen we een dooiaanval en dan bedoel ik nie binne, mar bèùte. Het gint règenen en mee vèèf graoden was het wel gedaon. Op dinsdag was het ineens heel wèrm, want de temperatuur steeg naor de 12 graoden en was het drêûg. In 2020 was het allerbelabberst. Zaoterdag had grèès wèhr mee veul wènd en wè motrèège in de middag en rèège in de aovend. Sondag waar verschrikkelijk. Het ging nog harder waaien en we krege een echte Carnalvalsstorm en de rèège kwam mee bakken ût den himmel tot 28 mm in Knollevretersgat. Den Opstoet in Tilburg ging dan ook nie deur door die storm. Mee bijna 13 graoden waar het wel zaacht en dè was het ôk op de maondag. Mar opnieuw waar het een natte dag. De zon hadden we ondertussen al drie daoge nie gezien, maar da waar op dinsdag wel aanders. Het bleef mist drêûg en de zon scheen meer dan vèèf uur. 

In 2019 begon de carnaval pas in mèrt en dè zaagde ôk aon de temperatuur, waant op sondag en maondag waar het meer dan 13 graoden. Drêûg hebben we niet gehoue, mar precies toen D’n Opstoet in Tilburg begon stopte de rèège. De harde wènd maokte het wel wè frisser. Op maondag waar het oppassen geblaozen, letterlijk en figuurlijk. Waant net als in 2016 naam de wènd flink toe en wèrd er gewarschuwd vûr zwaore wèndstoten tot 100 km aon de kust. Mar gelukkig gingen alle optochten gewon deur. Daorbij waar het een komen en gaon van buien. Dus dè was binnen carnaval vieren. Op dinsdag bleef het onstûimig en vielen er nog steeds buie. Vèèf jaor geleje in 2018 zèn we op zaoterdag mee mist begonnen en wè lichte rèège. In de middag zagen we pas de zon en bleef het drêûg. In de naacht naor sondag begon het echter flink te waaie en te gieten; nie allin binnen van d’n drank, mar ôk bèùte. Sondag vielen irst nog buien, mar in de middag zagen we de zon nog efkes en bleef het tijdens D’n Opstoet drêûg. Mar toen begon het te haogelen en viel er in de avond wè natte sneu. Op maondag en dinsdag waar het prachtig weer. We zagen veul zonneschèn en er viel gin druppel. Het kwik laag mee deze carnaval rond de 7 graoden en vanaf maondag ging het in de naacht vriezen. 

In 2017 hadden we twee gezichten. Het weekend viel mee. Er vielen wè druppels, maor mir ôk nie. Op maondag en dinsdag waar het verschrikkelijk. Ge werd zèèknat, door al die buien die vielen. Op maondag was dè mee haogel en een klap onweer en op dinsdag zaat er zelfs natte sneu bij. Het war daarbij koud én wèrm mee de carnaval, want het werd zo’n 11 graoden op sondag en maondag, en mar 7 tot 8 op zaoterdag en dinsdag. Zeven jaor geleje begonnen we mee grèès wir op zaterdag en sondag, mar het bleef overwegend drêûg. Allin op sondagavond viel een bui. Mee 12 graoden waar het een zaacht carnavalsweekeinde. Daorna ging het op maondag störmen en viele er stevige buien, waorbij de temperatuur naor beneje ging tot 10 graoden. Wel zagen we voor het irst de zon mee dit knotsgekke fist. Op dinsdag was het nog iets frisser en viel er in den ochtend en middag rèège en de zon was hem de hele dag gepeerd. 

In 2015 was èègelek hetzelfde wéhr als het jaor daorvur, allin záten we toen al in maart. In 2014 was het half februari. We begonne toen op Valentijnsdag mee zacht wir bij 10 graoden. D’n bewolking overhirstte, mar het bleef drêûg. Op sondag én maondag was het schitterend mee veul zonneschèn en het werd een graod of 8 tot 9. In 2013 waar het wel aanders. De vingers vrôree gewôn van uw haande aaf. Elke dag viel er sneu, behalve op dinsdag. De temperaturen laage in het weekend toen op zo’n 2 graoden in de middag, maar de daogen erna was dè rond het vriespunt. Deè is toch nie normaol! In 2012 waar helemaol vrèmd, waant we begonnen op zaoterdag mee wérm wir bij 10 graoden. Daorna begon het in de avond en naacht te gieten van de rèège. Op sondag daorentege war ut gelék koud. Er vielen naomelik sneu- en haogelbuien bij een graod of zes. Carnaval 2011 war hetzelfde als die van 2005: ge kon ‘t dûr een ringeske haolen. Elke dag scheen de zon heel veul uurkes en het bleef drêûg. De kwikstaanden lagen tussen de 6 en 9 graoden en veul wènd waar er nie. 

