Weerspreuk van de week: 13-19 januari

 

Brengt St. Hilarius (14 januari) zonneschijn,

het zal weldra kouder zijn.

 

Valt de eerste sneeuw in de nattigheid,

houdt u voor de winter bereid.

Weekendweersverwachting: 14-15 januari

 Zaterdag onstuimig en nat, zondag weersomslag 

Regen, regen en nog eens regen. Sinds 24 december hebben we in onze regio geen droge dag meer gehad. In totaal is daarbij precies 100 mm gevallen, waarvan 54 mm alleen al in deze maand. Dat betekent dat we al 19 regendagen achtereen hebben en we zijn er nog lang niet, want ook de komende dagen wordt neerslag verwacht. Het record voor Berkel-Enschot staat op 34 dagen met regen achter elkaar en dat gebeurde van 29 november 2011 t/m Nieuwjaarsdag 2012. Op deze donderdag werd in Berkel-Enschot tot nu toe 24 mm afgetapt, maar op andere plaatsen viel veel meer. Op dit moment staat Dordrecht aan kop met 60 mm, Meerkerk 56, Molenlanden 54, Fijnaart 52 en Streefkerk 48 mm. Het natste KNMI-station is Herwijnen met 43,5 mm gevolgd door Gilze-Rijen met 38, Woensdrecht 37 en Wilhelminadorp met 33 mm. Daarmee hebben we meteen een nieuw dagrecord te pakken voor wat betreft de grootste hoeveelheid neerslag. Dat stond voor 12 januari op 26 mm waargenomen in 2017 in Vlissingen. Omdat het nog steeds regent kan het zelfs de natste januaridag worden ooit gemeten sinds 1901. Dat werd op 29 januari 1995 gemeten in Arcen met 44,7 mm in de regenmeter. Voor Brabant en Gilze-Rijen is het ieder geval al de natste januaridag ooit sinds 1950 toen in Gilze-Rijen op eveneens 29 januari 1995 26,9 mm werd gemeten. Al die nattigheid ging vandaag gepaard met veel wind. Aan de kust kwam het tot een stormachtige wind, kracht 8, en in Tilburg waaide het vrij krachtig tot krachtig en dat is 5 tot 6. Dat ging ook nog eens gepaard met felle windstoten tot 90 km/uur in Hoek van Holland en 88 km/uur in Hoek van Holland. In het midden van Brabant kwamen we niet verder dan 61 km/uur. Kortom, het was een onstuimige en natte herfstdag. 

Inmiddels zien we dat de wind steeds verder afneemt, maar het einde van de neerslag is nog steeds niet in zicht. Deze wordt pas rond 22:00 uur verwacht. Daarna is het droog en kunnen er zelfs opklaringen verschijnen, waarbij de temperatuur in de nacht tot 7 graden daalt. Op vrijdag neemt de bewolking alweer toe en kan het wat druppelen. In de middag komt de zon erbij, maar dan leven de buien weer op. Met slechts 8 graden is het fris, maar door de vrij krachtige wind zal het als een graad of 5 aanvoelen. 

In het weekeinde krijgen we te maken met een weersomslag die begin volgende week gestalte krijgt en we te maken krijgen met winterweer. Op zaterdag is daar nog geen sprake van en krijgen we een compleet waterballet, waarbij 15 tot 20 mm kan vallen. Het gaat harder en harder waaien, waarmee zachte lucht aangevoerd wordt en komen we voor de zoveelste keer deze maand boven de 10 graden uit. Al die regen wordt veroorzaakt door een depressie bij Schotland dat zich verplaatst richting Scandinavië waar het zondag aankomt. De stroming komt dan rechtstreeks vanaf de Noordpool via de Noordzee naar ons toe en daarmee dus ook koude lucht. Dit gaat op zondag gepaard met buien, waarbij de thermometer op 7 graden blijft steken. Vervolgens komt vanaf Groenland een nieuwe depressie letterlijk aanstormen en zorgt voor na het weekeinde voor nog meer koude lucht. De buien krijgen nu een winters karakter en de temperaturen gaan overdag naar zo’n 3 tot 4 graden en de nachten gaan met vorst verlopen. Als het opklaart kan het zelfs matig vriezen. Het ziet er naar uit dat vanaf dinsdag elke dag sneeuwbuien gaan vallen die misschien wel tot een sneeuwdek kunnen leiden. Of dit het begin is van een nieuwe winterse periode is niet te zeggen. 

