Het Weernieuws: Hemelvaartsweer 2025

Op Hemelvaartsdag vieren christenen dat Christus na de kruisiging en opstanding ten hemel is gevaren. De Hemelvaart betekent in het christendom de terugkeer van Jezus van Nazareth naar zijn vader in de hemel. Het Lucas-evangelie en de Handelingen van de Apostelen verhalen dat Christus na de verrijzenis meerdere keren verschenen is aan zijn apostel en leerlingen. Veertig dagen na zijn opstanding, terwijl de leerlingen naar boven keken, werd Jezus aan het zicht onttrokken door een wolk, waaruit geconcludeerd werd dat hij ten hemel voer. Hemelvaartsdag valt op de 40e dag gerekend vanaf eerste Paasdag, waardoor de datum elk jaar anders is. Wel valt Hemelvaartsdag altijd op een donderdag en tien dagen vóór Pinksteren. Vroeger stonden de mensen op Hemelvaartsdag al voor dag en dauw om drie uur 's morgens op. Men ging zingend met blote voeten door het gras lopen, omdat men verwachtte dat dit ritueel een magische of genezende werking zou hebben. Dit werd dauwtrappen genoemd. 

2025

Hemelvaartsdag 2025 zal een sombere dag worden. De zon laat zich op de 29e amper zien, waarbij de temperatuur zal oplopen naar een graad of 19. Bij dit alles neemt de wind in de middag toe en draait van zuid naar zuidwest. 

2017-2024

Vorig jaar was het op veel plaatsen dauwtrappen geblazen door de ochtendmist. Daarna kregen we een prachtige 9e mei voorgeschoteld, waarbij zon en wolken elkaar afwisselden. Met 20 graden en weinig wind was het genieten geblazen. Twee jaar geleden viel Hemelvaart op 18 mei en ook toen kon je het dauwtrappen uitstekend doen. Want in de nacht koelde het flink af met vorst aan de grond. Daardoor ontstond er condens en werd het gras kletsnat. Woensdrecht noteerde -0,3°C, Hupsel -0,8°C Hoogeveen -1,0°C, Deelen -1,6°C, Heino -2,0°C en in Twenthe daalde het kwik zelfs tot -2,9°C. Zon en sluierwolken wisselden elkaar overdag af met een temperatuur die nog opliep naar 17 graden. De zon scheen zo’n 12 uur bij een zwak tot matige noordoostenwind. In 2022 viel Hemelvaartsdag op 26 mei die vaak bewolkt verliep. Alleen in de ochtend waren er flinke opklaringen. Met een matige wind uit het zuidwesten, die in de loop van de dag toenam, werd het met 21,6°C nog heerlijk warm. Vier jaar geleden was 13 mei de dag van Hemelvaart en deze begon droog met een afwisseling van zon en wolken. In de middag nam de bewolking verder toe en begon het te regenen. In de avond was het weer droog. Met 21 graden en ruim 7 uur zonneschijn was het een normale Hemelvaart. In 2020 was het een dag om door een ringetje te halen. De zon scheen op 21 mei meer dan 14 uur met af en toe wat sluierwolken. Het werd een zomerse dag die zelfs bijna tropisch werd, want de temperatuur steeg naar de 29,6°C in Berkel-Enschot. Een jaar eerder (30 mei) was het meest bewolkt. Maar desondanks liep de temperatuur nog op naar een graad of 23 en bleef het droog. In 2018 werd het, na een zeer warme en zeer zonnige week met vier zomerse dagen van gemiddeld 28 graden, met Hemelvaart (10 mei) ineens 10 tot 12 graden kouder! Het kwik bleef namelijk steken op een graad of 18 en door de matige wind voelde het fris aan. Alleen in de nacht naar Hemelvaart vielen enkele buien, maar overdag bleef het droog en overheerste de bewolking. Op het einde van de middag kwam de zon erdoor. In 2017 begon Hemelvaartsdag (25 mei) met mistbanken bij een temperatuur die terugzakte tot een graad of 8 rondom Tilburg. Maar in de loop van de ochtend brandde de zon al het grijs weg en wat we overhielden was een warme en zeer zonnige lentedag. De temperatuur liep daarbij op bijna 27 graden. Opvallend daarbij was de waarschuwing die werd uitgegeven zijnde zonkracht 6. In deze tijd van het jaar betekent dit snelle verbranding van de huid na 25 minuten. Het was de opmaat voor een tropische weekeinde, want twee dagen later werd het maar liefst 34 graden en lag de zonkracht zelfs op zonkracht 7. 

