Paasweer 2022

Het maken van een paasverwachting is één van de moeilijkste omdat Pasen altijd in het voorjaar valt en dan is de kans het grootst dat het weer plotseling kan omslaan. Het kenmerkende voor de lente is namelijk het grillige weer en dat komt juist tot uiting op de paasdagen, vooral ook omdat die feestdagen jaarlijks op wisselende data worden gevierd. Maar daar is dit jaar geen sprake van. Integendeel, het wordt paasweer om van te genieten. 

PAASDATUM

Eerste paasdag valt altijd op de eerste zondag die volgt op de eerste volle maan op of na 21 maart. Dus niet standaard aan het begin van de astronomische lente omdat die ook wel eens vóór 21 maart kan vallen. De kerk is altijd uitgegaan van een vereenvoudigde berekening met de gemiddelde posities van zon en maan en 21 maart als vaste datum voor het begin van de lente. Paaszondag valt ongeveer in het midden van de jaarlijkse paascyclus en bepaalt ook wanneer de andere kerkelijke feestdagen binnen deze cyclus vallen. De regels voor het berekenen van de paasdatum werden al in het jaar 325 vastgesteld tijdens het Concilie van Nicea, maar werden aanvankelijk op verschillende manieren toegepast. De Scytische monnik Dionysius Exiguus stelde in het jaar 525 in Rome tabellen en een rekenschema op die dankzij de pauselijke goedkeuring de overhand kregen. Dat betekent dat Pasen op zijn vroegst op 22 maart en uiterlijk op 25 april valt. Dat eerste gebeurde alleen in de 19^e eeuw (1818) en de eerstvolgende keer is pas vier eeuwen later in 2285. De vroegste Pasen die we de afgelopen eeuwen hebben meegemaakt was in 1913 toen deze feestdag op 23 maart viel. Overigens zal de volgende Pasen van 23 maart in 2160 vallen. 

PAASWEER

Het wordt dit jaar één van de zonnigste en mooiste Pasen ooit waargenomen. Op beide passdagen schijnt de zon uitbundig, het blijft droog en de temperatuur ligt rond de 18 graden. Wat een verschil met vorig jaar (4-5 april) die een bewolkte eerste paasdag gaf bij slechts 9,4°C. Op tweede paasdag kregen we te maken met regen-, sneeuw- en hagelbuien en daardoor werd het niet warmer dan een graad of 6. Het werd op veel plaatsen een Witte Pasen. Ook in 2020 (12-13 april) vond er een weersomslag plaatsvindt van eerste op tweede paasdag. Op paaszondag stegen de temperaturen in Berkel-Enschot naar zomerse waarden van 25,6°C, maar een dag later moesten we het met ruim tien graden minder doen met maximaal 12,2°C. En omdat dit gepaard ging met veel wind lag de gevoelstemperatuur onder de 10 graden! Neerslag viel er nauwelijks en bleef beperkt tot enkele druppels op paaszondag. 

Drie jaar geleden kregen we één van de mooiste Pasen ooit waargenomen. Op Goede Vrijdag (19 april) werd het in het zuiden regionaal 25 á 26 graden en daarmee was het de eerste lokale zomerse dag van het jaar. Vervolgens noteerde De Bilt in 2019 de zonnigste eerste paasdag ooit en met 24,1°C de op één na warmste na 2011. Toen volgde tweede paasdag die de warmste ooit werd sinds 1901 met 24,8°C. En dat was in 2018 wel anders toen deze op 1 april viel. De eerste paasdag begon met regen in de nacht en daarna was het alleen maar grijs weer. De zon kwam er amper door en het was koud met 7,2°C in Berkel-Enschot. Op het einde van de avond begon het op te klaren en dook de temperatuur zelfs onder het vriespunt! Een dag later werd het bijna twee keer zo warm met 13,9°C, maar het weerbeeld was niet om naar huis te schrijven. Heel veel bewolking waaruit van tijd tot tijd wat lichte regen uitviel. Vier jaar geleden (16 april 2017) zagen we nog wel vele uren de zon, maar was het eveneens koud. Hoger dan 12 graden op beide paasdagen kwamen we niet en daarbij viel er soms een bui en wat lichte regen. In 2016 verliep het paasweekeinde onstuimig met op tweede paasdag (28 maart) een officiële zuidwesterstorm van windkracht 9 in IJmuiden en op Vlieland met windstoten tot 115 km/u. De zeer zware windstoten speelden het paasverkeer parten en in de westelijke kustprovincies kwamen meldingen van stormschade door omgewaaide bomen. Lokaal ontstond ook schade aan gebouwen. Eerste paasdag was ook al niet best toen er vooral gedurende de nacht en in de vroege ochtend op veel plaatsen rond de 10 mm neerslag viel. De temperatuur lag op beide dagen tussen de 13 en 14 graden. Het enige positieve was de zon die op elke paasdag meer dan vijf uur scheen. 

