Weersverwachting deze week: 19-23 december

 Koning Winter maakt plaats voor onstuimig herfstweer 

Met een gemiddelde etmaaltemperatuur van -2,9°C afgelopen week in onze regio beleefden we de koudste periode van 2022. Overdag werd het gemiddeld 0,6°C en ’s nachts -5,6°C. Voor zo’n koude tijd moeten we bijna twee jaar terug naar februari 2021, maar toen was het nog veel kouder. In de periode 7 t/m 13 februari hadden we namelijk een etmaalgemiddelde van -4,9°C, waarbij het overdag gemiddeld -1,4°C was en in de nachten was dat maar liefst -8,4°C gemiddeld. De laagste temperatuur in Berkel-Enschot was toen -9,6°C en afgelopen week was dat -8,1°C op de 13e. Dit weekeinde had en heeft een winters slot. Gisteren beleefden we de derde ijsdag van de maand, waarbij de temperatuur de hele dag onder het vriespunt bleef. Oorzaak was de mist die de hele dag bleef hangen. In de afgelopen nacht verdween de mist en werd het helder, waardoor het opnieuw flink kon vriezen. In Hupsel en in Woensdrecht was sprake van strenge vorst met respectievelijk -10,3°C en -10,1°C. Op andere stations in Brabant noteerde Eindhoven -7,3°C. Tilburg en Gilze-Rijen ieder -8,4°C en Volkel -8,8°C. Aan de grond was het opnieuw bibberen geblazen. Zo zakte het kwik op tien cm hoogte naar -12,7°C in Twenthe, -12,4°C in Hupsel en tenslotte -11,3°C in Woensdrecht, Gilze-Rijen en het Limburgse Ell. Net als vorig jaar duurt deze koude periode maar een week, want een dooiaanval is onderweg. We kunnen het nu al zien aan de lucht waar sluierwolken onze regio zijn binnengeslopen en dat betekent dat de bovenlucht opwarmt. De zon schijnt er nog wel doorheen, maar krijgt het in de loop van de dag steeds moeilijker. Temperaturen liggen daarbij nog onder het vriespunt. In de loop van de avond gaat de temperatuur langzaam omhoog en begint de zachte lucht een aanval op de diepvrieskou. Dat gaat gepaard met veel wind en neerslag. En aangezien we al een week in de kou zitten is de grond nog behoorlijk bevroren. Als er dan neerslag gaat vallen gaat deze meteen aanvriezen en zorgt voor gladheid. Het KNMI heeft dan ook code oranje uitstaan en het zou me niets verbazen als deze op maandag zelfs overgaat in code rood en bij dat laatste spreken we van een Weeralarm. Let dus goed op de weerberichten als je vanavond en morgenvroeg de deur uit moet!! 

Op deze zondag blijft het nog even ijzig koud doordat we profiteren van een hogedrukgebied boven Centraal Europa. Op de oceaan ligt een depressie en die komt langzaam onze kant op. Deze duwt het hogedrukgebied naar de Oekraïne en naar Rusland waar het op maandag aankomt. Inmiddels ligt de depressie dan tussen IJsland en Schotland in, maar de neerslaggebieden hebben ons dan al bereikt. Vanavond kunnen al de eerste druppels vallen en in de nacht gaat dat door als het kwik nog net boven het vriespunt uitkomt. De kans op ijzel en opvriezing van natte weggedeelten is erg groot. Kijk dus goed uit. 

