Weerspreuk van de week: 12-18 november

 

Zijn droevig de novemberdagen,

de winter zal ons zeker plagen.

 

De herfst met nevel doortrokken,

toont een winter met sneeuwvlokken.

Weekendweersverwachting: 13-14 november

 Wisselvallig op zaterdag 

Met 11 tot 12 graden zaten we deze week iets te hoog voor de tijd van het jaar en voor wat de nachten betreft zaten we er juist onder. Want de nachten werden kouder en kouder. Sinds maandag hebben we elke dag te maken met vorst aan de grond en vanaf woensdag begon op het op neushoogte in Limburg en in het oosten van Brabant te vriezen. Daarbij noteerde Eindhoven -1,1°C en Arcen -1,8°C. Aan de grond vroor het op tien centimeter allemaal nog harder: Ell had -3,0°C, Eindhoven -3,1°C en Volkel had de laagste temperatuur met -3,8°C. Afgelopen nacht was het in de weerhut in diezelfde regio opnieuw raak: -2,2°C in Ell tot -0,7°C in Eindhoven en aan de grond werd het daar respectievelijk -3,8°C en -3,0°C. Rondom Tilburg was van vorst geen sprake en bleef het kwik onder een pak bewolking steken op 5 graden in Berkel-Enschot tot 7 graden in Gilze-Rijen. Opvallend was dat het in het Limburgse Arcen tot aan de middag bleef vriezen en dat in Ell rond half tien vanochtend natte sneeuw werd waargenomen. Allemaal speldenprikjes van de winter. Overigens liep de temperatuur in de middag overal flink op tot meer dan 11 graden in Tilburg en bijna 14 graden in Den Helder. En dat allemaal zonder de zon te hebben gezien. 

In de komende nacht verschijnen er opklaringen, maar meteen ontstaat er nevel en mist en zakt het kwik naar een graad of 4. Opnieuw kan het in Oost-Brabant en Limburg vriezen. Na het optrekken van de mist komt de zon erbij die in de middag afgewisseld wordt door hoge sluierwolken. Bij dit alles staat er op vrijdag een matige zuidenwind en wordt het zo’n 10 graden. Deze sluierwolken zijn de verkenners van een depressie die boven de Britse Eilanden ligt. Deze schuift vervolgens naar de Noordzee en ligt op zaterdag precies over onze regio. En dat staat garant voor regen en buien. Sinterklaas zal dus de paraplu bij de hand moeten houden als hij in ons land arriveert. Vervolgens wordt deze depressie vermorzeld als een hogedrukgebied om de gehele depressie komt te liggen. Met 12 graden is het nog wel zacht. Op zondag is van de depressie helemaal niets over en overheerst het hogedrukgebied. In de middag zullen we nog even de zon zien, maar de bewolking zal overheersen. 

Op maandag en dinsdag zullen we de zon helemaal niet zien, ondanks dat de barometer hoog zal staan. En het wordt zelfs kouder tot 8 graden op de dinsdag. Van vorst in de nacht is geen sprake omdat een dik wolkendek dit tegenhoudt. Op woensdag wordt het anders. Dan zien we boven Scandinavië een depressie liggen en tegelijkertijd een nieuw hogedrukgebied voor de kust van Frankrijk. Wolkenvelden en zonneschijn bepalen dan het weerbeeld. Het blijft droog, maar warmer dan een graad of 10 zal het niet worden. Op donderdag trekt de depressie Polen binnen. De wind draait bij ons naar het noordwesten en hiermee wordt lucht vanaf de Noordzee aangevoerd. Er kunnen dan makkelijk buien ontstaan die het land intrekken welke worden afgewisseld met opklaringen. Omdat het hogedrukgebied gevuld is met zachte lucht kan het op donderdag zo’n 13 graden worden. Eerder werd voor komende maandag een winteraanval verwacht met lichte vorst en kwikstanden van 5 tot 6 graden. Daarbij was er voor de donderdag zelfs kans op sneeuw. Tja, het weer blijft ons verrassen. 