In 2015 begon Pasen (5 april) erg koud met vrijwel overal lichte vorst. Door de zon die meer dan 10 uur scheen, liep het kwik nog op naar een graad of 12. Het was een prachtige eerste paasdag, want het bleef droog en er stond weinig wind. Een dag later overheerste de bewolking, maar op het einde van de middag kwamen er opklaringen. Het bleef droog bij opnieuw 12 graden. Wat een verschil met een jaar eerder (20 april 2014) toen Pasen zeer warm startte. In de nacht was het al een graad of 10 en deze liep in de middag nog op naar 22 graden in Berkel-Enschot. Daarbij bleef het de hele dag droog, al waren er wel wat dreigende wolken. Tweede paasdag begon nog met mooi weer en 17,5°C, maar al snel nam de bewolking toe waar in de avond wat lichte regen uit viel. Het paasweer met andere jaren wordt nog groter als we 2013 vergelijken. Dat was namelijk de koudste Pasen sinds 1964. In De Bilt werd het op eerste paasdag (31 maart) namelijk niet warmer dan 4,3°C en daarmee bleef het record uit 1964 met 3,9°C staan. De koudste plek had Lauwersoog met slechts 2,5°C gevolgd door Hupsel met 2,8°C. In Brabant werd het zo’n 4 graden overdag. Eerste paasdag begon overal bitterkoud. Zo meldde Gilze-Rijen, Herwijnen, De Bilt, Deelen, Heino allemaal matige vorst van minstens -5 graden. De koudste start had Deelen waar het -7,8°C werd. Zelfs langs alle kustgebieden kwam de temperatuur onder het vriespunt. In De Bilt kon meteen het volgende paasrecord worden bijgeschreven, want de laagste minimumtemperatuur sinds 1901 werd waargenomen. Het werd namelijk -5,3°C; het vorige stond op -4,4°C geregistreerd op 23 maart 2008. Aan de grond had het zelfs streng gevroren met in Herwijnen en Heino -10 graden. Het was gewoon een winterdag op 31 maart, want overdag vielen er verspreid sneeuwbuien. Tweede paasdag daarentegen maakte heel veel goed, want het was een stralende dag met alleen maar zonneschijn. Het kwik steeg daarbij naar de 8 graden. Tien jaar geleden verliep tweede paasdag op 9 april 2012 kletsnat, waarbij in Berkel-Enschot meer dan 12 mm werd opgevangen. Temperaturen lagen met Pasen tussen de 11 en 13 graden. In 2011 beleefden we de warmste eerste paasdag die ooit is waargenomen. Het werd zelf zomers. Met 26,0°C kwam De Bilt anderhalve graad hoger uit dan het oude record uit 1949 toen het op 17 april 24,5°C werd. De warmste plek was het midden van Brabant: Berkel-Enschot en Tilburg noteerde op 24 april 2011 27,7°C en in Gilze-Rijen werd het 27,2°C. Een dag later was het met 24 tot 25 graden nog steeds zomers warm in Brabant. 

WARME PASEN

Door de grote spreiding over het voorjaar kan het paasweer dus zowel een winters als een zomers karakter hebben en dat hebben we de afgelopen jaren wel gemerkt. Op 17 april 1949 was het ook erg warm met 24,5°C in De Bilt, de op twee na hoogste temperatuur van eerste paasdag sinds tenminste 1901. Tweede paasdag was nog warmer en in een groot deel van het land werd bij zonnig weer 25 tot 30 graden bereikt. Een warme eerste paasdag, met een temperatuur van minstens 20 graden kwam in De Bilt sinds 1901 acht keer voor; het laatst in 2020, 2019, 2014 en daarvoor was het 2011. Uit het paasweer blijkt ook dat het voorjaar een zonnige periode is: sinds 1901 registreerde De Bilt op eerste paasdag in 23 gevallen minstens 10 uur zon. Opvallend is wel, dat dit steeds meer uitzondering wordt. Tussen 1978 en 2014 gebeurde dat namelijk nog maar vier keer. De zonnigste sinds 1901 was die van 2019 toen de zon op eerste paasdag 13,2 uur scheen. Hiermee ging het record van 1974 met 12,6 zonuren eraan. 