Prettig weekend!

Het Weernieuws: December 2022

KOUD EN ZONNIG

December was een echte wintermaand. Het was koud met plaatselijk strenge vorst en een aantal ijsdagen, waardoor er zelfs geschaatst kon worden. Maar vanaf 19 december stortte de winter in elkaar en stegen de temperaturen wat op de laatste dag voor een reeks warmterecords zorgde sinds 1901. Dankzij die koude periode scheen de zon ruim, waardoor het uiteindelijk landelijk een zonnige maand werd. In Brabant en Limburg was het een sombere maand. Naast regen, viel er ook sneeuw en was er sprake van ijzel. In totaal viel er over de hele maand de normale hoeveelheid neerslag. 

TEMPERATUUR

Toen op 1 december de meteorologische winter van start ging hebben we dat meteen gemerkt. Want tot en met de 18e verliep de feestmaand koud, waarbij op bijna alle dagen de gemiddelde etmaaltemperatuur onder normaal lag. Die kou kon in de overige dagen van de maand niet meer ingehaald worden. Hierdoor beleefden we een koude maand, waarbij uiteindelijk de gemiddelde etmaaltemperatuur in De Bilt uitkwam op 3,9°C tegen normaal 4,2°C. Het koudst werd het in Nieuw Beerta met gemiddeld 3,1°C, gevolgd door Eelde met 3,2°C. In Brabant waren Tilburg en Berkel-Enschot de koudste plaatsen met 3,7°C gemiddeld. Daar kwam de gemiddelde middagtemperatuur uit op 6,1°C (normaal 4,6°C) en in de nachten werd het gemiddeld 1,4°C tegen 2,3°C als langjarige gemiddelde. 

De eerste dagen van de maand verkeerden we onder invloed van een uitloper boven Scandinavië van een hogedrukgebied boven Rusland, waardoor de stroming oostelijk werd met aanvoer van droge en koude lucht. ’s Nachts lagen de temperaturen rond het vriespunt en overdag enkele graden boven nul. Op sommige plaatsen kwam het wel tot vorst, maar niet in het hele land. Omdat de aangevoerde lucht bovendien erg vochtig was, hadden wolken vaak de overhand en beef het de hele dag grijs en soms ook mistig. Daar waar de zon er even doorkwam, werd het nog ruim 5 graden. Op andere plaatsen kwam het kwik maar enkele graden boven nul. En in combinatie met de wind was het waterkoud. Rond 6 december was de stroming noordelijk en kwam de lucht over het warme zeewater, zodat het wat minder koud was. Werd het overdag een paar graden warmer, in de nachten kwam het op plaatsen waar het opklaarde nog steeds geregeld tot lichte en later ook tot matige vorst. Op 9 en 10 december draaide de wind naar het zuiden en kwam de aanvoer van relatief wat zachtere lucht vanaf de Noordzee weer tot staan. Opnieuw ontstonden mist en laaghangende bewolking. In de oostelijke helft van het land bleef het op de 10e dan ook op veel plaatsen de hele dag vriezen tot -1,0°C in Eelde en Hoogeveen. Daarbij viel uit de mist hier en daar wat lichte sneeuw. Een dag later kwam het overal weer iets boven nul. Daarna kwamen we onder invloed van een lagedrukgebied boven het Noordzeegebied dat gevuld was met koude lucht. Deze koude lucht stagneerde boven land, zodat het in de nachten sterk af kon koelen. 

