Het Weernieuws: Augustus 2024

 ZEER WARM, DROOG en ZEER ZONNIG

Augustus gaf heerlijk buitenweer met hoge temperaturen voor de tijd van het jaar wat de zomer meteen goed maakte. De zon scheen uitbundig en kwam in de top-10 van warmste augustusmaanden ooit en dat geldt ook voor de temperatuur. Daarnaast konden we eindelijk weer eens een droge maand noteren in dit kletsnatte jaar. Opvallend waren de soms felle onweersbuien, waarbij twee keer code oranje werd uitgegeven. 

TEMPERATUUR

Augustus was in De Bilt met een gemiddelde etmaaltemperatuur van 19,3°C tegen normaal 17,9°C een zeer warme maand en komt op de zesde plaats van warmste augustusmaanden ooit. Het warmst werd het in Vlissingen met een gemiddelde van 20,0°C gevolgd door Hoek van Holland, Eindhoven, Maastricht en Arcen met allemaal 19,9°C. Terschelling moest het doen met gemiddeld 18,4°C en was daarmee het minst warme KNMI-station. In Berkel-Enschot kwam het etmaalgemiddelde uit op maar liefst 20,8°C tegen 19,1°C normaal (periode 1998-2023). Deze was verdeeld over een gemiddelde middagtemperatuur van 26,1°C (normaal 24,4°C) en in de nachten werd het gemiddeld 15,5°C tegen 13,8°C normaal. 

Vrijwel de gehele maand werd gekenmerkt door prachtig zomerweer met kwikstanden die boven de 20 graden uitkwamen. In Tilburg gebeurde dat op alle augustusdagen, net als in 2000, 2001, 2009 en 2022. De ‘koudste’ dag was die van de 21e toen het maximaal 21,0°C werd. De Bilt dook met 19,9°C net onder de 20 graden en dat was ook de enige dag die maand. In de eerst week wisselden zomerse en minder warme dagen elkaar. Zo werd het op 1 en 4 augustus een graad of 22, terwijl zowel de dagen ervoor als erna zomers verliepen. Op de 6e noteerde Berkel-Enschot zelfs een tropische dag met 31,2°C, gevolgd door Eindhoven en Volkel met ieder 29,9°C. Vanaf 8 augustus werd het zomers tot tropisch wat in het midden van Brabant leidde tot een regionale hittegolf. Berkel-Enschot noteerde vanaf de 8e tot en met de 15e acht zomerse dagen van minstens 25 graden, waarvan er drie de tropische waarde van 30 graden haalde (11-13 augustus). Daarbij was 12 augustus met 34,2°C de warmste dag van de maand geworden voor Brabant. Vervolgens kregen we te maken met een tropennacht. In onze regio daalde de temperatuur namelijk niet verder dan 21,2°C. Hupsel had 20,3°C, Maastricht en Lelystad 20,1°C en ook Eindhoven beleefde een tropische nacht met precies 20,0°C. Bovendien kwam het in deze nacht tot zeer veel vallende sterren en om het helemaal af te maken was er ook nog eens noorderlicht te zien! Dit leverde spectaculaire plaatjes op! De laatste keer dat we rondom Tilburg zo’n tropennacht hadden was op 15 augustus 2022 toen de nacht niet kouder werd dan 20,1°C. Overdag noteerde het Groningse Nieuw Beerta op de 13e een stand van 34,9°C, de hoogste temperatuur van ons land voor deze maand. Op 16 augustus kwam een einde aan de warmte. De maximumtemperatuur schommelden daarbij tussen de 21 en 25 graden. Ook de nachten koelde af, waarbij het in de nacht van 16 op 17 augustus wel erg fris werd: 7,8°C in Wijk aan Zee, de laagste temperatuur van deze oogstmaand. Ook twee dagen later beleefden we een koele nacht met 8,2°C in Eelde en 8,5°C in Deelen. De laagste maximumtemperatuur werd op 21 augustus genoteerd. In Lauwersoog werd het niet veel warmer dan 18,4°C. Op 24 augustus werd het ineens weer bijzonder warm met 29,9°C in Ell, 29,8°C in Tilburg en 29,7°C in zowel Eindhoven als Arcen. Vervolgend kelderde de temperatuur een dag later naar maximaal een graad of 21. Daarna krabbelde het kwik verder omhoog en leverde op de 28e in Berkel-Enschot, Eindhoven en Ell nog een tropische dag op.

In deze augustusmaand kwam het nergens in ons land tot een hittegolf bij de KNMI-stations. Sterker nog, de hele zomer noteerden we geen hittegolf en dat is tegenwoordig uitzonderlijk. De laatste keer dat dit gebeurde was in 2011. In deze maand telde De Bilt 30 warme dagen van minstens 20 graden tegen normaal 24. Er waren negen zomerse dagen, tegen normaal acht, en tenslotte werden er twee tropische dagen geteld en dat precies normaal. Voor Berkel-Enschot werden er dus 31 warme dagen geregistreerd, waarvan er 20 zomers waren en vijf tropisch. 

