Weerspreuk van de week: 29 september-5 oktober

 

Een regendrop op St. Michiel (29 september),

dat 's zachten winter die er viel.

Doch zyn de eikels dan niet raar,

dit voorspelt sneeuw op 't eind van 't jaar.

Weekendweersverwachting: 30 september-1 oktober

 Prachtig nazomerweer 

Het nazomertje dat de vorige zaterdag van start ging, met dagelijks temperaturen van 20 graden tot nu toe, gaat nog even door. Vanaf maandag werd het zelfs dagelijks een graad of 22 met als hoogste temperatuur 24,7°C op de woensdag. Het aantal warme dagen van minstens 20 graden in De Bilt is inmiddels opgelopen tot 110 en gezien de verwachting voor de komende dagen komen we in de top-3 van meeste warme dagen in een jaar. Aan kop staat 2018 met 132 van zulke dagen en op de tweede plaats 2003 met 116 warme dagen. In Berkel-Enschot staat het jaartotaal inmiddels op 129 dagen met minstens 20 graden. En ook hier is 2018 een recordjaar met maar liefst 153 warme dagen, gevolgd door 2009 met 140. Het weerbeeld van de afgelopen week was daarbij heerlijk met heel veel zonneschijn en sluierwolken. Oorzaak van het schitterende weer hebben we te danken aan een stormdepressie die de Ierse weerdienst ‘Agnes’ heeft genoemd. In Ierland, Schotland, Wales en een groot deel van Engeland kregen woensdag en vandaag code geel vanwege het onstuimig weer. En dat hebben ze geweten. Er werden windstoten gemeten tot 127 km/uur in Capel Curig en op andere plaatsen meer dan 100 km/uur. Ook werden overstromingen gemeld door hevige regenval en vielen bomen op de weg. De afgelopen dagen hebben we daar ook al iets van gemerkt. De bewolking nam namelijk op het einde van de middag steeds meer toe en het begon ook harder te waaien. 

Van neerslag is nog geen sprake, maar dat gaat morgen wel veranderen. Dan bereikt een uitloper van Agnes onze regio. In de komende nacht en vrijdagochtend bereikt deze onze kust en trekt dan langzaam Brabant binnen. Pas in de middag zullen we daar last van krijgen in de vorm van buien. In de ochtend is het nog droog, maar overheerst de bewolking. Voordat de buien arriveren stijgt de temperatuur in onze regio naar de 23 graden. Daarna zakt het kwik naar een graad of 18 en daalt steeds verder tot wel 11 graden in de nacht naar zaterdag. Omdat de wind helemaal wegvalt en de luchtvochtigheid door de buien vrij hoog is, kan er wat nevel en mist ontstaan. 

Het weekeinde start op enkele plaatsen dan ook in nevelige sferen. De zon zal echter snel al dat grijs wegbranden. En wat we dan overhouden is een mix van zonneschijn en sluierwolken bij een graad of 20. Dat is overigens nog steeds veel te warm voor de laatste dag van september waar 16 graden normaal is. De zondag doet haar naam alle eer aan. De zon speelt namelijk de hoofdrol en wordt in de loop van de dag wat afgeschermd door hoge bewolking. Met 23 graden is het wel een stuk warmer, waarbij de wind toeneemt. Na het weekeinde krijgen we nog een mooie maandag voorgeschoteld. Zon en sluierwolken bepalen het weerbeeld en het blijft droog. De temperatuur doet er nog een schepje bovenop en laat de thermometer mogelijk een zomerse waarde van 25 graden aanwijzen. Vanaf dinsdag is het gedaan met de warme dagen. Het kwik duikt onder de 20 graden en dat houden we voor de rest van de week. Dat heeft te maken met de vele bewolking, waaruit enkele buien vallen. Daarbij neemt de wind toe van matig tot vrij krachtig op de dinsdag. Daarna neemt de wind elke dag wat af. 

Prettig weekend!

Het Weernieuws: ZOMER 2023

 WARM, NAT EN ZONNIG

De zomer van 2023 is de boeken ingegaan als een warme en zonnige zomer, vooral met dank aan de ongekende recordwarme junimaand. De maanden juli en augustus verliepen juist iets aan de koele kant, maar konden de enorme afwijking van de maand juni niet meer ongedaan maken. Dankzij de wisselvallige tweede helft van de zomer eindigt het seizoen nat. Door de recordzonnige juni scoort de zomer zeer goed. 

TEMPERATUUR
Met in De Bilt een gemiddelde etmaaltemperatuur van 18,4°C tegen 17,5°C normaal komt deze zomer op de 5e plaats van warmste zomers sinds 1901 samen met 2019 en 1976. Alleen de zomers van 2003, 2006, 2018 en 2022 waren nog wat warmer. Dat hebben we alleen maar te danken aan de maand juni, want juli en augustus verliepen namelijk koud.. Opmerkelijk is dat de gemiddelde minimumtemperatuur deze zomer in De Bilt zelfs recordhoog was met 13,0°C tegen 12,1°C normaal. De gemiddelde maximumtemperatuur was minder extreem met 23,2°C tegen 22,3°C normaal; goed voor een 10e plek. In Berkel-Enschot was het met een gemiddelde etmaaltemperatuur van 19,7°C een stuk warmer. Daarbij werd het in zomer overdag gemiddeld 25,1°C en in de nachten was 14,3°C gemiddeld. Over de periode 1998-2020 is normaal gesproken 24,1°C en 13,4°C het gemiddelde. 

Juni werd met een gemiddelde van 19,4°C tegen normaal 16,2°C de warmste sinds 1901. De laagste temperatuur van deze zomer werd echter wel in deze maand geregistreerd: 4,7°C op 3 juni in Nieuw-Beerta. Voor Berkel-Enschot en Tilburg werd vanaf de 6e een regionale hittegolf ingeluid dat op de 11e werd gerealiseerd en tot en met 21 juni duurde. Zo’n recordlange regionale hittegolf van 16 dagen in juni heeft nog nooit plaatsgevonden. In Tilburg en Berkel-Enschot stond het record op 12 dagen en dat was in 2005 toen vanaf 18 t/m 29 juni een hittegolf het midden van Brabant teisterde. Het oude record op de KNMI-stations was een regionale junihittegolf van 9 dagen in 1941, 1976 en 2019. In Woensdrecht begon de hittegolf al op 7 juni, maar was deze wel eerder afgelopen. Hittegolven in juni komen de laatste jaren steeds vaker voor. Nadat op 9 juni de eerste officiële zomerse dag in De Bilt werd genoteerd kwam het direct tot een aaneengesloten en recordlange periode van 13 zomerse dagen in juni. Landelijk werd het op alle Limburgse weerstations (Maastricht, Ell en Arcen) 19 keer zomers warm. Het oude record was 18 keer in Arcen in 2021. De Bilt noteerde op 11 juni ook de eerste officiële tropische dag met 30,3°C.  De laatste dagen verliepen minder warm en de zon was slechts af en toe te zien. 

Juli was met 18,1°C iets minder warm dan normaal (18,3°C) en kende een kortdurende warme periode na de eerste dagen. Vanaf de 6e kwam er een oostelijke stroming op gang met aanvoer van zeer warme lucht. Een dag later werd het overal in het land tot aan de Wadden toe zomers met temperaturen van minstens 25 graden. In steden in Brabant werd het zelfs tropisch, zoals in Tilburg en Eindhoven. Op 8 juli werd vrijwel overal de 30 graden overschreden met uitzondering van de Waddeneilanden. De Bilt noteerde op deze dag de enige tropische dag met 32,2°C graden en daarmee was het wel meteen officieel de warmste 8 juli ooit gemeten. Met 35,8°C werd in Berkel-Enschot de hoogste temperatuur van deze zomer bereikt. Eindhoven had nog 34,6°C en Volkel, Arcen, Ell en Gilze-Rijen ieder 34,4°C. Ook op de 9e werd het tropisch maar dan alleen in de oostelijke helft van ons land, waarbij Arcen met 34,8°C de hoogste temperatuur op een KNMI-station had. De dagen daarna verbleven we nog enige tijd in warme lucht, met zomerse temperaturen. Op 11 juli werd het plaatselijk opnieuw tropisch warm, waardoor er regionaal een hittegolf tot stand kwam. Dat vond plaats in Volkel, Eindhoven, Arcen, Ell en Maastricht. Maar ook in Berkel-Enschot waar vijf zomerse dagen achtereen werden geregistreerd (7-11 juli), waarvan er maar liefst vier tropisch waren. Tijdens de week waarin de Nijmeegse 4Daagse werd gehouden daalde de temperatuur in de nachten af en toe tot beneden de 10 graden. Sommige deelnemers aan de 4Daagse hadden er bij de start op de laatste dag, vrijdag 21 juli, zelfs zoveel last van dat ze met onderkoelingsverschijnselen te maken kregen. In Eelde daalde het kwik toen tot 7,0°C en in de omgeving van Nijmegen was het op dat moment een graad of 9. 

