Weerspreuk van de week: 30 september-6 oktober

 

Als het regent op St. Bavis (1 oktober),

komt er een natte Kerstmis.

 

De herfst met nevel doortrokken,

toont een winter met sneeuwvlokken.

Weekendweersverwachting: 1-2 oktober

 Onstuimig en nat,

maar na het weekeinde een nazomertje

 Deze donderdag was eindelijk droog nadat we voor de rest van de week te maken hebben gehad met regen en buien. Inmiddels staat de regenmeter in Berkel-Enschot in deze maand op 146 mm en daar komt waarschijnlijk niets meer bij. Daarmee komt het op de 3^e plaats van natste septembermaanden in onze regio ooit sinds het begin van de metingen in 1878. Aan kop gaat 2001 met 190 mm gevolgd door 1957 toen er 171 mm werd afgetapt. Op andere plaatsen is in deze maand veel meer neerslag gevallen. Zo ving Dirksland tot nu tot 279 mm op, ’s Heerenhoek 255 mm, Kapellebrug 245 mm en Brouwershaven 241 mm. De natste Brabantse plaats is Steenbergen met 228 mm. Afgelopen dinsdag was de natste dag van de week toen Wilhelminadorp 37 mm aftapte en Woensdrecht 28 mm. Gilze-Rijen had 26 mm en Berkel-Enschot 23 mm. Genoeg nu over al die nattigheid, want gisteravond begon op te klaren waarbij op enkele plaatsen mist ontstond. Dat laatste zette zich vanochtend door, waardoor het op veel plaatsen een kleine wereld werd. Behalve in de grote steden van Brabant, aan de kustgebieden en in Zuid-Limburg. Maar wat was het koud. De temperatuur zakte tot 1,2°C in Eelde en Twenthe en 1,4°C in Woensdrecht. Aan de grond was het helemaal bibberen geblazen en heeft het zelfs gevroren zoals in Twenthe, Eindhoven Eelde en in Gilze-Rijen. Dat kan de komende nacht opnieuw gebeuren als het gaat opklaren en er wederom op veel plaatsen mist gaat ontstaan. 

Op vrijdag krijgen we, nadat de zon al het grijs heeft gebrand, flinke opklaringen. Ondertussen zien we hoge sluierwolken binnenschuiven vanuit het westen die in de loop van de dag steeds dikker wordt. Het blijft nog wel droog en met 17 graden is het een prima temperatuur. Daarbij staat er een matige zuidwestenwind, kracht 3 tot 4. In de avond is het helemaal bewolkt geworden en in de nacht naar zaterdag gaat het regenen. Deze neerslag hoort bij een depressie tussen Schotland en IJsland dat zich heeft uitgestrekt tot over de Noordzee en breidt zich op zondag helemaal uit tot over Zwitserland en Frankrijk. Het wordt dan ook een compleet onstuimig herfstweekeinde met regen en wind. Op zaterdagochtend zijn er perioden met regen die in de middag overgaat in pittige buien die met een klap onweer vergezeld kunnen gaan. Op zondag is het een komen en gaan buien en krijgen we zon niet te zien. Wel neemt de wind dan wat af. Met op beide dagen 16 graden is het iets te fris voor de tijd van het jaar. 

Na het weekeinde krijgen we totaal ander weer en zullen we de mooiste kant van de herfst gaan zien. Dat betekent veel zonneschijn afgewisseld door wolkenvelden. Daarbij blijft het droog en de temperaturen gaan omhoog tot wel 22 graden op de woensdag. Vanaf maandag komen we namelijk onder invloed van een hogedrukgebied waar we de hele week van zullen profiteren. Kortom, een klein nazomertje in de eerste week van oktober en dat noemen we dan een Kranenzomer. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 26-30 september 2022

 Herfstachtig met een optocht van buien 

De afgelopen week hadden we op woensdag en donderdag nog een aantal warme dagen met veel zonneschijn en droog weer. Maar toen op vrijdag de zon om precies 03:04 uur boven de evenaar stond werden de bordjes verhangen. De astronomische herfst ging namelijk van start en daar hebben we meteen al iets van gemerkt. De wisselvalligheid keerde terug, de temperatuur daalde en de zon kreeg het steeds moeilijker. De zaterdag was daar een mooi voorbeeld van: geen zon, van tijd tot tijd wat lichte regen en warmer dan 14 graden werd het niet. Daarmee is het niet alleen de koudste dag van deze maand tot nu toe, maar ook de eerste zonloze dag. De laatste keer dat we geen straaltje zonneschijn konden waarnemen was ruim een maand geleden op 17 augustus. Afgelopen nacht werd het droog en klaarde het flink op, waardoor het kon afkoelen. In Tilburg en Berkel-Enschot zakte het kwik tot 6,8°C en in Gilze-Rijen tot 4,5°C. In Eelde, Deelen en Twenthe dook de temperatuur onder de 4 graden met 3,2°C in Twenthe als laagste temperatuur. Aan de grond is het net niet tot vorst gekomen; in Eelde bleef het kwik steken op 0,2°C. Op veel plaatsen ontstond ook mist, zoals in onze regio, maar de zon brandde al het grijs weg. We zien dan ook vandaag veel zonneschijn die in de loop van de dag zullen worden afgewisseld met stapelwolken. Daaruit zou nog een bui kunnen vallen. Vanochtend lag al een aantal buien voor de kust en deze trekken verder het land in, maar of ze ook Tilburg en omstreken kunnen bereiken is maar de vraag. De Tilburg Ten Miles, die vandaag gelopen wordt, ziet er in ieder geval prima uit. Het is overwegend droog en de temperatuur schommelt rond de 17 graden. En die eventuele bui zal de pret niet drukken. 

Op deze zondag zitten we in een soort niemandsland, met een hogedrukgebied op de Atlantische Oceaan en een depressie tussen IJsland en Noorwegen. Dat verklaart ook het rustige weer van vandaag. Maar dat gaat vanaf morgen veranderen. De eerder genoemde depressie zakt namelijk naar beneden, waarbij neerslaggebieden ons weten te bereiken en duwt het hogedrukgebied verder de oceaan op. De bewolking neemt de komende nacht toe en het gaat regenen wat de hele dag aanhoudt. Op dinsdag ligt de kern van depressie boven de Noordzee en krijgen we opnieuw een natte dag voor de kiezen. De zon krijgen we op beide dagen niet te zien, waardoor de temperaturen niet verder zullen komen dan een graad of 13. Op woensdag gaat de regen over in buien die afgewisseld worden met opklaringen. Met 15 graden wordt het dan wat zachter. Dat weerbeeld herhaalt zich op de donderdag al zien we wel dat de neerslag in de loop van de dag steeds minder wordt. En dat heeft te maken dat de depressie in kracht afneemt. En dan is het wachten op de volgende depressie waar we op zaterdag last van zullen krijgen. Dat houdt in dat we op vrijdag, net als vandaag, opnieuw in een soort niemandsland gaan bevinden en we bij kunnen komen van al dat kletsnatte herfstweer. Het is op vrijdag namelijk droog, we zien regelmatig de zon en de temperatuur zit in de lift en stijgt naar zo’n 17 graden. Op zaterdag keert het wisselvallige weer nog even terug, maar vanaf zondag is het droog en krijgen we een mix van wolken en zon. We komen dan onder invloed van een hogedrukgebied waar we de hele volgende week van zullen profiteren. Kortom, we sluiten september af met herfstachtig weer, maar de eerste week van oktober start met een nazomertje. 

Prettige week!

Weerspreuk van de week: 23-29 september

 Is het vies op St. Cleopatras (25 september),

dan valt de winter in een plas.

 

Spreiden zich pareltjes over het water,

harde wind volgt later.