Prettig weekend!

Oktober 2021: vrij zacht en kletsnat

Oktober 2021 was een warme maand, ondanks dat we een normale hoeveelheid zonneschijn kregen. Maar het meest opvallende is wel de hoeveelheid water die naar beneden kwam tot plaatselijk 180 mm. En niet te vergeten het noodweer van 20 oktober en in de nacht van 21 oktober die in Zuid-Holland, Utrecht, Gelderland en Overijssel zorgden voor valwinden en tornado’s. 

TEMPERATUUR

met een gemiddelde etmaaltemperatuur van 11,6°C in De Bilt tegen een langjarig gemiddelde van 10,9°C was oktober vrij zacht. De maand had een vrij stabiel temperatuurverloop en kende weinig extremen. Zo werden er in De Bilt geen warme dagen van minstens 20 graden waargenomen en ook geen dagen waarop het heeft gevroren. Normaal mogen we op twee warme en één vorstdag rekenen.

De maand begon prima met in de eerste vijf dagen hoge temperaturen van 17 tot 18 graden. Zo noteerde Tilburg op Dierendag een kwikstand van 18,5°C. Zelfs de nachttemperaturen waren hoog met gemiddeld 10 á 11 graden. Op de 6e werd het koeler doordat buien ons de hele dag teisterden en het niet warmer werd dan 13,3°C in Berkel-Enschot. Door al het vocht kregen we een aantal dagen met mist te maken die op 7 oktober in het oosten heel hardnekkig was. De zon brandde in Brabant alles heel snel weg en liet de temperatuur flink stijgen, waarbij het op 8 en 9 oktober zo’n 18 graden werd. De nachten werden helder en daardoor ook steeds kouder tot 0,6°C in Eelde op de 10e. Zelfs aan de kust werd het koud met 2,1°C in Wijk aan Zee. Aan de grond had het licht gevroren. Deelen zag de temperatuur dalen tot -0,4°C, Heino en Twenthe hadden ieder -1,0°C en Hupsel registreerde -2,1°C. De dagen erna werd er tijdelijk koude lucht aangevoerd met middagtemperaturen van een graad of 14, gevolgd door een week met zachte lucht. Hierbij werd het op de 19e nog 18,7°C in Tilburg. In het zuidwesten van het land werd zelfs een warme dag geregistreerd: Rotterdam noteerde 20,0°C, Wilhelminadorp 20,1°C en Westdorpe had nog 20,2°C. Daarmee waren het de hoogste maximumtemperaturen van oktober 2021. In die periode werden de nachten door felle opklaringen wel kouder. In de vroege ochtend van 16 oktober kwam het in Twenthe en Ell tot lichte vorst met respectievelijk -0,5°C en -0,6°C en daarmee waren het de laagste minimumtemperaturen van deze maand en tevens de eerste vorst van na de zomer. De laatste keer dat we vorst in de weerhut hadden was op 8 mei: Twenthe registreerde toen -1,8°C. Vorig jaar werd de eerste vorst op 17 oktober waargenomen met in Twenthe -0,7°C en in 2019 gebeurde dat op 29 oktober eveneens in Twenthe toen het -0,5°C werd. Vanaf de 21e werd het wat frisser en daalde het kwik op 22 oktober tot 11,7°C in Tilburg overdag. In Twenthe en Hupsel werd de 10 graden zelfs niet gehaald. Aan de grond had het in de nacht van 22 op 23 oktober in De Bilt gevroren (-0,9°C) en dan spreken we van de eerste officiële vorst aan de grond na de zomer. In de daarop volgende nacht was het kraakhelder en koelde het flink af tot 0,8°C in Deelen bij Arnhem. Aan de grond vroor het op 10 cm hoogte in Ell met -2,3°C, Gilze-Rijen had -1,7°C, Voorschoten -0,7°C en in Volkel werd het -0,6°C. Daarna steeg de temperatuur tot het einde van de maand weer, waarbij overdag op de 29e in Berkel-Enschot een waarde werd gemeten van 19,1°C en Eindhoven had nog 19,0°C. 