KOUDE PASEN

Sinds 1901 begon eerste paasdag in De Bilt 20 keer met vorst, waarvan de laatste keer in 2015. Maar op twee van dergelijke vorstdagen werd het in de middag bij zonnig weer toch nog 18 tot 19 graden. Dit gebeurde in 1909 en 1976. In 2013 werd in De Bilt de laagste minimumtemperatuur gebroken van koudste eerste paasdag sinds 1901 met -5,3°C. De laatste keer dat er zo’n record werd verbroken was in 2008: De Bilt registreerde toen op 23 maart -4,4°C. Daarvoor was 10 april 1977 het koudst toen het bij het KNMI -3,0°C was, terwijl er overdag ook sneeuwbuien vielen. De laatste keer dat het in De Bilt op eerste paasdag vroor was vijf jaar geleden met -2,2°C. Overdag was Pasen het koudst op 29 maart 1964 met in dat etmaal een maximumtemperatuur van 3,9°C. De koudste paasdagen ooit, dat wil zeggen in drie eeuwen, had ons land in de recordkoude maart 1845. Op het Amsterdamse IJ was het ijs zo dik dat op eerste paasdag (23 maart) de eieren op het ijs werden gegeten. Ook op 31 maart 1771 was dat gelukt en zover bekend zijn dat de enige twee paasdagen met ijs op de Hollandse waterwegen. Maart 1845 was de grootste uitzondering: alle rivieren in ons land waren bevroren. Paarden met karren en sleeën baanden een weg over het ijs. De winter hield het tot de laatste week van maart vol met herhaaldelijk strenge vorst. Vooral midden maart 1845 was het koud met -21°C in Groningen.  

Een sombere, natte en koude Pasen kwam minder vaak voor. Sinds 1901 waren er 35 eerste paasdagen waarop de temperatuur overdag de 10 graden niet haalde. Het koudst was het in 1964 toen de temperatuur met Pasen (29 maart) bij zeer somber en nevelig weer overdag plaatselijk bij 3 graden bleef steken. Op tweede paasdag viel er in 1964 ook natte sneeuw. Ook in 1994 was dat het geval toen de zeer natte tweede paasdag (4 april) met 20 tot 30 millimeter neerslag uitermate guur afsloot met zware sneeuwbuien, onweer en wind. Op Goede Vrijdag ondervond het verkeer ook al hinder van het weer: een felle storm met zeer zware windstoten van meer dan 100 kilometer per uur blies talloze caravans en aanhangwagens van de weg.
Sneeuwbuien met Pasen waren er ook in 1977 toen het op eerste paasdag (10 april) in de ochtend plaatselijk ook nog eens 7 graden vroor. Op de ochtend van tweede paasdag in 1982 (12 april) lag op een aantal plaatsen enkele centimeters sneeuw. Paaszaterdag 2001 was een echte winterdag: ’s ochtends vroor het licht tot matig waarna het sneeuwde. De laatste sneeuwbedekte en zeer koude Pasen hadden we in 2008 met in Vlissingen zelfs 11 cm sneeuw. Vorig jaar kregen we op tweede paasdag (5 april) nog met sneeuwbuien te maken, maar leverde geen sneeuwdek op. 

WEERSOMSLAG
Zoals eerder gezegd staat het voorjaar bekend om abrupte weersomslagen en ook het paasweer valt daar wel eens onder. Het opmerkelijkste voorbeeld is Pasen 1979: eerste paasdag (15 april) had zonnig zomerweer met temperaturen tussen 20 en 23 graden en weinig wind. De tweede paasdag was uitgesproken guur met regen en een krachtige wind, waarbij de thermometers midden op de dag amper 6 graden aanwezen. Ook in 1998 was dat op tweede paasdag (13 april) het geval: De Bilt noteerde een hoogste temperatuur van 6 graden en er vielen talrijke winterse buien. In 2020 duikelden we van ruim 25 graden op eerste paasdag naar een gevoelstemperatuur van onder de 10 graden op paasmaandag. 

Ik wens iedereen alvast prettige paasdagen en geniet er maar van.

Weerspreuk van de week: 15-21 april

 

Komt Pasen in april,

dan valt de vriezeman stil.

 

Na half april, warm of koud,

 zingt de nachtegaal in het hout.

