Het Weernieuws: Maart 2025

 ZACHT, RECORDDROOG en RECORDZONNIG

Maart was een echte lentemaand, waarbij diverse records sneuvelden. Zo scheen de zon uitbundig, was het recorddroog en stegen de temperaturen op enkele dagen zo hard dat er nieuwe datum-warmterecords gevestigd werden. Maar er werden ook enkele kouderecords gevestigd en dat gebeurde aan de grond. Heel bijzonder allemaal. 

TEMPERATUUR

Met in De Bilt een gemiddelde etmaaltemperatuur van 7,1°C tegen 6,5°C normaal was maart een zachte maand. De middagen waren met 13,6°C tegen 10,6°C duidelijk te zacht, maar de nachten waren juister kouder dan normaal: 0,9°C tegenover het langjarig gemiddeld van 2,3°C. Alleen in 2014 was de gemiddelde middagtemperatuur met 13,8°C wat hoger. Aan de kust en in Maastricht was het met een graad of 8 wat zachter en het noordoosten met gemiddeld 6 graden wat kouder. Berkel-Enschot noteerde een gemiddelde etmaaltemperatuur van 8,3°C (normaal 7,3°C). Deze was verdeeld over een gemiddelde temperatuur overdag van 14,8°C tegen normaal 11,7°C. In de nachten bleef het kwik steken op gemiddeld 1,8°C, terwijl we rondom Tilburg op 3,1°C mogen rekenen. 

Dat de nachten kouder waren komt door de vele nachten waarop het heeft gevroren. De temperatuur daalde in De Bilt in dertien nachten tot onder nul tegen acht normaal. De laagste temperatuur in De Bilt was -4,3°C en werd gemeten op 3 maart. Op 16 maart werd de landelijk laagste temperatuur genoteerd, waarbij het kwik in Eelde daalde naar -6,7°C. De meeste vorstnachten waren ook voor deze plaats: maar liefst 18 in totaal, waarvan vier nachten met matige vorst. Een record is dat zeker niet, want in maart 1969 vroor het daar maar liefst 29 maartdagen. In Heino, Nieuw-Beerta en Deelen kwam het tot 16 vorstnachten. In Berkel-Enschot werden 12 nachten met vorst waargenomen, waarbij die van 3 maart de laagste temperatuur had van -3,4°C. 