Augustus was met een gemiddelde temperatuur van 17,6°C tegen normaal 17,9°C, eveneens een koude maand. De maand begon meteen vrij koel met in de eerste negen dagen ergens wel temperaturen onder de 20 graden. Het dieptepunt was de periode 5 t/m 7 augustus toen het kwik op de 5e in Wilhelminadorp niet hoger uitkwam dan 16,9°C. Op 6 augustus werd het helemaal koud, waarbij in Beek bij Maastricht de temperatuur bleef steken op 14,4°C; een landelijk kouderecord. In De Bilt werd het niet warmer dan 15,8°C en zo koud is het op deze dag nog nooit geweest. Een officieel kouderecord dus in normaal gesproken de warmste periode van het jaar zijnde de Hondsdagen (20 juli-20 augustus). Vanaf 10 augustus was het genieten geblazen en kregen we twee weken lang zomerweer. De hoogste temperatuur van de maand werd al op de 11e genoteerd met 29,4°C in zowel Nieuw Beerta als Ell. Eindhoven had nog 29,0°C en Berkel-Enschot had zelfs 29,8°C maar dat is geen KNMI-station. Op 25 augustus kwam er een einde aan het zomerweer en werd het geleidelijk koeler en werd het zo’n 20 tot 21 graden tot het einde van de maand. Ook de nachten werden kouder en zakte in de nacht naar 30 augustus tot 8,1°C in Woensdrecht en 8,4°C in Eelde. In Berkel-Enschot werd het 9,5°C en dat was daar de laagste minimumtemperatuur van deze zomer. 

In De Bilt waren er deze zomer 75 warme dagen van minstens 20 graden. Daarvan bereikte de temperatuur op 30 dagen de zomerse waarde van 25 graden en op 3 dagen werd het tropisch met minstens 30 graden. Normaal zijn dat er respectievelijk 64, 22 en 5. Het hoge etmaalgemiddelde in Berkel-Enschot is goed te zien in het aantal warme dagen (86 tegen 76 normaal), zomerse dagen (42 tegen 34 normaal) en tropische dagen die op 11 uitkwam, terwijl Midden-Brabant daar maar op 9 dagen mag rekenen. Het aantal mooiweerdagen komt in De Bilt uit op 39 tegen 33 normaal, maar liefst 18 dagen komen uit juni, een gedeeld record met 1976. Op een mooiweerdag is het droog, schijnt de zon meer dan de helft van de tijd en is het warmer dan gemiddeld 

NEERSLAG

Met landelijk gemiddeld 242 mm neerslag tegen normaal 224 mm was het een nat zomerseizoen. Tot half juli was sprake van droogte in ons land en hoorde het groeiseizoen zelfs tot de 5% droogste jaren. Het neerslagtekort bedroeg toen gemiddeld over het land ruim 200 millimeter. In de tweede helft van de zomer is de situatie genormaliseerd en op de slotdag van augustus is het landelijk neerslagtekort gedaald tot ruim 130 mm tegen ruim 100 mm normaal. In het oosten is hier en daar zelfs sprake van een neerslagoverschot terwijl in de kustregio's het neerslagtekort hier en daar nog 200 mm bedraagt. Het natst was het in Brabant en Limburg waar in Geijsteren 466 mm viel en St. Anthonis 387 mm. De minste neerslag viel deze zomer in Friesland, langs de kust van Zuid-Holland en in Noord-Holland. Zo kreeg Stavoren 186 mm in de regenmeter, Hoogvliet 192, Hoek van Holland 193, Amsterdam 194 en Spanbroek 198 mm. Berkel-Enschot tapte 322 mm af tegen normaal 233. Op 14 dagen werd daar minstens 10 mm opgevangen waarvan op 6 augustus de meeste: 40 mm. Naast regen werd op 11 dagen onweer en 3 dagen mist waargenomen.

Juni was met gemiddeld 24 mm over het land tegen normaal 66 mm een zeer droge maand. Sinds 1962 was juni niet meer zo droog toen er gemiddeld 20,9 mm viel. Overigens gaan de historische neerslagwaarnemingen terug tot 1870 en dan vinden we nog twee drogere junimaanden: in 1899 viel landelijk 13 mm en in 1887 12,5 mm.

Op heel veel plaatsen kwam het op 20 juni tot pittig onweer met verspreid over het land neerslag van 20 tot 40 millimeter, soms zelfs binnen vijftien minuten zoals in het Zeeuwse Sluis. Wateroverlast was dan ook daar het gevolg. Je kunt gerust spreken van een wolkbreuk die daarna het zuiden van Rotterdam teisterde. In Gilze-Rijen viel er zoveel neerslag (21 mm in korte tijd) dat de temperatuur in een half uur tijd naar beneden denderde van 30,0°C naar 18,2°C. Wat een afkoeling. In Barendrecht viel 49 mm en in Cadzand 56 mm met wateroverlast tot gevolg. Hier en daar werden ook hagel en flinke windvlagen gemeld. Op 22 juni kwam de regen met bakken naar beneden. Daarbij werd in Berkel-Enschot overdag 21 mm afgetapt. Maar in het oosten gingen de hemelsluizen in de avond open wat vooral in Limburg en andere plaatsen leidden tot wateroverlast. De meeste neerslag viel in Hengelo met 64 mm, gevolgd door Doetichem en in De Lutte (Overijssel) met ieder 62, Ruurlo 58, Zelhem 53, Twenthe en Hengelo 52 en Hulsberg waar 51 mm werd afgetapt. In Brabant was de natste plaats Budel met 38 mm. In de middag van 29 juni passeerde er een bui in Tilburg en leverde één millimeter aan neerslag op. Op Terschelling viel met 8 mm de meeste neerslag en dat was ’s ochtends. 

Met gemiddeld 110 mm tegen normaal 78 mm regen was juli nat. Er waren maar weinig droge dagen: op slechts drie dagen werd nergens in Nederland neerslag gemeten. Op 4 en 5 juli leverde storm Poly in de noordwestelijke helft zo’n 15 tot 25 mm neerslag op en in het gebied tussen Amsterdam, Den Haag en Utrecht zelfs 25 tot 50 mm. Op nadering van het koufront werd hete lucht op 9 juli verdreven door stevige onweersbuien met hagel en (zware) windstoten, waarvoor in het oosten van het land code oranje werd uitgegeven. Daarbij vielen er in het oosten lokaal 20 tot 40 mm. Vooral de laatste tien dagen van de maand waren erg nat. Op 22 en 23 juli viel er zo’n 25 mm in het Waddengebied en op 23 en 24 juli viel er 40 mm in Oost-Brabant en Noord-Limburg. Bladel kwam tot 44 mm op de 24e. De restanten van ex-tropische orkaan Don zorgden op de 27e voor 10 á 20 mm en ook de laatste twee dagen van de maand waren nat met plaatselijk 40 mm in het westen. 

Augustus was met gemiddeld 108 (normaal 83 mm) kletsnat. Op 1 augustus zat in het noorden van Overijssel hier en daar al 70 millimeter in de regenmeter. Enschede kreeg op de 2e 36 mm in de regenmeter en op 3 augustus waren er vooral in het oosten zware buien, waarbij in de Achterhoek en Twente 40 tot 70 mm viel. Op de kille 6 augustus viel plaatselijk zeer veel regen. De regen kletterde naar beneden en leken wel stortbuien, waarbij de regenmeters zelfs overliepen. Tot 10:00 uur werd rond Amsterdam al 70 mm opgevangen, Zoetermeer 50, Bergen op Zoom 48, Den Haag 44, Woensdrecht 43 en Haarlem 41 mm. In Berkel-Enschot viel 40 mm en in het Noord-Hollandse Purmerend viel ruim 70 mm, hetgeen daar tot wateroverlast leidde. Overdag viel in vooral Gelderland en de directe omgeving veel regen tot wel 50 mm. Het KNMI had voor deze stortbuien tot in de middag code geel afgekondigd omdat dit tot wateroverlast kan leiden doordat in 24 uur tijd meer dan 50 mm kan vallen. In Volendam was daar sprake van. De natte maandstart werd op 9 augustus afgesloten met over een brede strook in Zuid-Nederland regenhoeveelheden tussen 10 en 30 mm. Op dat moment had een groot deel van het land, met uitzondering van het noorden, zijn maandhoeveelheid voor de augustusmaand al binnen. In de eerste tien dagen werd in Berkel-Enschot al meer dan 100 mm opgevangen. In de nacht naar 12 augustus en in de ochtend ervan trok een regenzone over. In Berkel-Enschot werd 15 mm afgetapt, maar op de grens met Brabant-Limburg viel de meeste regen. Zo registreerde IJsselstein 36 mm, Deurne 30, Leende 25 en Maarheeze 24 mm. Elders in het land was het vooral plaatselijk, zoals in Hoogeveen (Drenthe) en Woold (Gelderland) die ieder nog 27 mm in de regenmeter kregen. Maar wat dacht je van Emmen en Emmer-Compascuum waar zelfs 48 mm naar beneden kwam. Daarna werd het eindelijk, op enkele plaatselijke onweersbuien na, een kleine twee weken nagenoeg droog. Maar vanaf de 24e keerde het wisselvallige helemaal terug en dat ging gepaard  met plaatselijk zware buien. Op 25 augustus was er in het zuiden van Limburg wateroverlast omdat daar 30 tot 50 mm naar beneden kwam in korte tijd. 