Innentwintig jaor geleje in 2001 waar ut koud en dè kwam ôok door sneu- en de haogelbuien. Af en toe kreege we de zon nog effe te zien, en mee 3 tot 4 graoden overdag waar het toen wel bekeeke. Een jaor laoter waar het een stuk wèrmer mee 12 graoden, mar het waar ook zèèknat waant er viel rèège van meer dan 20 mm. De zon liet tevens verstek gaon en dè kunde zien aon het aantal zonuren: het waar mar één uurke in totaol. In 2003 hadden we èègelek hetzelfde weer allin wè minder rèège. Het waar veul bewolkt, mar de zon zágen we toch nog èffekes vooral op den maondag en dinsdag. Een jaor laoter waar het een stuk kouer, mee af en toe wè zon, vooral bij de kênderoptocht in Tilburg. Op de dinsdag kregen we toen wè sneu en haogelbuien en carnaval 2004 sloot toen aaf mee wè rèège. 

In 2006 waar het heel koud, waant vooral ’s naachts en smèèregesvrûg vriesde het als een tierelier mee -2 graoden. In het weekend waar het drôôg en veul zon, mar daarna werd het wè natter. Op sondag viel al een klèn sneubuitje, mar op den dinsdag waar ‘t allin mar sneû. Op die letste carnavalsdaogen van 2006 moesten we echt een wèrm pak aontrèkken of mekaar goed knuffelen waant aanders kréde het gewôôn niet wèrm. In 2007 waar het allemal veul wèrmer mee 13 graoden op de zaoterdag en zelfs 14 op den dinsdag en een wènd die van alle kaanten kwam. Er waar toen op die daoge ôôk heel veul zon te zien. Daor tussendeur waar het op sondag en maondag heel aanders en waar het gewôôn koud met een graod of 7 en ge keek allin mar tegen een grèze lucht aon. In 2008 (2 februari) waar het heel aander wèhr. We begonne en èndigde slecht, maor daar tussendûr viel het wel mee. Op zaoterdag viel van alles: rèège, sneu en haogelbuien en bij dit alles werd het nog 6 graoden. Sondag waar het al een bietje beter mee meer zon. Maor daorna waar het wir niks mee op maondag enkele buien en op dinsdag waar het kletsnat met de hele dag rèège en op het ende van de aovond zelfs wè onweer. Ut werd op de laotste dag toch nog een graod of 11.

 

Bovenstaonde hoeft verder vast gin ûtleg,

waant als de zon veul schènt, dan wordt het nog kaajschôôn zèg!

En mir vertel ik er nie van, waant als ’t nie ût komt, wè dan?

Allee, ge zult het weer vast zien of heure,

Mar nòdderaand nie maawe en nie zeure,

Het is têd veur ’t grote fist, zörgt dè ge nie wordt gemist.

 

Aláááááááááfff en veul leut mee de kaarnavaal. We vatte d’r intje !!!!!!

 

Het weermènneke ût het Knollevretersgat

Weerspreuk van de week: 17-23 februari

 

Een donkere februari,

maakt een goede oogst.

 

Klappert en vlucht de tamme gans,

dan is er een buienkans.

Weekendweersverwachting: 18-19 februari

 Zaterdag wisselvallig, zondag meest droog 

Afgelopen week hadden we niet alleen te maken met ijskoude nachten, maar ook met zeer hoge middagtemperaturen. We noemen het verschil tussen dag en nacht in de weerkunde ‘de dagelijkse gang’. En dat verschil was soms zelfs zo’n 17 graden! Op maandag was in de ochtend al sprake van vorst en liep het kwik in de middag op tot een graad of 14 in Berkel-Enschot. Een dag later, op Valentijnsdag, werden de nachten kouder en dook de temperatuur tot -3,0°C in Hoogeveen en -2,2°C in Gilze-Rijen. Aan de grond was zelfs sprake van matige vorst. Dat gebeurde in Twenthe (-5,7°C), Gilze-Rijen (-5,2°C) en in Ell en Maastricht met ieder -5,1°C. Een koude start dus van deze liefdevolle dag die ook nog eens met mist van start ging, maar al snel stralend werd met alleen maar zonneschijn. De daaropvolgende nacht koelde het nog verder af. Gisteren daalde het kwik bij zonsopkomst op veel plaatsen namelijk tot opnieuw onder het vriespunt: -3,6°C in Eelde en -3,4°C in Twenthe. En op tien centimeter hoogte kwam het nu op veel meer plaatsen tot matige vorst. Het koudst werd het in Eelde met -6,6°C gevolgd door Twenthe met -6,4°C en Hupsel met -6,2°C. Afgelopen nacht was er nergens meer sprake van vorst omdat bewolking kwam opzetten die vanochtend wat lichte regen gaf. Rond het middaguur wisselden zon en wolken elkaar af en was het droog. En toen was het wachten op de volgende regenzone met lichte regen die ook overtrok. Inmiddels is het droog geworden. Ondanks al die koude nachten was het deze week met overdag temperaturen van 12 tot 14 graden heerlijk vertoeven buiten. Vooral omdat er geen wind stond. 