De gemiddelde etmaaltemperatuur in het midden van Brabant kwam deze maand uit op 11,6°C in Gilze-Rijen en 12,2°C in Berkel-Enschot. Bij dat laatste station was deze verdeeld over een gemiddelde middagtemperatuur van 16,3°C (normaal 15,8°C) en 7,9°C als gemiddelde nachttemperatuur tegen normaal 8,2°C. De warmste dag was die van 29 oktober toen het net de 19 graden overschreed. Een week eerder beleefden we de koudste dag met 11,7°C op de 22e. Op zes nachten dook het kwik onder de 5 graden, waarbij de nacht van 16 oktober de koudste was met 3,2°C.

 

NEERSLAG

Met landelijk gemiddeld 120 mm neerslag tegen 75 mm normaal was oktober een natte maand. De verschillen waren groot. Zoals vaak in de herfst viel de meeste neerslag in de kustgebieden, met in Noord- en Zuid-Holland plaatselijk meer dan 180 mm en dat is ruim anderhalf keer de normale maandhoeveelheid. Het natst werd het in Leiden waar 213 mm werd opgevangen, gevolgd door Vlaardingen (193), Zoetermeer (188), Amsterdam (182), Zaandijk (179), Wognum (176), Brielle (174) en tenslotte Haarlem en Pernis die ieder 173 mm had. Ook in De Bilt was oktober een zeer natte maand met 145 mm tegen 81 mm normaal, goed voor een negende plaats in de lijst met natste oktobermaanden sinds 1901. In Zuid-Limburg was het met slechts 40 tot 50 mm veel minder nat en plaatselijk zelfs iets aan de droge kant. Zo kreeg Maastricht maar 35 mm in de regenmeter, Vijlen 48, Landgraaf en Arcen ieder 51, Nunhem 52, Well 56 en Horst 59 mm. In Brabant waren de natste plaatsen Prinsenbeek en Meeuwen met 143 en 142 mm en de minste neerslag viel in Sambeek waar 72 mm werd opgevangen. Berkel-Enschot tapte nog 134 mm af en daarmee komt deze maand op de 6e plaats van natste oktobermaanden sinds 1879 voor Tilburg en omstreken. Aan kop staat oktober 1932 met 198 mm gevolgd door oktober 1960 met 177 mm. In deze maand werd op zes dagen meer dan 10 mm geregistreerd, waarvan twee dagen meer dan 20 mm. Dat gebeurde op 3 en 6 oktober met respectievelijk 26,6 mm en 27,4 mm. 

Vooral de eerste week was dus kletsnat met op enkele dagen neerslaghoeveelheden van 20 tot 30 mm per dag. Op 6 oktober viel er zelfs 40 tot 60 mm in het zuidwesten en westen van het land. Zoetermeer was de natste plaats waar 64 mm werd opgevangen, Leidschendam had 49, Meerkerk 48, Kesteren 46 en Boskoop 40 mm. Daarna bleven grote neerslaghoeveelheden uit totdat het golvende front op 21 en 22 oktober in de noordwestelijke helft een bak water achterliet tot wel 50 mm en zorgde plaatselijk voor noodweer. In het zuidoosten viel die dag slechts 5 tot maximaal 10 mm. Ook de laatste twee dagen van de maand waren nat, met dagelijks 10 tot 15 mm. Zo tapte Berkel-Enschot op 30 en 31 oktober respectievelijk 13 en 14 mm af. Door de hoge neerslagintensiteiten ontstond er in het oosten plaatselijk wateroverlast.