Op de KNMI-neerslagstations viel deze zomer op 5 dagen ergens in Nederland minimaal 50 mm regen. 

ONWEER

Op heel veel plaatsen kwam het op 20 juni tot pittig onweer. Nadat op 9 juli al flinke onweersbuien vielen, onweerde het ook stevig op 11 en 24 juli in de zuidoostelijke helft en regionaal op 13, 15, 17, 26 en 29 juli, veelal in het noordoosten en zuidoosten. Met name die van 9 juli zal in Berkel-Enschot nog lang herinnerd worden omdat een paar straten verder van mijn weerstation rond 16:00 uur de bliksem in een huis sloeg. De aardlekschakelaar in vrijwel de gehele wijk viel uit. Twee huizen werden door de bliksem getroffen waarbij schoorsteen en zonnepanelen sneuvelden. Voor de oostelijke helft van het land werd code oranje afgekondigd. Felle onweersbuien trokken daar ook over. Vooral in de omgeving van Hattem en Zwolle kwam het tot hagel en viel plaatselijk 70 tot 80 mm aan neerslag. Op 26 juli trokken forse onweersbuien over die op het spoor tot flinke overlast leidden. Na twee weken zomerweer werd rond 24 augustus de atmosfeer onstabiel wat leidde tot een reeks van vier onweersdagen achtereen in het midden van Brabant. Daarbij was die van 25 augustus bijzonder omdat er boven Tilburg een Egyptische duisternis ontstond. Een gebied met stevige onweersbuien trok over, waarbij deze gepaard gingen met zware windstoten. Vooral in de regio Den Bosch en Vught ging het flink te keer. Waarnemers spraken van een slachtveld van omgewaaide bomen en afgerukte takken. Enkele bomen werden getroffen door de bliksem en spleten helemaal uit elkaar. Ook waaide bomen om en kwamen op het spoor terecht. Daarnaast was er sprake van stortregens, waarbij de regen in een rechte lijn naar beneden viel. In de hoofdstad van Brabant liepen kelders onder water en in Oisterwijk stonden straten blank. Volgens weerstation Den Bosch kwam in 24 uur tijd 80 mm naar beneden. 

STORM

Storm Poly kwam in de ochtend van 5 juli aan land bij de Noord-Hollandse kust, waar in IJmuiden een uurgemiddelde wind van windkracht 11 (zeer zware storm) en zeer zware windstoten tot 146 km/uur zijn gemeten. Daarmee was deze storm de zwaarste zomerstorm die ons land sinds het begin van de metingen ooit trof. Ook op andere plaatsen kwam de windvlagen ver boven 100 kilometer per uur. De storm trok vervolgens noordoostwaarts over het land. Vooral in Noord-Holland, het IJsselmeergebied en delen van Friesland, Drenthe en Groningen ging het flink tekeer en ontstond regionaal grote schade. Er werd zelfs voor die gebieden een Weeralarm afgegeven en dat is code rood. In Zuid-Holland, Groningen, Drenthe en Overijssel gold code oranje en in de rest van het land code geel. 

TORNADO

Op 4 juli ontwikkelde zich een kleine tornado die op de lijn Beekbergen-Klarenbeek behoorlijke schade aanrichtte. Bomen waaiden om, huizen raakten beschadigd en op de A50 kwam een caravan op zijn kop terecht. Mensen in het spoor van de tornado maakten angstige momenten mee. 

ZONNESCHIJN
Met landelijk gemiddeld 752 uren zon tegen een langjarig gemiddelde van 641 uur was de zomer zeer zonnig. Het overschot aan zonuren is ook grotendeels te danken aan de maand juni. Met 328 zonuren was die maand de zonnigste junimaand ooit gemeten. Het was ook de eerste junimaand ooit waarin de zon gemiddeld over het land meer dan 300 uur scheen. De periode van 19 mei t/m 17 juni was zelfs de zonnigste ooit gemeten in ons land met meer zonuren dan normaal voor bijvoorbeeld Griekse Eilanden als Rhodos en Samos. Juli was iets aan de sombere kant en in augustus kwam het aantal zonuren rond normaal uit. De zomer was sinds het begin van de metingen maar 7 keer zonniger. Het minst zonnig was het in Deelen met 695 uur zon, het zonnigst in Vlissingen met 791 uur. In Berkel-Enschot zag men de zon 731 uur schijnen tegen normaal 643. Daarbij werden twee zonloze dagen geteld (27 en 31 juli) en op 26 dagen was het zeer zonnig ofwel de zon scheen minstens 80% van de beschikbare hoeveelheid van die dag.

Weersverwachting deze week: 25-29 september

 Sint Michielszomertje 

Gisteren om 8:50 uur was de start van de astronomische herfst en dat betekent dat de zon dan precies boven de evenaar staat. Sindsdien kwam er een einde aan een onstuimige en vooral natte week. Op de laatste dag van de astronomische zomer, afgelopen vrijdag, gingen de hemelsluizen in de avond nog flink open en aan de kust was er zelfs sprake van een complete onweershow. In Berkel-Enschot werd maar liefst 22 mm opgevangen en daarmee is het meteen de natste dag van deze maand geworden. Esbeek was de natste Brabantse plaats met 23 mm. Ander plaatsen waren Boxtel 20, Oirschot en Helmond met ieder 19 en Tilburg tapte 15 mm af. Langs de kust was het vanaf Rotterdam tot aan Den Helder helemaal kletsnat wat gepaard ging met veel onweer. Zandvoort en Wijk aan Zee registreerden beide 36 mm en op Texel en in Honselersdijk kwam 27 mm in de regenmeter. Hierdoor is er deze maand in onze regio al 68 mm opgevangen en dat betekent dat we een natte september beleven, want 66 mm is namelijk normaal. Ook wordt het één van de warmste septembermaanden ooit en dat hebben we natuurlijk te danken aan de allereerste hittegolf ooit in een herfstmaand met maar liefst 10 zomerse dagen van 25 graden, waarvan er zeven (!) achtereen tropisch waren. Heel bizar. Voor wat betreft zonneschijn zal deze maand als zonnig de boeken ingaan. 

Terug naar dit weekeinde. Gisteren was een overgangsdag, want vanaf deze zondag gaan we over op een nazomertje voor de komende week. De zaterdag ging dat ook gepaard met veel bewolking waar soms wat nattigheid uitviel. Met nog geen 18 graden was het ook een frisse dag en zelfs de koudste van deze maand. De laatste keer was op 6 augustus (maximaal 17,2°C), maar toen viel er ook een bak regen van wel 40 mm. In de loop van de zaterdag zagen we barometer flink stijgen en dat betekent dat het weer gaat opknappen en dat hebben we gemerkt. In de avond maakte de bewolking plaats voor flinke opklaringen en werd het helder, waarbij het flink ging afkoelen. We beleefden hierdoor de koudste nacht van deze herfstmaand, waarbij het kwik bleef steken op 7 tot 8 graden. De koudste plaats van ons land was in Woensdrecht: 5,8°C. Aan de grond was het nog kouder, waarbij het Limburgse Ell een grondtemperatuur noteerde van 2,4°C. Brrrr. Deze zondag is schitterend begonnen met heel veel zonneschijn afgewisseld met sluierwolken. En dat weerbeeld houden we voor de rest van de dag bij een temperatuur die naar de 19 tot 20 graden zal gaan. 