Maar dat gaat de komende nacht veranderen als een depressie boven Schotland steeds actiever wordt. De wind neemt flink toe en is in de nacht al matig, maar vrijdag overdag gaat het nog harder waaien tot vrij krachtig, kracht 5. Daarbij houden we het niet droog, want dit gaat gepaard met lichte (mot)regen. Met 13 graden blijft het zeer zacht voor de tijd van het jaar. Op zaterdag start de carnaval en deze verloopt grijs en zacht met zo’n 11 graden, maar door de harde wind zal het wat frisser aanvoelen. Daarbij valt uit die bewolking wat motregen, maar tussendoor zijn er ook droge momenten. De optocht in Berkel-Enschot zou dan precies in zo’n droge periode kunnen vallen. Vervolgens trekt het neerslaggebied verder wat op zondagochtend nog wat gedruppel kan geven, maar in de middag is het droog. De zon krijgen we echter niet te zien, maar desondanks stijgt de temperatuur nog naar een graad of 10. Het blijft wel stevig waaien en de wind komt uit het noordoosten. 

Na het weekeinde zitten we in de eerste dagen tussen twee weersystemen in: een depressie tussen IJsland en Noorwegen en een hogedrukgebied op de Atlantische Oceaan voor de kust van Frankrijk. Dit levert een aantal droge dagen op, waarbij er zelfs opklaringen verschijnen. Met 13 tot 14 graden wordt het allemaal nog zachter en kunnen we buiten gaan hossen met de carnaval. Vanaf woensdag krijgen we een weersomslag. De temperatuur duikelt naar beneden en komt overdag niet verder dan zo’n 7 graden. De eerder genoemde depressie is namelijk Noorwegen ingetrokken en breidt zich verder uit tot over de Noordzee. Buien staan dan op het programma en op woensdag is dat nog in de vorm van regen. Op donderdag draait de wind naar het noorden en dan krijgen de buien een winters karakter met natte sneeuw. En wat er daarna gebeurt is echt spannend. Het kan namelijk letterlijk vriezen of dooien. Zo zet het Duitse weermodel een serieuze kou-inval in eind volgende week, maar het Europese model laat het juist zachter worden en het Amerikaanse weermodel laat het wat kwakkelen. Kortom, de winter is nog niet voorbij en kan nog rare sprongen maken, vooral in maart. 

Prettig weekend!

Het Weernieuws: Valentijnsweer

Morgen (14 februari) is het weer Valentijnsdag en wordt gevierd door mensen uit Europa, de Verenigde Staten en Japan. Op deze dag worden liefdesverklaringen, zonder afzender in de vorm van kaarten, bloemen of doosjes bonbons verstuurd. Op Valentijnsdag is het symbool van de dag natuurlijk het hart. Ook de kleuren rood en roze zijn typische valentijnskleuren. Opmerkelijk: in Duitsland is 14 februari een onheilsdag. Het is de geboortedag van Judas, de verrader van Christus. Valentijnsdag gaat bij onze oosterburen dus voor de meeste mensen ongemerkt voorbij. 

De oorsprong van deze dag der liefde is volgens velen te vinden bij priester Valentinus. Hij leefde in de 3e eeuw na Christus in Rome. Hij verzorgde bejaarden, zieken en armen, gaf mensen wijze raad en zegende Christelijke huwelijken in. Dat laatste was echter een strafbaar feit in die tijd! Toen hij de blinde pleegdochter van Asterius (stadhouder van Rome) genas, bekeerde deze zich tot het Christendom en liet alle gevangen Christenen vrij. Dit was de druppel die de emmer deed overlopen voor keizer Claudius II. Op 14 februari 270 werd Valentinus gemarteld en onthoofd. Later werd hij door de kerk heilig verklaard en 14 februari werd een feestdag, die vooral in het Victoriaanse Engeland bijzonder populair was. Openlijke liefdesuitingen waren in deze preutse tijd uit den boze. Op 14 februari konden huwbare jongens en meisjes hun geliefden echter ongestraft verrassen met (anonieme) cadeautjes, brieven en gedichten. Engelse immigranten importeerden deze traditie in Amerika, waar het al snel uitgroeide tot een populaire (en commercieel uitgebuite) feestdag. Ook in Nederland wint Valentijnsdag de laatste jaren terrein. 