 

Weekendweersverwachting: 16-17 april

 Schitterend paasweer   

Na de onstuimige en kletsnatte dagen van vorige week, konden we de afgelopen dagen heerlijk genieten. De zon scheen volop en de temperatuur deed zich goed gelden. Het zorgde afgelopen dinsdag voor de eerste officiële warme dag van 2022 toen in De Bilt de 20 graden werd overschreden. In onze regio werd de hoogste temperatuur van dit jaar tot nu geregistreerd met 23,4°C in Berkel-Enschot. Twenthe had 22,6°C, Eindhoven 22,5°C en in Volkel werd het 22,4°C. De laatste keer dat we zulke hoge kwikstanden hadden was op 26 september toen het eveneens 23,4°C werd. Deze warmte werd een dag later meteen afgestraft toen een neerslaggebied urenlang vanuit België over het midden van Brabant trok. Deze bestond voornamelijk uit lichte regen, waardoor er uiteindelijk maar 1,1 mm in de regenmeter kwam. Hierdoor bleef het kwik op woensdag steken op een graad of 17. Door die regen werd de lucht behoorlijk vochtig en omdat het in de avond begon op te klaren ontstonden tegen middernacht de eerste mistbanken. Deze donderdag begon daar ook mee. Maar de zon brandde snel alles weg. In de middag ontstonden er onschuldige stapelwolken en wees de thermometer in Tilburg een waarde aan van 20,6°C. Daarmee is het voor onze regio al de zesde warme dag van het jaar, want al eerder kregen we te maken met kwikstanden van minstens 20 graden. En dat vond plaats een dag nadat de astronomische lente op de 20e van start ging: van 21 tot en met 24 maart kregen we vier warme dagen achtereen. De komende uren verdwijnen de stapelwolken en wordt het licht bewolkt met wat sluierwolken. Daarbij kunnen in de nacht opnieuw mistbanken ontstaan waar de vrijdag mee van start gaat. Met 7 graden is het dan fris. De zon breekt echter snel door. We krijgen dan zonnige perioden gevolgd door stapelwolken in de middag. Met 17 graden wordt het wel iets minder warm en dat komt doordat de wind uit het noorden tot noordoosten komt. 

Het Paasweekeinde ziet er schitterend uit doordat we te maken krijgen met een hogedrukgebied boven Scandinavië. De wind draait op zaterdag eerst naar het oosten en daarna met de paasdagen naar het zuidoosten. Droge en warme lucht wordt dan aangevoerd. Op zaterdag beginnen we met een stralend zonnetje en daarna wat sluierwolken in de loop van de dag. Met 17 graden is het genieten geblazen. Op Eerste paasdag is het helemaal prachtig en wordt het met een graad of 18 nog warmer. De zon schijnt namelijk dan de hele dag. Op maandag, Tweede paasdag, zullen we steeds meer sluierwolken zien en dat komt door de nadering van een depressie die dan nog boven Schotland ligt. Het blijft nog wel droog en de temperatuur stijgt opnieuw naar een aangename 18 graden. Op dinsdag breidt de depressie zich verder uit, waardoor een neerslaggebied ons net kan bereiken. Voordat deze arriveert loopt de temperatuur nog op naar zo’n 19 graden. In de loop van de dag passeert dan het neerslaggebied en wordt het frisser. Op woensdag hebben we daar nog last van die met bewolking van start gaat. In de middag verschijnen er opklaringen, maar met 16 graden wordt het dan wel minder zacht. De dagen erna neemt de kans op een enkele bui steeds meer toe en blijft het kwik op een graad of 16 steken. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 11-15 april