Het prachtige weer wordt veroorzaakt door een hogedrukgebied dat vanaf de Alpen via Duitsland naar Polen trekt. Hierdoor komen we vanaf maandag in een zuidelijke stroming terecht met aanvoer van droge en warme lucht. Dat houdt in dat de zon uitbundig zal gaan schijnen met soms wat sluierwolken en het blijft droog. Temperatuur stijgt daarbij dagelijks tot boven de 20 graden en dat houdt tot in het volgende weekeinde aan. We noemen dat in deze tijd van het jaar het Sint Michielszomertje. Maandag tot en met woensdag zijn de mooiste dagen van de week. Er is een mix van zon en sluierwolken bij temperaturen die oplopen van 22 op maandag tot 24 graden op de woensdag. Daarbij neemt elke dag de wind toe tot zelfs matig op woensdag. En dat heeft te maken met het naderen van een neerslaggebied dat in de nacht van woensdag op donderdag over onze regio schuift. De donderdag is dan een meest bewolkte dag waar enkele buien uit gaan vallen. Maar met 22 graden is het nog prima uit te houden. Ook op vrijdag kan er in de ochtend een bui vallen, maar daarna herstelt het weer zich. De zon laat zich tussen de wolken weer zien en het blijft droog tot in het weekeinde. Pas in de loop van zondag krijgen we weer te maken met buien. 

Prettige week!

Het Weernieuws

HERFST BEGINT

Vanochtend om 08:50 uur stond de zon precies boven de evenaar, waardoor dag en nacht overal op aarde even lang duurden. Dat betekent dat op het noordelijk halfrond, dus bij ons, de astronomische herfst is begonnen. Net als in 2014, 2015, 2018, 2019 en 2022 gebeurde dat ook op de 23e. Maar op andere jaren vond dat een dag eerder plaats: op 22 september zoals in 2020. Heel opvallend is dat voor de andere seizoenen (winter, lente en zomer) het begin vrijwel altijd op de 21e plaatsvindt. Maar dus vrijwel nooit voor de herfst. Dat heeft onder andere te maken met het feit dat de baan van de aarde geen cirkel is. De verschillende data zijn het gevolg van het feit dat we eens in de vier jaar een schrikkeljaar hebben dat één dag meer telt dan de andere jaren. In het begin van de vorige eeuw viel de eerste herfstdag enkele keren zelfs op 24 september, het laatst in 1931. 

Dit jaar gaat de herfst van start met buien. Vanmorgen was het nog droog en zagen we de zon geruime tijd. Maar in de loop van de ochtend nam de bewolking toe en daar vielen al enkele buitjes uit en dat houden we de hele dag. Met 17 tot 18 worden het de laagste temperaturen van deze maand. Vorig jaar was het een somber begin van het herfstseizoen. De bewolking overheerste en in de avond begon het te regenen. Daarbij werd het net geen 19 graden. Twee jaar geleden was het op 22 september schitterend. De zon scheen er flink op los afgewisseld met wat sluierwolken en met 21 graden was het genieten geblazen. In 2020 was het wel anders, want de weergoden hielden zich helemaal aan de herfstkalender. Na een prachtige nazomer van drie weken werden de bakens verzet en gingen we na de warme 22 september 2020 met 26,5°C over op een herfstachtig scenario met regen en wind. Vervolgens duikelen de temperaturen met zo’n tien graden naar beneden en werd het drie dagen later slechts 14 graden. In 2019 gingen we na het nazomerse weekeinde met 25 tot 27 graden ook over op onstuimig en nat herfstweer. De dag van 23 september zelf was een overgangsdag en was het nog rustig met een enkele bui in de middag. In 2018 hadden we op de 23e een spectaculaire start van het herfstseizoen. We kregen namelijk te maken met ex-hurricane Florence. In de ochtend was er nog niets aan de hand en was het letterlijk stilte voor wat er komen ging. Na het middaguur gingen alle remmen los. De wind nam flink toe en het ging langdurig regenen, waarbij rondom Tilburg 14 mm werd opgevangen. Het werd ook koud, waarbij in De Bilt zelfs de koudste 23e september ooit werd geregistreerd. Het werd daar namelijk niet warmer dan 10,9°C en in Berkel-Enschot bleef het kwik steken op 11,6°C. In 2017 zagen we bij de start van de herfst tussen alle bewolking maar drie uurtjes de zon. Het bleef overwegend droog, waarbij het kwik net onder de 20 graden bleef. In 2016 kregen we een prachtig begin van het herfstseizoen, maar we starten toen wel koud met kwikstanden van onder de 9 graden. Met een maximum van een graad of 22 werd het in de middag heerlijk warm en dat hadden we vooral te danken aan de zon die alle ruimte kreeg. In 2015 hadden we op 23 september letterlijk een herfstachtige start met een komen en gaan van buien. De zon liet zich pas op het einde van de middag zien. Daardoor kon het kwik niet verder oplopen dan een graad of 15 in Berkel-Enschot. In Maastricht werd het maximaal 13,2°C en dat is gewoon koud.

In 2014 begon de astronomische herfst ook koud, maar dan alleen in de vroege ochtend. Twenthe meldde aan de grond (op 10 cm hoogte) een temperatuur van 0,0°C. Op de normale waarnemingshoogte van anderhalve meter zakte het kwik in Twenthe tot 3,8°C en in De Bilt tot 4,4°C. Na de heldere ochtend volgde er steeds meer bewolking. De temperatuur steeg aan het begin van de middag naar ruim 18 graden. In 2013 hadden we een bewolkte start en kwam in de middag de zon erbij. Hierdoor liep de temperatuur op naar ruim 20 graden. In 2012 begon de herfst ook grijs en viel er wat regen uit, maar de zon kwam er snel door en liet deze nog negen uur schijnen en het kwik stijgen naar 17 graden. Twaalf jaar geleden startte de astronomische herfst met bewolkt weer. In de loop van de middag werd al het grijs weggebrand door de zon en werd het nog ruim een graad of 19. In 2010 was de start van herfst veel mooier die met zonneschijn begon en de temperatuur deed oplopen naar bijna 24 graden. Later op de dag nam de bewolking toe en vielen er buien. In 2009 was het alleen maar zon wat de klok sloeg. Er was geen wolkje aan de lucht en het kwik liep naar ruim 23 graden.

De astronomische seizoensindeling rond 21 september is gebaseerd op de positie van de aarde ten opzichte van de zon. De seizoensverschillen vinden hun oorzaak in de schuine stand van de as waar de aarde om draait. Hierdoor komt de zon op het noordelijk halfrond in de zomer hoger boven de horizon dan in de winter en schijnt daardoor in de zomer langer dan in andere jaargetijden. Om praktische redenen en volgens een internationale afspraak gebruiken alle weerkundigen voor het berekenen van klimatologische gemiddelden een andere seizoensindeling en worden steeds drie opeenvolgende kalendermaanden als één seizoen beschouwt. Volgens de klimatologische seizoensindeling is de herfst dus al begonnen op 1 september en duurt dit seizoen tot en met 30 november. De astronomische herfst zal overigens eindigen op 22 december 2023 om 04:28 uur als de zon boven de Steenbokskeerkring staat en de winter begint.

Weerspreuk van de week: 22-28 september

 

Is het mooi op St. Cleopatras (25 september),

dan valt de winter niet in een waterplas

 

Dagelijks wat zon en koelte in de nacht,

bereiden een herfst vol kleurenpracht.

Weekendweersverwachting: 23-24 september

 Overgang naar een nazomertje 

De afgelopen dagen hebben we de andere kant van de herfst gezien. En dat was wel even wennen na de zeer warme nazomer van 3 tot en met 12 september die in Berkel-Enschot zeven tropische dagen van minstens 30 graden voortbracht. Deze week moesten we het doen met veel wind en soms ook veel regen. Vooral op dinsdag begon het stevig te waaien, waarbij aan de kust de eerste herfststorm van 2023 werd geregistreerd. In zowel IJmuiden als op Vlieland werd namelijk minstens een uur lang windkracht 9 gemeten. Uiteraard ging dit gepaard met zware windstoten tot wel 96 km/uur in IJmuiden. Zowel vorig jaar als in 2021 kwam het helemaal niet tot een storm in het herfstseizoen. De laatste keer was namelijk op 25 september 2020 en kreeg de naam Odette mee. En dan natuurlijk de hoeveel neerslag. Sinds afgelopen zaterdag viel er in onze regio zo’n 30 mm, waardoor het totaal voor deze maand op 45 mm is gekomen. Op maandag trok een felle buienlijn met windstoten en onweer over Tilburg en omstreken, waarbij in korte tijd 9 mm viel. In het Noord-Holland viel ruimdrie keer zoveel: Tuitjenhorn 33 en Alkmaar 34 mm. 