Weekendweersverwachting: 24-25 september

 Zaterdag kletsnat, zondag droog 

Na alle regen van de afgelopen week, waarbij in onze regio al meer dan honderd millimeter is gevallen (om precies te zijn 102 mm) werd het vanaf woensdag droog en begon het op te klaren. Maar dat gebeurde ook in de nacht en toen kelderde de temperatuur naar beneden wat leidde tot de eerste vorst aan de grond van na de zomer. In Eelde daalde het kwik namelijk op klomphoogte tot -1,8°C en Twenthe zag men het -1,0°C worden. Vervolgens scheen de zon daarna uitbundig, waardoor het heerlijk warm werd en Berkel-Enschot zelfs de 20 graden aantikte. Ook deze donderdag begon koud en eindigde met een warme dag. Zo vroor het opnieuw op tien centimeter hoogte in Eelde (-1,4°C), Twenthe (-1,1°C) en Heino met -0,2°C. In Brabant heeft het nergens gevroren, maar het scheelde niet veel want in Eindhoven zakte de temperatuur tot 0,2°C. Rondom Tilburg was het met 4,6°C best wel koud te noemen. De laatste keer dat het zo koud werd was in de vroege ochtend van 3 mei met 4,7°C in Berkel-Enschot. En opnieuw deed de zon op deze donderdag goede zaken en liet op de thermometer een waarde zien van 20,7°C. Ook waren er enkele sluierwolken te zien en die zullen de komende uren alleen maar dikker worden waar de vrijdag mee zal starten. Daardoor kan het de komende nacht ook niet meer zo koud worden en blijft het kwik op een graad of 10 steken. 

Op vrijdag gaat de astronomische herfst van start en meteen past het weer er zich aan. De bewolking neemt namelijk overdag steeds verder toe door de nadering van een neerslaggebied dat ons pas in de loop van de nacht naar zaterdag weet te bereiken. Daar vooruit stijgt de temperatuur nog naar een aangename 18 tot 19 graden. In de nacht gaat het dus regenen wat vrijwel de hele zaterdag zal aanhouden. Met 17 graden is het dan ook wat frisser geworden. Zondag ziet er een stuk beter uit. De dag start nog met grijs weer, maar in de middag verschijnen er opklaringen. Wel wordt het met 16 graden nog minder warm en staat er een matige wind. 

Na het weekeinde krijgen we te maken met een depressie bij Noorwegen, waarvan de neerslaggebieden over onze regio zullen trekken en gepaard gaat met veel wind. De maandag kan nog droog beginnen, maar al snel trekken de eerste regenzones over Brabant. De temperatuur gaat steeds verder naar beneden en komt met al die neerslag op zo’n 14 graden uit. Dinsdag is helemaal een dag om te vergeten. Van tijd tot tijd valt er regen, waardoor het niet warmer kan worden dan een graad of 12. En daarbij staat er een matige westenwind, waardoor het nog kouder zal aanvoelen. We hebben dan wel de slechtste dagen gehad, althans daar lijkt het op. Sommige weermodellen laten namelijk het herfstweer doorlopen tot aan het weekeinde en daarna zou het pas opknappen. Ander weermodellen laten het vanaf woensdag al droog worden met opklaringen. Waar ze wel allemaal eensgezind in zijn, is dat vanaf het weekeinde het droog is en de temperaturen in de eerste week van oktober stijgen tot wel 18 graden. 

Prettig weekend!

Herfst begint op 23 september

Morgen, 23 september om 03:04 uur staat de zon precies boven de evenaar, waardoor dag en nacht overal op aarde even lang duren. Dat betekent dat op het noordelijk halfrond, dus bij ons, de astronomische herfst is begonnen. Net als in 2014, 2015, 2018 en 2019 gebeurde dat ook op de 23e. Maar op andere jaren vond dat een dag eerder plaats: op 22 september zoals vorig jaar en in 2020. Heel opvallend is dat voor de andere seizoenen (winter, lente en zomer) het begin vrijwel altijd op de 21e plaatsvindt. Maar dus vrijwel nooit voor de herfst. Dat heeft onder andere te maken met het feit dat de baan van de aarde geen cirkel is. De verschillende data zijn het gevolg van het feit dat we eens in de vier jaar een schrikkeljaar hebben dat één dag meer telt dan de andere jaren. In het begin van de vorige eeuw viel de eerste herfstdag enkele keren zelfs op 24 september, het laatst in 1931. 

Dit jaar begint de herfst aardig. In de ochtend wisselen zon en wolken elkaar af, maar al snel neemt de bewolking toe. Op het einde van de dag kunnen daar al wel druppels uitvallen en met 17 graden en een zwakke wind is het prima vertoeven buiten. Vorig jaar was het op 22 september schitterend. De zon scheen er flink op los afgewisseld met wat sluierwolken en met 21 graden was het genieten geblazen. In 2020 was het wel anders, want de weergoden hielden zich helemaal aan de herfstkalender. Na een prachtige nazomer van drie weken werden de bakens verzet en gingen we na de warme 22 september 2020 met 26,5°C over op een herfstachtig scenario met regen en wind. Vervolgens duikelen de temperaturen met zo’n tien graden naar beneden en werd het drie dagen later slechts 14 graden. In 2019 gingen we na het nazomerse weekeinde met 25 tot 27 graden ook over op onstuimig en nat herfstweer. De dag van 23 september zelf was een overgangsdag en was het nog rustig met een enkele bui in de middag. In 2018 hadden we op de 23e een spectaculaire start van het herfstseizoen. We kregen namelijk te maken met ex-hurricane Florence. In de ochtend was er nog niets aan de hand en was het letterlijk stilte voor wat er komen ging. Na het middaguur gingen alle remmen los. De wind nam flink toe en het ging langdurig regenen, waarbij rondom Tilburg 14 mm werd opgevangen. Het werd ook koud, waarbij in De Bilt zelfs de koudste 23e september ooit werd geregistreerd. Het werd daar namelijk niet warmer dan 10,9°C en in Berkel-Enschot bleef het kwik steken op 11,6°C. In 2017 zagen we bij de start van de herfst tussen alle bewolking maar drie uurtjes de zon. Het bleef overwegend droog, waarbij het kwik net onder de 20 graden bleef. In 2016 kregen we een prachtig begin van het herfstseizoen, maar we starten toen wel koud met kwikstanden van onder de 9 graden. Met een maximum van een graad of 22 werd het in de middag heerlijk warm en dat hadden we vooral te danken aan de zon die alle ruimte kreeg. In 2015 hadden we op 23 september letterlijk een herfstachtige start met een komen en gaan van buien. De zon liet zich pas op het einde van de middag zien. Daardoor kon het kwik niet verder oplopen dan een graad of 15 in Berkel-Enschot. In Maastricht werd het maximaal 13,2°C en dat is gewoon koud. 

In 2014 begon de astronomische herfst ook koud, maar dan alleen in de vroege ochtend. Twenthe meldde aan de grond (op 10 cm hoogte) een temperatuur van 0,0°C. Op de normale waarnemingshoogte van anderhalve meter zakte het kwik in Twenthe tot 3,8°C en in De Bilt tot 4,4°C. Na de heldere ochtend volgde er steeds meer bewolking. De temperatuur steeg aan het begin van de middag naar ruim 18 graden. In 2013 hadden we een bewolkte start en kwam in de middag de zon erbij. Hierdoor liep de temperatuur op naar ruim 20 graden. In 2012 begon de herfst ook grijs en viel er wat regen uit, maar de zon kwam er snel door en liet deze nog negen uur schijnen en het kwik stijgen naar 17 graden. Elf jaar geleden startte de astronomische herfst met bewolkt weer. In de loop van de middag werd al het grijs weggebrand door de zon en werd het nog ruim een graad of 19. In 2010 was de start van herfst veel mooier die met zonneschijn begon en de temperatuur deed oplopen naar bijna 24 graden. Later op de dag nam de bewolking toe en vielen er buien. In 2009 was het alleen maar zon wat de klok sloeg. Er was geen wolkje aan de lucht en het kwik liep naar ruim 23 graden.

De astronomische seizoensindeling rond 21 september is gebaseerd op de positie van de aarde ten opzichte van de zon. De seizoensverschillen vinden hun oorzaak in de schuine stand van de as waar de aarde om draait. Hierdoor komt de zon op het noordelijk halfrond in de zomer hoger boven de horizon dan in de winter en schijnt daardoor in de zomer langer dan in andere jaargetijden. Om praktische redenen en volgens een internationale afspraak gebruiken alle weerkundigen voor het berekenen van klimatologische gemiddelden een andere seizoensindeling en worden steeds drie opeenvolgende kalendermaanden als één seizoen beschouwt. Volgens de klimatologische seizoensindeling is de herfst dus al begonnen op 1 september en duurt dit seizoen tot en met 30 november. De astronomische herfst zal overigens eindigen op 21 december 2022 om 22:48 uur als de zon boven de Steenbokskeerkring staat en de winter begint.

