Weersverwachting deze week: 9-13 mei

 Eerste dagen zeer warm, daarna tijdelijke afkoeling 

De geweldige start van mei met een gemiddelde temperatuur van bijna 20 graden in Berkel-Enschot, waarbij zon en wolken elkaar afwisselden, wordt de komende dagen verder voortgezet met nog meer warmte. Afgelopen vrijdag werd het 22,8°C en gisteren werd het bijna 21,9°C. Wel werd de eerste meiweek gistermiddag afgesloten met opbollende stapelwolken, waaruit plaatselijk stevige buien vielen met hagel en onweer. Het Noord-Limburgse Sevenum ving 20 mm op, het Gelderse Ellecom 19 mm en Doetichem had nog 16 mm afgetapt. Bij dat laatste station werd in de buurt van Wehl zelfs een windhoos gesignaleerd. Ook in Brabant vielen buien tot 8 mm in Heesch en 2 mm rondom Tilburg waar ook een klap onweer bijzat. De atmosfeer was dus duidelijk onstabiel en inmiddels is daar geen sprake meer van. Vandaag is het Moederdag en deze is in het noordoosten erg koud begonnen. Eelde registreerde een temperatuur van 0,8°C en aan het de grond zakte te kwik tot -2,7°C. Ook in Leeuwarden was er sprake van vorst aan grond. Dat het zo kon afkoelen had te maken met de opklaringen die daar ontstonden. In onze regio bleef het bewolkt en bleef de temperatuur zelfs steken op ruim 9 graden. Deze zondag begon grijs, maar de zon brandde vrij snel de bewolking weg. Alle moeders kunnen dan vandaag letterlijk in het zonnetje gezet worden. Daarbij word het zo’n 20 graden en bij dit alles staat er een matige noord tot noordoostenwind. Heerlijk weer dus. Ook vanavond is het nog helder en dat geldt ook voor de komende nacht. Temperaturen duikelen dan naar beneden, waarbij in het noorden het opnieuw kan vriezen.  

We hebben te maken met een hogedrukgebied boven de Noordzee die aan de wandel gaat richting de Oostzee en daar maandag aankomt. Hierdoor draait de wind naar het zuiden tot zuidoosten en zeer warme lucht komt dan onze kant op. De dag begint zeer zonnig gevolgd door onschuldige stapelwolken in de middag. Het blijft droog en de temperatuur stijgt naar zomerse waarden van 25 graden. Op dinsdag wordt het allemaal nog warmer en kan het een graad of 27 worden en dat is meteen de warmste dag van de week. Wel wordt de zon dan afgewisseld met hoge sluierbewolking. Die sluierwolken horen bij een depressie tussen IJsland en Noorwegen die zich tot over de Noordzee heeft uitgebreid. Op woensdag heeft deze onze regio bereikt en dat komt er vochtige, maar ook minder warme lucht onze kant op. Tevens neemt de wind flink toe. We zullen steeds meer stapelwolken zien en in de loop van de dag gaan daar buien uit ontstaan. Temperatuur zakt daarbij terug naar normale waarden voor de tijd van het jaar en dat is een graad of 20. Op donderdag wordt de depressie even naar het noorden gedrukt, waardoor het droog zal zijn met een mix van zon en wolkenvelden. Vrijdag daarentegen keert de depressie terug en dat betekent dat er in loop van de dag buien gaan vallen. Warmer dan 18 graden zal het dan niet worden. In het weekeinde zien we vanaf de kust van Frankrijk een hogedrukgebied naderen die zich verder gaat ontwikkelen en volgende week boven Scandinavië komt te liggen. En dat betekent zeer warm zomerweer met temperaturen tussen de 25 en 30 graden. Sommige weermodellen geven voor Brabant zelfs een hittegolf aan met vanaf 16 mei een week lang tropische temperaturen van minstens 30 graden! In het weekeinde zullen we daar al iets van merken als de zon steeds meer de overhand krijgt en de temperatuur al langzaam omhoog gaat. 

Prettige week!

April 2022: koud en zonnig

Van een winterse begin, met sneeuw, naar een middenstuk met lenteweer tot een fris einde. Daarbij sneuvelde diverse kouderecords, maar we konden wel de eerste officiële warme dag van dit jaar noteren. Berkel-Enschot noteerde zelfs zes warme dagen van minstens 20 graden. Desondanks werd het een koude maand die nog veel zonneschijn met zich meebracht. Tenslotte kregen we gemiddeld de normale hoeveelheid neerslag en dat viel al in de eerste tien dagen. 