Vandaag werden de regenmeters ook goed gevuld. In de vroege uurtjes zagen we nog even de zon en opvallend daarbij was dat we een regenboog zagen. En dat is meestal geen goed teken. Een weerspreuk geeft daarbij aan: ‘een regenboog in de morgen, baart de boer veel zorgen’. En dat hebben we geweten, want de hele dag heeft het geregend. Om 19:00 uur stond de teller in Berkel-Enschot op 10 mm, Fijnaart 20, Rotterdam 21 en Leidschendam en Goes waar tot nu toe 23 mm is afgetapt. Voordat de regen arriveerde werd het in het oosten nog aardig warm met ruim 21 graden. Door alle nattigheid bij ons werd voor het eerst deze maand de 20 graden niet gehaald en bleef in Berkel-Enschot op 19,6°C steken. Het koudste was het in Leeuwarden met 18,1°C. Al die regen werd veroorzaakt door ex-hurricane Lee die zich boven Schotland bevindt en waarvan de neerslaggebieden over ons land trokken. 

Inmiddels is het droog geworden en in de nacht verschijnen er zelfs opklaringen die de temperatuur laat dalen tot een graad of 12. De vrijdag begint dan ook met een afwisseling van zon en wolken en is het nog droog. In de loop van de middag echter ontstaan er stevige buien die met onweer, hagel, windstoten en veel regen in korte tijd, gepaard kunnen gaan. Bij dit alles staat er een matige zuidwestenwind en blijft het kwik op 18 graden steken. In het weekeinde zien we op de weerkaarten opnieuw een ex-hurricane verschijnen met de naam Nigel. Deze ligt op zaterdag op de Atlantische Oceaan ter hoogte van IJsland en Schotland en heeft nog geen invloed op ons. Hierdoor moeten we op zaterdag nog steeds met buien rekening houden en een frisse temperatuur van zo’n 17 graden. Op zondag wordt ex-hurricane Nigel steeds krachtiger en begint zich uit te breiden tot over de Britse Eilanden. Langzaam komt dan bij ons de aanvoer van warme lucht op gang vanaf Spanje en wordt het met 19 graden al iets warmer. Het blijft de hele dag droog, waarbij we steeds meer de zon te zien krijgen. 

Na het weekeinde blijft de depressie tussen IJsland en Schotland liggen en dat betekent een aanhoudende stroom van warme lucht en is een nazomertje geboren. Vanaf maandag gaan we al over de 20 graden heen en dat houden we de hele week. Dinsdag lijkt met 24 graden de warmste dag te worden. Het weerbeeld zal hoofdzakelijk bestaan uit een mix van zonneschijn en sluierwolken. Op woensdag worden de sluierwolken wat dikker en kan er een bui vallen. Op dit moment ziet het ernaar uit dat op donderdag het mooie weer terugkeert, maar dan wel met lagere kwikstanden tot een graad of 20. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 18-22 september

 Onstuimig herfstweer 

Dit weekeinde zou prachtig nazomerweer opleveren, maar dat viel behoorlijk tegen. De zaterdag zou alleen wat sluierwolken geven en droog weer. Op het einde van de middag werd de sluierbewolking echter zo dik dat de zon er niet meer doorheen kon schijnen. Hierdoor werd de 27 graden ook niet meer gehaald en bleef nog wel op de zomerse waarde van 26,4°C in Berkel-Enschot steken. Vervolgens viel er aan het begin van de avond ook nog eens een stevige bui wat 5 mm opleverde. Dat is nog niet alles want rond middernacht trok onverwachts een neerslaggebied Brabant binnen dat pas in loop van deze zondagochtend wegtrok. Dit leverde rondom Tilburg wederom 5 mm op. Andere plaatsen tapten veel meer regen: Deelen 17, Volkel 18, De Bilt en Eindhoven hadden ieder 19, Molenhoek 26 en Kesteren kreeg 30 mm in de regenmeter. Oorzaak dat dit alles kon gebeuren moeten we zoeken in het noordoosten van Frankrijk waar gisteren een buiengebied aanwezig was. Door de komst van een lagedrukgebied nam de activiteit sterk toe en trok snel richting ons land. Inmiddels is het droog geworden, maar nog wel bewolkt. In de middag breekt de bewolking en verschijnen er opklaringen die de temperatuur nog laat stijgen naar de 24 graden. Maar door alle neerslag die is gevallen is de luchtvochtigheid vrij hoog en zal het drukkend warm en onaangenaam aanvoelen. In de avond neemt de bewolking alweer toe door de komst van een gebied met soms stevige buien. Deze trekken in de nacht over onze regio waar onweer en hagel bij kan zitten. Met 18 graden wordt het een klamme warme nacht. 

Het hogedrukgebied, waar we tot en met afgelopen vrijdag nog van geprofiteerd hebben, ligt op deze zondag boven Moskou. Tegelijkertijd ligt er een depressie bij zowel IJsland (ex-orkaan Lee) als voor de kust van Frankrijk. Deze smelten in de loop van vandaag samen tot één grote depressie en daar zullen we de hele week last van hebben. Daardoor komen we in een west tot zuidwestelijke stroming terecht met een komen en gaan van regen en buien. Daarbij gaat het ook nog eens hard waaien. Kortom, na een prachtige nazomer krijgen we de komende dagen de andere kant van de herfst te zien. Op maandag zitten we nog in de warme lucht en kan het nog zo’n 25 graden worden. Maar de invloed van de depressie, met daarin koude lucht, begint zich op te dringen en dat betekent dat de atmosfeer onstabiel wordt en dat de wind flink gaat toenemen. In de middag verschijnen er stapelwolken die uit kunnen gaan groeien tot buien die met een klap onweer gepaard kunnen gaan. En als die buien voorbij zijn hebben depressies definitief het weertoneel overgenomen. Op Prinsjesdag vallen er enkele buien en is het onstuimig en dat geldt ook voor de woensdag. Dan is er nog kans op wat zon en kan het zelfs nog 24 graden worden. Op donderdag komt de depressie boven de Britse Eilanden te liggen en op vrijdag boven de Noordzee. Hierdoor neemt de intensiteit van de neerslag toe en zullen de regenmeters goed gevuld worden. Tevens zijn we dan in de koele lucht beland en halen we de 20 graden niet meer. In het weekeinde begint een hogedrukgebied bij Spanje en Portugal zich uit te breiden tot over onze regio, waardoor we meer de zon te zien zullen krijgen. Op zaterdag vallen dan de laatste buien en vanaf zondag is het droog. Het ziet er naar uit dat de laatste dagen van september eveneens droog en met steeds meer zonneschijn zullen verlopen. Ondanks de zon komen de temperaturen op een graad of 18 uit. 

Prettige week!

Weerspreuk van de week: 15-21 september

 

St. Lambaard (17 september),

brengt het spinnewiel bij de haard.

 

Op een warme september,

verwacht men een droge oktober.

Weekendweersverwachting: 16-17 september

 Prachtig nazomerweer 

Einde septemberzomer. Zo werd het deze week ingeluid en dat kwam ook uit. Terwijl afgelopen zondag en maandag nog tropische temperaturen werden gehaald van respectievelijk 33 en 30 graden werd het steeds minder warm tot 21 graden op woensdag. Die tropische temperaturen zorgden wel voor een nieuw record. Nog nooit hebben we in onze regio zeven dagen achtereen tropische dagen gehad in september. Het is daarnaast een regionaal hitterecord geworden van maar liefst 10 dagen en ook dat is een record. Op maar liefst 12 KNMI-stations was sprake van een regionale hittegolf en die duurde op enkele stations negen dagen. In De Bilt werd in de afgelopen dagen daar niet aan voldaan en dus is er officieel geen sprake van een hittegolf geweest. Maar De Bilt telde wel vijf datumrecords op rij en op acht dagen werd het zomers warm van minstens 25 graden. Sinds het begin van de metingen in 1901 is zo’n lange reeks van zomerse dagen in de eerste herfstmaand nog nooit voorgekomen. De heetste dag was afgelopen zondag 10 september toen het kwik in Eindhoven en Ell steeg naar 32,2°C. In grote steden werd het stukken warmer, zoals in Tilburg: 33,7°C. 

De weersomslag naar koeler weer ging niet zonder slag of stoot. Regen- en onweersbuien zorgden daarvoor en dat begon op maandagavond met een blikseminslag in een woning in Reusel gevolgd door brand in de meterkast . Vervolgens trok deze onweerszone verder het zuidoosten van Brabant binnen en Limburg waar in Arcen 28 mm en in Kerkrade 16 mm werd afgetapt. Maar de zwaarste plensbuien vielen afgelopen dinsdag. In Boskoop viel in de middag 60 mm in korte tijd en in Rotterdam was sprake van wateroverlast. In de avond werd het zuiden van Limburg zwaar getroffen, waarbij in Maastricht 70 tot 85 mm naar beneden kwam en dat is een complete maandhoeveelheid. Ondergelopen straten en kelders waren het gevolg. En dan gebeurde er op woensdagochtend iets bijzonders. In Noord-Holland was namelijk sprake van schade en overlast door zware windstoten tot wel 93 km/uur in Medemblik. In Averhorn en Westerland viel een boom om. En zo kwam er een einde aan deze unieke zomerse periode in september. 