NEERSLAG

Gemiddeld over het land viel er in deze maand 52 mm neerslag tegen een langjarig gemiddelde van 83 mm en daarmee was het een droge maand. In de lijn Zeeland-Friesland viel op de meeste plaatsen niet meer dan 20 tot 60 mm regen. De droogste stations waren daarbij Petten met 24 mm, Westkapelle 26, Stavoren 27, Callantsoog 30, Ouddorppolder 31 en Haamstede met 32 mm. In het oosten en zuiden viel plaatselijk 80 tot 115 mm. Zo werd er in het Limburgse Ubachsberg en Valkenburg 114 mm afgetapt en in Ter Apel 111 mm. Ook Denekamp en Someren haalde nog de 100 mm. In Brabant waren de natste plaatsen dus Someren, gevolgd door Leende met 90 mm en Gilze-Rijen met 89 mm. De minste neerslag in deze provincie was in Oirschot en Dinther met slechts 48 mm. In Berkel-Enschot werd 81 mm afgetapt, waarbij 20 augustus met 32 mm de natste dag was. 

Op de 7e zorgden buien in Tilburg in korte tijd voor 8 mm. Op andere plaatsen gingen de buien gepaard met onweer en nog veel meer neerslag. Zo tapte Eindhoven 15 mm af en Volkel 13 mm. In de avond van 13 augustus gold een code oranje voor Limburg en Overijssel voor zwaar onweer en mogelijke wateroverlast. In een lijn van Breda naar Woerden was het uren lang een komen en gaan van onweersbuien en soms veel neerslag. Vooral Breda kreeg het voor haar kiezen met ondergelopen straten als gevolg. In het oosten vielen ook felle buien waar in Drenthe plaatselijk meer dan 50 millimeter naar beneden kwam. In het plaatsje 1^e Exloërmond viel 70 mm en in Nieuw-Weerdinge 71 mm. Daarnaast gingen enkele buien gepaard met zware windstoten die bomen liet omvallen. Op de 14e werd het westen getrakteerd op onweersbuien: in Ridderkerk viel in een half uur 10 mm en Purmerend tapte 20 mm af. Op 15 en 16 augustus zorgde een front dat van noordwest naar zuidoost trok op veel plaatsen voor 10 tot 20 mm regen. In de late avond van 17 augustus viel in de Limburgse heuvels nog 30 tot 50 mm. Op 20 augustus begon het op het einde van de middag te regenen en in de avond nam de intensiteit steeds verder toe tot uiteindelijk noodweer. In Berkel-Enschot viel maar liefst 32 mm en in de nacht kwam daar nog 2 mm bij. Breda noteerde 25 mm, Heusden 30 mm, Chaam 35 mm en Gilze-Rijen spande de kroon met 41 mm in de regenmeter. Dit resulteerde op veel plaatsen tot wateroverlast. In Berkel-Enschot, Bergen op Zoom, Rijen en Oisterwijk kwamen straten onder water te staan. In Bergen op Zoom kwamen zelfs de putdeksels omhoog gestuwd door het water en bij sommige woningen liep het water naar binnen. In de namiddag en avond van 24 augustus trokken zware onweersbuien van zuidwest naar noordoost. Het KNMI had voor het hele land al code geel afgekondigd dat aan het begin van de avond voor Brabant en het oosten van het land werd omgezet naar code oranje. En terecht, want de regen- en onweersbuien die ons passeerden gingen gepaard met zware windstoten en blikseminslagen die op enkele plaatsen voor brand zorgden. Daarnaast was er in Meppel sprake van een valwind, zeg maar gerust een mini-tornado. Hierbij wordt de bui als het ware in een sterke stroming met volle kracht naar beneden geduwd, waardoor enorme windstoten ontstaan. Tientallen bomen vielen om, waarbij rondom die plaatsen windstoten werden gemeten van meer dan 100 km/uur. Zo kreeg Wijster een windstoot te verwerken van 106 km/uur. De A28 bij het Drentse Spier werd afgesloten omdat bomen de snelweg blokkeerden. Het noodweer ging daarbij gepaard met veel neerslag in korte tijd. Diever en Assen kregen 31 mm in de regenmeter, Odijk 27 mm en Steenwijk 26 mm. In Brabant viel het allemaal gelukkig mee en bleef het beperkt tot een enkele omgevallen boom. Ook in het Utrechtse Hollandsche Rading sneuvelden veel bomen. 

ZONNESCHIJN

De zonnepanelen hebben een productieve maand achter de rug en ook menig zonliefhebber mocht deze maand zeker niet klagen. De zonneschijn was met landelijk gemiddeld 248 uur zon, tegen normaal 205 uur, ruim meer dan normaal. De verschillen over Nederland waren deze keer klein. Het minst zonnig was het in het Westdorpe met 225 uur gevolgd door Arcen (231) en Twenthe met 234 zonuren. Het zonnigst was het in Hoek van Holland met 259 uur en daarna komen Voorschoten met 253 uren en Herwijnen waar de zon deze maand 251 uren scheen. In De Bilt scheen de zon 248 uur en daarmee komt het op de 7e plaats van zonnigste augustusmaanden ooit gemeten. Berkel-Enschot kwam uit op 248 uren zonneschijn. Daarbij was er één zonloze dag (16 augustus), maar tegenover staan 13 dagen waarop de zon minstens tien uur scheen.