Herfst begint op 23 september

Morgen, 23 september om 03:04 uur staat de zon precies boven de evenaar, waardoor dag en nacht overal op aarde even lang duren. Dat betekent dat op het noordelijk halfrond, dus bij ons, de astronomische herfst is begonnen. Net als in 2014, 2015, 2018 en 2019 gebeurde dat ook op de 23e. Maar op andere jaren vond dat een dag eerder plaats: op 22 september zoals vorig jaar en in 2020. Heel opvallend is dat voor de andere seizoenen (winter, lente en zomer) het begin vrijwel altijd op de 21e plaatsvindt. Maar dus vrijwel nooit voor de herfst. Dat heeft onder andere te maken met het feit dat de baan van de aarde geen cirkel is. De verschillende data zijn het gevolg van het feit dat we eens in de vier jaar een schrikkeljaar hebben dat één dag meer telt dan de andere jaren. In het begin van de vorige eeuw viel de eerste herfstdag enkele keren zelfs op 24 september, het laatst in 1931. 

Dit jaar begint de herfst aardig. In de ochtend wisselen zon en wolken elkaar af, maar al snel neemt de bewolking toe. Op het einde van de dag kunnen daar al wel druppels uitvallen en met 17 graden en een zwakke wind is het prima vertoeven buiten. Vorig jaar was het op 22 september schitterend. De zon scheen er flink op los afgewisseld met wat sluierwolken en met 21 graden was het genieten geblazen. In 2020 was het wel anders, want de weergoden hielden zich helemaal aan de herfstkalender. Na een prachtige nazomer van drie weken werden de bakens verzet en gingen we na de warme 22 september 2020 met 26,5°C over op een herfstachtig scenario met regen en wind. Vervolgens duikelen de temperaturen met zo’n tien graden naar beneden en werd het drie dagen later slechts 14 graden. In 2019 gingen we na het nazomerse weekeinde met 25 tot 27 graden ook over op onstuimig en nat herfstweer. De dag van 23 september zelf was een overgangsdag en was het nog rustig met een enkele bui in de middag. In 2018 hadden we op de 23e een spectaculaire start van het herfstseizoen. We kregen namelijk te maken met ex-hurricane Florence. In de ochtend was er nog niets aan de hand en was het letterlijk stilte voor wat er komen ging. Na het middaguur gingen alle remmen los. De wind nam flink toe en het ging langdurig regenen, waarbij rondom Tilburg 14 mm werd opgevangen. Het werd ook koud, waarbij in De Bilt zelfs de koudste 23e september ooit werd geregistreerd. Het werd daar namelijk niet warmer dan 10,9°C en in Berkel-Enschot bleef het kwik steken op 11,6°C. In 2017 zagen we bij de start van de herfst tussen alle bewolking maar drie uurtjes de zon. Het bleef overwegend droog, waarbij het kwik net onder de 20 graden bleef. In 2016 kregen we een prachtig begin van het herfstseizoen, maar we starten toen wel koud met kwikstanden van onder de 9 graden. Met een maximum van een graad of 22 werd het in de middag heerlijk warm en dat hadden we vooral te danken aan de zon die alle ruimte kreeg. In 2015 hadden we op 23 september letterlijk een herfstachtige start met een komen en gaan van buien. De zon liet zich pas op het einde van de middag zien. Daardoor kon het kwik niet verder oplopen dan een graad of 15 in Berkel-Enschot. In Maastricht werd het maximaal 13,2°C en dat is gewoon koud. 

In 2014 begon de astronomische herfst ook koud, maar dan alleen in de vroege ochtend. Twenthe meldde aan de grond (op 10 cm hoogte) een temperatuur van 0,0°C. Op de normale waarnemingshoogte van anderhalve meter zakte het kwik in Twenthe tot 3,8°C en in De Bilt tot 4,4°C. Na de heldere ochtend volgde er steeds meer bewolking. De temperatuur steeg aan het begin van de middag naar ruim 18 graden. In 2013 hadden we een bewolkte start en kwam in de middag de zon erbij. Hierdoor liep de temperatuur op naar ruim 20 graden. In 2012 begon de herfst ook grijs en viel er wat regen uit, maar de zon kwam er snel door en liet deze nog negen uur schijnen en het kwik stijgen naar 17 graden. Elf jaar geleden startte de astronomische herfst met bewolkt weer. In de loop van de middag werd al het grijs weggebrand door de zon en werd het nog ruim een graad of 19. In 2010 was de start van herfst veel mooier die met zonneschijn begon en de temperatuur deed oplopen naar bijna 24 graden. Later op de dag nam de bewolking toe en vielen er buien. In 2009 was het alleen maar zon wat de klok sloeg. Er was geen wolkje aan de lucht en het kwik liep naar ruim 23 graden.