TEMPERATUUR

Met een gemiddelde etmaaltemperatuur van 9,3°C tegen 9,8°C normaal was april een koude maand en dat zagen we op veel plekken. In Gilze-Rijen werd het gemiddeld 9,6°C en in Berkel-Enschot 10,2°C tegen normaal 11,0°C. Bij dat laatste station werd het overdag gemiddeld 15,5°C en in de nachten was het gemiddelde 4,8°C. De maand begon meteen al koud als vervolg op het winterse einde van maart. In de nacht en vroege ochtend van 1 april lagen de temperaturen rond of iets onder nul en overdag werd het niet warmer dan 1,8°C in Maastricht. En daarmee sneuvelde meteen een koude record van koudste eerste aprildag ooit waargenomen. Dat stond voorheen op 2,5°C waargenomen in 1963 in Eelde. In onze regio werd het 3,9°C, maar in Ell, Arcen, Hupsel en Twenthe werd de 3 graden zelfs niet gehaald en ook dat leverde allemaal koude-dagrecords op. Het was bijzonder koud, want de gehele dag lag de gevoelstemperatuur o.a. in Tilburg op 1 april onder het vriespunt. Daarna volgde er een tweetal koude nachten. Zo vroor het op 2 april matig in Eelde tot -5,2°C en de daarop volgende nacht was meteen de koudste van deze maand. Deelen noteerde een kwikstand van -6,3°C, Twenthe -6,0°C, Eindhoven -5,9°C, Herwijnen en Eelde ieder -5,8°C en Gilze-Rijen had -5,7°C. En zo’n koude nacht op 3 april is sinds 1901 niet voorgekomen. Het vorige kouderecord stond namelijk op -5,5°C in Winterswijk wat op 3 april 1909 werd geregistreerd. Aan de grond werd het helemaal ijskoud en werd in Hupsel strenge vorst geregistreerd van -10,8°C! Eindhoven had nog -9,8°C en Twenthe -9,6°C. Ook dit leverde een nieuw kouderecord op, want nog nooit is het op 3 april op 10 cm hoogte zo koud geweest. Het vorige record komt uit 1996 met -7,9°C in zowel Eelde als Hoogeveen. 

Vanaf de 4e werd het zachter en lagen de middagtemperaturen tot en met 7 april op 11 tot 12 graden gemiddeld. Op de 8e werd vrijwel nergens nog de 10 graden gehaald, maar dat was wel meteen de laatste dag dat dit gebeurde want daarna bleven de maximumtemperaturen in de dubbele cijfers. In de nachten van 9, 10 en 11 april kwam het opnieuw plaatselijk tot lichte vorst, waarbij Eelde op de 11e een temperatuur had van -2,9°C. Maar op die dag werd wel warme lucht aangevoerd en werd het in Maastricht ruim 17 graden. Op 12 april kwam het in een groot deel van het land tot een warme dag en werd in Twenthe met 22,6°C de hoogste temperatuur van de maand bereikt op een KNMI-station. De Bilt zorgde met 20,6°C voor de eerste officiële warme dag van het jaar. Het was meteen ook daar de enige warme dag van de maand, normaal zijn dat er 4 tot 5. Berkel-Enschot had nog een temperatuur van 23,4°C, Eindhoven 22,5°C en in Volkel werd het 22,4°C. Gemiddeld valt de eerste officiële warme dag op 13 april. Vanaf de 16e brak er een periode aan met temperaturen iets boven normaal, maar in Brabant was het stukken warmer waarbij Berkel-Enschot vanaf 17 april drie warme dagen achtereen had met minstens 20 graden. Maar de ochtenden waren soms erg fris. Zoals op de 17e, eerste paasdag, waarbij het in het (noord)oosten had gevroren. Dat gebeurde in Hoogeveen en Twenthe waar het kwik zakte tot -0,5°C en in Nieuw Beerta werd het iets kouder met -0,9°C. Aan de grond daarentegen vroor het op heel veel plaatsen tot wel -4,0°C in Gilze-Rijen en -4,5°C in Twenthe. Zelfs De Bilt had nog een grondtemperatuur van -3,9°C. 

Op de 25e kwam er een duidelijk dipje in al die hoge temperaturen die we toen al gewend waren. Ineens werd het die dag niet warmer dan 10 tot 11 graden in het midden van het land en in Brabant. Maar daarna steeg het kwik weer. Althans in een groot deel van het land. Het noorden bleef duidelijk achter en daar zagen ze tot en met het einde van de maand dat de temperatuur plaatselijk bleef hangen op een graad of 11. Tijdens opklaringen kon het in de polaire lucht, die met een noordenwind werd aangevoerd, sterk afkoelen. Zo daalde het kwik in de Koningsnacht van 26 op 27 april in Twenthe tot -1,6°C en in Deelen werd het -1,5°C. Aan de grond had het vrijwel overal gevroren tot -6,1°C in Twenthe en dan spreken we van matige vorst op 10 cm hoogte. Gilze-Rijen en Woensdrecht zagen het -4,4°C worden. Vervolgens koelde de volgende nacht opnieuw af tot -1,3°C in Twenthe en aan de grond kwam het daar opnieuw tot matige vorst met -5,8°C. Heino had -4,5°C en Rotterdam -4,3°C. In de duinen bij Castricum werd op deze 28 april een extreem lage temperatuur van -9,2°C gemeten. Dit is geen officieel weerstation, dat staat opgesteld op misschien wel het beste ‘vorstgevoelige’ plekje van Nederland namelijk in een zogenaamde duinpan. De laatste aprildag was trouwens voor iedereen fris, want warmer dan 12 tot 14 graden werd het niet. 