Weersverwachting deze week: 19-23 september

 Vanaf dinsdag droog en oplopende temperaturen 

Afgelopen week vond een complete weersomslag plaats van de zomer naar de herfst. De korte broek en T-shirt konden weer in de kast en daarvoor in de plaats moesten we de jas van de kapstok halen. Die overgang ging gepaard met een komen en gaan van buien, waarvan een enkele gepaard ging met hagel en onweer. Dat laatste vond overigens in Tilburg alleen op vrijdagmiddag plaats. Hierdoor komt er ook langzaam een einde aan de droogte, want de regenmeters zijn inmiddels goed gevuld. In Berkel-Enschot is er deze maand al 85 mm gevallen en daarmee is september nu al een natte maand. Normaal valt er in deze herfstmaand namelijk maar 66 mm. Gilze-Rijen tapte tot nu toe al 98 mm af, Chaam 116, Bergen op Zoom 127 en de natste Brabantse plaats tot nu toe is Steenbergen met 135 mm. In Zeeland is er sprake van een heus waterballet. Zo kreeg Middelburg en ’s Heerenhoek al 173 mm in de regenmeter en Kapellebrug 176 mm. Wat een verschil met Overijssel waar in Vilsteren (bij Zwolle) nog geen 20 mm is gevallen. Maar gelukkig is het einde van deze neerslagperiode in zicht, waarbij we vanaf dinsdag eindelijk van de buien verlost zijn. Maar dat betekent wel dat we zowel op deze zondag als morgen nog steeds de paraplu bij de hand moeten houden. Met al die neerslag is ook de koelte onze regio binnengewandeld en dat was wel even wennen. Deze week hebben we al drie dagen gehad, waarbij we de 20 graden niet gehaald hebben. De laatste keer dat dit gebeurde was eind mei. En tijdens de buien zakte het kwik zelfs terug naar 12 tot 13 graden. Een jas is dan echt noodzakelijk. 

Op dit moment hebben we te maken met een enorme depressie boven Scandinavië die zich helemaal heeft uitgestrekt tot over onze regio en tegelijkertijd zien we een hogedrukgebied liggen boven Groot-Brittannië. Daar tussenin ontstaat een kraamkamer van buien die via de Noordzee de provincie Brabant binnenstromen. Je ziet ook bij de televisiebeelden in Londen, waarbij de mensen in de rij staan om koningin Elizabeth II een laatste groet te brengen, dat het daar droog en zonnig is. Het is alsof de weergoden er rekening mee gehouden hebben. Wij zitten echter in de buien die afgewisseld worden met droge perioden en warmer dan 14 tot 15 graden zal het vandaag niet worden. 

Op maandag wordt het hogedrukgebied sterker en duwt de depressie naar Rusland. Deze overgang gaat gepaard met enkele buien, maar het zullen er niet steeds minder worden. In de middag verschijnen er ook opklaringen en langzaam wordt het met 17 graden minder koud. Vanaf dinsdag zijn we helemaal in de ban gekomen van het Britse hogedrukgebied en blijft het de hele week droog. De dinsdag begint nog wel met veel bewolking waar de zon langzaam doorheen weet te branden. Vervolgens breidt het hogedrukgebied zich verder over Europa uit, waarvan het centrum ervan boven ons land komt te liggen. Dat betekent dat de wind wegvalt en er op woensdag meteen nevel en mist gaat ontstaan die wel eens lang blijven hangen en overgaat in laaghangende bewolking. Ondanks al het grijs blijven de temperaturen op een graad of 17 steken. Als vanaf donderdag de zon erbij komt zien we dat de temperaturen gaan stijgen van 18 tot wel 20 graden op de vrijdag. In het weekeinde komt er een aanval van een depressie afkomstig van de poolstreken. Hiervan weten de neerslaggebieden ons te bereiken. De buien keren dan terug en de temperaturen gaan naar beneden. Op vrijdag 23 september start de astronomische herfst en meteen daarna draait het weer dus om. 

Prettige week!

Het Weernieuws: Zomer 2022 Bijna recordwarm, droog en bijna recordzonnig

De zomer van 2022 verraste iedereen met hitte, droogte en volop zonneschijn. Dat heeft vooral te maken met de lente die warm, vrij droog en zeer zonnig verliep. Normaal gesproken krijg je dan de afrekening in het daarop volgende seizoen, zijnde de zomer. Maar ja, wat is normaal tegenwoordig. Deze zomer komt in De Bilt zelfs op de 2^e plaats van warmste én zonnigste zomers ooit sinds 1901. Neerslag zagen we eigenlijk alleen in juni, want daarna trad de droogte in. Bijzonder deze zomer was de tornado van Zierikzee op 27 juni. 

TEMPERATUUR

Met een gemiddelde etmaaltemperatuur in De Bilt van 18,6°C tegen 17,5°C normaal was het de op één na warmste zomer ooit sinds 1901 samen met 2003. Alleen 2018 was met een gemiddelde van 18,9°C nog warmer. De hele top-5 van warmste zomers zijn in deze eeuw gerealiseerd. Zo komt 2006 op de 4^e plaats met 18,5°C en 2019 (samen met 1976) op plaats 5 met gemiddeld 18,4°C. 

Juni was met 17,1°C tegen normaal 16,2 °C warm. Zowel de maand als de astronomische zomer begon koel, waarbij zowel op 2 áls op 21 juni de laagste minimumtemperatuur van de zomer werd gemeten. Dat gebeurde eerst in Eelde en een paar weken later in Twenthe met beide een kwikstand van 2,9°C. Op 10 cm hoogte vroor het op de 2e in Eelde tot -1,0°C. Het kenmerk van deze eerste zomermaand was de afwisseling van zomerse en tropische dagen tot dagen onder de 20 graden. Op 17 en 18 juni werd het tropisch, waarbij het op die laatste dag meer dan 33 graden werd in Limburg. Het gevolg was o.a. een tropennacht in Maastricht met 20,0°C. Daarmee was het de vierde junimaand op rij die een tropennacht bracht. 

Juli was met 18,6°C net iets warmer dan normaal zijnde 18,3°C. En ook deze maand had een afwisseling van warme en koele periodes. Een goed voorbeeld is wel wat rond 17 juli plaatsvond. Doordat alle bewolking verdween kon het in de nacht van 16 op 17 juli flink afkoelen. In Deelen, Hupsel en Twenthe zakte de temperatuur tot 5,7°C. Aan de grond werd het allemaal nog kouder tot 0,5°C in Twenthe. Daarmee werd het zelfs de op één na koudste start van 17 juli ooit waargenomen sinds 1901. De daarop volgende nacht noteerde Hupsel nog 8,9°C en Hoogeveen 9,8°C. Maar op deze 18e juli steeg het kwik in De Bilt tot boven de 30 graden en daarmee was de eerste officiële tropische dag van dit jaar een feit. Op andere plaatsen werd zelfs de 35 graden bereikt. Dat gebeurde in Westdorpe, Tilburg en Berkel-Enschot. Arcen had nog 34,8°C, Ell 34,7°C en Maastricht 34,3°C. Een dag later werd het allemaal nog heter met bijna overal temperaturen boven de 35 graden en in de zuidelijke helft was het puffen geblazen waar de 40 graden net niet werd bereikt. Deze bleef steken op 39,5°C in Maastricht en 39,4°C in Berkel-Enschot waarmee het de hoogste temperaturen van deze zomer werden. Het was voor de vierde keer dat het kwik het oude hitterecord van Warnsveld uit 1944 (38,6°C), dat tot de zomer van 2019 bijna 75 jaar standhield, oversteeg. Op maar liefst 9 stations steeg het kwik op de 19e tot boven 38 graden. Den Helder en Wijk aan Zee boekten een lokaal hitterecord en in Leeuwarden kwam het tot een evenaring van het lokale hitterecord. Twaalf stations registreerden de op één na hoogste temperatuur ooit. Bovendien kwam het in Vlissingen tot 2 tropennachten op rij. Op 18 en 19 juli werd het niet kouder dan respectievelijk 20,1 en 22,2°C. Ook Hoek van Holland noteerde op 19 juli een tropennacht en de 22,2°C. In Vlissingen leverde dat uiteindelijk een nieuw landelijk dagrecord op. Nooit eerder was de minimumtemperatuur ergens in ons land zo hoog op 19 juli. Twee dagen later werden deze temperaturen overdag gemeten en daalde zelfs op veel plaatsen tot onder de 20 graden. Daarna werd het weer tropisch en vervolgens weer minder warm en zo ging dat maar door tot het einde van de maand. Dat geldt ook voor de nachten. In de nacht van 27 op 28 juli zakte de temperatuur in Eelde en Hoogeveen tot 6,4°C en 6,3°C. Maar wat dacht je van de temperatuur aan de grond op tien centimeter hoogte: 2,2°C in Eelde en 2,8°C in Twenthe. Dat is gewoon koud te noemen. 