 Prachtig lenteweer en overwegend droog 

Wat een begin van de grasmaand. In de eerste negen dagen van april kregen we namelijk te maken met Koning Winter gevolgd door onstuimig herfstweer. Op 1 april werden we rondom Tilburg wakker in een witte wereld op daken, auto’s en grasvelden met maximaal 1 cm aan sneeuw. Op andere plaatsen lag echter een sneeuwdek van zo’n 15 cm. Daarbij lag de gevoelstemperatuur de hele dag onder het vriespunt. Ook de dagen erna vielen er nog wat winterse buien, maar veel stelde het niet voor. En toen klopte de herfst aan de deur dat gepaard ging met veel regen, buien en windstoten. De temperaturen gingen daarbij omhoog richting de 12 graden en van vorst was geen sprake meer. Afgelopen donderdag was daarbij de slechtste dag met plaatselijk windkracht 8 tot 9 en windstoten die opliepen tot wel 120 km/uur in Rotterdam. Zelfs ver in het binnenland kwamen zware windstoten voor tot wel 111 km/uur in het Limburgse Ell. Heel bijzonder. Ook was er sprake van onweer, zoals in de avond in Berkel-Enschot. Een teken dat we in koude lucht terechtkwamen. Op vrijdag haalden we dan ook de 10 graden niet meer en aan de grond ging het vriezen. Wel bleef het in onze regio de hele dag droog en dat is in deze maand nog niet gebeurd. Gisteren leek het ook de hele dag droog te blijven, maar op het einde van de middag trok een neerslagzone over ons heen. Daarvoor was het genieten en dan vooral van de oer-Hollandse luchten. Prachtige stapelwolken, maar ook op afstand schitterende buienluchten die met hagel gevuld waren. In de loop van de avond klaarde het op en koelde het flink af. In de nacht dook de temperatuur zelfs tot onder het vriespunt. Deelen noteerde -2,3°C, Volkel en Gilze-Rijen -2,0°C en Eindhoven had nog -1,9°C. Aan de grond kwam het net niet tot matige vorst en bleef steken op -4,8°C in Herwijnen en Volkel. Deze zondag is dan ook met veel zonneschijn begonnen. Maar al snel werd deze afgewisseld met onschuldige stapelwolken. Het blijft droog, waarbij het vanmiddag zo’n 12 tot 13 graden zal worden. In het noorden echter groeiden enkele stapelwolken uit tot winterse buien, waarbij in het Noord-Hollandse Berkhout hagel en natte sneeuw werd waargenomen. 

We hebben namelijk te maken met een hogedrukgebied boven Frankrijk dat precies tussen twee depressies in ligt en dat gevuld is met koude lucht. Op maandag schuift dat hogedrukgebied naar Italië, waardoor een depressie op de Atlantische Oceaan dichterbij komt. De wind draait hierdoor naar het zuidoosten, waardoor droge en warme lucht wordt aangevoerd. De invloed van de depressie zullen we duidelijk zien door de aanwezigheid van sluierwolken waar de zon overigens gewoon doorheen zal schijnen. Temperatuur stijgt al naar de 15 graden en gaat de dagen erna verder omhoog. Op dinsdag breidt het hogedrukgebied zich verder uit tot over Scandinavië en de depressie richting Spanje. De wind draait bij ons dan meer naar het zuiden en komt de aanvoer van warme lucht op gang. We zullen dan de warmste dag van het jaar tot nu toe krijgen, want het kwik stijgt naar een aangename 22 graden. Ook op woensdag halen we deze temperaturen, maar dan verandert wel het weerbeeld. De dag begint nog met sluierwolken, maar deze zal steeds dikker worden waaruit op het einde van de dag zelfs een bui kan vallen. Op donderdag hebben we daar ook nog last van. Maar het weer herstelt zich snel en in de middag is het droog en verschijnen er opklaringen. Dat komt omdat er boven Frankrijk een nieuw hogedrukgebied ontstaat. De temperaturen blijven met 19 tot 20 graden dan ook op lenteniveau. Op vrijdag verandert er niet veel. Inmiddels begint het hogedrukgebied zich uit te breiden en zet koers naar Scandinavië waar deze in het paasweekeinde aankomt. Hierdoor komen we in een noordoostelijke stroming terecht en wordt het kouder. Overdag is het een graad of 13 en in de nachten daalt het kwik aan de grond naar het vriespunt. 

Prettige week!

Maart 2022: vrij zacht, extreem droog en recordzonnig

Maart was een bijzondere maand die landelijk recordzonnig en plaatselijk ook recorddroog verliep, waarbij Berkel-Enschot de droogste plaats in Nederland was. Daarbij konden we de eerste lentedag van 15 graden én de eerste warme dag van 20 graden noteren, een recordwarme 22e maart bijschrijven, een recordlage luchtvochtigheid voor maart en een recordhoge luchtdruk op 18 en 19 maart. Tenslotte kregen we ook te maken met Saharazand en met sneeuw.

 TEMPERATUUR

Met een gemiddelde etmaaltemperatuur in De Bilt van 7,3°C tegen 6,5°C normaal was maart een vrij zachte maand. Vooral overdag was het vaak zacht, want de nachten waren behoorlijk koud. Op maar liefst 11 officiële lentedagen werd het minstens 15 graden en dat is een gedeeld record met 2014. Het verschil in temperatuur tussen dag en nacht was niet eerder zo groot als in deze maand. 