Het begon allemaal op de 12e met matige vorst in de vroege ochtend. In de avond werd het kouder en zakte het kwik uiteindelijk tot -7,1°C. In de nacht naar 13 december werd het nog iets kouder, maar aan de grond vroor de keien uit de grond en werd op enkele plaatsen strenge vorst gemeten. Dat gebeurde o.a. in Twenthe (-12,6°C) Eelde (-12,1°C), Gilze-Rijen (-11,7°) en in Eindhoven met -11,5°C. Toen volgde 13 december zelf die een ijsdag opleverde, waarbij de temperatuur niet verder kwam dan -1,2°C in Tilburg. De Bilt noteerde ook zijn eerste ijsdag, met -1,4°C. En toen kregen we de koudste nacht van het jaar, waarbij op neushoogte strenge vorst werd geregistreerd en dat gebeurde in de vroege ochtend van 14 december in Eelde en Twenthe met respectievelijk -10,6°C en -10,5°C. Zelfs Eindhoven had nog -9,5°C. IJzig koud was het op klomphoogte, waarbij de thermometers richting zeer strenge vorst ging maar op -14,5°C bleef hangen in Eelde en -14,3°C in Twenthe. Hupsel had nog -13,2°C, Heino en Volkel ieder -11,9°C, Gilze-Rijen -11,8°C en Eindhoven zag het -11,3°C worden. In de nacht naar 15 december dook het kwik naar -6,9°C in Berkel-Enschot en aan de grond was het -9 graden. Daarbij waren Gilze-Rijen en Eindhoven de koudste plaatsen met op tien centimeter hoogte -11,4°C en -11,5°C. Het bleef dus in die nachten vriezen en op steeds meer plaatsen was het ijs dik genoeg om op slootjes, ondiepe uiterwaarden en natuurijsbanen te schaatsen. In Burgum werd in de avond van 14 december de eerste natuurijsmarathon gehouden. 

Gedurende deze vorstperiode kwam Arcen van 13 tot en met 17 december tot vijf opeenvolgende ijsdagen, op 18 december steeg het kwik er tot 0,0°C en werd ijsdag zes net gemist. Maar in de nacht naar de 18e had het nog wel flink gevroren. In Hupsel en in Woensdrecht was sprake van strenge vorst met respectievelijk -10,3°C en -10,1°C. Op andere stations in Brabant noteerde Eindhoven -7,3°C. Tilburg en Gilze-Rijen ieder -8,4°C en Volkel -8,8°C. Aan de grond was het opnieuw bibberen geblazen. Zo zakte het kwik op tien cm hoogte naar -12,7°C in Twenthe, -12,4°C in Hupsel en tenslotte -11,3°C in Woensdrecht, Gilze-Rijen en het Limburgse Ell. Daarna was het gedaan met de kou. Het weer sloeg om, het werd wisselvallig en de wind nam flink toe en werd aan zee steeds vaker hard en soms zelfs stormachtig. Meteen al vonden de temperaturen daarbij weer de dubbele cijfers en, op een enkele wat koelere dag na, lukte dat de rest van de maand vervolgens vrijwel dagelijks. 

De maand eindigde zelfs met een recordwarme Oudejaarsdag. Er werden maar liefst vijf (!) warmterecords gebroken. Als eerste de hoogste maximumtemperatuur. Dat gebeurde meteen al in de nacht naar 31 december toe waar Ell naar de 15,2°C ging. In die nacht zakte het kwik in Limburg daarna niet verder dan 13,4°C in Maastricht, 13,2°C in Ell en 12,7°C in Arcen. En toen sneuvelde het tweede warmterecord van hoogste minimumtemperatuur van 31 december ooit sinds 1901. Hierdoor werd het vorige record van Hupsel uit 2021 met 12,4°C naar de vierde plaats verwezen. Vervolgens ging de temperatuur overdag met een zuidwestelijke stroming steeds verder omhoog om uiteindelijk op het uiteindelijke record te komen van 17,6°C in zowel Ell als Arcen. In ons land werd het zo warm dat maar liefst 18 weerstations hun eigen dagrecord verbraken. In Berkel-Enschot werd het 16,3°C tegen 14,4°C vorig jaar. Vervolgens kijken we altijd naar het KNMI in De Bilt om het een officieel warmterecord van te maken. En ook die kon er niet onderuit komen. Met een kwikstand van 15,9°C in De Bilt werd het officieel de warmste 31 december ooit gemeten in minstens 120 jaar en dat is het derde record. Dan krijgen we de gemiddelde etmaaltemperatuur van die dag en ook dat werd officieel een nieuw warmterecord, de vierde, en die kwam bij het KNMI uit op gemiddeld 13,9°C tegen 12,8°C vorig jaar. Landelijk werd het record vermorzeld door maar liefst 17 stations, waarbij Ell het hoogste gemiddelde had over 24 uur, namelijk 16,1°C. Het vorige record dateert uit 2021 met gemiddeld 13,3°C in zowel Ell als Arcen. Daarmee slepen we het vijfde record binnen. 