De start van de meteorologische lente op 1 maart, en dit jaar ook carnaval, begon al meteen koud. Op neushoogte kwam het in Eelde en Twenthe tot matige vorst. Maar aan de grond was het bibberen geblazen. Zo noteerde Eelde -9,9°C, Hupsel -9,6°C en Twenthe -8,8°C. In Brabant werd het in Eindhoven -8,7°C, Gilze-Rijen -8,6°C en Volkel had nog -8,2°C. In de nacht naar 2 maart werd het op neushoogte in Gilze-Rijen -4,5°C, Volkel -4,8°C, Woensdrecht -4,9°C en de koudste Brabantse plaats was Lampengat ofwel Eindhoven met -5,0°C. Nog kouder werd het in Twenthe en Wijk aan Zee met ieder een temperatuur van -5,1°C. Aan de grond kwam het op heel veel plaatsen tot matige vorst met Eindhoven en Gilze-Rijen als koude plaatsen met respectievelijk -8,0°C en -8,2°. Op 4 maart ging het op tien centimeter hoogte gewoon door met keihard vriezen. Gilze-Rijen en Eindhoven waren wederom de koudste stations met respectievelijk -8,8°C en -8,6°C. Een dag later vrijwel overal lichte vorst en aan de grond had Gilze-Rijen de laagste kwikstand: -8,3°C. Tenslotte de nacht van 5 op 6 maart, waarbij deze keer Eelde met -7,9°C het koudst was aan de grond. Van 6 tot en met 8 maart werd het echter lenteachtig en steeg de temperatuur tot recordhoogte en werden enkele datum-warmterecords genoteerd. Zo werd in De Bilt het record van 6 maart 1989 geëvenaard, want ook dit jaar werd het op die datum 17,8°C. Rondom Tilburg werd de 18 graden ruim overschreden met 18,7°C in Berkel-Enschot. Eindhoven en Arcen registreerde nog iets warmer met 18,8°C, Ell had 18,5°C en Maastricht 18,1°C. Een dag later werd het in De Bilt 18,1°C en werd het officieel de warmste 7 maart ooit waargenomen. Daarmee werd het record van 17,7°C uit 1991 naar de tweede plaats gedreven. Landelijk werd het nog warmer. Zo steeg de temperatuur in Berkel-Enschot naar 19,4°C, gevolgd door Arcen (19,2°C), Wijk aan Zee (19,1°C) en ook in Twenthe werd de 19 graden gehaald. Op maar liefst negen stations ging het vorige landelijke record uit 1991, waargenomen in Soesterberg met 18,5°C, eraan. Op 8 maart steeg de temperatuur in Deelen zelfs naar de 20,0°C en daarmee was het de eerste lokale warme dag van het jaar. In De Bilt werd het 19,6°C en werd opnieuw een datum-warmterecord gebroken. Je kunt beter zeggen verpulverd, want het vorig record stond op 16,0°C uit 2014. Met die 19,6°C was ook het temperatuurrecord over de eerste tien dagen (decade) van maart gebroken. Het oude record stond namelijk op 19,5°C, gemeten op 9 maart 2014. Daarnaast is het in De Bilt niet eerder zo warm geweest zo vroeg in het jaar. Tot de eerste helft van maart zijn temperaturen van 19 graden of meer in De Bilt écht een zeldzaamheid. Dat gebeurde slechts één keer eerder en wel op die 9 maart uit 2014. Tenslotte kwam de gemiddelde temperatuur over de eerste tien dagen in De Bilt overdag uit op 14,7°C tegen 9,1°C normaal. Het vorige record stond op 13,3°C waargenomen van 1 t/m 10 maart in 1997. Na 10 maart daalden de temperaturen en begon het licht te vriezen. Zo dook de temperatuur op 12 maart aan de grond naar -8,8°C in Gilze-Rijen en Eindhoven had nog -7,1°C. In de nacht van 13 maart werd het wat kouder tot -9,0°C in Twenthe. In Brabant waren de koudste plaatsen Eindhoven (-8,7°C) en Gilze-Rijen (-7,7°C). Op de 14e kwam het in Deelen en Gilze-Rijen in de weerhut tot matige vorst met respectievelijk -6,4°C en -6,0°C. Aan de grond werd het allemaal nog kouder en werd Brabant de koudste provincie bij zonsopkomst. In Gilze-Rijen vroor het zelfs streng tot -10,7°C, Eindhoven noteerde -9,1°C en Volkel -9,0°C. Dit is voor 14 maart de op één na laagste temperatuur op tien centimeter hoogte ooit gemeten. In 2013 werd het in Heino namelijk nog kouder: -11,0°C. Ook in de nacht naar 15 en in de nacht naar 16 maart doken de temperaturen op neushoogte onder het vriespunt. Het noordoosten was het koudst op de 15e met -3,9°C in Nieuw Beerta en -3,7°C in Leeuwarden. Een dag later voor het een stuk harder, waarbij op vier stations matige vorst werd geregistreerd. Zoals in Eelde (-6,7°C) en zelfs aan de kust in Wijk aan Zee (-6,4°C). Aan de grond was het ijkoud en konden we zelfs een nieuw koude-dagrecord noteren. Ofwel de koudste 16e maart ooit waargenomen op die hoogte. Het record stond op -8,2°C waargenomen in 2003 in Twenthe. Maar Wijk aan Zee, Leeuwarden en Eelde gingen er onderdoor met respectievelijk -8,8°C, -9,1°C en -10,7°C! 