2010-2016

In 2016 viel Hemelvaartsdag tegelijkertijd met Bevrijdingsdag en die 5e mei was schitterend. De zon scheen bijna het maximaal aantal uren en met een oost tot zuidoostelijke wind werd het een aangename 21 graden. In 2015 begon Hemelvaartsdag (14 mei) fris. Eindhoven noteerde zelfs vorst aan de grond op 10 cm hoogte met -2,8°C. In de ochtend kwam er bewolking binnendrijven gevolgd door opklaringen in de middag, waardoor het kwik naar de 18 graden ging. Op het einde van de middag werd het bewolkt gevolgd door regen in de avond. In 2014 viel Hemelvaartsdag op 29 mei en dat was een troosteloze dag. De gehele dag bleef het bewolkt, waarbij de temperatuur niet hoger uitkwam dan een graad of 14. In De Bilt werd het zelfs nog geen 12 graden en dat is behoorlijk koud voor eind mei. Heel anders dan in 2013 toen het een prachtige lentedag werd. Op 9 mei begon de dag met zonneschijn en in de middag kwamen er wat wolken bij. Maar met ruim tien uur zon en een temperatuur die in Tilburg op 18 graden uitkwam was het heerlijk genieten. Ook het jaar ervoor begon Hemelvaart prachtig. De zon scheen op 17 mei volop, maar het was wel erg fris in 2012 en op sommige plaatsen gewoon koud. Het vroor zelfs, met in Twenthe -0,6°C en aan de grond was het een flink stuk kouder met -7,0°C. In de loop van de dag verdween de zon achter de wolken, maar het bleef droog bij een temperatuur van 17 graden in Brabant. In 2011 (2 juni) beleefden we één van de mooiste Hemelvaartsdagen ooit. Met het maximale aantal zonuren van ruim 15 uur liep het kwik op naar zomerse waarden van ruim 25 graden in Berkel-Enschot. Een paar dagen later zou zelfs de tropische grens worden overschreden, waarbij het in Tilburg 30,6°C werd. Vijftien jaar geleden was 13 mei de datum van Hemelvaartsdag en deze verliep miezerig. Pas na de middag werd het droog, maar het bleef bewolkt. Het kwik bleef overdag onder de 10 graden en met een zwakke noord tot noordwestenwind voelde het koud aan. In De Bilt was het in 2010 zelfs de koudste Hemelvaartsdag sinds 1901 met een temperatuur van 9,2°C. Ook Twenthe noteerde 9,2°C, Cabauw had 9,1°C en Stavoren en Den Helder hadden ieder 9,0°C. De koudste plaats in ons land was in Maastricht waar de temperatuur niet verder kwam dan 7,7°C in 2010. Brrrrr. 

TEMPERATUUR
Meestal duurt het zomerse voorjaarsweer kort en soms is het in deze tijd zelfs nog ronduit koud. In 1997 vielen er daags voor Hemelvaart (8 mei) aan de kust sneeuwbuien en overdag werd het in De Bilt niet warmer dan een graad of 10. In 1996 was het zogenaamde “dauwtrappen” op 16 mei meer rijptrappen met in de ochtend zelfs een paar graden vorst. Sinds 1901 was Hemelvaartsdag in De Bilt slechts zes keer een zomerse dag (met een temperatuur van 25 graden of hoger). Het laatst was in 2020 op 21 mei toen de thermometer een waarde aangaf van 26,7°C. Daarvoor was het op 29 mei 2003 met 25,9°C, en in de extreem warme mei van 1992 met op de 28e een temperatuur van 27,2°C. Het warmst was Hemelvaartsdag 1954 met in De Bilt op 27 mei een temperatuur van 29,2°C en Eindhoven had 29,7°C. Een dag met een temperatuur van 20 graden of hoger wordt een warme dag genoemd en dat kwam sinds 1901 op Hemelvaartsdag 32 keer voor. De laatste keer dus vijf jaar geleden. Op 38 dagen was deze dag fris met een temperatuur onder de 15 graden. Het koudst was in 2010 met een kwikstand van 9,2°C. Het vorige record stond op 9,9°C gemeten op 18 mei 1950, dat is ongeveer acht graden lager dan normaal in die tijd van het jaar. De laatste keer dat het zo koud was vond plaats in 1997 toen het op 8 mei overdag ook niet warmer werd dan 10 graden.

NEERSLAG, STORM EN ZONNESCHIJN

Onweer, windstoten en stortregen stonden op het menu van 25 mei 1995. Toen werd in de regenmeter plaatselijk 45 mm opgevangen. Deze buien sloten toen een korte zomerse periode af. Zulke natte dagen zijn een uitzondering, want op slechts zeven Hemelvaartsdagen werd in De Bilt sinds 1901 meer dan 10 millimeter regen afgetapt en op 20 dagen viel meer dan 5 millimeter. Zo werd vier jaar geleden in 2021 in De Bilt nog 8,7 mm afgetapt. De beruchtste Hemelvaartsdag was 12 mei 1983, toen een zeer korte maar plotseling opstekende storm rampzalige gevolgen had en in ons land tien mensen het leven kostte. Storm en regen zijn tussen 1 mei en 3 juni, de uiterste data waarop Hemelvaart valt, uitzonderlijk. Maar het kan ook droog en zonnig zijn: sinds 1901 scheen de zon op 30 Hemelvaartsdagen minstens 10 uur in De Bilt en op maar 9 dagen scheen de zon helemaal niet. De laatste keer dat we een zonloze Hemelvaartsdag noteerden was in 2014 en in 2010 en daarvoor pas op 27 mei 1976.