Het Weernieuws: Maart 2024

RECORDWARM en SOMBER 

Na een recordwarme februari was ook maart de warmste sinds 1901 en twee recordmaanden achter elkaar is heel bijzonder. Daarnaast was het landelijk gezien een droge maand. Meest opvallend is wel het feit dat ondanks de recordhoge temperatuur het maar een sombere maand werd. De zon was dan ook niet de oorzaak, maar juist de zachte nachten. 

TEMPERATUUR

Met een gemiddelde etmaaltemperatuur van 9,0°C tegen normaal 6,5°C was het de warmste maart sinds het begin van de waarnemingen in 1901. De warmste tot nu toe was maart 1991 met een gemiddelde van 8,8°C. Ook februari verliep recordwarm en dat is zeer uitzonderlijk dat twee opeenvolgende maanden recordwarm verlopen. In 1990 kwam het voor het laatst tot twee recordwarme maanden op rij en dat was ook in februari en maart. Februari 1990 was toen recordwarm met 7,6°C en in maart werd het 8,5°C. Het februarirecord werd vorige maand gebroken, het record van maart 1990 is eerder gebroken door 1991, 2017 en nu dus door 2024. Het warmst werd het dit jaar in Brabant met in Eindhoven een etmaalgemiddelde van 9,4°C. Minder warm was het in het noorden van het land met op Terschelling ‘maar’ 7,8°C wat overigens nog steeds meer dan twee graden te warm is. In Berkel-Enschot kwam het gemiddelde zelfs uit op 9,6°C. Daar werd het overdag gemiddeld 13,6°C (normaal 11,7°C) en in de nachten was het gemiddeld 5,7°C tegen normaal 3,1°C. 

In deze maand gingen de temperaturen steeds op en neer. Zo begon de maand op de 1e met zo’n 10 graden en steeg daarna verder op 3 maart tot lenteachtige kwikstanden die richting de 17 graden gingen. In Tilburg en Arcen werd het 16,6°C en in Deelen 16,9°C. De Bilt noteerde met 15,9°C zelfs een nieuw datumrecord en daarmee werd het de warmste 3e maart ooit waargenomen. Het oude record dateert uit 1930 toen het 14,7°C werd. Vervolgens zakte de temperatuur weer tot onder de 10 graden twee dagen later. Daarna klom deze uit het dal en lagen de temperaturen een aantal dagen rond normaal. Uitzondering daarop was de dag van 11 maart die de koudste werd van de hele maand. In Berkel-Enschot bleef het kwik steken op 7,6°C en in Den Helder op 7,2°C. Vervolgens werd het een stuk warmer tot wel 18 graden op de 14e. Opnieuw noteerde het KNMI een nieuw warmterecord. Het werd met 17,8°C de warmste 14 maart ooit geregistreerd, waardoor het record uit 1991 met 17,6°C naar de tweede plaatse werd gedreven. Die warmte bleek een ééndagsvlieg te zien, want daarna werd het minder zacht. Maar vanaf de 17e brak een korte warme periode aan met vier dagen temperaturen van minstens 15 graden. Opvallend daarbij was dat in het noorden deze periode met vorst van start ging. In Eelde en Twenthe daalde de temperatuur in de nacht van 16 op 17 maart naar respectievelijk -0,8°C en -0,2°C. Aan de grond op tien centimeter hoogte vroor het op veel meer plaatsten in het oosten en noordoosten. Het koudst werd het in Eelde met -3,9°C. Bij de start van de astronomische lente op 20 maart werd met 19,6°C in Tilburg en Berkel-Enschot de hoogste temperatuur van deze maand gemeten. Ell had nog 19,5°C en Arcen en Eindhoven ieder 19,2°C. Drie dagen later was het alweer vrij koel, waarbij de maxima vrijwel overal tussen de 9 en 10 graden lag. Langzaam krabbelde de temperatuur daarna weer op, maar er ontstonden in de nacht ook opklaringen waardoor het flink kon afkoelen. Het leidde op 25 maart zelfs tot vorst in de nacht. In heel Brabant had het toen gevroren van -2,0°C in Woensdrecht, de laagste temperatuur van deze lentemaand, tot -0,1°C in Eindhoven. In de laatste dagen van maart kwam het nergens meer tot vorst en bleven de nachttemperaturen ruim boven het vriespunt. Overdag werd het ook wat zachter. Zo scoorde Arcen nog 18,5°C op de 31e. 

Maart telde in zowel De Bilt als Berkel-Enschot geen enkele vorstdag en normaal zijn dat er respectievelijk acht tot zeven. Het is heel bijzonder dat het in maart niet vriest bij het hoofdstation van het KNMI. In 1912 was maart ook vorstloos en in 1990 en 1992 vroor het slechts één nacht. In het zuiden en oosten vroor het dit jaar op twee tot vier dagen; het meest in Woensdrecht met vier nachten en in Twenthe vroor het drie nachten. Normaal telt een maartmaand in Woensdrecht tien vorstdagen en in Twenthe twaalf. Vorig jaar noteerde De Bilt zes vorstnachten en in 2022 vroor het elf nachten. In deze eeuw kwam het minimaal tot drie maartse vorstnachten in De Bilt. Dat was in de jaren 2007, 2012, 2017 en 2019. 

NEERSLAG

Maart 2024 was met landelijk een gemiddelde neerslag van 46 mm tegen normaal 53 mm droger dan normaal. In het zuiden van Limburg viel de meeste neerslag: Epen had 95 mm, Valkenburg 93 en Noorbeek 91. Droog was het in Leewarden met slechts 21 mm gevolgd door Nieuw Buinen (Drenthe) met 25 mm en Spanbroek en Wijster die ieder 29 mm aftapte. In Brabant waren de natste plaatsen Prinsenbeek met 82 mm en Hank met 70 mm. De minste neerslag werd geregistreerd in Veen (55 mm) en Cuijk waar 56 mm naar beneden kwam. Berkel-Enschot ving nog 68 mm op. Daarbij was de natste dag die van 11 maart, waarbij 20 mm werd afgetapt. In totaal werd daar op 17 dagen regendruppels waargenomen. Daarbij was op de 23e ook sprake van een serie hagelbuien en op 6 en 25 maart was er sprake van mist. De laatste keer dat er mist rondom Tilburg werd waargenomen was op 7 december. 

Op 24 maart viel in Brabant regenbuien, maar op andere plaatsen hagelde het en was er ook sprake van onweer. Op de A4 bij Nieuw Vennep hagelde het zo erg dat de wegen spekglad werden. Een kettingbotsing van zestien auto’s was het gevolg. Eén persoon werd naar het ziekenhuis gebracht. Ook op de N206 tussen Katwijk en Noordwijk was sprake van gladheid door hagelbuien. Venlo werd tussen 07:00 en 08:00 uur opgeschrikt door donder en bliksem. 

ZONNESCHIJN

Met gemiddeld over het land scheen de zon 126 uren en daarmee was maart een sombere maand, want normaal mogen we op 145 zonuren rekenen. Het zonnigst was het in Cabauw waar 140 uren de zon scheen, gevolgd door Herwijnen met 136 zonuren. Het noordoosten was het somberst, waarbij Leeuwarden 102 zonuren registreerde en Lauwersoog 108 uren. In Berkel-Enschot en Tilburg scheen de zon 130 uur. Op drie dagen was deze zonloos (11, 13 en 22 maart) en op zes dagen scheen de zon minstens acht uur.