KOUD, KLETSNAT EN SOMBER
De maand juli had twee gezichten. In de eerste helft kregen we nog warm zomerweer met zelfs nog een regionale hittegolf, maar daarna overheerste het sombere weer, daalde de temperaturen en gingen de hemelsluizen open. Het was zelfs zo bar en boos dat juli 2023 als koud, kletsnat en somber de boeken in is gegaan. Heel bijzonder was de passage van storm Poly op 5 juli, waarbij windkracht 11 werd gemeten. Daarmee was het de zwaarste zomerstorm ooit gemeten.
TEMPERATUUR
De gemiddelde etmaaltemperatuur kwam in De Bilt uit op 18,1°C in en dat is net iets onder het klimatologische gemiddelde van 18,3°C. Het warmst werd het deze maand in Arcen met 18,9°C gemiddeld gevolgd door Eindhoven en Maastricht met 18,7°C. De ‘koudste’ plaats moeten we in het noorden zoeken waar het etmaalgemiddelde in Leeuwarden, Eelde, Nieuw Beerta en op Terschelling op 17,5°C uitkwam. Berkel-Enschot had een gemiddelde van maar liefst 19,3°C (normaal 19,5°C) en ook daar was het dus een frisse maand. Deze was verdeeld met 24,4°C als gemiddelde middagtemperatuur en in de nachten werden het gemiddeld 14,2°C.
Juli kende meteen al een koele start met in de eerste dagen maximumtemperaturen van 20 tot 22 graden bij een zuidwestenwind. Vanaf de 6e kwam er echter een oostelijke stroming op gang met aanvoer van zeer warme lucht. Een dag later werd het overal in het land tot aan de Wadden toe zomers met temperaturen van minstens 25 graden. In steden in Brabant werd het zelfs tropisch, zoals in Tilburg en Eindhoven. Op 8 juli werd vrijwel overal de 30 graden overschreden met uitzondering van de Waddeneilanden. De Bilt noteerde op deze dag de enige tropische dag met 32,2°C graden en daarmee was het wel meteen officieel de warmste 8 juli ooit gemeten. Het vorige record stond op 31,6°C waargenomen op 8 juli 1959. Met 35,8°C werd in Berkel-Enschot de hoogste temperatuur van de maand bereikt. Eindhoven had nog 34,6°C en Volkel, Arcen, Ell en Gilze-Rijen ieder 34,4°C. Ook op de 9e werd het tropisch maar dan alleen in de oostelijke helft van ons land, waarbij Arcen met 34,8°C de hoogste temperatuur op een KNMI-station had. De dagen daarna verbleven we nog enige tijd in warme lucht, met zomerse temperaturen. Op 11 juli werd het plaatselijk opnieuw tropisch warm, waardoor er regionaal een hittegolf tot stand kwam. Dat vond plaats in Volkel, Eindhoven, Arcen, Ell en Maastricht. Maar ook in Berkel-Enschot waar vijf zomerse dagen achtereen werden geregistreerd (7-11 juli), waarvan er maar liefst vier tropisch waren. Bij weinig wind bleven de nachten aanvankelijk nog fris en vooral in de nacht naar 6 op 7 juli, waarbij het kwik in het noordoosten zakte tot een graad of 8, zoals in Eelde; Leeuwarden had nog 8,6°C en Hoogeveen 8,7°C. In de nacht van 10 op 11 juli werd de warmte verdreven en zakte de temperatuur op 12 en 13 juli onder de 25 graden. Daarna wisselde zomerse en niet-zomerse dagen elkaar af. De dag van 18 juli was daarbij de laatste dag dat de 25 graden werd overschreden, want daarna brak een periode met koud weer aan. Rechtstreeks vanaf de poolstreken werd deze in een west- tot noordwestelijke stroming aangevoerd, waardoor de temperaturen vanaf de 19e zakte tot plaatselijk onder de 20 graden. Dit gebeurde vooral in het noorden: Lauwersoog had 19,3°C op 19 juli, 19,4°C op 20 juli, 18,2°C op 21 juli en zelfs 16,7°C op de 22e. Tijdens de week waarin de Nijmeegse 4Daagse werd gehouden daalde de temperatuur in de nachten af en toe tot beneden de 10 graden. Sommige deelnemers aan de 4Daagse hadden er bij de start op de laatste dag, vrijdag 21 juli, zelfs zoveel last van dat ze met onderkoelingsverschijnselen te maken kregen. In Eelde daalde het kwik toen tot 7,0°C (de laagste temperatuur van deze maand) en in de omgeving van Nijmegen was het op dat moment een graad of 9. Vanaf 23 juli werd het wat zachter en gingen we weer over de 20 graden heen tot 23 graden op 26, 28 en 29 juli. De dagen van 27 en 31 juli waren juist weer fris met 18 tot 19 graden als maxima.