 

NOODWEER 20-21 OKTOBER MET VALWINDEN EN TORNADO’S

De enige warme dag van deze maand, op de 19e, werd een dag later afgestraft met onweer, hagel, valwinden en tornado’s.  In de loop van 20 oktober nam de wind al flink toe en trokken er van tijd tot tijd buien over. In het centrum van Tilburg was rond 17:00 uur sprake van hoosbuien. In het oosten van het land trok in ’s-Heerenberg een tornado over en een paar uur later was er in Berkel-Enschot sprake van onweer. Toen dat voorbij was werd het windstil. Letterlijk stilte voor de storm, want in de nacht naar 21 oktober gingen alle remmen los. Felle buien kwamen opzetten die rond middernacht al gepaard gingen met onweer en windstoten. Vervolgens nam de wind steeds verder toe en werden de buien nog heviger. Het hoogtepunt vond plaats in Barendrecht waar om precies 02:18 uur een tornado werd geregistreerd, waarbij vier gewonden vielen. In Brabant werd enige tijd zelfs windkracht 6 tot 7 gemeten en dat is behoorlijk. De buien bleven maar komen en aan het begin van de ochtend begon het rondom Gilze-Rijen en Breda nog harder te waaien tot zelfs windkracht 8 met windstoten tot 89 km/uur. Overlast en schade konden dan ook niet uitblijven. Omgevallen bomen werden gemeld in o.a. Breda, Dommelen, Boxtel, Cuijk, Helvoirt en Oisterwijk. In Oosterhout kwamen gevelplaten van een flatgebouw naar beneden. In Zeeland en Zuid-Holland ging het nog harder te keer met windstoten van 102 km/uur in Wilhelminadorp en Hoek van Holland tot 106 km/uur in Westdorpe. Bij dit alles gingen ook de hemelsluizen open. In het noordwesten en Friesland was het kletsnat. Heemskerk tapte 69 mm af, Uitgeest 56, IJlst en Wijk aan Zee ieder 55, Krommenie 54,  Landmeer 51 mm, Purmerend 47, Zuiderwoude 44 en Oostzaan had nog 42 mm. Een 24-uur om nooit te vergeten, waarbij twee officiële tornado’s werden geregistreerd. Het kon ook niet anders, want tussen de wind op de grond en de wind op 1 kilometer hoogte zat een enorm groot verschil in zowel windsnelheid als windrichting. Dit noemen we windschering. En als dat fenomeen groot genoeg is kan een tornado ontstaan en dat hebben we geweten. Ook elders in de provincie Zuid-Holland en in Utrecht, Gelderland en Overijssel werd die nacht (natuur)schade gemeld door valwinden of mogelijke tornado’s.

 

ZONNESCHIJN

Met gemiddeld over het land 124 zonuren, tegen 120 uur als langjarig gemiddelde over de periode 1991-2020, gaat deze wijnmaand als een normale maand de boeken in. Het zonnigst was het in het zuiden van het land, met in Maastricht 137 zonuren, gevolgd door Ell met 135 uur en Vlissingen met 132 uren zonneschijn. In De Bilt scheen de zon 122 uur tegen 119 uur normaal. Somber was het in Wijk aan Zee en Hoogeveen met ieder 108 zonuren gevolgd door Eelde en Rotterdam met ieder 110 uur. In Brabant zagen ze de zon in Gilze-Rijen 127 uur, Volkel 126, Berkel-Enschot 124 en in Eindhoven 122 uur schijnen. Daarbij werd in Midden-Brabant één zonloze dag genoteerd (30 oktober) en vier zeer zonnige dagen, waarop de zon minstens 8 uur scheen. 

De zon scheen het meest in de rustige periode van 7 t/m 9 oktober. Ook 24 en 28 oktober waren uitermate zonnig. De eerste dagen van de maand en van 16 t/m 20 oktober was het juist erg somber. Op de meeste plaatsen telde de maand 1 à 2 sombere (zonloze) dagen, in het noordoosten van het land waren dat er plaatselijk vier. De Bilt telde er drie, normaal zijn dat er vier.