TEMPERATUUR

Of het weer ook altijd rooskleurig is op de 14e kunnen we niet altijd zeggen. Het is tenslotte wintertijd en dat betekent meestal koud weer. De laagste temperatuur bij het KNMI werd gemeten in 1929 toen het in De Bilt -18,9°C werd. Daarnaast was het nog kouder in Winterswijk met -21,5°C, Sittard -21,4°C en zelfs in Brabant was het ijskoud met in Gemert -20,7°C. Ook bibberen was het in 1969 toen in Wageningen -19,6°C werd afgelezen op de thermometer. Voor het gevoel kan het eveneens ijzig zijn en dat merkte de carnavalsvierders in 1994 toen op maandag 14 februari een gevoelstemperatuur werd geregistreerd van -17 graden. Valentijnsdag 2021 mocht er ook wezen die ijskoud van start ging met in Volkel, Heino, Twenthe, Hupsel, Hoogeveen en Nieuw Beerta strenge vorst met -12,3°C in Heino als laagste temperatuur. In Tilburg en Berkel-Enschot begon de ochtend met een diepvriestemperatuur van -8,4°C. Brrrrr. 

Maar februari heeft ook zijn zachte dagen en dat merkten we in 1961 toen op de 14e in Maastricht 18,8°C en in Eindhoven 17,5°C werd waargenomen; in 1998 werd het in het Limburgse Oost-Maarland iets minder zacht met 17,5°C en in Berkel-Enschot 16,8°C. In De Bilt zou het de warmste Valentijnsdag worden sinds 1901 met 15,2°C. Tenslotte was de zonnigste Valentijn in ons land te vinden in 1994 en 2021 toen in De Bilt de zon 9 uur scheen. Dat deed het ook in 2009 in Vlissingen, in 2018 in het hele oosten van het land en in 2019 in opnieuw Vlissingen en Gilze-Rijen en Wilhelminadorp. Twee jaar geleden was het opnieuw zeer zonnig met 9 zonuren in Lelystad, De Bilt, Volkel, Hoogeveen en Twenthe. 

NEERSLAG

De natste Valentijn ooit sinds 1901 was die van 2016. Heino noteerde 19 mm, Lelystad, Deelen en Schiphol ieder 16, Marknesse en De Bilt hadden ieder 15 mm opgevangen. Het vorige record was die van 2007 toen op 14 februari in Vlissingen 14 mm werd afgetapt. Opvallend is dat tussen 2017 en 2021 er in Berkel-Enschot geen druppel is gevallen. Vorig jaar kwam daar verandering in doordat er enkele buien vielen wat nog 1,5 mm opleverde. Overigens is ook Valentijnsdag 2016 op dat station de natste 14e februari ooit waargenomen met 13,0 mm in de regenmeter. Op de tweede plaats staat 2007 met 12,5 mm. 

SNEEUW

Ook sneeuw mag op Valentijnsdag niet ontbreken en het meest opvallende was de extreme sneeuwval van 1979, zo’n 44 jaar geleden. De vorst viel toen met grof geweld in, waarna er ten noorden van de lijn Amsterdam-Zwolle veel sneeuw viel. Het gevolg was dat het verkeer vast liep, waarbij de hoofdstad van Nederland tijdelijk onbereikbaar was. Het noorden van ons land raakten enkele dagen ingesneeuwd door o.a. sneeuwduinen van 3 tot 7 meter in Groningen, waarbij er ook nog eens windvlagen waren van 100 km per uur. In 2010 was het eveneens een winterse Valentijn. Van tijd tot tijd viel er sneeuw en de temperatuur kwam de gehele dag niet boven het vriespunt uit. Valentijn 2013 werd net als in 2010 een winterse aangelegenheid. Het KNMI had zelfs een weerwaarschuwing doen uitgaan van de sneeuwval die in de loop van de dag viel. We kregen van alles, van ijsregen tot sneeuw tot zelfs ijzel. Ook Valentijnsdag 2016 vond in winterse sferen plaats. Er viel in de ochtend natte sneeuw en op enkele plekken in het land was zelfs een dun sneeuwdek ontstaan en dan met name op de Veluwe en in het oosten: Oldebroek meldde 3 cm, Vaassen 2 en in Terwolde lag 1 cm. Twee jaar geleden was het helemaal wit van de sneeuw die een week eerder al was gevallen. Op de 7e ontstond een sneeuwdek van 11 cm en groeide een dag later naar 12 cm. Uiteindelijk bleef op Valentijnsdag 2021 nog 8 cm over als sneeuwdek. 