De Bilt telde in deze maand 24 warme dagen van minstens 20 graden tegen normaal 23. Daarvan waren er zes zomers en één tropisch. Normaal mogen we op negen en twee van zulke dagen rekenen. In het zuidoosten werd het op negen dagen zomers warm en op drie dagen tropisch. In Berkel-Enschot werden acht dagen met minstens 25 graden geregistreerd (normaal 13) en vier met minstens 30 graden en dat is normaal.
NEERSLAG
Juli 2023 was kletsnat. Gemiddeld over het land werd 110 mm opgevangen tegen normaal 78 mm. Het regende ook beduidend vaker dan normaal, met 61 neerslaguren tegen een klimatologisch gemiddelde van 40 uur. Het natst was het in het noorden en noordoosten van het land, met op uitgebreide schaal 100 tot 130 mm. Daarbij hadden Hoogeveen met 189 mm en Holsloot 184 mm de meeste neerslag. Maar ook in Brabant en Limburg was het plaatselijk erg nat. Zo noteerde Sint Anthonis 188 mm en het natste station in ons land was in het Limburgse Geijsteren waar 207 mm werd afgetapt. In het zuidwesten en in Noord-Holland viel de minste neerslag: Cocksdorp kreeg maar 50 mm in de regenmeter, Nuland 59, Philippine (Zeeland) en De Koog (Texel) ieder 63 en tenslotte Terneuzen en Schoondijke met ieder 68 mm. Deze grote verschillen waren vooral het gevolg van het vaak buiige karakter van de neerslag, waarbij de buien vaak het zwaarst waren in het noordoosten en oosten.
Op 4 en 5 juli leverde storm Poly in de noordwestelijke helft zo’n 15 tot 25 mm neerslag op en in het gebied tussen Amsterdam, Den Haag en Utrecht zelfs 25 tot 50 mm. Op nadering van het koufront behorende bij de Atlantische depressie, werd de heetste lucht op 9 juli verdreven door stevige onweersbuien met hagel en (zware) windstoten, waarvoor in het oosten van het land code oranje werd uitgegeven. Daarbij vielen er in het oosten lokaal 20 tot 40 mm. Vooral de laatste tien dagen van de maand waren erg nat. Op 22 en 23 juli viel er zo’n 25 mm in het Waddengebied en op 23 en 24 juli viel er 40 mm in Oost-Brabant en Noord-Limburg. Bladel kwam tot 44 mm op de 24e. De restanten van ex-tropische orkaan Don zorgden op de 27e voor 10 á 20 mm en ook de laatste twee dagen van de maand waren nat met plaatselijk 40 mm in het westen.
ONWEER
Naast
de 9e, onweerde het ook stevig op 11 en 24 juli in de zuidoostelijke helft en
regionaal op 13, 15, 17, 26 en 29 juli, veelal in het noordoosten en
zuidoosten. In Berkel-Enschot werd in deze maand op zes dagen onweer
waargenomen en dat was op 9, 11, 21, 24, 26 en 29 juli. Met name die van 9 juli
zal nog lang herinnerd worden omdat een paar straten verder van mijn
weerstation rond 16:00 uur de bliksem in een huis sloeg. De aardlekschakelaar
in vrijwel de gehele wijk viel uit. Twee huizen werden door de bliksem
getroffen waarbij schoorsteen en zonnepanelen sneuvelden.
Voor de oostelijke helft van het land werd code oranje afgekondigd. Felle onweersbuien trokken daar ook over. Vooral in de omgeving van Hattem en Zwolle kwam het tot hagel en viel plaatselijk 70 tot 80 mm aan neerslag. Op 26 juli trokken forse onweersbuien over die op het spoor tot flinke overlast leidden.
STORM
Op 5 juli groeide een depressie uit tot de zeer zware storm die de Duitsers de naam Poly hebben meegegeven. Storm Poly kwam in de ochtend van 5 juli aan land bij de Noord-Hollandse kust, waar in IJmuiden een uurgemiddelde wind van windkracht 11 (zeer zware storm) en zeer zware windstoten tot 146 km/uur zijn gemeten. Daarmee was deze storm de zwaarste zomerstorm die ons land sinds het begin van de metingen ooit trof. Ook op andere plaatsen kwam de windvlagen ver boven 100 kilometer per uur. De storm trok vervolgens noordoostwaarts over het land. Vooral in Noord-Holland, het IJsselmeergebied en delen van Friesland, Drenthe en Groningen ging het flink tekeer en ontstond regionaal grote schade. Er werd zelfs voor die gebieden een Weeralarm afgegeven en dat is code rood. In Zuid-Holland, Groningen, Drenthe en Overijssel gold code oranje en in de rest van het land code geel.
TORNADO
Op 4 juli ontwikkelde zich een kleine tornado die op de lijn Beekbergen-Klarenbeek behoorlijke schade aanrichtte. Bomen waaiden om, huizen raakten beschadigd en op de A50 kwam een caravan op zijn kop terecht. Mensen in het spoor van de tornado maakten angstige momenten mee.
ZONNESCHIJN
Geen opmerkingen:
Een reactie posten