De dooiaanval gaat slagen, want we krijgen de komende week een optocht van depressies vanuit het westen. Het ene na het andere neerslaggebied trekt dan Brabant over wat gepaard gaat met een matige tot vrij krachtige zuidzuidwestenwind, kracht 4 tot 5. Hiermee wordt ook zachte lucht aangevoerd en stijgt de temperatuur naar de zo’n 11 graden. Op vrijdag zou het wel eens een graad of 13 kunnen worden. Veel te zacht natuurlijk voor de tijd van het jaar. Het weerbeeld is echter wel normaal, want rond de kerstdagen is het vaak zo dat een kerstdepressie haar intrede doet. In het kerstweekeinde zien we dat hogedrukgebieden zowel uit het zuiden als vanaf de oceaan een aanval gaan doen op al die lagedrukgebieden. En het ziet er nu naar uit dat dit gaat slagen. Dat betekent dat in de loop van eerste kerstdag de neerslagkansen snel afnemen. De zon laat zich steeds meer zien en in de nachten verschijnen opklaringen. De wind draait langzaam naar het noorden en koudere lucht komt onze kant op. Is het op eerste kerstdag nog 11 graden, een dag later houden we daar nog maar de helft van over. We gaan dan over op normale temperaturen. 

Prettige week!

Weernieuws: Herfst 2022

 Zeer zacht, vrij nat en zeer zonnig

De herfst van 2022 was een prachtig seizoen die zeer zacht en zeer zonnig verliep. Wel hebben we dat moeten bekopen met veel meer neerslag dan normaal en dat kwam met name door de maand september. Stormen ontbraken, maar eindige wel met een vleugje winterweer dat gepaard ging met zowel de eerst lichte en matige vorst van het seizoen als lokaal de eerste sneeuwvlokken. 

TEMPERATUUR

Met een gemiddelde etmaaltemperatuur van 12,1°C tegen een langjarig gemiddelde van 10,9°C was de herfst in De Bilt zeer zacht. Daarmee komt het zelfs op de derde plaats van warmste herfstseizoenen ooit. Alleen 2014 en 2006 gingen deze herfst voor met een etmaalgemiddelde van respectievelijk 12,5°C en 13,6°C. September week niet veel af van normaal met 14,6°C tegen 14,7°C normaal. Oktober was daarentegen zeer zacht met 13,1°C tegen 10,9 °C normaal en november was zacht met 8,6°C tegen 7,0°C normaal. 

De eerste herfstmaand september kende een opmerkelijk temperatuurverloop. De eerste tien dagen verliepen bijna recordwarm met zomerse tot tropische temperaturen. De eerste tien dagen waren in De Bilt gemiddeld 18,8°C, alleen in 2005 was het met 19,6°C nog wat warmer. Op 5 september werd het in De Bilt 29,7°C, maar in Brabant liep de temperatuur op tot tropische waarden met in Gilze-Rijen en Eindhoven 32,0°C, de hoogste temperatuur van deze herfst. Ook op de 6e kwam het lokaal nog tot waarden boven de 30 graden. Vanaf half september werd het juist veel kouder dan gebruikelijk en kwamen de temperaturen zelfs onder normaal te liggen. Op de 18e werd het in De Bilt zelfs niet warmer dan 13,3°C en dat leverde een officieel kouderecord op voor die dag. Oktober was warm en goed voor een 6e plaats op de lijst van warmste oktobermaanden sinds 1901. Daarbij kende het vooral een uitzonderlijk zacht einde. Vanaf de 20e was het zeer zacht voor de tijd van het jaar. Op de 26e bereikte nog warmere lucht onze omgeving en deed de temperatuur er nog een schepje bovenop met landinwaarts 4 tot 5 warme dagen van minstens 20 graden op een rij. Op 28, 29 en 30 oktober gebeurde dit in De Bilt, nooit eerder gebeurde dit zo laat. Op 28 en 29 oktober was het niet eerder zo warm in De Bilt en leverde dus warmterecords op. Eindhoven pakte op 29 oktober bijna een recordlate zomerse dag met 24,6°C. Nooit eerder was het zo laat in de herfst zo warm in ons land. Ook november was zacht en was de op 5 na warmste november ooit gemeten. Op de 13e zag men het in het Limburgse Ell nog 18,5°C worden en dat was ook de intocht van Sinterklaas en deze verliep niet eerder zo warm in grote delen van het land. Tijdens de tweede helft van de maand werd het gevoelig kouder. Op 14 november werd de eerste vorst in ons land gemeten en dat is laat. Op 18 november vielen de eerste sneeuwvlokken in ons land en een dag later vroor het in de avond voor het eerst matig. Dit was juist wat vroeger dan normaal. In de nacht naar 20 november vroor het in De Bilt 7 graden. Sinds 1983 was het niet zo vroeg in de herfst zo koud geweest. In het weekend van 19 en 20 november was er in De Bilt sprake van matige vorst en overdag kwam de temperatuur maar net boven het vriespunt. Het koudst was het deze herfst in die periode met op 20 november in Twenthe -8,8°C. Een dag later werd de kou opgeruimd en dat ging in het noorden en oosten gepaard met sneeuw die even bleef liggen. 