In de laatste dagen van de astronomische winter liet deze nog even flink haar tanden zien en dan vooral ’s nachts. Overdag lagen de temperaturen rond 16 maart op normaal niveau met 11 tot 12 graden. Maar in vrijwel alle nachten had het gevroren en niet zo’n klein beetje ook. Het leverden zelfs twee koude-dagrecords op bij temperaturen aan de grond en dat is op tien centimeter hoogte. Zo daalde het kwik in de nacht van 18 maart in Hupsel naar -11,1°C en Eelde had nog -10,5°C. We spreken dan ook van strenge vorst en dat heeft op deze dag nog nooit plaatsgevonden. Het vorige kouderecord van 18 maart was in 1989 in Eindhoven met -7,7°C. In De Bilt werd het in dat jaar -6,9°C en dat record werd niet gebroken, want het kwik bleef dit jaar steken op -6,5°C. De daarop volgende nacht brak De Bilt wél het kouderecord aan de grond. De thermometer liet namelijk een waarde zien van -8,1°C, waardoor het oude record uit 2001 met -7,3°C naar de tweede plaats werd gedreven. Hiermee werd het officieel de koudste 19 maart sinds 1901 op tien centimeter hoogte. Landelijk was er geen sprake van een nieuw record ondanks dat het met -9,1°C in Hupsel nog behoorlijk koud werd. In 2018 werd het namelijk nog kouder: -10,1°C in Twenthe. 

Nadat de astronomische lente op de 20e was ingegaan konden we op 21 maart opnieuw een datum-warmterecord noteren. In De Bilt werd het maar liefst 21,9°C en daarmee was het meteen de eerste officiële warme dag van het jaar. En zo’n hoge kwikstand hebben we op deze dag nog nooit gehad en dus werd het officieel de warmste 21 maart ooit sinds 1901. Oude record stond op 20,3°C uit 1938. En dat is behoorlijk vroeg, want gebruikelijk stijgt het kwik vanaf 20 graden pas op 12 april in De Bilt. Overigens was de meest vroege warme dag in De Bilt op 17 maart en dat vond zowel in 1961 als in 1990 plaats. Met die 21,9°C komt deze op de derde plaats van warmst maartdagen ooit gemeten sinds 1901. Bovenaan staat 29 maart 1968 toen het 23,9°C werd en op plaats twee staat 31 maart 2021 met 23,8°C. De landelijk hoogste temperatuur van maart 2025 werd ook op deze dag genoteerd. Het was zo’n warme dag dat maar liefst 23 (!) weerstations het record braken. In Tilburg werd het maar liefst 23,1°C, Maastricht 22,8° gevolgd door Eindhoven (22,5°C), Arcen (22,4°C) en Volkel met 22,2°C. Daarna begonnen de temperaturen weer te dalen tot een graad of 12 op de 26e. Vervolgens kregen we op de 27e een koude nacht voorgeschoteld en begon het vrijwel overal licht te vriezen tot -3,4°C in Deelen. Aan de grond was er zelfs sprake van matige vorst. Dit vond plaats in Volkel (-5,5°C), Gilze-Rijen (-6,3°C), Eindhoven (-6,6°C), Twenthe (-6,8°C), Eelde (-7,6°C) en het koudst werd het in Hupsel waar het kwik op tien centimeter zakte tot maar liefst -8,2°C. Overigens leverde dat geen kouderecord op, want dat staat voor 27 maart op die hoogte op -11,0°C waargenomen in 1993 in Gilze-Rijen. 

Er werden bij het KNMI in De Bilt in totaal twaalf lentedagen van minstens 15 graden genoteerd tegen vier normaal en dat is een nieuw record. Daarvan was dus één warme dag van minstens 20 graden. In 2022 en in 2014 steeg de temperatuur op elf dagen naar 15 graden en meer en dat was toen het record. In Berkel-Enschot werden zes warme dagen geteld, tegen één normaal. Daarbij was 21 maart met 23,1°C de warmste dag van de maand. 