Dachten we dat we in juli het hoogtepunt van dit zomerseizoen al hadden gehad met bijna 40 graden, deed augustus daar nog een schepje boven op met twee hittegolven waarvan één landelijk. Het werd zelfs met een etmaalgemiddelde van 20,0°C de op twee na warmste augustusmaand sinds 1901 en in het zuiden was het zelfs de warmste augustus sinds het begin van de waarnemingen. Vanaf de 7e werd een heet luchtkanon op ons afgevuurd die een hittegolf zou produceren. Deze begon in Berkel-Enschot op 7 augustus en duurde tot en met 16 augustus. In De Bilt werd het ook warmer en warmer en kregen we te maken met een landelijke hittegolf van 9 tot en met 16 augustus, waarbij van 10 tot en met 14 augustus alleen maar tropische dagen werden geproduceerd. Sinds 1901 was het daar de 30^e landelijke hittegolf. In een deel van Nederland gaf het KNMI code oranje uit voor langdurige hitte. Voor 14 augustus werd het in De Bilt met 32,2°C de warmste ooit waargenomen. Ook landelijk ging het record eraan en wel door negen weerstations. Gilze-Rijen is nu koploper met een temperatuur van 33,4°C (vorige dagrecord was 32,5°C uit 1975 in Hoek van Holland). In Lauwersoog werd zelfs een tropennacht geregistreerd. Daar daalde het kwik in de nacht van 14 op 15 augustus niet verder dan tot 20,6°C. 

Terwijl op 17 augustus vrijwel overal de hittegolf eindigde bleef deze in Hupsel voortduren en eindigde pas na 18 dagen. Net niet genoeg voor een plek in de top-3 langste regionale hittegolven ooit gemeten. De dagen erna herstelde het weer zich tot 22 augustus, want toen kregen we te maken met een tweede hittegolf. Deze was echter niet landelijk, maar regionaal. Zoals in Tilburg en Berkel-Enschot die maar vijf dagen duurde (21-25 augustus). Dit leverde op 24 augustus zelfs een nieuw dagrecord op. In Arcen zagen ze op de thermometer 33,5°C staan. Maar het was niet de hoogste temperatuur van deze maand. Deze werd een dag later geregistreerd met 34,2°C op de 25e in Gilze-Rijen. Nog nooit is het ergens in ons land op 25 augustus zo warm geweest en dat betekent dus wederom een nieuw dagrecord. In De Bilt steeg het kwik tot 32,6°C en daarmee was het officieel de warmste 25 augustus ooit gemeten. 

De Bilt telde deze zomer 81 warme dagen van minstens 20 graden, tegen 64 normaal. Alleen de zomer van 2003 telde meer warme dagen, namelijk 83. In augustus was het elke dag boven 20 graden, een record. Landelijk komt Arcen deze zomer op 91 warme dagen uit tegen 74 normaal voor Limburg. Ook dit is een record, nooit eerder werden in ons land zoveel warme dagen gemeten. Alleen op 1 juni werd het in Arcen geen 20 graden. De records van 2003 in Arcen en 2018 in Gilze-Rijen (beiden 88 dagen) zijn daarmee overtroffen. Dat het een reeks van 91 warme dagen betreft is extra bijzonder, het oude record was een reeks van 65 warme dagen in de zomer van 1995. Het aantal zomerse dagen van 25 graden of meer kwam in De Bilt uit op 28 tegen 22 normaal. Arcen telde er maar liefst 52 tegen 32 normaal. Alleen in 2018 was dit aantal hoger met 55 zomerse dagen in Noord-Limburg. Het aantal tropische dagen kwam in De Bilt uit op 9 tegen 5 normaal. Op de Wadden kwam het tot 3 tropische dagen tegen 18 in Arcen. Vakantiegangers in eigen land hadden dus niks te klagen. Het aantal mooi-weerdagen is in De Bilt uitgekomen op 38 tegen 33 normaal. Op een mooi-weerdag is het droog, schijnt de zon meer dan de helft van de tijd en is het warmer dan normaal. 

NEERSLAG

De zomer van 2022 was een droog seizoen. Landelijk gemiddeld kwam de neerslag uit op 135 mm tegen normaal 224 mm. Na de kletsnatte juni waren juli en augustus, met beide gemiddeld maar 23 mm neerslag, zeer droge maanden. De meeste neerslag deze zomer viel in het Brabantse Veen met 210 mm, gevolgd door Woudenberg met 203 en Hoogeveen en Hollandschveld met ieder 186 mm. De minste neerslag werd afgetapt in Cocksdorp met 73 mm. Daarna volgen Sluis (85), Winterswijk (93) en Nijverdal met 94 mm. 

De zomer begon dus zeer nat met een kletsnatte Pinksteren op 5 en 6 juni. De Bilt ving op Pinksterzondag 25,9 mm op, waarmee het record uit 1945 met 23,3 mm uit de boeken werd geschreven. Op andere plaatsen was er op die dag sprake van een zondvloed: Geldermalsen 76 mm, Veghel 65, Budel 64, Waalwijk 61, Herwijnen 56, St. Hubert 54, Alterweerderheide 51, Eindhoven 48, Arcen 39 en in mijn eigen Berkel-Enschot werd 38 mm afgetapt. Op amateurstations is in de buurt van hetzelfde Geldermalsen 95 tot meer dan 100 mm gemeten. Op tweede Pinksterdag was het noorden van het land de klos. Zo kreeg Uithuizen 33 mm in de regenmeter, Terschelling 28, Leeuwarden 21, Lauwersoog 20 en Eelde 19 mm. De Bilt registreerde 11,4 mm, waardoor het totaal van Pinksteren op 37,3 mm kwam. En dat was niet genoeg om het record van 42,2 mm uit 1945 te breken. Op andere plekken viel uitzonderlijk veel neerslag. In een strook van Limburg, over het midden van het land naar Noord-Holland en de Wadden regionaal ruim 50 mm. In het rivierengebied was de overlast groot en kwam Herwijnen als natste officiële meting uit de bus met 76 mm. Iets verderop in Geldermalsen en ook in Rosmalen kwamen officieuze metingen zelfs rond 100 millimeter uit. Nooit eerder werd zoveel neerslag gemeten tijdens Pinksteren. Ook de dagen daarna bleef het wisselvallig: op 8 juni viel landelijk gemiddeld zo’n 10 mm, waarbij Marknesse nog 35 mm opving. In de avond van 23 juni en in de nacht naar 24 juni viel tijdens zware onweersbuien in Nijmegen 52 mm. Op 25 juni werd in het Zeeuwse Kapellebrug 56 mm opgevangen en op de 26e viel in Harlingen 34 mm. Op 27 juni trokken stevige onweersbuien over het (zuid)westelijk kustgebied en liet in Lisse 39 mm achter en in Wassenaar was er sprake van wateroverlast. In de middag en avond van 30 juni was het opnieuw raak en trokken opnieuw weer felle regen- en onweersbuien over het land met zware windstoten. In Denekamp viel 38 mm en in Ruurlosebroek werd een zware windstoot gemeten van 86 km/uur. In Drenthe werd stormschade gemeld. Wat een begin van de zomer. 