Weersverwachting deze week: 8-12 november

 Rustig herfstweer 

Langzaam komt de winter in Europa op gang. In de Alpen is afgelopen vrijdag voor het eerst dit seizoen sneeuw op 1.000 meter hoogte gevallen. Vooral delen van Oostenrijk en Zwitserland kleurden wit met 10 tot 50 centimeter aan sneeuwdek. Daarnaast vriest het dat het kraakt in het noorden van Scandinavië met nachttemperaturen van -16 tot -19 graden en dat allemaal plaatselijk onder een dik pak sneeuw van 30 cm. Het komt nog lang niet onze kant op, maar er wordt wel een zogenaamd koudereservoir opgebouwd. En voor een eventuele koude winter bij ons is dat belangrijk. Want als de wind dan in de wintermaanden uit het noorden tot oosten komt stroomt de koude lucht onze regio binnen. Daar is nog geen sprake van. Op dit moment hebben we te maken met een hogedrukgebied voor de kust van Frankrijk die met een west tot noordwestelijke stroming onstabiele lucht aanvoert in de vorm van buien. Gisteravond kreeg Tilburg en Berkel-Enschot te maken met lichte regen, maar in het noordoosten ging dat al over in buien, waarbij Eelde 10 mm opving en Nieuw Beerta 7 mm. Deze buien zijn vanochtend wat meer naar het zuiden gezakt en loopt nu langs de lijn Haarlem-Arnhem. Of de buien ook onze regio zullen bereiken is maar de vraag. Het hogedrukgebied schuift namelijk langzaam het vasteland van Europa op en deze kunnen de buien op afstand houden. Daardoor zouden we vandaag wel eens aardige zondag kunnen krijgen met een afwisseling van zon en stapelwolken. Daarbij kan het zo’n 12 tot 13 graden worden, wat te zacht is voor de tijd van het jaar. In de komende nacht daalt het kwik naar een graad of 6. 

Op maandag hebben de randen van het hogedrukgebied onze regio bereikt. De dag begint bewolkt waar nog wat lichte neerslag uit kan vallen. In de loop van de dag zijn we helemaal onder invloed gekomen van het hogedrukgebied. Dat betekent dat de neerslag verdwijnt en de zon zich steeds meer laat zien. De matige wind draait naar het zuiden, waarbij het 12 graden zal worden. Die temperatuur houden we ook op de dinsdag en woensdag. Wolkenvelden en zonneschijn bepalen dan het weerbeeld en kunnen we spreken van rustig najaarsweer. De nachten zullen niet met vorst verlopen en blijven op 5 tot 6 graden steken. Op donderdag verandert het weer als een neerslaggebied ons probeert te bereiken. De bewolking neemt toe en daar kan wat motregen uitvallen. Het gevolg is dat de luchtvochtigheid verder toeneemt. En aangezien we vanaf vrijdag in de buurt komen van het centrum van het hogedrukgebied, waardoor de wind volledig wegvalt, gaat er mist ontstaan die wel eens lang kan blijven hangen. De zon zal proberen om al het grijs weg te branden en als dat lukt stijgt het kwik op vrijdag naar een graad of 13 en anders is het stukken frisser. Ook op zaterdag zullen we last van mist hebben. Dan komt ook Sinterklaas aan in ons land en ik hoop maar dat hij door de mist de haven kan vinden. Waar hij met zijn Pieten zal aanmeren is geheim omdat er geen kinderen bij de landelijke intocht mogen komen. Op zondag arriveert de Sint met zijn gevolg eerst in Berkel-Enschot en later in Tilburg. Het ziet er naar uit dat dit zonder nevel en mist zal plaatsvinden, maar wel met een mix van zon en wolken. Spaanse temperaturen worden niet verwacht en blijft op 12 graden steken. 