De astronomische seizoensindeling rond 21 september is gebaseerd op de positie van de aarde ten opzichte van de zon. De seizoensverschillen vinden hun oorzaak in de schuine stand van de as waar de aarde om draait. Hierdoor komt de zon op het noordelijk halfrond in de zomer hoger boven de horizon dan in de winter en schijnt daardoor in de zomer langer dan in andere jaargetijden. Om praktische redenen en volgens een internationale afspraak gebruiken alle weerkundigen voor het berekenen van klimatologische gemiddelden een andere seizoensindeling en worden steeds drie opeenvolgende kalendermaanden als één seizoen beschouwt. Volgens de klimatologische seizoensindeling is de herfst dus al begonnen op 1 september en duurt dit seizoen tot en met 30 november. De astronomische herfst zal overigens eindigen op 21 december 2022 om 22:48 uur als de zon boven de Steenbokskeerkring staat en de winter begint.

Weersverwachting deze week: 19-23 september

 Vanaf dinsdag droog en oplopende temperaturen 

Afgelopen week vond een complete weersomslag plaats van de zomer naar de herfst. De korte broek en T-shirt konden weer in de kast en daarvoor in de plaats moesten we de jas van de kapstok halen. Die overgang ging gepaard met een komen en gaan van buien, waarvan een enkele gepaard ging met hagel en onweer. Dat laatste vond overigens in Tilburg alleen op vrijdagmiddag plaats. Hierdoor komt er ook langzaam een einde aan de droogte, want de regenmeters zijn inmiddels goed gevuld. In Berkel-Enschot is er deze maand al 85 mm gevallen en daarmee is september nu al een natte maand. Normaal valt er in deze herfstmaand namelijk maar 66 mm. Gilze-Rijen tapte tot nu toe al 98 mm af, Chaam 116, Bergen op Zoom 127 en de natste Brabantse plaats tot nu toe is Steenbergen met 135 mm. In Zeeland is er sprake van een heus waterballet. Zo kreeg Middelburg en ’s Heerenhoek al 173 mm in de regenmeter en Kapellebrug 176 mm. Wat een verschil met Overijssel waar in Vilsteren (bij Zwolle) nog geen 20 mm is gevallen. Maar gelukkig is het einde van deze neerslagperiode in zicht, waarbij we vanaf dinsdag eindelijk van de buien verlost zijn. Maar dat betekent wel dat we zowel op deze zondag als morgen nog steeds de paraplu bij de hand moeten houden. Met al die neerslag is ook de koelte onze regio binnengewandeld en dat was wel even wennen. Deze week hebben we al drie dagen gehad, waarbij we de 20 graden niet gehaald hebben. De laatste keer dat dit gebeurde was eind mei. En tijdens de buien zakte het kwik zelfs terug naar 12 tot 13 graden. Een jas is dan echt noodzakelijk. 

Op dit moment hebben we te maken met een enorme depressie boven Scandinavië die zich helemaal heeft uitgestrekt tot over onze regio en tegelijkertijd zien we een hogedrukgebied liggen boven Groot-Brittannië. Daar tussenin ontstaat een kraamkamer van buien die via de Noordzee de provincie Brabant binnenstromen. Je ziet ook bij de televisiebeelden in Londen, waarbij de mensen in de rij staan om koningin Elizabeth II een laatste groet te brengen, dat het daar droog en zonnig is. Het is alsof de weergoden er rekening mee gehouden hebben. Wij zitten echter in de buien die afgewisseld worden met droge perioden en warmer dan 14 tot 15 graden zal het vandaag niet worden. 