De temperaturen daalden ook in de nachten en dat merkten we met name vanochtend. Rondom Tilburg zakte het kwik tot 9,5°C. Drenthe was het koudst met in zowel Hoogeveen als Eelde een temperatuur van 5,9°C. Aan de grond op tien centimeter hoogte was het nog kouder: 2,4°C in Twenthe en 2,2°C in Eelde. Dat is pas echt koud! Deze donderdag begon dus behoorlijk fris en met zonneschijn. In de ochtend wisselden zon en wolken elkaar af en werd het een graad of 23. De komende uren lossen de wolken op en krijgen we opnieuw te maken met een heldere nacht. Temperatuur zakt naar 9 graden en er ontstaan overal mistbanken. Na het optrekken van alle neveligheid schijnt de zon uitbundig. Vervolgens zien we sluierwolken en wat stapelwolken voorbij komen, maar het blijft droog. Met een zuidoostenwind wordt warme lucht aangevoerd en kan het zo’n 24 graden worden. Oorzaak is een hogedrukgebied dat via Duitsland naar de Baltische Staten opschuift. 

Dat is de opmaat voor een prachtig zomers weekeinde van gemiddeld 27 graden. En ga er maar goed van genieten, want volgende week gaan we de herfst in met buien en veel wind. Op zaterdag lig het hogedrukgebied bij Moskou en ligt er voor de kust van Portugal een depressie. Hierdoor zien we sluierwolken verschijnen waar de zon geen last van heeft. Op zondag breidt de depressie zich uit tot aan Ierland en voor ons betekent dat de bewolking in de middag begint toe te nemen. De randen van het lagedrukgebied komen namelijk steeds dichterbij met daaraan gekoppeld een neerslaggebied. Deze trekt in de avond en nacht over onze regio en vallen er buien. Op maandag is het in eerste instantie nog droog, maar de atmosfeer wordt onstabiel door de aanvoer van koude lucht hoog in de atmosfeer. In de middag ontstaan er buien die met onweer gepaard kunnen gaan. Inmiddels is de wind dan naar het zuidwesten gedraaid en komen we in een stroming terecht met een komen en gaan van depressies. Dat betekent van tijd tot tijd regen en buien met af en toe een knipoog van de zon. Bij dit alles neemt de wind ook nog eens toe en zijn we in onstuimig herfstweer beland. Temperaturen liggen op zo’n 21 graden. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 11-15 september

 Einde recordwarme septemberzomer 

Het is zeer uitzonderlijk wat we de afgelopen week hebben meegemaakt en waar we nog tot en met maandag in zullen zitten. Voor het eerst in meer dan 300 jaar (het begin van de metingen) hebben we een Brabantse hittegolf in september en dus ook in het herfstseizoen. In onze regio werd afgelopen donderdag van de vijf zomerse dagen de derde tropische dag geregistreerd en dan kunnen we daar over spreken. Een dag later volgde de KNMI-stations en dat zijn er dit weekeinde veel meer geworden. Hittegolven in september zijn in Nederland wel eerder voorgekomen, maar dat was alleen in het oosten. In 1919 in Sittard, Winterswijk en Warnsveld, in 1947 in Maastricht en tenslotte in 1999 en 2016 in het Limburgse Arcen. Daarnaast werden ook een reeks warmte-dagrecords gebroken, zowel landelijk als officieel. Bij dat laatste kijken we alleen naar het KNMI-hoofdstation in De Bilt. Daar hebben ze nu vier records achtereen geregen, namelijk die van 6 tot en met 9 september. Afgelopen vrijdag noteerde De Bilt 30,0°C, waardoor het record uit 1911 met 29,5°C eraan ging. Overigens komt een tropische dag in september daar maar weinig voor. Alleen in 1949, 1951, 1991, 2013, 2016 en 2020 konden we een officiële tropische dag noteren. 

Dan krijgen we gisteren, de zaterdag. Deze begon met dichte mist met zicht tot zo’n 70 meter in het midden van Brabant. Terschelling, Rotterdam en Berkhout registreerden zelfs een zicht van respectievelijk 30, 24 en 23 meter. In de loop van de ochtend brandde de zon alles weg en steeg de temperatuur naar bijna 31 graden in Berkel-Enschot. De Bilt had een kwikstand van 29,5°C en dat betekende de warmste 9e september ooit waargenomen. Vorige record stond op 28,1°C uit 2012. En dan zijn er nog meer records. Zowel Tilburg, Berkel-Enschot en Eindhoven hebben nu vijf dagen van minstens 30 graden achtereen. En zo’n lange serie van tropische dagen in september heeft nog nooit plaatsgevonden. Het record stond namelijk op vier van zulke dagen en dat vond in ons land plaats in 1906, 1919 en 2016. Gezien de verwachtingen komt vandaag en morgen nog twee van zulke dagen erbij en komt het record op zeven dagen uit. Niet normaal wat hier gebeurt. Afgelopen nacht vond ook iets bijzonders plaats. In Vlissingen daalde de temperatuur niet verder dan 21,1°C, ofwel een heuse tropennacht. En dat is pas de vijfde keer sinds 1901. In 1949 gebeurde dat één keer en in 2016 twee keer en afgelopen 6 september was dat al het geval. Je merkt dat het zeewater aan de kust op dit moment behoorlijk warm is. Want kijken we naar het Groningse Nieuw Beerta, daar zakte het kwik afgelopen nacht naar 12,0°C. Het verschil van bijna tien graden. 

Deze zondag zal het hoogtepunt van deze septemberzomer worden als de temperatuur vanmiddag naar de 32 tot 33 graden zal gaan. Het landelijke dagrecord van 10 september staat op 30,3°C uit 1919 in Maastricht en zal vandaag worden verpulverd. Ook De Bilt zal haar record uit 1959 met 28,4°C breken, want het kwik bereikte op 11:00 uur al de zomerse grens van 25 graden. Deze week komt er een einde aan deze hitte. Dat zien we meteen al op de maandag. De dag begint met sluierwolken gevolgd door stapelwolken in de loop van de middag. De luchtvochtigheid begint ook toe te nemen, waardoor het drukkend aan zal voelen. Met 31 graden wordt het nog zeer warm. In de avond kunnen uit die stapelwolken al buien vallen, maar dat zullen er op dinsdag veel meer zijn. Er wordt dan een optocht van onweersbuien verwacht, waarbij de temperatuur met 26 graden al iets achteruit gaat. Op woensdag kan er nog een bui vallen en dan stroomt pas echt koele lucht onze regio binnen. En dat zullen we merken, want warmer dan een graad of 20 zal het niet worden. Voor de rest van de week ziet het er best aardig uit. Het blijft droog, waarbij zon en wolken elkaar afwisselen. Op vrijdag wordt het warmer, maar in het weekeinde zakt het kwik terug naar de normale waarde voor half september en dat is 20 graden. Dit gaat wel gepaard met wat regen op de zaterdag. 

Prettige week!

Het Weernieuws: Augustus 2023

 KOUD EN KLETSNAT

Net als de vorige maand juli gaat ook deze maand als koud en kletsnat de weerboeken in. Maar echt slecht was het niet, want we hebben nog twee weken achtereen zomerweer gehad. Het aantal zonuren bleef over de hele maand ongeveer gelijk. Vooral de neerslag was het hoogtepunt van deze maand, waarbij Tilburg en Berkel-Enschot met zo’n 170 mm de natste plaatsen waren van Brabant. 

TEMPERATUUR

Augustus was met in De Bilt een gemiddelde etmaaltemperatuur van 17,6°C tegen normaal 17,9°C iets minder warm dan normaal. Opvallend daarbij waren de warme nachten. Met een gemiddelde van 12,9°C lag de minimumtemperatuur in augustus een halve graad hoger dan normaal. De gemiddelde maximumtemperatuur was met 22,3°C juist ruim een halve graad lager dan gebruikelijk. Het warmste station moeten we zoeken aan de kust waar Hoek van Holland een gemiddelde had van 18,3°C en Vlissingen 18,2°C. Fris was het in het noordoosten van het land met in Eelde een gemiddelde van 16,7°C gevolgd door Leeuwarden en Hoogeveen met ieder 16,9°C. In Berkel-Enschot kwam het gemiddelde uit op 18,8°C tegen normaal 19,0°C en ook hier was het dus een koude maand. Overdag werd het gemiddeld 23,5°C en in de nachten was het 14,0°C gemiddeld. 