De maand begon meteen al zacht met in de eerste vijf dagen middagtemperaturen van boven de 10 graden. Op 6 en 7 maart stroomde wat koudere lucht binnen en werd het in Tilburg respectievelijk 7,7°C en 8,1°C. Vanaf de 3e werden de nachten helder en begon het licht tot matig te vriezen wat een week aanhield. Zo daalde het kwik op 3 maart tot -4,0°C in Arcen. In Brabant vroor het eveneens 3 tot 4 graden met Eindhoven als koudste station: -3,8°C. Aan de grond was op veel plekken sprake van matige vorst, waarbij Hupsel en De Bilt bitterkoud waren met ieder -7,4°C; Gilze-Rijen had -6,1°C. In de nacht naar 5 maart was Brabant de koudste provincie. Woensdrecht registreerde -5,6°C, Eindhoven -5,3°C en Gilze-Rijen -5,0°C. Aan de grond vroor het overal in het land tot zelfs op de Waddeneilanden en Zeeland toe. De koudste stations waren Gilze-Rijen met -8,7°C, Hupsel -8,4°C, De Bilt -8,0°C, Woensdrecht -7,8°, Ell -7,6°C en Eindhoven en Heino hadden ieder -7,1°C.

In Deelen werd in de ochtend van 7 maart de laagste temperatuur van deze maand bereikt met -6,6°C op normale waarnemingshoogte. De Bilt en Berkel-Enschot hadden ieder -4,4°C. In Volkel vroor het diezelfde ochtend op 10 centimeter hoogte zelfs streng met -10,4°C gevolgd door -9,2°C in Twenthe en -8,9°C in Hupsel en Heino en Gilze-Rijen had zelfs nog -8,8°C. Op 8 maart daalde de temperaturen tot -7,4°C in Hupsel en -7,0°C in Heino, op 9 maart had het Limburgse Ell de laagste temperatuur aan de grond: -8,4°C en dat was ook op de 10e het geval toen het daar -7,0°C werd. Bitterkoud dus allemaal aan de grond.

Op die laatste dag draaide de wind naar zuid tot zuidoost en kon zachtere lucht tot onze omgeving doordringen. De temperaturen gingen dan ook omhoog en in De Bilt konden we op 10 maart de eerste officiële lentedag aantekenen doordat het voor het eerst minstens 15 graden werd. In Woensdrecht en Maastricht werd het 17 en in Tilburg 18 graden. Vanaf 11 maart verdween de vorst in de nacht en kwam deze maand alleen nog terug op de 18e en de 21e. Nadat de astronomische lente op 20 maart van start ging verliepen de dagen erna in warme sferen. Berkel-Enschot noteerde van 21 t/m 24 maart zelfs vier warme dagen van minstens 20 graden met 21,6°C op de 22e als hoogste temperatuur. De KNMI-stations haalden deze waarden niet, behalve Eelde en Westdorpe en dat gebeurde alleen op de 22e toen het daar respectievelijk 20,0°C en 20,1°C werd en dat is meteen de hoogste maximumtemperatuur van deze maand. De eerste regionale warme dag was daarmee een feit. De Bilt kwam nog niet tot zijn eerste officiële warme dag, daar stokte de thermometer bij 19,6°C. Wel werd het officieel de warmste 22 maart ooit gemeten, want het oude record stond in De Bilt op 19,2°C waargenomen tien jaar geleden in 2012. Maar in het noorden was het behoorlijk koud met op deze dag slechts 12 graden in Lauwersoog. Bij weinig wind bleven de nachten koud met landinwaarts nog regelmatig lichte vorst. Vanaf 30 maart werd er met een noordoostenwind, lucht vanaf de Noordpool aangevoerd. Het weer sloeg op 31 maart radicaal om en werd dan ook de koudste maartdag met een maxima van 3,1°C in Deelen en Marknesse, gevolgd door 3,4°C in Eelde en 3,5°C in Nieuw Beerta. 

Op maar liefst 24 nachten vroor het in deze maand wel ergens in het land. Dat had te maken omdat maart zo droog was in combinatie met een lage luchtvochtigheid. Hierdoor kon het flink afkoelen. De Bilt registreerde in totaal 11 vorstdagen tegen normaal 8. In het noordoosten van het land vroor het vaakst, waarbij Eelde maar liefst 19 vorstdagen om de oren kreeg en dat is bijna twee keer zoveel als normaal. Matige vorst met minima onder -5 graden kwam in De Bilt niet voor, normaal 1 keer. Opmerkelijk is dat in Vlissingen het hele winterhalfjaar niet heeft gevroren, ook afgelopen maart lukte dit net niet. Dit is alleen in 2014 en 2020 gebeurd. 