Op maandag wordt het hogedrukgebied sterker en duwt de depressie naar Rusland. Deze overgang gaat gepaard met enkele buien, maar het zullen er niet steeds minder worden. In de middag verschijnen er ook opklaringen en langzaam wordt het met 17 graden minder koud. Vanaf dinsdag zijn we helemaal in de ban gekomen van het Britse hogedrukgebied en blijft het de hele week droog. De dinsdag begint nog wel met veel bewolking waar de zon langzaam doorheen weet te branden. Vervolgens breidt het hogedrukgebied zich verder over Europa uit, waarvan het centrum ervan boven ons land komt te liggen. Dat betekent dat de wind wegvalt en er op woensdag meteen nevel en mist gaat ontstaan die wel eens lang blijven hangen en overgaat in laaghangende bewolking. Ondanks al het grijs blijven de temperaturen op een graad of 17 steken. Als vanaf donderdag de zon erbij komt zien we dat de temperaturen gaan stijgen van 18 tot wel 20 graden op de vrijdag. In het weekeinde komt er een aanval van een depressie afkomstig van de poolstreken. Hiervan weten de neerslaggebieden ons te bereiken. De buien keren dan terug en de temperaturen gaan naar beneden. Op vrijdag 23 september start de astronomische herfst en meteen daarna draait het weer dus om. 

Prettige week!

Het Weernieuws: Zomer 2022 Bijna recordwarm, droog en bijna recordzonnig

De zomer van 2022 verraste iedereen met hitte, droogte en volop zonneschijn. Dat heeft vooral te maken met de lente die warm, vrij droog en zeer zonnig verliep. Normaal gesproken krijg je dan de afrekening in het daarop volgende seizoen, zijnde de zomer. Maar ja, wat is normaal tegenwoordig. Deze zomer komt in De Bilt zelfs op de 2^e plaats van warmste én zonnigste zomers ooit sinds 1901. Neerslag zagen we eigenlijk alleen in juni, want daarna trad de droogte in. Bijzonder deze zomer was de tornado van Zierikzee op 27 juni. 

TEMPERATUUR

Met een gemiddelde etmaaltemperatuur in De Bilt van 18,6°C tegen 17,5°C normaal was het de op één na warmste zomer ooit sinds 1901 samen met 2003. Alleen 2018 was met een gemiddelde van 18,9°C nog warmer. De hele top-5 van warmste zomers zijn in deze eeuw gerealiseerd. Zo komt 2006 op de 4^e plaats met 18,5°C en 2019 (samen met 1976) op plaats 5 met gemiddeld 18,4°C. 

Juni was met 17,1°C tegen normaal 16,2 °C warm. Zowel de maand als de astronomische zomer begon koel, waarbij zowel op 2 áls op 21 juni de laagste minimumtemperatuur van de zomer werd gemeten. Dat gebeurde eerst in Eelde en een paar weken later in Twenthe met beide een kwikstand van 2,9°C. Op 10 cm hoogte vroor het op de 2e in Eelde tot -1,0°C. Het kenmerk van deze eerste zomermaand was de afwisseling van zomerse en tropische dagen tot dagen onder de 20 graden. Op 17 en 18 juni werd het tropisch, waarbij het op die laatste dag meer dan 33 graden werd in Limburg. Het gevolg was o.a. een tropennacht in Maastricht met 20,0°C. Daarmee was het de vierde junimaand op rij die een tropennacht bracht. 