De maand begon meteen vrij koel met in de eerste negen dagen ergens wel temperaturen onder de 20 graden. Het dieptepunt was de periode 5 t/m 7 augustus toen het kwik op de 5e in Wilhelminadorp niet hoger uitkwam dan 16,9°C. Op 6 augustus werd het helemaal koud, waarbij in Beek bij Maastricht de temperatuur bleef steken op 14,4°C. In De Bilt werd het niet warmer dan 15,8°C en zo koud is het op deze dag nog nooit geweest. Een officieel kouderecord dus in normaal gesproken de warmste periode van het jaar zijnde de Hondsdagen (20 juli-20 augustus). Het oude record stond op 15,9°C waargenomen in 1941. Een dag later had het noorden de laagste temperatuur: 17,7°C op Vlieland en in Lauwersoog. Ook konden we in deze negen dagen de laagste minimumtemperatuur noteren. In de vroege ochtend van 9 augustus dook het kwik namelijk naar 6,4°C in Eelde. Vanaf 10 augustus was het genieten geblazen en kregen we twee weken lang zomerweer. De hoogste temperatuur van de maand werd al op de 11e genoteerd met 29,4°C in zowel Nieuw Beerta als Ell. Eindhoven had nog 29,0°C en Berkel-Enschot had zelfs 29,8°C maar dat is geen KNMI-station. De temperaturen lagen tot en met 24 augustus vrijwel iedere dag boven de zomerse grens van 25 graden, maar tropische dagen van minstens 30 graden werden niet gehaald. Alleen op 16 en 17 augustus kwam het kwik niet boven de 25 graden uit, waarbij op de 17e in een lijn van Tilburg naar Leeuwarden de temperatuur zelfs onder de 20 graden bleef steken. De koudste plek op die dag was Lauwersoog met 19,0°C. Op 19 augustus werd het in Nieuw Beerta zomaar 29,2°C. Dat gebeurde overigens na een nacht waarin de temperaturen op de meeste plaatsen boven 20 graden bleven. Een tropennacht dus. Op 25 augustus kwam er een einde aan het zomerweer en werd het geleidelijk koeler en werd het zo’n 20 tot 21 graden tot het einde van de maand. Ook de nachten werden kouder en zakte in de nacht naar 30 augustus tot 8,1°C in Woensdrecht en 8,4°C in Eelde. In Berkel-Enschot werd het 9,5°C en dat was daar de laagste minimumtemperatuur van de maand. 

In totaal werden er bij het KNMI in De Bilt 23 warme dagen van minstens 20 graden geteld en normaal zijn dat er 24. Daarvan waren er acht zomers van minstens 25 graden en dat is precies normaal. Tropische dagen werden niet geregistreerd, terwijl we toch op twee van zulke dagen mogen rekenen. Berkel-Enschot had 27 warme dagen, waarvan er 13 zomers waren tegen normaal respectievelijk 27 en 11 dagen. 

NEERSLAG

Gemiddeld over het land viel er 112 mm neerslag tegen een langjarig gemiddelde van 83 mm en daarmee gaat deze maand als kletsnat de weerboeken in. Vrijwel overal was het veel te nat met uitzondering van het noordoosten die droger was dan normaal en waar 50 tot 80 mm viel. De minste neerslag viel daarbij in de Eemshaven met 55 mm gevolgd door Middelstum met 62 mm, Lauwersoog 63 mm en Delfzijl en Anjum met ieder 66 mm. Het oosten was duidelijk het natst. In de Achterhoek en in Limburg viel plaatselijk 170 tot meer dan 200 mm. Het Limburgse Geijsteren ving met 204 mm de meeste neerslag op, gevolgd door Duiven 192, Wanssum 183, Enschede 182 en Purmerend en Siebengewald met ieder 181 mm. Het natste KNMI-station was Hupsel met 158 mm. In Brabant waren Berkel-Enschot en Tilburg de natste plaatsen met respectievelijk 171 en 169 mm. De laatste keer dat we zo’n enorme maandhoeveelheid hadden was in 2006 toen in augustus 214 mm werd opgevangen en dat is tevens de natste oogstmaand ooit sinds 1878. Augustus 2023 komt daarmee in Tilburg en omgeving op de derde plaats van natste augustusmaanden ooit en op de tweede plaats staat 1969 met 180 mm. De minste Brabantse neerslag dit jaar werd afgetapt in Oosterhout met ‘slechts’ 83 mm.

De maand begon wisselvallig en zeer nat. Op 1 augustus zat in het noorden van Overijssel hier en daar al 70 millimeter in de regenmeter. Enschede kreeg op de 2e 36 mm in de regenmeter en op 3 augustus waren er vooral in het oosten zware buien, waarbij in de Achterhoek en Twente 40 tot 70 mm viel. Op de kille 6 augustus viel plaatselijk zeer veel regen. De regen kletterde naar beneden en leken wel stortbuien, waarbij de regenmeters zelfs overliepen. Tot 10:00 uur werd rond Amsterdam al 70 mm opgevangen, Zoetermeer 50, Bergen op Zoom 48, Den Haag 44, Woensdrecht 43 en Haarlem 41 mm. In Berkel-Enschot viel 40 mm en in het Noord-Hollandse Purmerend viel ruim 70 mm, hetgeen daar tot wateroverlast leidde. Overdag viel in vooral Gelderland en de directe omgeving veel regen tot wel 50 mm. Het KNMI had voor deze stortbuien tot in de middag code geel afgekondigd omdat dit tot wateroverlast kan leiden doordat in 24 uur tijd meer dan 50 mm kan vallen. In Volendam was daar sprake van. De natte maandstart werd op 9 augustus afgesloten met over een brede strook in Zuid-Nederland regenhoeveelheden tussen 10 en 30 mm. Op dat moment had een groot deel van het land, met uitzondering van het noorden, zijn maandhoeveelheid voor de augustusmaand al binnen. In de eerste tien dagen werd in Berkel-Enschot al meer dan 100 mm opgevangen. In de nacht naar 12 augustus en in de ochtend ervan trok een regenzone over. In Berkel-Enschot werd 15 mm afgetapt, maar op de grens met Brabant-Limburg viel de meeste regen. Zo registreerde IJsselstein 36 mm, Deurne 30, Leende 25 en Maarheeze 24 mm. Elders in het land was het vooral plaatselijk, zoals in Hoogeveen (Drenthe) en Woold (Gelderland) die ieder nog 27 mm in de regenmeter kregen. Maar wat dacht je van Emmen en Emmer-Compascuum waar zelfs 48 mm naar beneden kwam. Daarna werd het eindelijk, op enkele plaatselijke onweersbuien na, een kleine twee weken nagenoeg droog. Maar vanaf de 24e keerde het wisselvallige helemaal terug en dat ging gepaard  met plaatselijk zware buien. Op 25 augustus was er in het zuiden van Limburg wateroverlast omdat daar 30 tot 50 mm naar beneden kwam in korte tijd. Rondom Tilburg werd op zeven dagen minsten 10 mm afgetapt en dat is ruim twee keer zoveel als normaal. De natste dagen waren die van 6 augustus met 40 mm, gevolgd door 2 augustus met 20 mm en de 25e met 15 mm. Naast regen werd er tenslotte ook op drie dagen mist waargenomen. 

ONWEER

Na de twee weken zomerweer werd rond 24 augustus de atmosfeer onstabiel wat leidde tot een reeks van vier onweersdagen achtereen in het midden van Brabant. Daarbij was die van 25 augustus bijzonder omdat er boven Tilburg een Egyptische duisternis ontstond. Een teken dat er noodweer op komst is en dat klopte ook. Een gebied met stevige onweersbuien trok over, waarbij deze gepaard gingen met zware windstoten. Vooral in de regio Den Bosch en Vught ging het flink te keer. Waarnemers spraken van een slachtveld van omgewaaide bomen en afgerukte takken. Enkele bomen werden getroffen door de bliksem en spleten helemaal uit elkaar. Ook waaide bomen om en kwamen op het spoor terecht. Daarnaast was er sprake van stortregens, waarbij de regen in een rechte lijn naar beneden viel. In de hoofdstad van Brabant liepen kelders onder water en in Oisterwijk stonden straten blank. Volgens weerstation Den Bosch kwam in 24 uur tijd 80 mm naar beneden. 