De herfst telde in De Bilt zestien warme dagen van minstens 20 graden, waarvan er vijf zomers waren die de grens van 25 graden haalden. Normaal zijn dat respectievelijk veertien en twee van zulke dagen. Daarnaast werden er maar drie dagen met vorst geregistreerd (allemaal in november), terwijl het herfstseizoen zes vorstdagen telt. IJsdagen kwamen in De Bilt niet voor. 

In Berkel-Enschot kwam de gemiddelde etmaaltemperatuur uit op 13,0°C (normaal 11,9°C) welke verdeeld was over een gemiddelde van 17,4°C overdag en in de nachten was het 8,6°C gemiddeld. De warmste herfstdag was die 5 september toen het kwik naar de 33,2°C ging. Een week later noteerde we ook de warmste nacht van het seizoen met op de 13e een kwikstand van 16,0°C. Maar in november was het ook koud en daar liggen dan ook de laagste temperaturen van de herfst. Zo viel de koudste dag op 22 november toen het overdag niet warmer werd dan 7,7°C. Met een temperatuur van -2,7°C op de 20e was het de koudste herfstnacht.

In totaal werden in Berkel-Enschot in deze herfst 23 warme dagen geteld, waarvan 10 zomers en één tropisch. Daartegenover staan 2 vorstdagen: 19 en 20 november. 

NEERSLAG

Met gemiddeld over het land 254 mm tegen normaal 222 mm was de herfst vrij nat. Het natst was het langs de westkust met in Vlaardingen 469 mm, gevolgd door Leiden en Pernis met ieder 428 mm, Dirksland had 413 mm en Rozenburg 407 mm. Het natste KNMI-station was Vlissingen die 372 mm opving. De minste neerslag viel in het oosten van het land, waarbij Hengelo 155 mm in de regenmeter kreeg, Schoonebeek 159 mm en Twenthe 163 mm. In De Bilt viel ongeveer de normale hoeveelheid neerslag met 245 mm tegen 239 mm normaal. In Brabant was de natste plaats Prinsenbeek met 325 mm tegenover het station met de minste neerslag Overloon dat 178 mm aftapte. En dat is dus bijna de helft van Prinsenbeek. In Berkel-Enschot zag men de regenmeter oplopen tot 257 mm (normaal 220 mm), waarbij de natste herfstdag die van 27 september was toen er 23 mm viel. In totaal viel op 38 dagen meer dan een millimeter, waarvan op negen dagen meer dan 10 mm. Naast regen werd ook veel onweer waargenomen: 9 dagen. Voor Berkel-Enschot is dat sinds 1998 een nieuw record, want dat stond voorheen op 6 dagen uit 2013. Ook werd er in deze herfst hagel geregistreerd (16 september) en op 8 dagen mist. 

September was meteen al kletsnat met 127 mm neerslag tegen 73 mm normaal. Vooral in het zuidwesten van het land viel zeer veel neerslag, met in Zeeland, het zuiden van Zuid-Holland en het westen van Noord-Brabant plaatselijk 200 tot meer dan 250 mm. Zo viel in het Zuid-Hollandse Dirksland 279 mm. Oktober was het tegenovergesteld met gemiddeld 38 mm zeer droog, normaal valt er ongeveer twee keer zoveel neerslag. De meeste neerslag viel deze maand in het westen en noorden. In november werden de regentonnen weer gevuld en was vrij nat met 90 mm tegen 76 mm normaal. Ook nu waren de verschillen over het land groot. Langs de kust viel de meeste neerslag en in het oosten van het land de minste neerslag. Tenslotte viel op 18, 19 en 20 november de eerste sneeuw van het seizoen en dat vond plaats in het noordoosten van het land. 