Er werden in De Bilt twaalf vorstdagen geteld, waarop het heeft gevroren; normaal zijn dat er elf. Op twee van die dagen kwam het kwik helemaal niet boven het vriespunt uit en dat is normaal voor december. In het oosten bleef het plaatselijk op vier tot vijf dagen het hele etmaal vriezen en in Berkel-Enschot gebeurde dat op drie dagen, zijnde 13 (-1,2°C), 14 (-0,4°C) en 17 december met -1,1°C als maximum. 

NEERSLAG

Met gemiddeld over het land van 80 mm neerslag tegen een langjarig gemiddelde van 78 mm was de neerslag vrijwel normaal. Het natst was het in het noordwesten met in Wijk aan Zee 148 mm gevolgd door Megen met 138 mm en het Zeeuwse ’s Heerenhoek met 131 mm. In Nieuw Beerta viel met 43 mm de minste neerslag en op de tweede plaats komt Ruinerwold met 44 mm. In Berkel-Enschot werd 99 mm opgevangen. Op 18 dagen viel daar neerslag, waarvan op drie dagen meer dan 10 millimeter. Dat gebeurde op 20, 23 en 27 december, waarbij op die laatste dag 27,2 mm viel.

Op de 8e hadden we te maken met een depressie boven Scandinavië die gevuld is met van oorsprong lucht vanaf de poolstreken. Dit ging gepaard met een komen en gaan van buien die in Berkel-Enschot nog 5 mm achterliet. In Hoek van Holland werd nog 15 mm afgetapt en in Rotterdam en Voorschoten 14 mm. Eerste kerstdag viel helemaal in het water waar in Berkel-Enschot 9 mm viel, maar in het Limburgse Ell werd 28 mm afgetapt en daarmee is de op één natste 25 december ooit gemeten in ons land. We gingen kletsnat het jaar uit, want op 31 december viel in het Brabantse Megen en Oudenbosch maar liefst 43 mm.

SNEEUW en IJZEL

In de koude eerste helft van december viel op 11 dagen ergens in het land sneeuw en dat is precies normaal. Berkel-Enschot telde slechts één dag met sneeuw (16 december) en ook nog één dag met ijzel (18 december). Het begon al met de start van de meteorologische winter toen de temperaturen begonnen te dalen en er plaatselijk in Limburg en Gelderland (mot)sneeuw werd waargenomen. Ook op 3 december viel er motsneeuw en dat vond alleen in Gelderland plaats. Op Pakjesavond viel er sneeuw in het zuiden van Limburg waar op de Vaalserberg een sneeuwdek ontstond van enkele centimeters. Op de 10e viel uit mist hier en daar wat lichte sneeuw. In de loop van de 13e  kwam er een eerste dooiaanval vanuit het noordwesten wat leidde tot sneeuw en ijzel aan de kust en in het noorden met enkele ongelukken tot gevolg. Een volgende dooiaanval begon op 15 december. Om 19:00 uur melden Leeuwarden, Stiens en De Bilt ijzel. Marknesse, Lelystad en Voorschoten hadden sneeuw en in Woensdrecht was sprake van mist met rijp. Het KNMI gaf dan ook code oranje uit in de avond van 15 december in het westen. Daar zorgden regenbuien op een bevroren ondergrond voor plaatselijke ernstige gladheid. In de avond van 18 december en in de nacht naar de 19e werd de koude lucht met ijzel verdrongen. Het KNMI vaardigde een code oranje uit en op de wegen kwam het in het hele land tot glijpartijen en ongelukken met vooral blikschade tot gevolg. 

WIND

Op 29 december registreerde IJmuiden en Vlieland een stormachtige wind, kracht 8, en in Midden-Brabant was het een vrij krachtige tot krachtige wind en dat is kracht 5 tot 6. Daarbij zijn windstoten waargenomen tot 88 km/uur op Vlieland en 82 km/uur in Den Helder. In Brabant kwamen windstoten voor van 71 km/uur in Volkel tot 59 km/uur in Gilze-Rijen. 