En toen kwamen de twee droge maanden. Op 7 juli vielen er in het noordoosten buien: Roodeschool had 12 mm, Winsum 9, Veenhuizen 8 en Diever ving nog 7 mm op. Op 21 juli trok een lagedrukgebied over Nederland en toen viel op veel plaatsen 5 tot 15 millimeter, in het noordoosten en zuidwesten meer dan 20 mm. Zeer lokaal viel door stilhangende plensbuien in het noorden nog veel meer en ontstond wateroverlast. Op Ameland en in Nieuwolda viel 64 mm, Akamrijp 50 mm en Lemmer had meer dan 40 mm. Augustus begon met volle regenmeters in het noorden waar in totaal zo’n 25 mm naar beneden kwam. Verder viel er maar op weinig dagen neerslag en meestal ging het om lokale buien. Zo viel op 15 augustus in Delft 47 mm. Een dag later trokken zware buien over de kuststrook in het westen met plaatselijk 30 tot 40 mm. De enige dag met op grote schaal neerslag was op de 17e. Toen trokken in de nacht en ochtend stevige regen- en onweersbuien over het westen en in de middag waren vooral het noorden, midden en oosten aan de beurt. In De Bilt viel op die dag 42,8 mm en daarmee werd het officieel de natste 17 augustus ooit waargenomen sinds 1901. Op andere plaatsen kwam het ook met bakken eruit: Callantsoog had 60 mm, Alkmaar 62, Loenen aan de Vecht 66 en Vinkeveen kreeg 68 mm in de regenmeter. Daarnaast was er ook sprake van wolkbreuken, zoals in Zeeland. Daar viel bij het ochtendgloren in een uur tijd zo’n 50 mm. Ook op 19 augustus viel lokaal meer dan 40 mm, maar dit was weer zeer lokaal. De rest van de maand bleef het zo goed als droog. 

Neerslagtekort

Door het droge, zonnige en warme karakter van de zomer, is het neerslagtekort dit groeiseizoen fors opgelopen. Op de laatste dag van de meteorologische zomer komen we op een landelijk tekort van 297 mm uit. Sinds 1901 was dit tekort aan het eind van augustus alleen groter in 1921 (300 mm) en in 1976 (361 mm). Op dit moment is vooral in de Achterhoek en Twente, Limburg, Zeeland en het westen van Noord- en Zuid-Holland sprake van extreme droogte. Het neerslagtekort bedraagt regionaal meer dan 350 mm.

 

TORNADO

Zeer bijzonder was de tornado die op 27 juni over Zierikzee trok. De tornado, die vanaf de Oosterschelde kwam, richtte grote schade aan. Daken werden van huizen gerukt, schoorstenen waaiden eraf, bomen waaiden om, dakpannen vlogen in het rond en grotere takken braken af. Maar liefst 150 huizen werden beschadigd en sommigen zijn onbewoonbaar geworden. Een vrouw kwam om het leven en negen mensen raakten gewond. 

ZONNESCHIJN

Met landelijk gemiddeld 834 uren zon tegen een langjarig gemiddelde van 641 uur was de zomer extreem zonnig. Het aantal zonuren was een fractie minder dan in 1976. Dat jaar had met landelijk gemiddeld 837 uur de zonnigste zomer sinds het begin van onze metingen. Het aantal uren zomerzon in De Bilt kwam uit op 838 tegen normaal 617 uur. Alleen in de grote zomer van 1947 scheen de zon nog net iets meer namelijk 840 uur. Met 897,1 uren zonneschijn brak Den Helder het landelijk record zomerrecord uit 1976 toen Valkenburg (Zuid-Holland) 896,6 zonuren registreerde. Op de meeste stations werden nieuwe zonnerecords gevestigd. Zo ook in Brabant: Berkel-Enschot noteerde 827 zonuren (vorige record 778 uit 2018), Gilze-Rijen 817 (vorige record 804 uit 1976), Eindhoven 812 (vorige record 774 uit 2018) en Volkel had nog 825 uren zonneschijn waardoor het record uit 2018 met 776 zonuren aldaar naar de tweede plaats werd gedreven. In o.a. Eelde en Leeuwarden werden geen records gebroken en bleef het aantal zonuren beperkt tot respectievelijk 751 en 790 zonuren. Nieuw Beerta had van alle stations het minst aantal zonuren in deze zomer, maar zorgde daar wel voor een nieuw zomerrecord dat voorheen op 738 uren stond uit 1995.

Weerspreuk 16-22 september 2022

 

Ludmilla (16 september), het vrome kind,

blaast vaak een forse wind.

 

Als in september de spinnen vlijtig kruipen,

dan gaan ze aan een strenge winter ruiken.

Weekendweersverwachting: 17-18 september

 De herfst op volle toeren 

Het was toch nog even zomerweer deze week. Op maandag en dinsdag liep de temperatuur namelijk op naar de zomerse waarde van 25 graden. Vanaf woensdag klopte echter de herfst aan de deur en deze ging wagenwijd open. Het regende al in de nacht en pas op het einde van de middag werd het droog. Opvallend is dat het alleen in Zeeland, Brabant en Limburg de neerslag naar beneden kwam. Boven de lijn Amsterdam-Twenthe bleef het droog. De regenmeters werden goed gevuld met 28 mm in het Limburgse Ell, 22 mm in het Zeeuws Westdorpe en 19 mm in het Brabantse Woensdrecht. In onze regio werd 15 mm afgetapt, waardoor er in totaal deze maand al 66 mm is gevallen. En dat is precies wat er normaal gesproken over de hele maand moet vallen, maar we zitten pas halverwege september. Met die regen zakte de temperatuur bijna tien graden met de dag ervoor en kwam in Tilburg en Berkel-Enschot uit op 16 graden. Voor zo’n lage temperatuur moeten we helemaal terug naar het einde van de lente toen 30 mei naar de 16,6°C ging. Deze donderdag viel reuze mee, maar de plaatselijke verschillen waren groot. Zo kreeg Tilburg te maken met een fikse bui rond het middaguur en in de loop van de middag, terwijl het in Berkel-Enschot beperkt bleef tot enkele druppels. De komende uren blijft het droog, maar dat gaat in de nacht veranderen. Vanuit het noordwesten komt een trein met buien op ons af die in de ochtend en middag overtrekken en heftiger worden. Onweer en windstoten zijn dan ook niet uitgesloten. En dat is nog niet alles, want in de loop van vrijdag neemt de wind flink toe. Compleet herfst dus. Oorzaak is een enorme depressie boven de Oostzee en een hogedrukgebied bij Ierland. Daar tussenin wordt vanuit het noorden koude lucht aangevoerd, waardoor de atmosfeer onstabiel wordt. De temperaturen gaan dan ook nog iets verder naar beneden tot een graad of 15 en in combinatie met die wind zal het fris aanvoelen. 

In het weekeinde draait de herfstcarrousel gewoon door. Zaterdag lijkt mee te vallen met enkele buien in de middag. In de ochtend is het nog droog en zijn er wat opklaringen. Bij dit alles blijft het hard waaien en met 15 graden is het koud voor de tijd van het jaar. En dat geldt ook voor de zondag als het een graad of 16 zal worden. Dan is het wel erg nat, waarbij van tijd tot tijd buien ons een bezoek brengen en daarbij neemt de wind zelfs nog iets meer toe. Dat komt omdat er op zondag een nieuwe depressie ontstaat boven het noorden van Duitsland en deze wakkert de noordwestenwind nog meer aan. 

Na het weekeinde schuift de depressie verder op naar het oosten, waardoor een hogedrukgebied boven de Britse Eilanden wat dichterbij kan komen. Maandag is dan een overgangsdag. Buien en opklaringen wisselen elkaar af en de temperatuur begint met 17 graden nu langzaam te stijgen. Vanaf dinsdag is het droog en komen we steeds meer onder invloed van het hogedrukgebied. We krijgen nog eerst te maken met een grijze dinsdag, maar daarna zien we steeds meer de zon. De temperatuur loopt verder op tot zo’n 20 graden op het einde van de week. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 12-16 september