NEERSLAG

Maart was recorddroog. Er viel gemiddeld over het land slechts 6 mm, terwijl het langjarig gemiddelde 53 mm bedraagt. Het vorige record was 9 mm en werd gemeten in 1993. Het was niet overal een kurkdroge maand. In het Friese Leeuwarden viel op 23 maart maar liefst 33 mm, Texel tapte 16 mm af en Den Helder 12 mm. Mede hierdoor werd Leeuwarden de natste plaats van de maand met in totaal 45 mm. Daarna volgen St. Annaparochie die 20 mm registreerde, Elburg en Schiermonnikoog met ieder 19 mm en IJsselmuiden met 18 mm. Op zeven stations viel slechts 1 millimeter en dat was verspreid over het land. Arcen had met 1,3 mm de minste neerslag op een KNMI-station. In De Bilt viel 1,5 mm en daarmee was het officieel ook de droogste maart sinds 1901. In 1929 viel nog 7,1 mm en dat was het oude droogterecord voor maart. In Brabant viel de meeste neerslag in Steenbergen waar 8 mm werd afgetapt en daarna komt St. Anthonis met 7 mm. Megen en Oss waren één van de droogste plaatsen in het land met dus die ene millimeter. De eerste tien dagen waren in het hele land droog. Dus ook in De Bilt, waardoor het droogterecord geëvenaard werd met die van maart 1976. Daarna trokken lichte buien met name over het noorden en langs de kust. Rondom Tilburg vielen er wat druppels op 12, 13 en 23 maart. Neerslag die te meten was zagen we pas op de 25e toen Berkel-Enschot 1,9 mm opving. 

ZONNESCHIJN

Met gemiddeld over het land van 247 zonuren, tegen normaal 146, was maart recordzonnig. Het vorige record was 245 uur en werd gemeten in 2022. De meeste zonuren waren voor het noordwesten van het land met op Terschelling 273 uur gevolgd door Stavoren met 269 zonuren en Den Helder waar de zon 264 uur scheen. Het ‘somberst’ was het in het zuidoosten van het land met in Eindhoven 224 en Maastricht met 225 zonuren. De zon scheen al vanaf de eerste maartdag veelvuldig. Landelijk scheen de zon gemiddeld over de eerste tien dagen van maart 92 uur. Het record was 89 uur en werd in maart 2022 gemeten. Het zonnigste meetpunt was Hoek van Holland met 96,5 zonuren. Het zonrecord over alle individuele weerstations was 94,3 uur en werd over de eerste tien dagen van maart 2022 genoteerd in Deelen. Hoek van Holland heeft nu het record in handen. De tweede decade, periode 11 tot en met 20 maart, was landelijk goed voor een derde plaats van zonnigste ooit. De zon scheen gemiddeld 79 uur en het record was een uurtje meer. De laatste periode van de maand, sinds 21 maart, was minder zonnig. Ook het officiële zonrecord over de eerste tien dagen van maart in De Bilt was gebroken. De zon scheen 93,2 uur. Het record voor de eerste decade van maart in De Bilt was 91,7 uur en werd ook in 2022 genoteerd. Vervolgens ging in De Bilt ook het record van de tweede decade eraan: 85 zonuren tegenover het record van 83 zonuren uit 1972. In totaal kwam De Bilt uit op 252 uren zonneschijn. Goed voor een tweede plaats van zonnigste maartmaanden ooit. Hierdoor blijft het record van drie jaar geleden, met in totaal 259 zonuren, staan. Berkel-Enschot noteerde nog 231 zonuren tegen 154 zonuren normaal. Goed voor een tweede plaats van zonnigste maartmaanden ooit, want in 2022 werden hier 254 zonuren gemeten. Dit jaar zagen we elke dag de zon, terwijl vier zonloze dagen normaal is. Daar tegenover staan maar liefst 15 dagen, waarop de zon minstens 10 uur heeft geschenen (normaal 7 dagen).