ZONNESCHIJN

De zon scheen deze maand gemiddeld over het land 62 uur, terwijl het langjarig gemiddelde 58 uur is. Het zonnigst was het in het noorden met in Den Helder (De Kooy) 89 uur en Terschelling met 88 zonuren. Het zuiden van het land was het somberst met 42 uren in Arcen en 44 uur in Eindhoven en Maastricht. De Bilt noteerde 57 zonuren en Berkel-Enschot 48 zonuren tegen normaal 59 uur. Bij dat laatste station werden 14 zonloze dagen geteld en op vier dagen was het zeer zonnig, waarop de zon minstens 5 uur scheen. Tijdens de koude periode was er veel zonneschijn van 12 tot en met 17 december en scheen de zon bijna 30 uur in totaal.

Weersverwachting deze week: 9-13 januari

 Aanhoudend wisselvallig en zacht 

De eerste week van het nieuwe jaar is boterzacht begonnen met elke dag neerslag en veel wind. Ook vorig jaar gebeurde dat, hoewel we toen vanaf Driekoningen met normale temperaturen kwamen, maar daar is nu geen sprake van. Temperaturen lagen vrijwel elke dag boven de 10 graden, met 16 graden op Nieuwjaarsdag als hoogste januaritemperatuur ooit. Van die eerste januaridagen verliepen enkele nachten zelfs in de dubbele cijfers en zulke nachttemperaturen horen eigenlijk pas thuis op eind mei / begin juni! Dan de neerslag. Vanaf Eerste kerstdag viel er in Berkel-Enschot elke dag wel neerslag en dat is precies veertien dagen achtereen. De laatste keer dat we zo’n lange reeks hadden was van 4 t/m 19 mei 2021 (zestien dagen achter elkaar). Ook gisteren en eergisteren ontkwamen we niet aan de nattigheid. Op vrijdag was er sprake van motregen in de vroege ochtend en buien in de avond. En op zaterdag vielen er buien op het einde van de middag en in de avond. Tussendoor liet de zon zich uitgebreid zien met op vrijdag vijf zonuren en gisteren ruim vier uren zonneschijn. Voor velen was dat een zegen, want we hebben namelijk drie weken lang voornamelijk somberheid gekend. We moeten namelijk terug naar 16 december toen de zon in Tilburg nog bijna vijf tot zes uur scheen en daarna werd dat gewoon niet meer gehaald. Het waren ook letterlijk de donkere dagen voor kerst, maar ook daarna liet de zon zich nauwelijks zien. Deze zondag ziet er echter prima uit en is met veel zonneschijn van start gegaan bij een kwikstand van een graad of 6. Het blijft ook tot de avond droog en kunnen we voor de derde dag achtereen genieten van het mooie weer. Het blijft wel zacht, want de temperatuur stijgt naar zo’n 11 graden bij een matige zuidwestenwind, kracht 4. Daarbij zien we in de middag een mix van wolken en zonneschijn. Tegen de avond neemt de bewolking toe en in de avond gaat het regenen. 

Op dit moment hebben we te maken met een omvangrijke depressie boven Schotland dat zich tot aan Spanje heeft uitgebreid. Wij krijgen dan te maken met neerslaggebieden die over onze regio zullen trekken. Op maandag hebben we daar nog steeds last van en stroomt er hoog in de atmosfeer koude lucht binnen tot -33 graden in de middag en avond. In de ochtend is het nog droog, maar in de middag gaan er buien vallen die met wat korrelhagel en een klap onweer gepaard kunnen gaan. Ook de temperaturen overdag gaan naar beneden en komen op maandag niet boven de 10 graden uit. Daarna krijgen we tot in het weekeinde te maken met een complete herfstsituatie. Vanaf de Atlantische Oceaan komen alsmaar depressies op ons af die steeds dezelfde route volgen en zich boven Schotland vestigen. De daaromheen draaiende neerslaggebieden weten ons steeds te bereiken wat gepaard gaat met veel wind die soms vrij krachtig kan zijn. Temperaturen komen vanaf woensdag weer in de dubbele cijfers terecht en de nachten zullen ook zacht verlopen. Van tijd tot tijd vallen er buien of zijn er perioden met regen. Er zitten ook droge momenten tussen, maar dan moet je geluk hebben. Na het weekeinde krijgen we eindelijk normaal weer voor de tijd van het jaar. Temperaturen duikelen naar beneden tot een graad of 6 overdag en rond het vriespunt in de nacht. Tot die tijd moeten we ons door het onstuimige herfstweer heen bewegen. 