ZONNESCHIJN

We beleefden een schitterende herfst, want de zon scheen gemiddeld over het land 436 uur tegen normaal 349 uur en daarmee gaat dit seizoen als zeer zonnig de boeken in. Het begon meteen met de eerste herfstmaand september die vrij zonnig was met 178 uur zon tegen normaal 159 uur. Vooral aan het begin van de maand was het zonniger dan normaal en in de tweede helft van de maand week de hoeveelheid zonneschijn niet veel af van normaal. In oktober was het opnieuw zeer zonnig, met gemiddeld over het land 159 uren zon tegen 120 zonuren normaal, en november deed hetzelfde met 97 uur zon tegen 70 uur normaal. 

Het zonnigst was het deze herfst in Den Helder (De Kooij) met 463 uur zonneschijn en het somberst was het in Westdorpe met 409 uren zonneschijn. In De Bilt scheen de zon 434 uur tegen 357 uur normaal. Daarmee eindigt de herfst op dat weerstation op de vierde plaats van zonnigste herfsten sinds 1901. Alleen 2018, 1959 en 2005 waren zonniger. Daarbij is het opvallend dat eind oktober de zon in De Bilt meer uren geschenen dan in het gehele vorige recordjaar 2018. Met een zeer zonnige november erbij is dat record ondertussen ruimschoots verbroken en is 2022 het allerzonnigste jaar sinds het begin van de metingen. 

In Berkel-Enschot scheen de zon 445 uur tegen 365 normaal (periode 1998-2021). Daarbij werden 8 zonloze dagen genoteerd tegen normaal 15 en op 20 dagen was het zeer zonnig en dat betekent dat meer dan 80% van de maximale capaciteit van de hoeveelheid zonneschijn heeft geschenen op de betreffende herfstdag. Gemiddeld hoeven we maar op 15 van zulke dagen rekenen.

Weerspreuk van de week: 16-22 december

 

Een dooi zonder regen of wind,

is niet waard dat ie begint.

 

Als met St. Thomas (21 dec.) de dagen gaan lengen,

beginnen de nachten te strengen.