 Koeler en nat, behalve op maandag 

Na een uniek begin van september, met in de eerste zeven dagen alleen maar zomerse temperaturen van minstens 25 graden in onze regio, kwam er eindelijk de afkoeling die deze keer even doorzette. De daling van de temperatuur ging vanaf maandag tot en met gisteren elke dag gepaard met regen- en onweersbuien. En zo’n lange reeks van onweersdagen achtereen hebben we sinds tenminste 1998 nog nooit meegemaakt. Met dat onweer kwam ook de neerslag. Tot en met gisteren is er in zes dagen tijd in Berkel-Enschot al 50 mm gevallen en dat is meer dan juli (16 mm) en augustus (15 mm) bij elkaar! Het zegt wel iets over de droogte die we de afgelopen periode hebben meegemaakt. Nu zijn de bordjes verhangen en hebben depressies de regie overgenomen van hogedrukgebieden. De meeste neerslag rondom Tilburg viel op de 8e toen in totaal 21 mm werd opgevangen, maar op andere plaatsten kwam het bakken naar beneden. Zo viel op 6 september 27 mm in Voorschoten, op de 7e 25 mm in Hoogeveen en op de 8e zelfs 42 mm op Terschelling en 41 mm in Leeuwaren. En toen kwam gisteren, de zaterdag, die de hele dag gepaard ging met een optocht van buien waarvan enkele gepaard gingen met onweer. Vooral in Zeeland gingen de hemelsluizen open. In Middelburg viel 72 mm, Kerkwerve en Stavenisse hadden ieder 58 mm, ’s Heerenhoek 57 en tenslotte kreeg Kapellebrug nog 56 mm in de regenmeter. En dat is bijna de hele maandsom die dus in een dag is gevallen. Met al die regen kon het ook niet meer zo warm worden. Toen afgelopen vrijdag de temperatuur in Berkel-Enschot op 19,8°C bleef steken kwam er een einde aan een reeks van 81 warme dagen achter elkaar van minstens 20 graden. In het Limburgse Arcen werden 99 van zulke dagen geteld omdat daar de 20 graden al op 2 juni begon. Daarmee werd het oude landelijke record vermorzeld, want dat stond op 65 dagen waargenomen in 2003 (23 juni-26 augustus) ook in Arcen. Wauw! 

Na alle neerslag en het geweld in de atmosfeer zijn we op deze zondag tot rust gekomen. De dag begon met dichte mist en dat kwam omdat de wind volledig wegviel en de luchtvochtigheid door alle nattigheid van de afgelopen dagen heel hoog was. In de loop van de ochtend brandde de zon alle nevel en mist weg. Tegelijk zien we stapelwolken ontstaan, maar het blijft droog bij een aangename 22 graden. En omdat er vrijwel geen wind staat zal het warm en ook wat benauwd aanvoelen. We bevinden ons namelijk tussen twee depressies in, waardoor het rustig weer is. Morgen hebben we ook nog zo’n dag en kan het kwik oplopen tot een zomerse 25 graden. Op dinsdag zien we een depressie liggen voor de kust van Portugal en één boven Noorwegen. Deze smelten zich in de loop van de dag samen tot één grote depressie. Dinsdag is dan ook een grijze dag, waaruit al wat druppels kunnen vallen, maar veel stelt het niet voor. Met 23 graden wordt het wel wat minder warm. Vanaf woensdag zijn we helemaal in de ban van de depressie waar allemaal neerslaggebieden omheen draaien. Het wordt dan ook een komen en gaan van buien. De temperatuur gaat nog verder achteruit van 22 op de woensdag tot 16 graden op de vrijdag. Pas in het weekeinde zien we dat een hogedrukgebied boven Ierland de aanval inzet op de depressie. Het wordt dat steeds minder wisselvallig, vooral op zondag. Maar met een noordwestelijke stroming houden we wel de frisse temperatuur van een graad of 16. 

Prettige week!

Weerspreuk van de week: 9-15 september

 

Regen en buien op Gormoon (9 september),

oktober wordt een demoon.

 

Als het in september nog dondert,

ligt de sneeuw met Kerstmis hoog.

Weekendweersverwachting: 10-11 september

 Twee totaal verschillende dagen 

Met een temperatuur van vandaag van 22,7°C in Berkel-Enschot kwam er een einde aan een unieke reeks van de eerste week van september met alleen maar zomerse dagen van minstens 25 graden. En dat is nog nooit eerder gebeurd. De hoogste temperatuur werd afgelopen maandag gemeten toen het 33,2°C werd en dat zal ook de hoogste kwikstand van deze maand worden, want de tropische waarden van 30 graden zien we niet meer terug in de vooruitzichten. Alhoewel je het natuurlijk nooit moet uitsluiten bij het tegenwoordige weer. De afkoeling van deze week werd vanaf dinsdag ingezet en dat ging niet allemaal zonder slag of stoot. Regen- en onweersbuien kwamen het land binnen en deze liet soms veel neerslag achter. Op maandagavond arriveerde al twee onweerscomplexen onze regio. Daarbij werden in totaal 62 donderslagen geregistreerd en volop bliksem. De neerslag viel met 4 mm rondom Tilburg wat tegen, maar in Gilze-Rijen viel 20 mm en in Westdorpe en Rotterdam ieder 24 mm. De dinsdag was een prima dag en overdag bleef het droog. Pas tegen middernacht kregen we te maken met een nieuwe onweerszone, maar deze ging vrijwel geheel langs ons heen. Met vier donderslagen was het wel bekeken, maar langs het Haringvliet was sprake van zwaar onweer met 100 ontladingen per minuut. Niet normaal! En toen kwam de neerslag in die nacht en deze was opnieuw plaatselijk. Tilburg kreeg 6 mm in de regenmeter, Berkel-Enschot 10, Chaam 35 en Sprang-Capelle ving 37 mm op. Vervolgens kwam er op deze donderdag nog meer neerslag naar beneden. In de afgelopen nacht en vroege ochtend regende het lange tijd en deze trok naar het noorden weg waar het verder intensiveerde. Rondom Tilburg viel 8 mm, maar Leeuwarden tapte 41 mm af, Terschelling 42, Noordbergum 49 en in Grou kwam zelfs 66 mm in de regenmeter terecht. En we zijn er nog niet. Want aan het begin van deze avond kwamen opnieuw buien Brabant binnen. Deze gingen gepaard met onweer en in Breda zat daar ook hagel bij. Rond 20:00 uur was het rustig, maar in de komende uren komen opnieuw buien vanuit België onze regio binnen die in de nacht aanhouden. Oorzaak zijn storingen die deel uitmaken van een depressie bij Ierland dat opschuift naar de Britse Eilanden en vervolgens naar de Noordzee. 

Op vrijdagochtend is het nog even droog, maar in de loop van de dag leven de buien weer op die vergezeld kunnen gaan van een klap onweer. Warmer dan een graad of 19 zal het niet worden. En dat zou voor het eerst zijn sinds 19 juni. Omdat er ook nog eens een stevige wind staat, kracht 4 tot 5, zal het behoorlijk fris aanvoelen en is een jas geen overbodige luxe. Op zaterdag komt de depressie boven Friesland te liggen en daar omheen draaien allemaal neerslaggebieden. Het is dan een komen en gaan van buien waar ook onweer bij kan zitten en daarbij wordt het zo’n 20 graden. Op zondag lost de depressie op en valt de wind vrijwel weg. Door al die buien is de luchtvochtigheid erg hoog en kan er nevel en mist ontstaan waar de zondag mee van start gaat. In de middag lost deze op en wisselen zon en wolken elkaar af. Het blijft droog en dat bij een aangename 22 graden. 

Na het weekeinde zien we een nieuwe depressie liggen voor de kust van Frankrijk. De wind draait hierdoor naar het zuidoosten, waarmee warme en droge lucht onze kant op komt. We krijgen op maandag dan te maken met veel zonneschijn afgewisseld met wat hoge sluierwolken. Temperatuur loopt op naar de zomerse waarde van 26 graden. Die waarde zien we ook nog de op dinsdag en kan het zelfs nog iets warmer worden. Vervolgens gaat de Franse depressie aan de wandel en koerst onze kant op. In de loop van dinsdag neemt de bewolking toe en in de avond gaat het regenen. Op woensdag trekt de depressie van west naar oost over Brabant en dat betekent perioden met regen, waarbij zo’n 20 mm kan vallen. Temperaturen zakken dan terug tot een graad of 21.Op donderdag verdwijnt de depressie en maakt de weg vrij voor een nieuwe die boven de Britse Eilanden komt te liggen. De wind draait naar het noorden, waardoor het wat frisser wordt maar ook wisselvalliger.    

Prettig weekend!

Augustus 2022: zeer warm, zeer droog en extreem zonnig

Augustus was een zomermaand om door een ringetje te halen. Er werden diverse dagrecords gebroken, waarbij we te maken kregen met twee hittegolven. En dat alles bij elkaar leverde een zeer warme maand op. Daarnaast was het zeer droog en het bijzondere hierbij was dat het in De Bilt de natste 17e augustus ooit werd. Tenslotte was het de op één na zonnigste augustus ooit waargenomen. 