Het aantal dagen waarop het heeft gevroren kwam in De Bilt uit op drie en dat is normaal voor de grasmaand. Twenthe telde 8 dagen met vorst tegen 6 normaal. Vorig jaar vroor het een stuk vaker, in het Drentse Eelde maar liefst 18 dagen! Het aantal warme dagen van minstens 20 graden liep dit jaar uiteen van nul in het noordwesten tot drie in Eindhoven, vijf in Woensdrecht en zes in Tilburg en Berkel-Enschot. April kende dit jaar nergens zomerse dagen van 25 graden of meer, terwijl we toch op twee van zulke dagen mogen rekenen. Door het zonnige karakter van de maand waren er veel mooi-weerdagen. De Bilt telde er 10 tegen 7 normaal. Er waren 7 aprilmaanden met meer mooi-weerdagen, recent waren dit 2007, 2009, 2011, 2018, 2019 en 2020. Wat dat betreft zijn we deze eeuw dus al goed verwend. Op een mooi-weerdag is het droog, schijnt de zon meer dan de helft van de tijd en is het warmer dan normaal. 

NEERSLAG

In totaal viel er gemiddeld over het land 39 mm en dat is vrijwel de normale hoeveelheid voor april van 40 mm. In het midden en oosten van het land was het over het algemeen te nat. Beekbergen ving 91 mm op, Rolde 84, Zuidwolde 77 en Veenhuizen en Woudenberg ieder 76 mm. Aan de kust en in Limburg was het juist te droog met plaatselijk niet meer dan 10 tot 20 mm. Zo had het Noord-Hollandse Cocksdorp 10 mm, het Zeeuwse Clinge 20, Krabbendijke 23 en Den Helder en Venraij tapte ieder 28 mm af. Berkel-Enschot was met 39 mm ook een droge maand, waarbij op de 7e daar de natste dag was toen 9 mm werd opgevangen. In totaal viel daar op negen dagen neerslag in de vorm van regen. Daarnaast werd er tijdens buien ook hagel (1x), sneeuw (3x) en onweer (1x) geregistreerd. Mist kwam trouwens ook nog eens op twee dagen voor. In De Bilt was april met 61 mm een natte maand, normaal valt er 42 mm.

Vrijwel alle neerslag viel in de eerste tien dagen van de maand. Er viel behoorlijk wat neerslag op 1 april en dat gebeurde op de Veluwe, in de omgeving van Nijmegen en in Noord-Limburg waar meer dan 25 mm werd opgevangen. Zo kreeg Siebengewald 31 millimeter in de regenmeter. Op de 5e werd in het midden en oosten meer dan 25 mm afgetapt, zoals in Duiven met 32 mm. Ook op 7 april viel regionaal meer dan 20 mm door stevige buien die gepaard gingen met hagel, onweer en windstoten. Gieterveen tapte 31 mm af, Marknesse en Deelen ieder 21 mm en Wijk aan Zee had 19 mm in de regenmeter. Het wisselvallige weer bleef aanhouden tot 10 april. De eerste 10 dagen van april waren sinds 1994 niet zo nat geweest in ons land. Daarna bleef het overwegend droog, met alleen op 13, 25 en 26 april plaatselijk zo’n 1 á 2 mm. De meeste stations telden in april dan ook 19 tot 20 droge dagen. 

SNEEUW

Heel bijzonder was de sneeuwsituatie op 1 april. Met een ijskoude noordoostelijke stroming werd lucht vanuit de poolstreken aangevoerd. Daardoor ging in de nacht van 1 april neerslag over in sneeuw, die bleef liggen tot diep in de middag. Maar de verwachting was zo hoog gespannen dat het rondom Tilburg eigenlijk tegenviel. Alleen op grasvelden, daken en auto’s lag gemiddeld 1 cm sneeuw; op wegen en stoepen vrijwel niets. Maar in de rest van het land ging het helemaal los. Zo werd Berg en Dal wakker met 13 cm sneeuwdek en op de Veluwe tussen Rozendaal en Rheden lag zelfs 17 cm. Dit is het op twee na hoogste sneeuwdek ooit in april gemeten. Vorig jaar was het overigens ook raak toen op de Vaalserberg 15 cm sneeuw werd gemeten. Kijken we nog verder terug dan had ook Ameland op 8 april 1970 een sneeuwdek van 15 cm en diezelfde hoogte had ook Ruinerwold op 14 april 1999. Sneeuwval komt in april vrijwel elk jaar wel voor. Sinds het begin van de sneeuwmetingen in 1951 gebeurde dat alleen niet in 1974, 1987 en 1993. Terug naar dit jaar, waarbij op de eerste aprildag op veel plekken 1 tot 8 cm viel. De Bilt noteerde met 2 cm voor het eerst sinds 1978 weer een officieel gesloten sneeuwdek in april! Op de hoogste top van de Veluwe bleef de sneeuw tot 5 april liggen. In de Limburgse heuvels viel de meeste neerslag sneeuw pas in de nacht naar 2 april. In Vaals werd op 2 april nog 5 cm sneeuw gemeten. Ook op 2 april vielen in Tilburg sneeuwbuien en op de 3e gingen deze gepaard met regen en hagel. 