Juli was met 18,6°C net iets warmer dan normaal zijnde 18,3°C. En ook deze maand had een afwisseling van warme en koele periodes. Een goed voorbeeld is wel wat rond 17 juli plaatsvond. Doordat alle bewolking verdween kon het in de nacht van 16 op 17 juli flink afkoelen. In Deelen, Hupsel en Twenthe zakte de temperatuur tot 5,7°C. Aan de grond werd het allemaal nog kouder tot 0,5°C in Twenthe. Daarmee werd het zelfs de op één na koudste start van 17 juli ooit waargenomen sinds 1901. De daarop volgende nacht noteerde Hupsel nog 8,9°C en Hoogeveen 9,8°C. Maar op deze 18e juli steeg het kwik in De Bilt tot boven de 30 graden en daarmee was de eerste officiële tropische dag van dit jaar een feit. Op andere plaatsen werd zelfs de 35 graden bereikt. Dat gebeurde in Westdorpe, Tilburg en Berkel-Enschot. Arcen had nog 34,8°C, Ell 34,7°C en Maastricht 34,3°C. Een dag later werd het allemaal nog heter met bijna overal temperaturen boven de 35 graden en in de zuidelijke helft was het puffen geblazen waar de 40 graden net niet werd bereikt. Deze bleef steken op 39,5°C in Maastricht en 39,4°C in Berkel-Enschot waarmee het de hoogste temperaturen van deze zomer werden. Het was voor de vierde keer dat het kwik het oude hitterecord van Warnsveld uit 1944 (38,6°C), dat tot de zomer van 2019 bijna 75 jaar standhield, oversteeg. Op maar liefst 9 stations steeg het kwik op de 19e tot boven 38 graden. Den Helder en Wijk aan Zee boekten een lokaal hitterecord en in Leeuwarden kwam het tot een evenaring van het lokale hitterecord. Twaalf stations registreerden de op één na hoogste temperatuur ooit. Bovendien kwam het in Vlissingen tot 2 tropennachten op rij. Op 18 en 19 juli werd het niet kouder dan respectievelijk 20,1 en 22,2°C. Ook Hoek van Holland noteerde op 19 juli een tropennacht en de 22,2°C. In Vlissingen leverde dat uiteindelijk een nieuw landelijk dagrecord op. Nooit eerder was de minimumtemperatuur ergens in ons land zo hoog op 19 juli. Twee dagen later werden deze temperaturen overdag gemeten en daalde zelfs op veel plaatsen tot onder de 20 graden. Daarna werd het weer tropisch en vervolgens weer minder warm en zo ging dat maar door tot het einde van de maand. Dat geldt ook voor de nachten. In de nacht van 27 op 28 juli zakte de temperatuur in Eelde en Hoogeveen tot 6,4°C en 6,3°C. Maar wat dacht je van de temperatuur aan de grond op tien centimeter hoogte: 2,2°C in Eelde en 2,8°C in Twenthe. Dat is gewoon koud te noemen. 

Dachten we dat we in juli het hoogtepunt van dit zomerseizoen al hadden gehad met bijna 40 graden, deed augustus daar nog een schepje boven op met twee hittegolven waarvan één landelijk. Het werd zelfs met een etmaalgemiddelde van 20,0°C de op twee na warmste augustusmaand sinds 1901 en in het zuiden was het zelfs de warmste augustus sinds het begin van de waarnemingen. Vanaf de 7e werd een heet luchtkanon op ons afgevuurd die een hittegolf zou produceren. Deze begon in Berkel-Enschot op 7 augustus en duurde tot en met 16 augustus. In De Bilt werd het ook warmer en warmer en kregen we te maken met een landelijke hittegolf van 9 tot en met 16 augustus, waarbij van 10 tot en met 14 augustus alleen maar tropische dagen werden geproduceerd. Sinds 1901 was het daar de 30^e landelijke hittegolf. In een deel van Nederland gaf het KNMI code oranje uit voor langdurige hitte. Voor 14 augustus werd het in De Bilt met 32,2°C de warmste ooit waargenomen. Ook landelijk ging het record eraan en wel door negen weerstations. Gilze-Rijen is nu koploper met een temperatuur van 33,4°C (vorige dagrecord was 32,5°C uit 1975 in Hoek van Holland). In Lauwersoog werd zelfs een tropennacht geregistreerd. Daar daalde het kwik in de nacht van 14 op 15 augustus niet verder dan tot 20,6°C. 

Terwijl op 17 augustus vrijwel overal de hittegolf eindigde bleef deze in Hupsel voortduren en eindigde pas na 18 dagen. Net niet genoeg voor een plek in de top-3 langste regionale hittegolven ooit gemeten. De dagen erna herstelde het weer zich tot 22 augustus, want toen kregen we te maken met een tweede hittegolf. Deze was echter niet landelijk, maar regionaal. Zoals in Tilburg en Berkel-Enschot die maar vijf dagen duurde (21-25 augustus). Dit leverde op 24 augustus zelfs een nieuw dagrecord op. In Arcen zagen ze op de thermometer 33,5°C staan. Maar het was niet de hoogste temperatuur van deze maand. Deze werd een dag later geregistreerd met 34,2°C op de 25e in Gilze-Rijen. Nog nooit is het ergens in ons land op 25 augustus zo warm geweest en dat betekent dus wederom een nieuw dagrecord. In De Bilt steeg het kwik tot 32,6°C en daarmee was het officieel de warmste 25 augustus ooit gemeten. 