TEMPERATUUR

Augustus was met een gemiddelde etmaaltemperatuur van 20,0°C tegen normaal 17,9°C in De Bilt, de op twee na warmste augustusmaand sinds 1901. Alleen in 2020 (20,4°C) en 1997 (20,5°C) verliep augustus nog warmer. De gemiddelde temperatuur kwam overdag uit op 25,9°C en dat is al drie graden hoger dan normaal en in de nacht werd het met 13,1°C gemiddeld maar 0,6 graden hoger dan normaal. We hebben het dus vooral te danken aan de hoge maximumtemperaturen dat de laatste zomermaand zo warm is geworden. Dat zien we ook in het midden van Brabant. Daar kwam het etmaalgemiddelde in Gilze-Rijen uit op 20,8°C en in Berkel-Enschot op 21,4°C. Bij dat laatste station werd het overdag gemiddeld 28,0°C (normaal 24,4°C) en dat is een nieuw record en in de nachten was het gemiddeld 14,8°C (normaal 13,8°C). Elke dag werd het daar minstens een graad of 22 en dat is sinds tenminste 1998 nog nooit gebeurd. Op meerdere stations in het zuiden was het zelfs de warmste augustus sinds het begin van de waarnemingen. 

We begonnen meteen al zomers met tropische temperaturen in Tilburg op 2 en 3 augustus. De nachten waren ook zeer warm, waarbij de temperatuur in Twenthe in de nacht naar 4 augustus niet verder zakte dan 21,1°C, Hupsel had 20,5°C en ook in Arcen werd met 20,2°C een tropennacht geregistreerd. In de voorgaand nacht was het in Wijk aan Zee ook zeer warm met 19,5°C. Vanaf de 5e dook het kwik een paar dagen onder de 25 graden. Het was duidelijk minder warm en vooral ook ’s nachts. Op 6 augustus werd in Twenthe met 5,5°C dan ook de laagste minimumtemperatuur van de maand gemeten. Aan de grond was het gewoon koud. In Eelde zakte het kwik op tien centimeter hoogte tot 1,2°C, Hupsel had 1,5°C, Twenthe 1,7°C en Woensdrecht 1,8°C. En als je dan aan het kamperen bent in je tent was het een koud begin van de dag. In de daarop volgende nacht was het opnieuw fris: 6,0°C in Eelde en 6,3°C in Hupsel en aan de grond 2,0°C in Eelde en 2,6°C in Twenthe. Dat het zou koud kon worden had te maken met de heldere nachten en dat we nog in een noordelijke stroming zaten. Maar dat veranderde toen de wind verder draaide naar noordoost en later tot oost en een heet luchtkanon op ons werd afgevuurd die een hittegolf zou produceren. Deze begon in Berkel-Enschot op 7 augustus en duurde tot en met 16 augustus. Het was daar de 31^e sinds de oprichting ervan in 1998. Een hogedrukgebied trok naar het Oostzeegebied en later naar Scandinavië, waardoor de stroming zuidoostelijk werd. Het werd snel warmer met een landelijke hittegolf in De Bilt tot gevolg (van 9 tot en met 16 augustus) met van 10 tot en met 14 augustus alleen maar tropische dagen. Sinds 1901 was het de 30^e landelijke hittegolf. Voor 14 augustus werd het in De Bilt met 32,2°C de warmste ooit waargenomen, waardoor het record uit 1973 met 28,7°C werd verpulverd. Ook landelijk ging het record eraan en wel door negen weerstations. Gilze-Rijen is nu koploper met een temperatuur van 33,4°C (vorige dagrecord was 32,5°C uit 1975 in Hoek van Holland). In Lauwersoog werd zelfs een tropennacht geregistreerd. Daar daalde het kwik in de nacht van 14 op 15 augustus niet verder dan tot 20,6°C. 

De 17e was een dag om bij te komen. De temperaturen ging bijna met tien graden naar beneden tot 21 á 22 graden. Alleen Hupsel en Twenthe haalden nog de zomerse waarde van 25 graden. Hierdoor bleef de hittegolf in Hupsel voortduren en eindigde pas na 18 dagen. Net niet genoeg voor een plek in de top-3 langste regionale hittegolven ooit gemeten. De dagen erna herstelde het weer zich tot 22 augustus, want toen kregen we te maken met een tweede hittegolf. Deze was echter niet landelijk, maar regionaal. Zoals in Tilburg en Berkel-Enschot die maar vijf dagen duurde (21-25 augustus). In de afgelopen tien jaar hebben ze in die regio er al 17 achter de rug gehad, vanaf 2012 zelfs elk jaar en vanaf 2018 zijn het minstens twee in het jaar. Alleen vorig jaar bleef het bij één hittegolf. Trekken we deze lijn door dan zullen de hittegolven de komende jaren alleen maar toenemen bij zeer hoge temperaturen van 33 tot 35 graden. Het werd vrijwel overal tropisch warm. Dit leverde op 24 augustus zelfs een nieuw dagrecord op. In Arcen zagen ze op de thermometer 33,5°C staan, waardoor het record uit 2016 met 33,3°C uit Westdorpe naar de tweede plaats werd verdreven. Maar het was niet de hoogste temperatuur van deze maand. Deze werd een dag later geregistreerd met 34,2°C op de 25e in Gilze-Rijen. In Berkel-Enschot werd het met 35,2°C nog iets warmer, maar dat komt door het stadseffect. Nog nooit is het ergens in ons land op 25 augustus op een KNMI-station, zoals Gilze-Rijen, zo warm geweest en dat betekent dus wederom een nieuw dagrecord. Het vorige record voor deze dag stond op 34,1°C waargenomen in Volkel in 1997. In De Bilt steeg het kwik tot 32,6°C en daarmee was het officieel de warmste 25 augustus ooit gemeten. Daarmee ging het record uit 2019 met 31,3°C uit de weerboeken. In de laatste zes dagen nam de warmte af en kregen we temperaturen van 24 tot 26 graden. De nachten werden ook fris met op de 28e een kwikstand van 6,9°C in Eelde, 7,1°C in Hupsel en 7,2°C in Deelen. Opnieuw was het bibberen geblazen op 10 cm hoogte, want daar zakte de temperatuur naar 2,1°C in Twenthe en 2,6°C in Eelde. De daarop volgend nacht daalde de temperatuur op normale waarnemingshoogte nog verder tot 6,3°C in Hupsel en 6,6°C in Twenthe. 

In De Bilt verliepen alle augustusdagen warm met minstens 20 graden en dat is nog nooit eerder gebeurd sinds 1901. Opnieuw werd dus een record geboren. In 1911, 1975, 1991 en 2000 werd alleen nog op 30 dagen de grens van 20 graden bereikt. Normaal hoeven dat overigens maar 24 warme dagen te zijn. Op 15 dagen steeg het kwik deze maand over de 25 graden (normaal 8), waarvan er zeven de grens van 30 graden haalden tegen normaal maar twee tropische dagen. In het oosten en zuidoosten konden regionaal 22 á 23 zomerse en 11 tropische dagen worden genoteerd. Dat gebeurde onder andere in Tilburg en Berkel-Enschot. Daar werd in Midden-Brabant zelfs een record gebroken. Het aantal zomerse dagen van 25 graden kwam namelijk uit op 23; het vorige record is uit 2015 en 2020 toen er 19 van zulke dagen werden geteld. Tenslotte werd het record van het aantal tropische dagen in augustus geëvenaard met 11, net als in 2020. Het aantal mooiweerdagen kwam uit op maar liefst 16 tegen 7 normaal. Alleen in 1975, 1995 en 1947 lag dit aantal hoger met respectievelijk 18, 19 en 21 mooiweerdagen. Op een mooiweerdag is het droog, schijnt de zon meer dan de helft van de tijd en is het warmer dan normaal. 