Door het droge en zonnige karakter van de maand kwam het in De Bilt tot maar liefst 16 mooiweerdagen. Op een zogenaamde mooiweerdag blijft het droog, is het warmer dan normaal en schijnt de zon meer dan de helft van de tijd. Het oude record van maart stond op naam van 2014 en 2017 met 14 mooiweerdagen. Daarna komt 1938 met 12 mooiweerdagen. Normaal telt maart maar 5 mooiweerdagen. 

Voor Midden-Brabant was maart ook een zachte maand met een gemiddelde etmaaltemperatuur in Gilze-Rijen en Berkel-Enschot van respectievelijk 7,7°C en 8,6°C. Daarbij werd het in Berkel-Enschot overdag gemiddeld 15,0°C (normaal 11,5) en in de nachten was het gemiddeld 2,3°C tegen 3,1°C normaal. De warmste dag was die van 22 maart met 21,6°C, maar ook een dag later was het heerlijk lenteweer met 21,4°C. In totaal werden er vier warme dagen geteld. Koud was het op de laatste dag van maart met in de middag maar 6,6°C en een gevoelstemperatuur van slechts 2 graden. De koudste nacht was die van 6 op 7 maart toen het kwik zakte tot -4,4°C. In totaal werden daar 9 vorstdagen waargenomen, tegen normaal zeven. 

NEERSLAG

Maart 2022 gaat de boeken in als een extreem droge maand. Tot aan de laatste dag zou de maand zelfs recorddroog zijn geweest, met plaatselijk zelfs helemaal geen neerslag. Op de 31e viel er echter landelijk gemiddeld 10 mm, waarvan het merendeel in de vorm van (natte) sneeuw. In De Bilt viel in maart in totaal 14,2 mm, tegen 57,8 mm normaal en dat betekent een gedeelde 5e plaats in de lijst met droogste maartmaanden ooit sinds 1901. Ook landelijke gemiddeld was de maand met 14 mm extreem droog; normaal is dat 53 mm. Het droogst was het in het zuiden van het land, in Noord-Brabant, waarbij Berkel-Enschot met 0,9 mm de minste neerslag had opgevangen. Vught had nog 1,0 mm en Prinsenbeek 3,2 mm.

Het Zeeuwse Westdorpe was het droogste KNMI-station met 2,2 mm. Het natst was het in het Gelderse Oene waar 30 mm werd afgetapt, gevolgd door Heijen 28, Apeldoorn, Leeuwarden en Sambeek met ieder 27 en tenslotte Well waar 26 mm in de regenmeter verdween. Het natste KNMI-station was Deelen met 27 mm. Opvallender was het aantal droge dagen. Op de meeste plaatsen bleef het deze maand op tenminste 26 dagen droog; Deelen telde zelfs 30 droge dagen. Berkel-Enschot had 23 dagen zonder neerslag. Op één dag werd daar nog mist waargenomen (29 maart) en op één dag sneeuw (20 maart). Nog nooit is het in Berkel-Enschot, sinds de neerslagmetingen in 1878 toen de waarnemingen rondom Tilburg begonnen, in de eerste lentemaand zo droog geweest. Het vorige record stond op 3,5 mm waargenomen in maart 1993. Kijken we naar alle maanden vanaf 1878 dan komt maart 2022 zelfs op de derde plaats van droogste maanden allertijden. Op de eerste plaats staat april 2007 met 0,0 mm gevolgd door februari 1986 toen 0,9 mm werd afgetapt. Allemaal gemeten in Berkel-Enschot en Tilburg. 

Op de eerste dag van maart 2022 kregen we te maken met een buienzone en bleef daar vooral in het westen hangen en zorgde voor een natte bedoening. Rondom Tilburg viel in de middag wat regen en daar bleef het ook bij. Op 17 maart passeerde er nog een koufront met op veel plaatsen 1 tot 2 mm regen. 

SNEEUW

Een opvallende dag was 20 maart. Een bel met koude lucht in de hogere delen van de atmosfeer met bijbehorende storing trok over het land naar het westen. Er hoorde bewolking bij, waaruit in de ochtend in het zuiden van het land, zoals in Berkel-Enschot, voor de eerste keer in de maand een beetje sneeuw viel. Op de laatste dag van maart sloeg het echter om. Arctische lucht stroomde vanuit het noorden ons land binnen en dat ging gepaard met neerslag. In de avond van 30 maart kwam de kou ons land binnen en viel in het noorden en westen lokaal al natte sneeuw. Op deze laatste dag van maart bleef er winterse neerslag vallen. In de vroege ochtend lag er op de Utrechtse Heuvelrug en op de Veluwe 2 tot lokaal 4 centimeter en groeide uit tot 15 cm in de avond op de Veluwe. Gemiddeld telt maart 7 sneeuwdagen in ons land, waarvan het ook 4 keer blijft liggen, maar dit jaar viel maar op 3 dagen ergens in het land sneeuw en één keer was het wit. 