De Bilt telde deze zomer 81 warme dagen van minstens 20 graden, tegen 64 normaal. Alleen de zomer van 2003 telde meer warme dagen, namelijk 83. In augustus was het elke dag boven 20 graden, een record. Landelijk komt Arcen deze zomer op 91 warme dagen uit tegen 74 normaal voor Limburg. Ook dit is een record, nooit eerder werden in ons land zoveel warme dagen gemeten. Alleen op 1 juni werd het in Arcen geen 20 graden. De records van 2003 in Arcen en 2018 in Gilze-Rijen (beiden 88 dagen) zijn daarmee overtroffen. Dat het een reeks van 91 warme dagen betreft is extra bijzonder, het oude record was een reeks van 65 warme dagen in de zomer van 1995. Het aantal zomerse dagen van 25 graden of meer kwam in De Bilt uit op 28 tegen 22 normaal. Arcen telde er maar liefst 52 tegen 32 normaal. Alleen in 2018 was dit aantal hoger met 55 zomerse dagen in Noord-Limburg. Het aantal tropische dagen kwam in De Bilt uit op 9 tegen 5 normaal. Op de Wadden kwam het tot 3 tropische dagen tegen 18 in Arcen. Vakantiegangers in eigen land hadden dus niks te klagen. Het aantal mooi-weerdagen is in De Bilt uitgekomen op 38 tegen 33 normaal. Op een mooi-weerdag is het droog, schijnt de zon meer dan de helft van de tijd en is het warmer dan normaal. 

NEERSLAG

De zomer van 2022 was een droog seizoen. Landelijk gemiddeld kwam de neerslag uit op 135 mm tegen normaal 224 mm. Na de kletsnatte juni waren juli en augustus, met beide gemiddeld maar 23 mm neerslag, zeer droge maanden. De meeste neerslag deze zomer viel in het Brabantse Veen met 210 mm, gevolgd door Woudenberg met 203 en Hoogeveen en Hollandschveld met ieder 186 mm. De minste neerslag werd afgetapt in Cocksdorp met 73 mm. Daarna volgen Sluis (85), Winterswijk (93) en Nijverdal met 94 mm. 

De zomer begon dus zeer nat met een kletsnatte Pinksteren op 5 en 6 juni. De Bilt ving op Pinksterzondag 25,9 mm op, waarmee het record uit 1945 met 23,3 mm uit de boeken werd geschreven. Op andere plaatsen was er op die dag sprake van een zondvloed: Geldermalsen 76 mm, Veghel 65, Budel 64, Waalwijk 61, Herwijnen 56, St. Hubert 54, Alterweerderheide 51, Eindhoven 48, Arcen 39 en in mijn eigen Berkel-Enschot werd 38 mm afgetapt. Op amateurstations is in de buurt van hetzelfde Geldermalsen 95 tot meer dan 100 mm gemeten. Op tweede Pinksterdag was het noorden van het land de klos. Zo kreeg Uithuizen 33 mm in de regenmeter, Terschelling 28, Leeuwarden 21, Lauwersoog 20 en Eelde 19 mm. De Bilt registreerde 11,4 mm, waardoor het totaal van Pinksteren op 37,3 mm kwam. En dat was niet genoeg om het record van 42,2 mm uit 1945 te breken. Op andere plekken viel uitzonderlijk veel neerslag. In een strook van Limburg, over het midden van het land naar Noord-Holland en de Wadden regionaal ruim 50 mm. In het rivierengebied was de overlast groot en kwam Herwijnen als natste officiële meting uit de bus met 76 mm. Iets verderop in Geldermalsen en ook in Rosmalen kwamen officieuze metingen zelfs rond 100 millimeter uit. Nooit eerder werd zoveel neerslag gemeten tijdens Pinksteren. Ook de dagen daarna bleef het wisselvallig: op 8 juni viel landelijk gemiddeld zo’n 10 mm, waarbij Marknesse nog 35 mm opving. In de avond van 23 juni en in de nacht naar 24 juni viel tijdens zware onweersbuien in Nijmegen 52 mm. Op 25 juni werd in het Zeeuwse Kapellebrug 56 mm opgevangen en op de 26e viel in Harlingen 34 mm. Op 27 juni trokken stevige onweersbuien over het (zuid)westelijk kustgebied en liet in Lisse 39 mm achter en in Wassenaar was er sprake van wateroverlast. In de middag en avond van 30 juni was het opnieuw raak en trokken opnieuw weer felle regen- en onweersbuien over het land met zware windstoten. In Denekamp viel 38 mm en in Ruurlosebroek werd een zware windstoot gemeten van 86 km/uur. In Drenthe werd stormschade gemeld. Wat een begin van de zomer. 