ELFSTEDENTOCHT

Om het winterbeeld rond deze tijd compleet te maken werd op Valentijnsdag 1956 een heuse Elfstedentocht verreden. Het was een ijskoude Tocht der Tochten waarbij vele mensen bevroren ledenmaten hadden die overigens gewonnen werd door Jeen van den Berg nadat de eerste vijf deelnemers werden gediskwalificeerd. 

WEERBEELD 2002-2006

In 2002 was het in Berkel-Enschot een onbewolkte en zonnige 14e februari, waarbij de temperatuur uitkwam op 6,2°C. Een jaar later was het een stuk kouder, waarbij de dag begon met matige vorst (-5,4°C) en in de middag liep het kwik op tot slechts 3,6°C. Het was wel een schitterende winterdag, want wolken zagen we niet en dus scheen de zon volop. In 2004 daarentegen was het alleen maar bewolking wat de klok sloeg, maar het was wel een stuk zachter met ruim 10 graden. Het bleef overal droog. Dit in tegenstelling tot 2005, waarbij Valentijnsdag guur van start ging met enkele pittige winterse buien die vergezeld gingen met hagel die in de vroege morgen nog lang bleef liggen. Rond 09:00 uur werd zelfs een regenboog waargenomen in Berkel-Enschot. Na de middag werd het overal droog en was het half tot zwaar bewolkt. Daarbij liep de temperatuur nog op naar een graad of 5 met ruim vier uur zon. In 2006 was het erg somber, waarbij het vrijwel overal bewolkt was. Op veel plaatsen begon de dag met mist die overging in laaghangende bewolking waaruit wat lichte motregen viel. Pas na de middag brak de zon nog even door en liep het kwik nog op naar bijna 10 graden. 

WEERBEELD 2007-2012

Een jaar later viel deze romantische dag letterlijk in het water. De gehele dag regende het en over het hele land viel meer dan 10 millimeter. Pas in de avond werd het droog. Door al die bewolking werd het in de middag niet warmer dan een graad of 7. De regen was wel de voorbode voor het zachte weer wat daarna kwam, want op 15, 16 en 17 februari 2007 werd het namelijk 12 tot 13 graden. Ook in 2008 was het grijs, maar droog. De zon was de grote afwezige, waarbij de temperatuur nog opliep naar zo´n 4 graden. Heel anders dan het jaar erop toen er volop zonneschijn was met ruim 8 uur zon in Berkel-Enschot. Het kwik liep nog op naar 5 graden, waarbij het in de ochtend nog -4 graden was. In 2010 was het een winterse Valentijn. Van tijd tot tijd viel er sneeuw en de temperatuur kwam de gehele dag niet boven het vriespunt uit. In de middag werd het maximaal -0,3°C, een ijsdag dus. Neerslag in de vorm van regen of buien bij een graad of 8 werd waargenomen in 2011 en daarbij kregen we de zon voor het tweede achtereenvolgende jaar niet te zien op deze Valentijnsdag. Ook in 2012 zagen we geen zonneschijn en was het een grijze dag. Overdag bleef het droog bij zo’n 6 graden. In de avond viel wat lichte regen. 

WEERBEELD 2013-2022

Valentijn 2013 werd net als in 2010 een winterse aangelegenheid. Het KNMI had zelfs een weerwaarschuwing doen uitgaan van de sneeuwval die in de loop van de dag viel. We kregen van alles, van ijsregen tot sneeuw tot zelfs ijzel. De temperatuur schommelde daarbij rond het vriespunt en met een matig wind voelde het heel koud aan. Een jaar later werd het op de thermometer ruim 13 graden, maar dat was het enige positieve. In de middag en avond begon het namelijk te regen, waarbij 8 millimeter werd opgevangen. Valentijnsdag 2015 was ook een grijze dag, maar het bleef wel droog. Met 10,6°C in Berkel-Enschot werd het een zachte 14e februari. Net als in 2013 en 2010 vond ook Valentijnsdag 2016 in winterse sferen plaats. Koude lucht stroomde dat weekeinde namelijk Brabant binnen, terwijl er een neerslaggebied overtrok. In eerste instantie was het allemaal regen wat er viel, maar tussendoor zagen we steeds meer vlokken vallen. De regen ging namelijk over in natte sneeuw en dat gebeurde al in de vroege ochtend toen het koudste moment naderde. Op enkele plekken in het land was zelfs een dun sneeuwdek ontstaan en dan met name op de Veluwe en in het oosten: Oldebroek meldde 3 cm, Vaassen 2 en in Terwolde lag 1 cm. Overdag vielen er van tijd tot tijd regen- en/of natte sneeuwbuien en warmer dan 3 graden werd het niet. Het was een kille, sombere en kletsnatte Valentijnsdag.