SAHARAZAND

Op 16 maart werden we al een dag lang overspoeld met beelden vanuit het zuiden van Europa, waar een dikke wolk met saharastof in de lucht onze kant opkwam. Rode luchten, modderregens, rode sneeuw en rode wegen en huizen, in alles leek het een voorbode van wat ons mogelijk te wachten stond. Uiteindelijk trok de wolk ook over Nederland. Het was goed te zien, waarbij de wolken in Tilburg geel tot oranjebruin van kleur werd. In de nacht viel een beetje regen en kwam een deel van het stof ook bij ons op de grond terecht. Het was de volgende dag dan ook erg druk in de autowasstraten.

LUCHTVOCHTIGHEID

Aflandige winden lieten de luchtvochtigheid in maart 2022 flink dalen. De gemiddelde luchtvochtigheid kwam in De Bilt uit op 68,0% tegen 79,4% normaal, en dat leverde een nieuw record op. Het oude maandrecord stond namelijk op 68,9% in maart 2013. 

LUCHTDRUK

De luchtdruk was op 18 en 19 maart zo hoog dat er niet alleen dagrecords, maar ook maandrecords sneuvelden. Zo liet de barometer in De Bilt op beide dagen een waarde zien van 1045,0 hPa, waarmee het record van 16 maart uit 2003 met 1043,8 hPa sneuvelde. Ook het landelijk record van hoogste luchtdruk ooit voor maart vloog de weerboeken uit. Dat stond op 1045,5 hPa van 1 maart 1929 in Eelde en staat nu op 1047,5 hPa waargenomen op 18 maart jl. in Leeuwarden. Uiteraard is dit meteen een nieuw dagrecord, maar ook het dagrecord van 19 maart ging er aan. Twee weerstations hebben dit bereikt: zowel Terschelling en Leeuwarden zagen het kwik in de barometer gisteren stijgen tot 1047,2 hPa. Voorheen stond het dagrecord op 1042,5 hPa en dat werd geregistreerd in 1966 in Eelde. Dergelijke drukwaarden zijn extreem zeldzaam en komen normaliter alleen in de winter voor. 

ZONNESCHIJN

Met gemiddelde over het land 250 zonuren, tegen 145 normaal, was maart met grote afstand de meest zonnige maart sinds het begin van de metingen. De Bilt registreerde 259 zonuren, bijna twee keer de normale hoeveelheid van 139 zonuren en aanzienlijk meer dan het vorige record van 203 zonuren in 2014. Ter vergelijking; deze hoeveelheid zonneschijn zou in april goed zijn geweest voor een derde plek en voor mei zelfs nog in de top 10 komen, en dat zijn maanden met langere dagen waarop de zon sowieso al meer schijnt. Maart telde in De Bilt één sombere (zonloze) dag, normaal zijn dat er vier. Alleen op 1 en 31 maart kwam het plaatselijk tot een sombere dag. Van 2 t/m 10 maart, op 18 en 19 maart en van 21 t/m 27 maart scheen de zon op de meeste plaatsen vrijwel onafgebroken.

De toon werd meteen gezet aan het begin van maart, want de eerste 10 dagen verliepen recordzonnig. In De Bilt scheen de zon 91,3 uur en daarmee werd het vorige record uit 1976 verpletterd toen er 72 zonuren werden geregistreerd. In Tilburg en Berkel-Enschot scheen de zon 92,9 uur een record voor zowel de start van maart als van de meteorologische lente. In totaal registreerde Berkel-Enschot 254 zonuren tegen 150 normaal. Elke dag scheen de zon wel behalve op de 31e die zonloos verliep. Tenslotte werd er, net als in de Bilt, maar liefst 19 zeer zonnige dagen waargenomen, tegen 7 normaal. Het zijn voor Berkel-Enschot allemaal nieuwe records voor maart. Het oude record stond namelijk op 222 zonuren en 13 zeer zonnige dagen allemaal genoteerd in maart 2003.

Weerspreuk van de week: 8-13 april

 

Als in april kevers ontstaan,

dan zal de mei van kou vergaan.

 

Stapelwolken groot of klein,

de regenkansen blijven klein.