En toen kwamen de twee droge maanden. Op 7 juli vielen er in het noordoosten buien: Roodeschool had 12 mm, Winsum 9, Veenhuizen 8 en Diever ving nog 7 mm op. Op 21 juli trok een lagedrukgebied over Nederland en toen viel op veel plaatsen 5 tot 15 millimeter, in het noordoosten en zuidwesten meer dan 20 mm. Zeer lokaal viel door stilhangende plensbuien in het noorden nog veel meer en ontstond wateroverlast. Op Ameland en in Nieuwolda viel 64 mm, Akamrijp 50 mm en Lemmer had meer dan 40 mm. Augustus begon met volle regenmeters in het noorden waar in totaal zo’n 25 mm naar beneden kwam. Verder viel er maar op weinig dagen neerslag en meestal ging het om lokale buien. Zo viel op 15 augustus in Delft 47 mm. Een dag later trokken zware buien over de kuststrook in het westen met plaatselijk 30 tot 40 mm. De enige dag met op grote schaal neerslag was op de 17e. Toen trokken in de nacht en ochtend stevige regen- en onweersbuien over het westen en in de middag waren vooral het noorden, midden en oosten aan de beurt. In De Bilt viel op die dag 42,8 mm en daarmee werd het officieel de natste 17 augustus ooit waargenomen sinds 1901. Op andere plaatsen kwam het ook met bakken eruit: Callantsoog had 60 mm, Alkmaar 62, Loenen aan de Vecht 66 en Vinkeveen kreeg 68 mm in de regenmeter. Daarnaast was er ook sprake van wolkbreuken, zoals in Zeeland. Daar viel bij het ochtendgloren in een uur tijd zo’n 50 mm. Ook op 19 augustus viel lokaal meer dan 40 mm, maar dit was weer zeer lokaal. De rest van de maand bleef het zo goed als droog. 

Neerslagtekort

Door het droge, zonnige en warme karakter van de zomer, is het neerslagtekort dit groeiseizoen fors opgelopen. Op de laatste dag van de meteorologische zomer komen we op een landelijk tekort van 297 mm uit. Sinds 1901 was dit tekort aan het eind van augustus alleen groter in 1921 (300 mm) en in 1976 (361 mm). Op dit moment is vooral in de Achterhoek en Twente, Limburg, Zeeland en het westen van Noord- en Zuid-Holland sprake van extreme droogte. Het neerslagtekort bedraagt regionaal meer dan 350 mm.

 

TORNADO

Zeer bijzonder was de tornado die op 27 juni over Zierikzee trok. De tornado, die vanaf de Oosterschelde kwam, richtte grote schade aan. Daken werden van huizen gerukt, schoorstenen waaiden eraf, bomen waaiden om, dakpannen vlogen in het rond en grotere takken braken af. Maar liefst 150 huizen werden beschadigd en sommigen zijn onbewoonbaar geworden. Een vrouw kwam om het leven en negen mensen raakten gewond. 