LUCHTDRUK

De barometer zakte op de 6e op Vlieland en Terschelling tot 985 hPa en een dag later werd het allemaal nog erger. Op de Waddeneilanden werd een waarde gehaald van 976 hPa en dat leverde een nieuw dagrecord op voor 7 april. Dat stond eerst nog op 978,7 hPa waargenomen in 1949 in Eelde. Het maandrecord van april ging er niet aan en blijft staan op 972,6 hPa wat geregistreerd werd op 1 april 1994. 

WIND

En zulke lage drukstanden op de 7e geeft vrijwel altijd onstuimig weer en dat hebben we geweten. Zowel in Hoek van Holland als op de Houtribdijk werd even windkracht 9 gemeten, maar een storm mogen we het niet noemen omdat het niet een uur lang duurde. Rondom Tilburg kwam de maximale windkracht uit op 7 en dan spreken we van een harde wind. Daarbij werden windstoten gemeten tot 92 km in Berkel-Enschot. Maar op andere stations waaide het nog heviger. Zo kreeg Rotterdam een windstoot van 120 km/uur en dan spreken we van orkaankracht! Zelfs ver in het binnenland kwamen zware windstoten voor tot wel 111 km/uur in het Limburgse Ell. Cabauw had nog een windstoot van 105 km/uur. 

ZONNESCHIJN 

Met gemiddeld over het land van 226 zonuren tegen 195 normaal was april een zonnige maand. Dit betekent een 9e plek in de top-10 zonnigste aprilmaanden sinds 1906. Na een zonnige februari en een recordzonnige maart is het de derde zonnige maand op een rij. Het zonnigst was het langs de kust met op Lauwersoog 253 zonuren gevolgd door Terschelling met 252 zonuren. Het minst zonnig was het in het oosten van het land met in Hoogeveen slechts 196 uren zon en in Deelen 206 zonuren. Berkel-Enschot kreeg in deze maand de zon 225 uren te zien, tegen 202 normaal. Daarbij werden vijf sombere dagen geteld en maar liefst twaalf zeer zonnige dagen, waarop de zon minstens 10 uur heeft geschenen. De natste periode was tegelijk ook de somberste periode van de maand. Met name van 4 t/m 6 april was het erg somber, met op veel plaatsen twee tot drie zonloze dagen, normaal is dat er één. Maar vanaf de 11e brak een zeer zonnige periode aan. Het werd in De Bilt over de periode 11-20 april zelfs de op twee na zonnigste tweede decade van april ooit waargenomen. Men registreerde daar namelijk 101 zonuren. Op de eerste en tweede plaats staan april 2003 met 104 uur en april 1942 met 111 uren zonneschijn. De paasdagen (17-18 april) verliepen daarbij bijna recordzonnig met in totaal 25,1 zonuren. In 2019 scheen de zon tijdens deze feestdagen 26 uren.

Weerspreuk van de week: 6-12 mei

 

Wordt in mei de temperatuur te hoog,

dan houden we de zomer niet droog.

 

Met St. Stanislaus (7 mei) aan de stond,

komen de aardappelen uit de grond.

Weekendweersverwachting: 7-8 mei

 Eerst grijs, later zonnig

De maand mei is prima begonnen. Het bleef droog, de zon scheen geregeld en de temperaturen lagen behoorlijk op niveau met gemiddeld 18 tot 19 graden. De warmste dag was vandaag Bevrijdingsdag, waarbij het kwik in Berkel-Enschot steeg tot 20,8°C. Maar dat zag er vanochtend helemaal niet naar uit. Het viel gewoon tegen. Deze 5e mei begon namelijk met veel bewolking en pas in de loop van de dag begon het wolkendek te breken en werd het meteen warm. Wat er vooral nu speelt is de droogte die vanaf de eerste lentemaand is begonnen. Maart eindigde in onze regio namelijk met 0,9 mm in de regenmeter en daarmee was het de droogste maartmaand ooit gemeten sinds 1878 toen daar de neerslagmeters werden neergezet. En ook april verliep droog, waarbij in totaal slechts 39 mm werd opgevangen. Terwijl afgelopen februari één van de natste sprokkelmaanden ooit was sinds 1901. Tja, en dat is allemaal al verdampt, waardoor we nu in een droge periode terecht zijn gekomen. En als we de weerkaarten bekijken dan zien we nog niet echt een periode met regen of buien op ons afkomen. Soms glipt er een natte dag tussendoor, maar daar blijft het dan ook bij. Vandaag bleef het vrijwel overal droog. Maar het scheelde niet veel, want felle buien waren vlakbij. Net over de grens ontstonden namelijk in België allemaal buien die met hagel en plaatselijk onweer gepaard gingen. Rondom Lokeren viel zo’n 24 mm. De komende uren begint de bewolking steeds meer op te lossen. Maar doordat de luchtvochtigheid vrij hoog is ontstaat er nevel en mist. Met 9 graden is het helemaal niet koud, maar de vrijdag start wel in een grijze wereld want de mist gaat over in laaghangende bewolking. Na het wegtrekken van de neveligheid houden we een mix over van zon en wolken loopt de temperatuur flink op naar zo’n 21 graden. Een uitloper van een hogedrukgebied voor de kust van Frankrijk zorgt hiervoor. 