ZONNESCHIJN

De zonneschijn was met landelijk gemiddeld 209 uur zon tegen normaal 205 iets zonniger. Het somberst was het in het oosten: in Twenthe scheen de zon 176 uur en in Hupsel 182 uur. Het zonnigst was het langs de kust met in Den Helder (De Kooy) 232 zonuren en Vlissingen had 227 zonuren. De eerste zes dagen van de maand verliepen somber, maar daarna was de zon regelmatig te zien. Vanaf 23 augustus waren er ook enkele sombere dagen. Maar zonloze dagen werden in de hele maand niet waargenomen. Ook niet in Berkel-Enschot waar nog wel zes zeer zonnige dagen van minstens 11 uur werden geregistreerd.

Weerspreuk van de week: 8-14 september

 Schijnt de herfstmaandzon met zomerkracht,

maakt veelal de wintermaand ook zacht.

 

Is het in de morgen drukkend warm weer,

komt er onweer keer op keer.

Weekendweersverwachting: 9-10 september

 Tropisch en recordwarm 

Deze week werden dagrecords aan elkaar geregen en gingen letterlijk als warme broodjes over de toonbank. Deze eerste week van september 2023 zullen we nooit vergeten en gaat als een historische periode de boeken in. Reden daarvoor is dat er morgen in Brabant voor het eerst, sinds het begin van de metingen in meer dan 300 jaar, een hittegolf zal plaatsvinden in september en dus ook in de herfst. Hiermee bedoelen we de KNMI-stations in Brabant. Op amateurstations, zoals in onze regio, kan de vlag al uit. In Berkel-Enschot werd namelijk vandaag de derde tropische dag in vijf zomerse dagen genoteerd en dan spreken we van een hittegolf. Naast juni (6 t/m 21) en juli (7 t/m11) is het derde hittegolf van dit jaar rondom Tilburg. Maar dat is nog niet alles, want er braken ook twee warmterecords. Zo werd het zowel de warmste 6e als 7e september ooit gemeten. Op woensdag steeg het kwik in De Bilt naar 29,6°C waardoor het oude record van 6 september 1958 naar de tweede plaats werd verdreven. Vandaag was het opnieuw zover toen De Bilt 29,3°C aantikte en het record van warmste 7e september sneuvelde toen het in 1911 nog 26,9°C werd. Aan de kust van Hoek van Holland werd het op deze donderdag 30,4°C en dat is landelijk gezien de op één na hoogste temperatuur voor deze dag. Het record staat namelijk op 30,5°C waargenomen in Maastricht uit 1934. Vrijwel alle stations hebben nog nooit zo’n warme 7 september gehad. En wat dacht je van Vlissingen die in de nacht van dinsdag op woensdag een tropennacht beleefde, waarbij de temperatuur niet lager uitkwam dan 20,4°C. September lijkt dan ook op een verlenging te worden van de zomer, want het gaat nog een aantal dagen door. Pas op dinsdag krijgen we een weersomslag met afkoeling voor de dagen erna. 

Tot die tijd is het is nog steeds bijltjesdag en zal het ene na het andere warmtedagrecord gaan sneuvelen. Voor 8 september staat deze in De Bilt op 29,5°C, landelijk op 33,4°C. Een dag later is dat voor De Bilt 28,1°C en landelijk 30,4°C. Op 10 september is het 28,4°C wat in De Bilt gekraakt moet worden en voor het hele land staat deze op 30,3°C. Tenslotte nog de 11e september: De Bilt 29,3°C, landelijk 32,3°C. En de kans dat vele er aan gaan is erg groot. Oorzaak van deze septemberzomer is o.a. een hogedrukgebied boven de Baltische staten die ons droge en vooral warme lucht onze regio inblaast. Met veel zonneschijn en een zwakke wind stijgt de temperatuur naar zo’n 31 graden. Over die zonneschijn gesproken, sinds afgelopen maandag schijnt de zon dagelijks het maximaal aantal uren voor die dag en ook dat is bijzonder. 

In het weekeinde verandert er niets aan de temperatuur. De kwikstanden blijven op beide dagen tropisch met 30 tot 31 graden en de zon blijft maar schijnen. Het enige verschil is dat er op zondag sluierwolken gaan binnenschuiven waar de zon overigens gewoon doorheen zal schijnen. De lucht wordt dan wat melkachtig en op zaterdag is deze nog strakblauw. Het wordt een weekeinde met honderd procent strandweer. Maandag is nog zo’n dag, waarbij de thermometer een graad of 31 zal aanwijzen. Wel zullen we zien dat er ander weer op komst is. De dag begint met sluierwolken gevolgd door stapelwolken tegen de avond. In de nacht naar dinsdag kunnen al de eerste buien vallen als de koele lucht komt binnenstromen. De atmosfeer wordt drukkend en vooral onstabiel en dat betekent onweersbuien en die staan voor dinsdag op het menu. De hele dag hebben we daar last van en met 23 graden is het al een stuk minder warm. De dagen erna zet de afkoeling door tot een graad of 20 op het einde van de week. Zon en wolken wisselen elkaar af en het blijft droog. We zijn dan weer terug bij normaal voor de tijd van het jaar. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 4-8 september

 Super nazomer met mogelijk een regionale hittegolf 

De maand september begon zoals je van een herfstmaand kunt verwachten. In de eerste dagen hebben we buien gehad, gevolgd door mist en temperaturen die boven normaal uitkwamen. Afgelopen vrijdag zou een complete regendag worden, maar dat viel eigenlijk mee. In de loop van de ochtend viel er regen en voor de rest van de dag was het overwegend droog. Pas op het einde van de avond trok een actieve regenzone over die in onze regio nog 15 mm achterliet. In totaal is er dit jaar in Berkel-Enschot al 710 mm opgevangen. Over een heel jaar mogen we op 845 mm rekenen. Vorig jaar rond deze tijd stond de teller pas op 391 mm! Maar toen hadden we ook serieus te maken met droogte en daar is nu natuurlijk geen sprake van. Gisteren begon met mist die overging in laaghangende bewolking. In de loop van de middag wist de zon er toch doorheen te breken en liet de temperatuur meteen stijgen naar een aangename 23 graden, waar 21 graden normaal is voor de tijd van het jaar. Op deze zondag zat de zon er meteen al goed bij, maar een strakblauwe lucht ontbreekt. Sluierbewolking zorgt daar namelijk voor en dat houden we de hele dag. Omdat de zon daar geen last van heeft loopt de temperatuur op naar zo’n 25 graden en daarmee zou het de eerste zomerse dag van deze maand zijn. 

En ga er maar eens goed voor zitten, want we krijgen daarna te maken met een heuse septemberzomer die tot en met volgende week maandag duurt. En dat betekent temperaturen vanaf 25 graden die in de loop van de week zelfs rond de tropische grens van 30 graden komen te liggen. En we hebben dat allemaal te danken aan een hogedrukgebied dat sinds gisteren gestalte heeft gekregen. Kijk maar eens op je barometer die in waarde gestegen is. Deze ligt op deze zondag precies boven ons land. Hierdoor valt de wind weg en kan er in de nacht en ochtend nevel en mist ontstaan. Op maandag ligt het hogedrukgebied boven het midden van Duitsland en Polen, waardoor we in een oostelijke stroming terechtkomen. Droge en vooral warme lucht komen dan onze kant op met als gevolg dat het kwik naar de 26 tot 27 graden zal gaan. Opnieuw zullen we tegen een melkachtige lucht moeten aankijken als gevolg van de sluierwolken die ons zullen passeren. De dinsdag start daar ook nog mee, maar deze verdwijnen snel doordat de wind steeds meer naar het zuidoosten draait. De zon krijgt nu alle ruimte en laat de temperatuur flink stijgen tot een graad of 30. Het hogedrukgebied gaat wel aan de wandel. Op woensdag ligt deze boven Scandinavië en op donderdag en vrijdag boven Wit-Rusland. Op zaterdag komt er een nieuw hogedrukgebied te liggen boven de Noordzee. Hierdoor blijven we de hele week in een overwegend oostelijke stroming zitten en dat betekent aanhoudend zomerweer van rond de 30 graden. Hierdoor bestaat zelfs de kans op een regionale hittegolf in Brabant! En dat heeft in deze provincie nog nooit plaatsgevonden. Wel gebeurde dat in de provincies Drenthe (Eelde, 1906) en Limburg (Arcen, 1991, 1999 en 2016 en in Maastricht, 1906 en 1947). De laatste keer was dus in 2016 in Arcen. In het weekeinde zien we dat depressies op de Atlantische Oceaan zich beginnen te roeren. Hierdoor zullen we wat meer bewolking zien en wordt het minder warm, maar nog wel met temperaturen tot boven de zomerse grens van 25 graden. Pas na het volgende weekeinde zien we dat de warmte verdreven gaat worden met regen- en onweersbuien en daalt het kwik naar 21 tot 22 graden. Maar voor het zover is, is het tijd voor de korte broek, zwembaden en vooral ook strandweer. Geniet er maar van. 

Prettige week!