ZONNESCHIJN

Met landelijk gemiddeld 834 uren zon tegen een langjarig gemiddelde van 641 uur was de zomer extreem zonnig. Het aantal zonuren was een fractie minder dan in 1976. Dat jaar had met landelijk gemiddeld 837 uur de zonnigste zomer sinds het begin van onze metingen. Het aantal uren zomerzon in De Bilt kwam uit op 838 tegen normaal 617 uur. Alleen in de grote zomer van 1947 scheen de zon nog net iets meer namelijk 840 uur. Met 897,1 uren zonneschijn brak Den Helder het landelijk record zomerrecord uit 1976 toen Valkenburg (Zuid-Holland) 896,6 zonuren registreerde. Op de meeste stations werden nieuwe zonnerecords gevestigd. Zo ook in Brabant: Berkel-Enschot noteerde 827 zonuren (vorige record 778 uit 2018), Gilze-Rijen 817 (vorige record 804 uit 1976), Eindhoven 812 (vorige record 774 uit 2018) en Volkel had nog 825 uren zonneschijn waardoor het record uit 2018 met 776 zonuren aldaar naar de tweede plaats werd gedreven. In o.a. Eelde en Leeuwarden werden geen records gebroken en bleef het aantal zonuren beperkt tot respectievelijk 751 en 790 zonuren. Nieuw Beerta had van alle stations het minst aantal zonuren in deze zomer, maar zorgde daar wel voor een nieuw zomerrecord dat voorheen op 738 uren stond uit 1995.

Weerspreuk 16-22 september 2022

 

Ludmilla (16 september), het vrome kind,

blaast vaak een forse wind.

 

Als in september de spinnen vlijtig kruipen,

dan gaan ze aan een strenge winter ruiken.

Weekendweersverwachting: 17-18 september

 De herfst op volle toeren 

Het was toch nog even zomerweer deze week. Op maandag en dinsdag liep de temperatuur namelijk op naar de zomerse waarde van 25 graden. Vanaf woensdag klopte echter de herfst aan de deur en deze ging wagenwijd open. Het regende al in de nacht en pas op het einde van de middag werd het droog. Opvallend is dat het alleen in Zeeland, Brabant en Limburg de neerslag naar beneden kwam. Boven de lijn Amsterdam-Twenthe bleef het droog. De regenmeters werden goed gevuld met 28 mm in het Limburgse Ell, 22 mm in het Zeeuws Westdorpe en 19 mm in het Brabantse Woensdrecht. In onze regio werd 15 mm afgetapt, waardoor er in totaal deze maand al 66 mm is gevallen. En dat is precies wat er normaal gesproken over de hele maand moet vallen, maar we zitten pas halverwege september. Met die regen zakte de temperatuur bijna tien graden met de dag ervoor en kwam in Tilburg en Berkel-Enschot uit op 16 graden. Voor zo’n lage temperatuur moeten we helemaal terug naar het einde van de lente toen 30 mei naar de 16,6°C ging. Deze donderdag viel reuze mee, maar de plaatselijke verschillen waren groot. Zo kreeg Tilburg te maken met een fikse bui rond het middaguur en in de loop van de middag, terwijl het in Berkel-Enschot beperkt bleef tot enkele druppels. De komende uren blijft het droog, maar dat gaat in de nacht veranderen. Vanuit het noordwesten komt een trein met buien op ons af die in de ochtend en middag overtrekken en heftiger worden. Onweer en windstoten zijn dan ook niet uitgesloten. En dat is nog niet alles, want in de loop van vrijdag neemt de wind flink toe. Compleet herfst dus. Oorzaak is een enorme depressie boven de Oostzee en een hogedrukgebied bij Ierland. Daar tussenin wordt vanuit het noorden koude lucht aangevoerd, waardoor de atmosfeer onstabiel wordt. De temperaturen gaan dan ook nog iets verder naar beneden tot een graad of 15 en in combinatie met die wind zal het fris aanvoelen. 

In het weekeinde draait de herfstcarrousel gewoon door. Zaterdag lijkt mee te vallen met enkele buien in de middag. In de ochtend is het nog droog en zijn er wat opklaringen. Bij dit alles blijft het hard waaien en met 15 graden is het koud voor de tijd van het jaar. En dat geldt ook voor de zondag als het een graad of 16 zal worden. Dan is het wel erg nat, waarbij van tijd tot tijd buien ons een bezoek brengen en daarbij neemt de wind zelfs nog iets meer toe. Dat komt omdat er op zondag een nieuwe depressie ontstaat boven het noorden van Duitsland en deze wakkert de noordwestenwind nog meer aan. 