In het weekeinde zullen we twee gezichten zien: een meest grijze zaterdag en een meest zonnige zondag. Op zaterdag krijgen we bezoek van een koufront wat gepaard gaat met veel bewolking waar wat lichte regen of buien uit gaan vallen. Daarbij draait de wind naar het noorden en dan duikelt de temperatuur naar beneden en blijft op een graad of 17 steken. Vervolgens breidt het hogedrukgebied zich uit tot over de Britse Eilanden en de Noordzee waar het zondag aankomt. De neerslagkansen verdwijnen en ook later de wolken. Met 18 graden op de thermometer is het wat zachter. Na het weekeinde is het genieten geblazen en wordt het zomers warm tot meer dan 25 graden. Op maandag zien we bij IJsland een diepe depressie liggen die zich naar het zuiden gaat uitbreiden. Hierdoor komt het hogedrukgebied onze kant op en zakt verder naar het midden van Europa en komt daar tot stilstand. De wind draait naar het westen tot zuidwesten, waarmee zeer warme lucht vanaf de Middellandse Zee wordt aangevoerd. Maar er komt ook vochtige lucht mee wat zich uit in hoge bewolking en sluierwolken. Het blijft droog en de temperaturen liggen op maandag al op 23 graden en zomerse waarden op dinsdag en woensdag tot meer dan 25 graden. Daarmee zou het de eerste zomerse dag van het jaar zijn. Vorig jaar kreeg Tilburg op 30 maart al de eerste zomerse dag met 25,3°C en de laatste keer was 9 september toen het meer dan 27 graden werd. Wat er vanaf donderdag gaat gebeuren met de temperatuur is nog onzeker. De meeste modellen laten de temperatuur terugvallen tot een graad of 20 tot 21, terwijl andere het helemaal zomers maken tot wel tropische waarden op zondag de 15e. 

Prettig weekend!

Bevrijdingsweer

De officiële eerste viering van de bevrijding vond niet plaats op 5 mei 1945, maar op de verjaardag van koningin Wilhelmina, op 31 augustus 1945. In datzelfde jaar stelde, op voorspraak van de commissie Nationale Herdenking, het kabinet voor om met ingang van 1946 op 4 mei de oorlogsdoden te herdenken en op 5 mei de overwinning te vieren. 

Maar in de weerboeken wordt toch het weer van 5 mei 1945 meegenomen en dat komt vooral omdat meteen ná de bevrijding Nederland in een jubelstemming verkeerde. En dat gold niet alleen voor alle Nederlanders, maar ook voor het weer. De dag van 5 mei 1945 mei was met een temperatuur van rond de 12 graden nog een frisse dag, maar vormde wel de afsluiting van periode met guur weer en veel neerslag. Daarna volgde twee weken zonnig en warm zomerweer en zelfs tropische temperaturen tot 33 graden in Limburg. In Maastricht werd het vanaf 9 mei 1945 vijf dagen achtereen tropisch warm met meer dan 30 graden. In mei is zo'n reeks tropische dagen heel bijzonder.

TEMPERATUUR
Bevrijdingsdag zelf was in De Bilt in de afgelopen zevenenzeventig jaar geen enkele keer tropisch geweest, maar wel zomers warm met minstens 25 graden. Dat vond plaats in de jaren 1990, 1995, 2000 en 2006. De warmste Bevrijdingsdag hadden we in 1990 met een maximum van 27,8°C in De Bilt. Overigens leverde dat geen warmterecord op voor de warmste 5e mei ooit, want zowel in 1916 als in 1923 werd het nog warmer met respectievelijk 29,3°C en 28,3°C. In Brabant was het in 1990 ook zomers met 27,9°C in Eindhoven en 27,4°C in Gilze-Rijen en zo warm is Bevrijdingsdag nog nooit geweest. Daarna volgde nog de jaren 1995, 2000 en 2006 waar het kwik de 25 graden overschreed. In De Bilt is sinds 1948 zestien keer meer dan 20 graden gemeten en dan spreken we van een warme dag. De laatste keer was in 2018 toen het 22,0°C werd. 