Maar toen volgde drie achtereenvolgende jaren waar we een zonnige Valentijnsdag beleefden. In 2017, 2018 én 2019 scheen de zon namelijk 8 tot 9 uur en zagen we vrijwel geen enkel wolkje. De temperaturen daarentegen liepen wel flink uit elkaar. Zo werd het in Berkel-Enschot op 14 februari 2017 12,1°C, in 2018 was dat 6,6°C en vier jaar geleden liep het kwik op naar maar liefst 14,6°C. In 2020 was het niet meer zo zonnig. De bewolking overheerste en met slechts 2 zonuren werd het nog bijna 10 graden. Twee jaar geleden was een echte winterdag. De ochtend begon met een diepvriestemperatuur van -8,4°C in Tilburg tot -12,3°C in het Overijsselse Heino. Er was veel sluierwolken, maar daar scheen de zon gewoon doorheen, waardoor het opnieuw een zeer zonnige Valentijnsdag werd. Vorig begon grijs met enkele buien. In de middag wisselden zon en wolken elkaar af waar nog een bui uitviel. Daarbij werd het een graad of 11 en was het dus een zachte Valentijn. 

Net als vorig jaar is er ook morgen geen sprake van winterweer, maar is het juist zacht met heel veel zonneschijn en loopt de temperatuur op tot 12 graden. In de ochtend kan het echter nog behoorlijk fris zijn en kan er wat nevel of mist ontstaan. Omdat er weinig wind staat zal het na het optrekken van alle neveligheid heerlijk aanvoelen. Geniet er maar van.

Het Weernieuws: Januari 2023

 Zacht, recordnat en somber

Januari gaat de boeken in als een zachte maand, waarbij het in de eerste tien dagen recordwarm was en Nieuwsjaardag de warmste werd ooit waargenomen. Daarnaast liepen de regenmeters flink vol en leverde het o.a. een recordnatte 12e januari op. Ook viel er sneeuw wat op 20 januari nog leidde tot een flink sneeuwdek van 5 tot 10 cm wat een aantal dagen bleef liggen. Tenslotte zagen we de zon in deze eerste maand van het jaar veel te weinig. 

TEMPERATUUR

Met in De Bilt een gemiddelde etmaaltemperatuur van 5,8°C tegen een langjarig gemiddelde (1991-2020) van 3,6°C verliep de maand extreem zacht. Daarmee komt het op de 9e plaats van warmste louwmaanden ooit gemeten. Aan kop staat 2007 toen het gemiddeld 7,1°C werd. In Berkel-Enschot kwam de gemiddelde etmaaltemperatuur uit op 5,4°C tegen 4,0°C normaal (1998-2020). Deze was verdeeld over een gemiddelde middagtemperatuur van 7,4°C en in de nachten was dat gemiddeld 3,3°C.

De warmte begon meteen al op de eerste dag van het jaar, Nieuwjaarsdag. Nadat op 31 december al de hoogste decembertemperatuur ooit sinds het begin van de waarnemingen in 1901 werd gemeten was dit enkele uren later, in de Nieuwjaarsnacht, opnieuw het geval. Het was de warmste jaarwisseling ooit met in De Bilt tijdens het vuurwerk om middernacht een temperatuur van 15,5°C. In Tilburg en Berkel-Enschot was het een graad of 16 en in het Limburgse Ell was het met 16,6°C nog een stuk zachter. Ook op Nieuwjaarsdag zelf bleef het ongekend zacht. De eerste officiële meting van het jaar, om 1:00 uur lokale tijd, gaf De Bilt een temperatuur aan van 15,6°C, waardoor het oude record van 13,2°C vorig jaar werd vermorzeld. In Brabant en Limburg kon je als het ware zonder jas naar buiten lopen of zelfs barbecuen! In Berkel-Enschot werd het 16,2°C en in Eindhoven werd het 16,9°C. Daarmee werd het niet alleen de warmste Nieuwjaardag ooit, maar ook was het in de hele maand januari nog nooit zo warm geweest vanaf de 20e eeuw. Het oude januarirecord dateert uit 1947 toen het op 16 januari in Maastricht 16,5°C werd. Dat record werd overigens gevestigd in één van de koudste winters van de twintigste eeuw. Ook officieel werd het de warmste januaridag ooit, want met die 15,6°C in De Bilt werd het oude januarirecord van 15,1°C van 13 januari 1993 naar de tweede plaats gedreven.