 Koud en droog, maar vanaf maandag boterzacht en nat

 Deze week was het dieptepunt van de winterkou die december heeft aangedaan. De temperaturen kelderden in de nachten naar beneden tot strenge vorst (lager dan -10 graden) en aan de grond bijna zelfs zeer strenge vorst (lager dan -15 graden). En overdag konden we zelfs een ijsdag noteren. Het begon allemaal op de maandag met matige vorst in de vroege ochtend. In de avond werd het kouder en zakte het kwik uiteindelijk tot -7,1°C. In de nacht naar dinsdag werd het nog iets kouder, maar aan de grond vroor de keien uit de grond en werd op enkele plaatsen strenge vorst gemeten. Dat gebeurde o.a. in Twenthe (-12,6°C) Eelde (-12,1°C), Gilze-Rijen (-11,7°) en in Eindhoven met -11,5°C. Toen volgde de dinsdag die een ijsdag opleverde, waarbij de temperatuur niet verder kwam dan -1,2°C in Tilburg. De laatste keer dat dit gebeurde was op 13 februari 2021 toen het niet warmer werd dan -0,7°C. En toen kregen we de koudste nacht van het jaar, waarbij op neushoogte strenge vorst werd geregistreerd en dat gebeurde in Eelde en Twenthe met respectievelijk -10,6°C en -10,5°C. Zelfs Eindhoven had nog -9,5°C. IJzig koud was het op klomphoogte, waarbij de thermometers richting zeer strenge vorst ging maar op -14,5°C bleef hangen in Eelde en -14,3°C in Twenthe. Hupsel had nog -13,2°C, Heino en Volkel ieder -11,9°C, Gilze-Rijen -11,8°C en Eindhoven zag het -11,3°C worden. In de loop van de woensdag kwam er een eerste dooiaanval vanuit het noordwesten wat leidde tot sneeuw en ijzel aan de kust en in het noorden met enkele ongelukken tot gevolg. In onze regio hadden we daar geen last van en bleef het kraakhelder bij dalende temperaturen. Afgelopen nacht dook het kwik naar -6,9°C in Berkel-Enschot en aan de grond was het -9 graden. Daarbij waren Gilze-Rijen en Eindhoven de koudste plaatsen met op tien centimeter hoogte -11,4°C en -11,5°C. Voor zulke lage diepvriestemperaturen van deze week moeten we terug naar de knotsgekke maand februari 2021 die vanaf de 8e t/m de 14e koud winterweer bracht (-16,2°C op 9 februari in Heino en Hupsel had zeven ijsdagen op een rij) gevolgd door lenteweer een week later (+20 graden op de 24e). Een volgende dooiaanval is op deze donderdagavond begonnen. Om 19:00 uur melden Leeuwarden, Stiens en De Bilt ijzel. Marknesse, Lelystad en Voorschoten hadden sneeuw en in Woensdrecht was sprake van mist met rijp. Doordat de grond nog bevroren is en er plaatselijk neerslag valt vriest dit meteen aan met gladheid tot gevolg. Het KNMI heeft dan ook vanaf 19:00 uur voor onze regio code geel afgekondigd en duurt tot vrijdagmiddag 12:00 uur. Inmiddels is aan de kustgebieden al code oranje afgekondigd. Opletten dus! 

Oorzaak zijn storingen die vanuit het noorden overtrekken die bij een enorme depressie horen die zich uitstrekt vanaf Spanje tot aan Scandinavië. Op vrijdagochtend vriest het nog steeds en kan het dus spekglad zijn als er neerslag is gevallen. In de middag is het droog en zijn er opklaringen. Daarbij staat er vrijwel geen wind en loopt de temperatuur op tot zo’n 2 graden. De depressie is namelijk in stukken geslagen en wij zitten daar precies tussenin. Vervolgens ontstaat er in de loop van de vrijdag een hogedrukgebied boven Normandië dat zich in het weekeinde gaat uitbreiden tot over onze omgeving. Het gevolg is wel dat de zaterdag met mist en nevel van start gaat. De zon probeert er doorheen te breken, maar of dat lukt is nog maar de vraag. Met temperaturen rond het vriespunt is het ijzig koud. Op zondag profiteren we optimaal van het hogedrukgebied, waarvan het centrum boven Polen ligt. De dag begint dan ook zonnig, maar in de middag neemt de bewolking toe. Opnieuw liggen de kwikstanden rond de 0 graden. Tegelijkertijd zien we op de oceaan een depressie liggen die richting Ierland koerst. Daar omheen draaien neerslaggebieden en die zullen ons na het weekeinde passeren. Met een zuidelijke wind wordt dan ook zachte lucht aangevoerd en krijgen we een nieuwe dooiaanval die deze keer wel slaagt. De wind neemt namelijk flink toe en van tijd tot tijd valt er op maandag regen. Het kwik klimt naar de 7 graden en de dagen erna komen we in de dubbele cijfers terecht van 10 tot 11 graden. Daarbij wordt het herfstachtig met veel wind en buien afgewisseld met opklaringen. De eerste winterperiode kunnen we dan achter ons laten en is het wachten op de volgende. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 12-16 december