ZONNESCHIJN

Met 14 uur zon waren 2000, 2008, 2018 en 2020 de zonnigste Bevrijdingsdagen. Zes jaar geleden was het ook prachtig met 13,8 uren zonneschijn, maar ook in 1992, 1993 en 2007 was deze dag met bijna 12 zonuren fraai.

GRILLIG
De eerste helft van de bloeimaand vertoont nog alle kuren van het grillige voorjaarsweer. Zo viel er in mei 1979 nog bijna een week lang dagelijks sneeuw: op de stormachtige 2e mei lag de sneeuw plaatselijk enkele centimeters dik en ook op 5 en 6 mei vielen er nog sneeuwbuien. Ook in 1957 vielen op deze feestdag buien met sneeuw, hagel en onweer en was het, met de zware windstoten erbij en 14 mm aan neerslag, de guurste en natste bevrijdingsdag. In 1997 kwamen er op 5 mei fikse onweersbuien tot ontwikkeling met plaatselijk tientallen millimeters regen (24 mm in Vlissingen en 21 mm in Tilburg) en ook hagel. In 2009 viel in het noordoosten van het land nog 13 tot 15 mm en in 2015 was het ook erg nat in Berkel-Enschot waar 16 mm werd afgetapt.  Vorig jaar kregen we te maken met regen- en hagelbuien. Twee dagen later viel er zelfs sneeuw in Berkel-Enschot. 

1957
Met middagtemperaturen in De Bilt van respectievelijk 7,8°C en 7,2°C was de vijfde mei in 1957 en 1979 de koudste in de serie. In beide jaren kwam het op en rond die datum op veel plaatsen tot lichte vorst, maar dat komt in de week voor IJsheiligen wel vaker voor. De koudste plaats in 1957 was Eindhoven waar het overdag niet warmer werd dan 6,4°C. Daarnaast stond er op die dag een stevige noordwestenwind, en werden we gegeseld door felle hagelbuien. De gevoelstemperatuur kwam in Den Helder daarbij uit op -4,8°C. Daardoor moesten ook enkele voetbalwedstrijden in Den Haag worden afgelast, een unicum voor mei. In België werd de wielerklassieker Luik-Bastenaken-Luik in de sneeuw verreden en op de Limburgse Vaalserberg lag een sneeuwtapijt van 15 cm.

2011-2014

Op 5 mei 2011 werd een nieuw kouderecord gebroken. In de vroege ochtend registreerde Eelde namelijk een minimumtemperatuur van -3,2°C en Nieuw Beerta had -2,9°C. Zo koud is Bevrijdingsdag nog nooit begonnen. Het vorige record stond op -2,3°C waargenomen in 1996 en 2010 in respectievelijk Gilze-Rijen en Twenthe. Aan de grond op 10 cm hoogte was het in Eelde in 2011 allemaal nog kouder met een temperatuur van -8,0°C! Ook dat was een nieuw kouderecord. Veel gewassen, waaronder aardbeien en aardappelen, hadden onherstelbare schade opgelopen. Na die ijskoude start beleefden we een zeer zonnige Bevrijdingsdag van ruim 14 uur. Er hing wel veel sluierbewolking, maar de zon scheen er goed doorheen. Daarbij liep de temperatuur in Brabant en Limburg op tot boven de 20 graden. In 2012 was het een sombere en koude 5 mei. Het was de gehele dag bewolkt en in de middag viel daar wat lichte regen uit. Meer dan 10 graden werd het niet en bij dit alles stond er een zwak tot matige noordoostenwind. Zowel op Bevrijdingsdag 2013 als 2014 daarentegen kregen we prachtig weer voorgeschoteld. Met een afwisseling van wolken en zon liep het kwik in Berkel-Enschot nog op naar ruim 21 graden (2013) tot bijna 23 graden (2014) bij zo’n twaalf zonuren. Het bleef droog. 