Op 3 januari volgde een koelere nacht, met de eerste vorst van de maand in Voorschoten: -0,9°C. Niks bijzonders, maar toch was die winterse ochtend even wennen na al het ‘warmtegeweld’. Maar ook de dagen erna bleef de warme lucht dit jaar binnenstromen. Tot en met 14 januari steeg de temperatuur op maar liefst elf dagen tot meer dan 10 graden, maar zo zacht als op 1 januari werd het niet meer. Een recordvolle eerste decade van de eerste tien dagen kon in De Bilt dan ook niet uitblijven. Met een gemiddelde etmaaltemperatuur van 9,3°C sneuvelde het oude record uit 2007 toen tot en met de 10e een gemiddelde etmaaltemperatuur van 8,8°C werd geregistreerd. Oorzaak was een alsmaar durende zuidwestelijk of westelijke stromingen die zachte lucht aanvoerden. Maar halverwege de maand veranderde het weerbeeld en draaide de wind naar het noorden met aanvoer van koude lucht. De nachten gingen met vorst verlopen en de temperaturen kwamen overdag niet meer boven de 10 graden uit. Vanaf de 20e zelfs enkele dagen net boven nul en op 21 januari vroor het in het midden ook overdag (Lelystad en Herwijnen ieder maxima van -0,3°C) en dat kwam vooral door hardnekkige mist. Op 20 en 25 januari was het in de middag ijskoud en vroor het vrijwel in het hele land, maar dat leverde niet meteen een ijsdag op omdat in de nachten de temperatuur boven het vriespunt uitkwam. Behalve in Deelen (-0,4°C) en Nieuw Beerta en Twenthe waar het kwik overdag bleef steken op -0,1°C. Berkel-Enschot beleefde de koudste januaridag met 0,7°C als maximumtemperatuur, maar het gevoel was het stukken kouder. De laagste minimumtemperatuur van de maand werd op 21 januari in Beek (Maastricht) gemeten toen het kwik in de vroege ochtend zakte tot -6,7°C. Vanaf de 26e lagen de kwikstanden rond de normale waarden voor de tijd van het jaar. 

De Bilt telde in januari acht dagen waarop het gevroren, tegen normaal twaalf vorstdagen. Tot matige vorst met een minimumtemperatuur beneden -5 graden is het in De Bilt niet gekomen. Volgens het klimaatgemiddelde is vier keer matige vorst normaal. In het binnenland gebeurde dat wel af en toe. In Ell kwam het kwik met drie keer matige vorst het vaakst onder de -5 uit. Het aantal vorstdagen lag landinwaarts op sommige stations op tien dagen en dat is een paar dagen minder dan normaal. IJsdagen, waarbij de temperatuur de hele dag onder het vriespunt blijft kwamen daar niet voor, normaal zijn dat er drie. In Berkel-Enschot kwam het tot tien dagen met vorst, waarbij 18 januari de laagste temperatuur had met -3,4°C 

NEERSLAG

De eerste maand van het jaar was kletsnat. Gemiddeld over het land viel er 108 mm neerslag tegen een langjarig gemiddelde van 73 mm. De natste gebieden over de hele maand waren te vinden in een brede strook van Zuid-Holland naar Drenthe. Zo werd in Alblasserdam 186 mm opgevangen, gevolgd door Barendrecht 182, Bergschenhoek 175, Soest 177, Nieuwerkerk aan de IJssel 171 en in het Drentse Frederiksoord viel 170 mm. Het natste KNMI-station was Rotterdam met 148 mm. In De Bilt viel 142 mm, de hoogste neerslagsom daar sinds 1901, want het oude record stond op 141 mm uit 1948. Het droogst was het in Honselersdijk met 72 mm in de regenmeter. Daarna volgen Heibloem met 76 mm, Horst en Montfort met ieder 78 mm en tenslotte Westdorpe en Vredepeel waar op beide stations 80 mm werd afgetapt. In Brabant waren de natste plaatsen Hank (171 mm) en Prinsenbeek (156 mm) en de minste neerslag viel in Overloon (84 mm) en Oploo waar 93 mm werd geregistreerd. Berkel-Enschot kreeg 106 mm in de regenmeter, waarbij op vier dagen minstens tien millimeter werd geregistreerd. Naast regen werd op twee dagen ook sneeuw waargenomen (zie volgende paragraaf) en daarnaast was er sprake van vier dagen met mist en één dag met ijzel (26 januari). 