Prettige week!

Weerspreuk van de week: 6-12 januari

 

De zeven eerste dagen van het jaar,

hangt veel vanaf het ganse jaar.

 

Als in januari de vorst niet komen wil,

komt hij vast in april.

Weekendweersverwachting: 7-8 januari

 Herfstweer in de winter 

Waar blijft toch die winter? De winterverwachtingen die in november werden gedaan zijn tot nu toe alleen voor december uitgekomen. Het werd koud en we konden schaatsen. Januari zou zelfs nog kouder worden dan december en februari was twijfelachtig. Maar de eerste vijf dagen van dit jaar zijn al zeer zacht en dat duurt nog minstens tien dagen voort. De weerkaarten laten nog maar weinig winterweer zien. In Berkel-Enschot en Tilburg liggen de middagtemperaturen tot en met vandaag op gemiddeld 12,3°C en dat is meer dan het dubbele van normaal (6,0°C) voor de tijd van het jaar. Een krachtige zuid tot zuidwestelijke stroming zorgt voor de aanvoer van deze zachte lucht. Daarnaast is het ook nog eens nat en waait het soms behoorlijk door. Het jaar 2023 is dus herfstachtig van start gegaan. Nog geen enkele dag is het droog geweest en ook de komende dagen zullen we de paraplu bij de hand moeten houden. En wat is er al veel neerslag gevallen. Zo viel in Oss 68 mm, Beekbergen 66 mm en Lichtenvoorde tapte 61 mm af. In onze regio is in de eerste vijf dagen maar 7 tot 12 mm gevallen en dat is nu één van de minst natte gebieden in het land. Ook de natuur reageert op het zachte weer. Er zijn al meldingen binnengekomen van bloeiende narcissen, weidevogels die normaal naar het zuiden moeten trekken en muggen. Ook de eerste vlinders zien we al. Wat dacht je van dieren die uit hun winterslaap komen, zoals de salamanders, kikkers, padden en egels. Maar zodra het kouder worden doen ze hun ogen weer dicht en slapen ze verder. 

Voorlopig is dat niet aan de orde en sukkelen we met het zachte herfstweer voort. Deze donderdag begon nog aardig met af en toe een opklaring. In de loop van de middag nam de bewolking verder tot en viel er motregen. Daarbij steeg het kwik naar 11 graden. Deze temperatuur houden we zelfs de hele avond en nacht. De komende uren blijft het nog even nat, maar daarna wordt het droog. In de ochtend passeert alweer een nieuwe regenzone die pas in de middag is overgetrokken en dan klaart het op en begint de zon te schijnen. Met een matige wind, kracht 3 tot 4, stijgt de temperatuur naar een graad of 12. 

Het weekeinde zal twee gezichten kennen. De zaterdag is namelijk nog meest droog met een buitje in de middag en opklaringen aan het begin van de dag. Wel neemt de wind in kracht toe en laat de thermometer zo’n 11 graden aantekenen. Maar in de loop van zondag krijgen we bezoek van een intensief neerslaggebied en gaat het langdurig regenen, waarbij meer dan 10 mm kan vallen. Daarbij zakt het kwik terug die begin volgende week doorzet tot een graad of 7 op dinsdag. Tot en met woensdag vallen er van tot tijd buien afgewisseld door droge momenten en een enkele opklaring. Op woensdag wordt het wat zachter en komt de temperatuur in de dubbele cijfers terecht. Donderdag lijkt een droge dag te worden met wat lagere kwikstanden. Het daarop volgende weekeinde lijkt er wat winterweer aan te komen met temperaturen die rond normaal komen te liggen van een graad of 6 en zelfs winterse neerslag is niet uit te sluiten. Zou het dan toch…… 

Prettig weekend!