2015 - 70 jaar Bevrijding in een explosieve atmosfeer

Zeven jaar geleden werd Bevrijdingsdag 70 jaar gevierd en de weergoden maakten er een compleet spektakel van. Het KNMI had voor de middag al een weerwaarschuwing doen uitgaan met code geel. Zware onweersbuien met zware windstoten zouden over het land trekken en dat gebeurde ook. De dag begon in Vlissingen toen volgens een NOS-verslaggever ‘de moeder aller wolkbreuken’ overtrok. Zelfs de 5-mei-lezing die daar in de kerk werd gehouden hield het niet droog. Daarna trokken de onweersbuien met hagel en windstoten verder het land in en zorgden voor veel problemen. In Gasselternijveen (Drenthe) vielen hagelstenen van zo’n 5 cm. In Lansingerland (Zuid-Holland) kwamen dakplaten naar beneden en werden er omgewaaide bomen gemeld in het oosten van het land. Bevrijdingsfestivals in het hele land werden dan ook tijdelijk stilgelegd of zelfs letterlijk afgeblazen. Pas op het einde van de middag was het noodweer ons land uitgetrokken en brak overal de zon door en werd het alsnog een stralende Bevrijdingsdag. Oorzaak was een zuidelijke stroming die op de avond van 4 mei subtropische lucht onze kant liet opkomen met aanvoer van warme en zeer vochtige lucht. In de nacht naar 5 mei werd het namelijk niet kouder van 14 graden en het regende flink door. In Berkel-Enschot en Veen viel 11 mm, Breda en Volkel hadden ieder 17 mm en in het Zeeuwse Westdorpe werd 23 mm afgetapt. Al die regen gaf nog meer vocht in de lucht en in combinatie met de zeer warme lucht (23 graden in Berkel-Enschot) explodeerde de atmosfeer met alle gevolgen van dien. 

2016-2021

Wat een verschil met 2016 die opnieuw één van de mooiste Bevrijdingsdagen werd. Deze was namelijk zonovergoten en alleen sluierwolken en wat vliegstrepen bedekten de hemel. Het kwik liep op naar een prachtige 21 graden rondom Tilburg en het bleef droog en bij dit alles waaide er een matige oosten tot zuidoostenwind. Opvallend voor die dag was de waarschuwing die uitgegeven werd voor de zonkracht. Deze kwam namelijk uit op zonkracht 5 tot 6 en in deze tijd van het jaar betekent dit snelle verbranding van de huid na 20 minuten. Dat was dus goed insmeren in 2016. En toen kregen we 2017 die somber en kil verliep. In De Bilt werd het niet warmer dan 11,1°C en in Berkel-Enschot was dat 12,3°C. Het zou de koudste meidag worden van dat jaar. In Nieuw Beerta en Twenthe werd het op die dag allemaal nog kouder met ieder 9,4°C en in Hoogeveen zelfs 9,3°C. Daarmee was Bevrijdingsdag 2017 zelfs kouder dan de Kerst ervoor. In 2018 was 5 mei om door een ringetje te halen. De hele dag scheen de zon maximaal, er was geen wolkje aan de lucht en het kwik liet in Tilburg en omstreken 23 graden aantekenen. Het werd samen met 2000 en 2008 de zonnigste Bevrijdingsdag ooit waargenomen. Daarna zou de bloeimaand van 2018 alleen maar warmer worden en werd het de warmste mei ooit waargenomen, waarmee 2008 van de troon werd gestoten. Wat een verschil met 2019, waarbij je echt wel een jas nodig had. Die 5e mei begon al met temperaturen rond het vriespunt en op uitgebreide schaal vorst aan de rond. Overdag werd het niet warmer dan een graad of 12. Dat we in koude lucht zaten zagen we al in de nacht van 3 op 4 mei waar in de Limburgse heuvels sneeuw werd gemeld. Het Drielandenpunt had zelfs een sneeuwdek en in de Ardennen werd het helemaal wit. Bevrijdingsdag 2019 was dus kil, waarbij in de middag nog enkele buien vielen maar dat stelde niet veel voor. Zon en wolken bepaalden het weerbeeld wat nog zo’n 5 zonuren opleverde. In 2020 was het 75 jaar Bevrijdingsdag, maar door corona kon het nergens gevierd worden. Alle festivals en bijeenkomsten werden afgelast. En dat was erg jammer, want het weerbeeld was prachtig. Doordat het vrijwel helder was begon deze dag fris met 4 graden in Berkel-Enschot, maar in het oosten en noordoosten had het gevroren. Eelde en Hupsel melden beide -1,1°C en in Twente zakte het kwik tot -1,0°C. Aan de grond werd op dat laatste station zelfs bijna matige vorst geregistreerd, maar bleef steken op -4,9°C. Een koud begin dus en dat werd alleen nog kouder door de matige noordoostenwind, kracht 3. Maar toen de zon erbij kwam werd het heerlijk warm en liep het kwik op naar een graad of 17. Zon en sluierwolken wisselden elkaar af, waarbij we ruim 14 uur van de zon konden genieten. Vorig jaar zaten we in ijskoude en onstabiele lucht en dat zagen we op 4 mei al toen stevige buien over het land trokken met onweer, hagel en vooral zware windstoten. Door omgevallen bomen viel zelfs een dode. In de Bevrijdingsnacht hielden de buien aan en viel er in Brabant 3 mm. Op Bevrijdingsdag zelf vielen de hele dag regen- en hagelbuien en dat kwam omdat de lucht op 5 km ijskoud was tot -35 graden! Met nog geen 11 graden als maximum was het een vrij koude 5e mei. Pas in de avond was het droog. 