 Aanhoudend koud met winterse neerslag 

Brrrrrrr. Wat is het toch koud geworden. Het winterplaatje van de zaterdagochtend maakte het helemaal compleet. Het was mistig en overal was er rijp ontstaan, waardoor het een witte wereld werd. Een prachtig gezicht in deze feestmaand. Zowel de vrijdag als zaterdag waren de koudste dagen van dit jaar tot nu toe. Overdag werd het op vrijdag 1,8°C en gisteren bleef de temperatuur tot in de middag onder het vriespunt hangen. In de avond begon het kwik echter te stijgen tot 0,5°C. Hierdoor konden we geen ijsdag noteren. De nachten verliepen daarbij met vorst met op beide dagen bijna -3 graden. Aan de grond was het op zaterdag allemaal nog kouder. Op tien centimeter hoogte registreerde Twenthe -9,0°C, Eelde -8,1°C, Hupsel -7,4°C en Volkel -7,2°C. In het midden van Brabant zakte de temperatuur naar -4,1°C. Afgelopen nacht viel het eigenlijk wel mee met de kou. Vriezen deed het alleen ten oosten van Brabant tot aan Leeuwarden toe met -1,8°C in Nieuw Beerta als koudste plaats. Oorzaak is de bewolking die hardnekkig is en verbonden is aan een lagedrukgebied op de Noordzee die vooral daar actief is. Daaruit kan de komende uren wat motregen vallen en warmer dan een graad of 2 zal het vandaag niet worden. Vanavond en de komende nacht verschijnen er opklaringen en meteen gaat het vriezen. 

Op maandag zitten we precies tussen twee depressies in, waardoor er ruimte is voor zonneschijn. De opklaringen worden op de maandag alleen maar breder, waardoor de wolken zelfs helemaal verdwijnen. Maar een zuidoostelijke stroming zorgt ervoor dat het koud blijft en de temperatuur nog net boven het vriespunt uitkomt. Ook op dinsdag krijgen we dit weerbeeld, alleen zien we wel dat een depressie op de Atlantische Oceaan richting Frankrijk opschuift. Hierdoor zien we steeds mee sluierwolken verschijnen waar de zon overigens gewoon doorheen schijnt. Langzaam neemt de wind toe en dat maakt het voor het gevoel waterkoud tot -3 graden, terwijl de thermometer rond de 0 graden zal aanwijzen. In de loop van woensdag bereiken de neerslaggebieden van deze depressie onze regio en gaat er neerslag vallen. En omdat we in koude lucht zitten zal de neerslag in de vorm van natte sneeuw en hagel vallen. De kans op een ijsdag, waarbij de temperatuur de hele dag onder het vriespunt blijft, is groot en dat geldt ook voor de donderdag. Als het in nachten opklaart kan het zelfs matig vriezen. Vervolgens zakt de depressie op vrijdag wat meer naar het zuiden en is het overwegend droog. Wel overheerst de bewolking bij temperaturen rond het vriespunt. 

Het weekeinde wordt interessant omdat er een aanval komt op het koude weer. Op zaterdag wordt de depressie namelijk opgeslokt door hogedrukgebieden en dat zou eigenlijk gunstig moeten zijn. Maar op de Atlantische Oceaan zien we een nieuwe depressie liggen die zeer actief is. Deze ligt op zondag al voor de kust van Ierland en tevens komt er een hogedrukgebied boven Duitsland te liggen en samen zorgen ze ervoor dat de wind uit het zuiden tot zuidwesten gaat waaien met aanvoer van zachte lucht. Hierdoor gaan de temperaturen stijgen en is het koude weer voorbij. Maar de diverse weermodellen zijn het niet met elkaar eens en een enkele zet de tendens van koud winterweer juist door tot aan de kerst. Afwachten maar, want door de jaren heen hebben we steeds te maken met de jaarlijks terugkerende kerstdepressie en dat zou dus volgende week kunnen plaatsvinden. 

Prettige week!

Weerspreuk van de week: 9-15 december

 

Zijn de bomen ontkleed,

dan zijn de mensen dik gekleed.

                                               

Brengt december kou en sneeuw in het land,

dan groeit het koren zelfs op het zand.