Vanaf de eerste dag van de maand tot en met 20 januari viel er namelijk elke dag neerslag. De meeste neerslag viel ook in die periode, waarbij de periode 11-20 januari (2e decade) recordnat werd. Zo viel in Rotterdam 105 mm neerslag. Vooral in het begin van de maand waren dat regelmatig flinke sommen, soms regionaal meer dan 20 mm op een dag. Kijk maar eens: op 4 januari viel in het midden en noorden 20 tot 30 mm. Op 12 januari zorgde een neerslaggebied in een strook van Zeeland naar Overijssel voor veel regen van 25 tot maar liefst 45 mm, plaatselijk nog wat meer. Voor De Bilt werd het met 40 mm de natste 12e januari ooit gemeten. Ook landelijk werden records gebroken: Herwijnen ving 45 mm op, Gilze-Rijen 39 en Berkel-Enschot 26 mm. Voor het winterseizoen zijn dit zeer uitzonderlijke hoeveelheden. Twee dagen later werd in grote delen van het land 10 tot 20 mm afgetapt. Dit leidde in Betuwe tot zeer hoge waterstanden met wateroverlast tot gevolg. Op de 16e passeerde een nieuwe regenzone wat in het westen en noorden zorgde voor 10 á 20 mm aan neerslag. 

Sneeuw

In de tweede helft van de maand viel vaak winterse neerslag. Op 18 januari kwam het tot felle sneeuwbuien en werd het regionaal wit. In de nacht en vroege ochtend van 19 januari viel op de Veluwe en in het midden en oosten van Brabant 2 tot 5 cm sneeuw. Vervolgens trok een dag later een neerslaggebied over het westen richting Limburg. Aan de kust viel deze in de vorm van regen, maar hoe meer de neerslag het binnenland inging hoe kouder het werd. De neerslag ging dan tot en met Breda over in natte sneeuw, maar vanaf Tilburg tot aan Limburg toe was dat sneeuw. Het sneeuwde in Tilburg vanaf 7:00 tot aan 12:00 uur aan een stuk. Hierdoor ontstond in delen van Utrecht, Brabant en het zuiden en midden van Limburg een sneeuwdek van 2 tot 5 cm; Berkel-Enschot had op een gegeven moment zelfs 8 cm liggen en in de Limburgse heuvels viel tot 14 cm. Vervolgens dooide het even, maar een paar uur later kwam vooral in Tilburg de sneeuw weer met bakken uit de lucht. Het KNMI gaf dan ook code oranje uit voor sneeuw en gladheid. Ook de dagen daarna trokken winterse buien over het land en het pak sneeuw vanaf Tilburg tot aan het zuiden van het Limburg bleef ruim een week liggen. Er viel op zeven dagen wel ergens in het land sneeuw en dat is minder dan de elf sneeuwdagen die gebruikelijk zijn in de eerste maand van het jaar. Op negen dagen bleef de sneeuw ook echt liggen en was het regionaal dus daadwerkelijk wit. Dat is wel normaal. In De Bilt was het op drie dagen wit en in Berkel-Enschot was dat op vier dagen het geval. Pas vanaf 26 januari was er geen sneeuwhoopje meer te zien daar. 

IJzel

In de avond van 25 en de nacht naar 26 januari was opnieuw sprake van een weerwaarschuwing. Dat was eerste nog code geel, maar ging in de ochtend van de 26e snel over in code oranje en deze keer was ijzel de oorzaak. Daarbij viel er motregen op een bevroren ondergrond. Deze gold voor de provincies Gelderland, Noord-Brabant en Limburg. 

ZONNESCHIJN

Het was een net iets te sombere maand met gemiddeld over het land 64 uur zonneschijn tegen normaal 68 uur. Alleen in het zuidwesten liet de zon zich vaker zien dan normaal: Vlissingen kreeg 92 uur gevolgd door Wilhelminadorp met 83 zonuren. Het somberst was het in Limburg met in Arcen 42 uur. Daarna volgen Maastricht (43 uur) en Ell met 46 uur. In De Bilt scheen de zon 56 uur tegen 67 uur normaal en in Berkel-Enschot zagen ze de zon 63 uur schijnen tegen 71 als langjarig gemiddelde. Op maar liefst tien dagen scheen de zon in het midden van Braben helemaal niet en op slechts twee dagen was er sprake van zeer zonnig weer en dat waren 17 en 18 januari.