Dit jaar ziet de dag van de Bevrijding er veel beter uit en is van koud weer geen sprake. De dag begint zonnig met een temperatuur van een graad of 7. Daarna ontstaan in de loop van de dag stapelwolken wat plaatselijk nog een bui kan opleveren. De temperatuur loopt daarbij op tot zo’n 20 graden. En bij een zwak tot matige wind zal het heerlijk aanvoelen

Weersverwachting deze week: 2-6 mei

 Zon en wolken en soms een bui 

April is, in tegenstelling tot mijn eerdere berichten, in onze regio koud verlopen. We kregen dan wel te maken met zes warme dagen van minstens 20 graden, met als hoogste temperatuur 23,4°C op de 12e, maar vooral de eerste week was ijskoud en dat kon niet meer ingehaald worden. Voor Berkel-Enschot leverde deze maand zelfs twee kouderecords op sinds 1998 toen het weerstation werd opgericht. Zo kregen we op 1 april de koudste aprildag ooit met 3,9°C als maximumtemperatuur. En daarnaast was de nacht van 2 op 3 april de koudste in 24 jaar, waarbij het kwik zakte tot -3,8°C. Tenslotte verliep de maand droog en zonnig. De grasmaand sloot af met koude nachten, waarbij het elke nacht aan de grond heeft gevroren. Zelfs in de weerhut op anderhalve meter hoogte, gebeurde dat nog op 27, 28 en 30 april. Gisteren vroor het alleen in Deelen (-1,0°C) en aan de kust in Wijk aan Zee (-0,2°C). Aan de grond zakte het kwik in Twenthe weg tot -4,1°C. Overigens leverde dat geen dagrecord op, want op 30 april 1971 zag men daar in het oosten de temperatuur dalen tot -7,0°C.

Daarnaast zagen we dat de zon in de loop van de week het steeds moeilijker kreeg. Waren de woensdag en de donderdag nog zonovergoten, de dagen erna kwam er steeds meer bewolking opzetten en dat had gevolgen voor de temperatuur. Zo werd het gisteren nog geen 13 graden onder een grijs wolkendek. In de loop van de nacht kwamen er opklaringen en opnieuw ging de temperatuur op enkele plaatsen onderuit tot onder het vriespunt. Dat gebeurde in Eelde, Leeuwarden, Wijk aan Zee, Herwijnen en Woensdrecht. Eelde had met -1,4°C daarbij de laagste temperatuur. Maar aan de grond vroor het vrijwel overal, behalve in het oosten van het land. En dat is bijzonder, want normaal gesproken vinden we daar de laagste temperaturen. Gilze-Rijen noteerde -4,3°C en Den Helder -4,4°C. Het koudst werd het in Eelde met -5,1°C en komt daarmee zelfs op de 7e plaats van laagste grondtemperaturen ooit gemeten op 1 mei sinds 1901. Op de eerste plaats staan Soesterberg en De Bilt met ieder -6,0°C gemeten op de eerste meidag in 1976. 

Deze zondag is met veel zonneschijn en sluierwolken van start gegaan. In de loop van de ochtend verschenen er stapelwolken en die afwisseling met zonneschijn houden we voor de rest van de dag. Met 16 graden is het wel wat fris voor de tijd van het jaar. In de komende nacht krijgen we te maken met opklaringen en daalt de temperatuur naar een graad of 5. De maandag ziet er schitterend uit. Een noord tot noordoostelijke stroming zorgt voor aanvoer van droge lucht. Hierdoor overheersen de zonnige momenten afgewisseld met enkele stapelwolken in de middag. Daarbij zien we het kwik stijgen naar een heerlijk 18 graden. Op dinsdag zien we een tweedeling op de weerkaarten: ten westen van ons een hogedrukgebied en in het oosten een serie lagedrukgebieden. Deze gaan een gevecht met elkaar aan. Hierdoor zien wat meer stapelwolken en in de loop van de dag kan daar een bui uitvallen. De temperatuur zakt daarbij terug naar zo’n 16 graden. Op woensdag wint het hogedrukgebied de strijd en dit levert dan een droge dag op en wordt het zachter. Daarna wordt het hogedrukgebied sterker en sterker en breidt zich verder uit waar we van zullen profiteren tot in het weekeinde. Maar het hogedrukgebied ligt voor ons verkeerd voor wat betreft het weerbeeld. Met Hemelvaartsdag ligt het centrum boven Frankrijk wat zorgt voor een westelijke stroming. Een mix van wolken en zon is het gevolg waar op het einde van de dag nog wat druppels uit kunnen vallen. Op vrijdag krijgen we hetzelfde weerbeeld, maar kan het wel meer dan 20 graden worden in onze regio. In het weekeinde gaat het hogedrukgebied aan de wandel. Op zaterdag ligt deze boven Schotland en schuift langzaam op naar de Baltische staten waar het dinsdag aankomt. Dit levert nog wel een prachtige weekeinde op met veel zonneschijn en mooie temperaturen. Daarna nemen de neerslagkansen toe. 

Prettige week!