Na het weekeinde schuift de depressie verder op naar het oosten, waardoor een hogedrukgebied boven de Britse Eilanden wat dichterbij kan komen. Maandag is dan een overgangsdag. Buien en opklaringen wisselen elkaar af en de temperatuur begint met 17 graden nu langzaam te stijgen. Vanaf dinsdag is het droog en komen we steeds meer onder invloed van het hogedrukgebied. We krijgen nog eerst te maken met een grijze dinsdag, maar daarna zien we steeds meer de zon. De temperatuur loopt verder op tot zo’n 20 graden op het einde van de week. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 12-16 september

 Koeler en nat, behalve op maandag 

Na een uniek begin van september, met in de eerste zeven dagen alleen maar zomerse temperaturen van minstens 25 graden in onze regio, kwam er eindelijk de afkoeling die deze keer even doorzette. De daling van de temperatuur ging vanaf maandag tot en met gisteren elke dag gepaard met regen- en onweersbuien. En zo’n lange reeks van onweersdagen achtereen hebben we sinds tenminste 1998 nog nooit meegemaakt. Met dat onweer kwam ook de neerslag. Tot en met gisteren is er in zes dagen tijd in Berkel-Enschot al 50 mm gevallen en dat is meer dan juli (16 mm) en augustus (15 mm) bij elkaar! Het zegt wel iets over de droogte die we de afgelopen periode hebben meegemaakt. Nu zijn de bordjes verhangen en hebben depressies de regie overgenomen van hogedrukgebieden. De meeste neerslag rondom Tilburg viel op de 8e toen in totaal 21 mm werd opgevangen, maar op andere plaatsten kwam het bakken naar beneden. Zo viel op 6 september 27 mm in Voorschoten, op de 7e 25 mm in Hoogeveen en op de 8e zelfs 42 mm op Terschelling en 41 mm in Leeuwaren. En toen kwam gisteren, de zaterdag, die de hele dag gepaard ging met een optocht van buien waarvan enkele gepaard gingen met onweer. Vooral in Zeeland gingen de hemelsluizen open. In Middelburg viel 72 mm, Kerkwerve en Stavenisse hadden ieder 58 mm, ’s Heerenhoek 57 en tenslotte kreeg Kapellebrug nog 56 mm in de regenmeter. En dat is bijna de hele maandsom die dus in een dag is gevallen. Met al die regen kon het ook niet meer zo warm worden. Toen afgelopen vrijdag de temperatuur in Berkel-Enschot op 19,8°C bleef steken kwam er een einde aan een reeks van 81 warme dagen achter elkaar van minstens 20 graden. In het Limburgse Arcen werden 99 van zulke dagen geteld omdat daar de 20 graden al op 2 juni begon. Daarmee werd het oude landelijke record vermorzeld, want dat stond op 65 dagen waargenomen in 2003 (23 juni-26 augustus) ook in Arcen. Wauw! 

Na alle neerslag en het geweld in de atmosfeer zijn we op deze zondag tot rust gekomen. De dag begon met dichte mist en dat kwam omdat de wind volledig wegviel en de luchtvochtigheid door alle nattigheid van de afgelopen dagen heel hoog was. In de loop van de ochtend brandde de zon alle nevel en mist weg. Tegelijk zien we stapelwolken ontstaan, maar het blijft droog bij een aangename 22 graden. En omdat er vrijwel geen wind staat zal het warm en ook wat benauwd aanvoelen. We bevinden ons namelijk tussen twee depressies in, waardoor het rustig weer is. Morgen hebben we ook nog zo’n dag en kan het kwik oplopen tot een zomerse 25 graden. Op dinsdag zien we een depressie liggen voor de kust van Portugal en één boven Noorwegen. Deze smelten zich in de loop van de dag samen tot één grote depressie. Dinsdag is dan ook een grijze dag, waaruit al wat druppels kunnen vallen, maar veel stelt het niet voor. Met 23 graden wordt het wel wat minder warm. Vanaf woensdag zijn we helemaal in de ban van de depressie waar allemaal neerslaggebieden omheen draaien. Het wordt dan ook een komen en gaan van buien. De temperatuur gaat nog verder achteruit van 22 op de woensdag tot 16 graden op de vrijdag. Pas in het weekeinde zien we dat een hogedrukgebied boven Ierland de aanval inzet op de depressie. Het wordt dat steeds minder wisselvallig, vooral op zondag. Maar met een noordwestelijke stroming houden we wel de frisse temperatuur van een graad of 16. 

Prettige week!