Prettige week!

Weerspreuk van de week: 5-11 november

 

Het weer van St. Leonardusdag (6 november),

blijft gewoonlijk tot Kerstmisdag.

 

Als het blad niet valt voor St. Martijn (11 november),

dan zal het een harde winter zijn.

Weekendweersverwachting: 6-7 november

 Overwegend bewolkt met op zondag buien 

De slachtmaand, zoals november ook wel wordt genoemd, is fris begonnen en dan vooral de nachten. Daarbij heeft het op sommige plaatsen op neushoogte gevroren. Dat begon afgelopen dinsdag toen in Woensdrecht de temperatuur tot -0,2°C zakte. Voor dat station was de op één na koudste nacht van 2 november ooit. Alleen in 1997 werd het daar met -2,2°C kouder. De daarop volgende nacht volgde Gilze-Rijen en wederom Woensdrecht met respectievelijk -0,7°C en -1,3°C. En voor dat laatste station leverde dat bijna opnieuw een koude-dagrecord op. Dat blijft nu staan op 3 november 2018 toen het kwik tot-1,4°C daalde. En dan afgelopen nacht, waarbij het alleen op deze twee weerstations opnieuw tot vorst kwam met -0,6°C en -0,3°C. En je gelooft het niet, maar voor derde nacht op rij werd het voor Woensdrecht de op één na koudste nacht ooit geregistreerd op 4 november. Drie jaar geleden werd het in het uiterste zuidwesten van Brabant namelijk nog wat kouder tot -1,3°C. De kou werd vooral gestimuleerd door opklaringen of door (dichte) mist. En dat laatste zagen we op woensdagavond gebeuren en vanochtend. Allemaal kenmerken die bij de herfst horen. Dat geldt ook voor de enkele buien die zijn gevallen, afgewisseld met wat opklaringen. Deze donderdag was daar een mooi voorbeeld van: mist in de ochtend en buien in de middag. En dat allemaal bij zo’n 10 graden.

In de afgelopen uren was het opnieuw in onze regio mistig geworden en al heel snel weer helder. Deze afwisseling houden we ook in de nacht, waarbij de temperatuur terugzakt tot een graad of 5. Na het optrekken van de mist krijgen we een mix van zon en wolken en stijgt het kwik naar 12 graden bij een zwak tot matige westenwind. 

Op vrijdag hebben we te maken met een hogedrukgebied voor de kust van Frankrijk die tot over Duitsland ligt. De wind draait daarbij naar het noordwesten. Op zaterdag breidt het hogedrukgebied zich verder uit tot over het midden en zuiden van Europa, maar vanuit het noorden komen depressies dichterbij. De grens ervan komt op de Noordzee te liggen. Voor ons betekent dat een grijze zaterdag, waaruit zelfs wat lichte (mot)regen kan vallen. Opnieuw wordt het een graad of 12. Op zondag halen we met moeite de 10 graden en dat komt doordat een neerslagzone overtrekt. In de ochtend valt nog een enkele bui, maar in de middag vallen er meer. De depressie heeft namelijk onze regio bereikt. 

Op maandag zet het hogedrukgebied de aanval in en duwt de depressie richting Rusland. Hierdoor krijgen we een droge maandag, maar wel met veel bewolking. Langzaam begint het kwik te stijgen tot zo’n 12 graden. Vervolgens komt het hogedrukgebied over onze omgeving te liggen en dat houden we de hele week. Dat betekent dat de mistkansen weer toenemen en we hetzelfde weer krijgen als we deze week hebben gehad. Wel wordt het overdag 13 graden en dat is te zacht voor de tijd van het jaar, waar 11 graden normaal is. Als de wind wegvalt kan de mist lang blijven hangen. Ondanks de aanwezigheid van het hogedrukgebied zullen we weinig zon zien. 

Prettig weekend!