NEERSLAG

Met een landelijk gemiddelde van 23 mm neerslag tegen normaal 83 mm, kunnen we spreken van een zeer droge augustusmaand. Sinds het begin van de landelijke neerslagmetingen in ons land in 1870 verliep de maand augustus 10 keer nog droger (9 keer na 1900), waarvan 2 keer deze eeuw (2003 en 2013). Het droogst was het in 1899 en 1911 met 14,6 mm gemiddeld over het land. De neerslag die er in deze oogstmaand viel was ook nog eens over het land verdeeld. De meeste neerslag viel in Elburg met 86 mm, gevolgd door Wijster (62) en Hollandscheveld met 57 mm. In het zuiden en oosten viel niet meer dan 10 millimeter. Zo kregen Steenwijk, Heumen en Lelystad maar 6 mm in de regenmeter en Mook en Vught ieder 8. Berkel-Enschot ving nog 15 mm op en daarbij was de 19e de natste dag met 7 mm. In totaal viel op 3 dagen daar meer dan één millimeter. Naast regen werd op twee dagen ook onweer geregistreerd (17 en 19 augustus) en op twee dagen mist en dat vond plaats op 18 en 20 augustus. 

De maand begon met volle regenmeters in het noorden waar in totaal zo’n 25 mm naar beneden kwam. Verder viel er maar op weinig dagen neerslag en meestal ging het om lokale buien. Zo viel op 15 augustus in Delft 47 mm, met wateroverlast als gevolg. Een dag later trokken zware buien over de kuststrook in het westen met plaatselijk 30 tot 40 mm. De enige dag met op grote schaal neerslag was op de 17e. Toen trokken in de nacht en ochtend stevige regen- en onweersbuien over het westen en in de middag waren vooral het noorden, midden en oosten aan de beurt. In De Bilt viel op die dag 42,8 mm en daarmee werd het officieel de natste 17 augustus ooit waargenomen sinds 1901. Het vorige record bij het KNMI in De Bilt stond op 20,7 mm afgetapt in 1985. Op andere plaatsen kwam het ook met bakken eruit: Callantsoog had 60 mm, Alkmaar 62, Loenen aan de Vecht 66 en Vinkeveen kreeg 68 mm in de regenmeter. Daarnaast was er ook sprake van wolkbreuken, zoals in Zeeland. Daar viel bij het ochtendgloren in een uur tijd zo’n 50 mm. Ook op 19 augustus viel lokaal meer dan 40 mm, maar dit was weer zeer lokaal. De rest van de maand bleef het zo goed als droog. 

Op de laatste dag van de maand augustus komt het landelijk neerslagtekort uit op 297 mm. Sinds 1901 was dit tekort aan het eind van augustus alleen groter in 1921 (300 mm) en in 1976 (361 mm). Het droogst is het in het oosten, zuiden en de westelijke kustgebieden, vooral Zeeland. Daar is het tekort lokaal ruim 350 mm. 

ZONNESCHIJN

De maand was met landelijk gemiddeld 289 uur zon (normaal 205 uur) de op één na zonnigste augustus sinds het begin van de waarnemingen. Alleen augustus 1947 was met 307 uur nog zonniger. Het is daarmee al de 7e maand op rij waarin de zon vaker heeft geschenen dan gebruikelijk. De minste zonuren werden in Maastricht (Beek) geregistreerd met 265 uur, gevolgd door Deelen met 269 zonuren. Het zonnigst daarentegen was het aan de kustgebieden. Zo kregen Den Helder (De Kooy) en het Groningse Lauwersoog ieder 312 zonuren en Vlissingen en Wilhelminadorp respectievelijk 306 en 304 uren zonneschijn. In Midden-Brabant kwam Gilze-Rijen tot 276 zonuren en in Berkel-Enschot werden 281 zonuren gemeten tegen normaal 199 uur (periode 1998-2020). De eerste helft van de maand was het zeer zonnig, waarbij in Tilburg al 157 zonuren werden waargenomen. In de tweede helft was dat wat minder en leverde zelfs nog twee sombere dagen op. Zo was de dag van 17 augustus in Berkel-Enschot zelfs zonloos en op de 26e scheen de zon maar een kwartier. Maar daar tegenover stonden wel 13 zeer zonnige dagen, waarbij de zon minstens tien uur scheen. En zoveel zeer zonnige dagen hebben we in augustus nog nooit gehad. Normaal hoeven we voor deze zomermaand maar op vijf van zulke dagen te rekenen.

Weersverwachting deze week: 5-9 september

 Eerste dagen zomers warm, daarna afkoeling 

Het nazomertje dendert nog even door, maar het einde is wel in zicht. En dat niet alleen, ook aan de droogte komt eindelijk een einde. Sinds afgelopen dinsdag liggen de temperaturen elke dag boven de 25 graden. Het werd daarna ook steeds warmer en warmer met tot nu toe als hoogste temperatuur een graad of 29 en dat werd gisteren in Berkel-Enschot waargenomen. Het hoogtepunt van deze warme periode zal overigens morgen plaatsvinden als we over de 30 graden heen gaan. Voor wat betreft de droogte werd op zaterdagmiddag en -avond enkele plaatsen in het zuidwesten van het land verblijd met een frisse bui. Dat gebeurde o.a. in Vlissingen, Terneuzen, Woensdrecht, Etten-Leur en Baarle-Nassau. Veel neerslag viel er niet, want Woensdrecht had met 3 mm de hoogste neerslagsom. Vandaag en morgen hoeven we helemaal niet op neerslag te rekenen. Pas in de nacht van maandag op dinsdag neemt de kans op regen- en onweersbuien toe en het ziet er naar uit dat dit de hele week aanhoudt! De regenmeters zullen in ieder geval goed gevuld worden en dat is goed voor de natuur. 

Maar zover is het nog niet. Op deze zondag hebben we te maken met een hogedrukgebied boven Scandinavië en Rusland en daarnaast een depressie voor de kust van Ierland. Samen zorgen ze voor een zuidelijke stroming met aanvoer van warme, maar ook vochtige lucht. Hierdoor kan de temperatuur vandaag opnieuw naar de 28 tot 29 graden gaan. Echter, het zal steeds broeierig aanvoelen en dat komt omdat de invloed van de depressie steeds sterker wordt. We zullen ook meer sluierwolken zien en dat de bewolking in de loop van dag steeds verder toeneemt. In De Bilt werd op deze zondagochtend de 20 graden al bereikt en daarmee was het de 100^e warme dag van het jaar. Sinds 1901 is het daar pas elf keer eerder voorgekomen, waarvan zeven keer alleen al uit deze eeuw. Normaal telt De Bilt over een heel jaar 93 van zulke dagen. Het record staat daar overigens op 132 warme dagen waargenomen in 2018. Aangezien we pas begin september zitten zouden we daar wel eens dichtbij kunnen komen. Onze regio zit tot nu toe al op 118 dagen van minstens 20 graden, tegen normaal 122. In Tilburg en omstreken staat het record op 153 dagen, eveneens uit 2018. 

Maandag wordt de warmste dag van de week en eigenlijk kan ik nu al zeggen, ook van de maand. De thermometer zal namelijk een waarde laten zien van 32 graden en dat bij een zwak tot matige zuidoostenwind. We zullen weinig blauwe luchten zien, want die zal steeds melkachtig worden. De invloed van de depressie wordt namelijk krachtiger en de luchtvochtigheid neemt verder toe. Overdag zal het op maandag nog droog blijven, maar in de nacht naar dinsdag gaan er buien vallen die met onweer gepaard kunnen gaan. Op dinsdagochtend hebben we daar nog steeds last van. Het wordt daarna snel droog en dan verschijnen er opklaringen die het kwik nog laat stijgen naar een graad of 29. Maar aangenaam is het allemaal niet, want door de neerslag in de ochtenduren is het een en al broeierigheid. Woensdag is de warmte en benauwdheid, met 28 graden overdag, nog steeds niet weg. Deze keer worden de buien in de middag verwacht en omdat de temperatuur zo hoog is zit daar ook donder en bliksem bij. Daar zal de donderdag ook mee starten, maar vervolgens treedt eindelijk dan de afkoeling in. Er kan nog een klap onweer bijzitten, maar langzaam gaat dat eruit. Met 25 graden wordt het nog wel een zomerse dag, maar de dagen erna halen we dat niet meer. Op vrijdag zijn we helemaal onder invloed gekomen van de depressie en trekken gebieden met buien over. Hierdoor kan het niet warmer worden dan een graad of 20 en sinds 7 juli hebben we zo’n lage temperatuur niet meer gehad. In het weekeinde passeert de ene na de andere depressie en breekt een wisselvallige periode aan. Daarbij komen we uit op normale temperaturen van het jaar. Eindelijk. 

Prettige week!

Weerspreuk van de week: 2-8 september

 Als de R is in de maand,

is het weer niet altijd meegaand.

 

Dagelijks wat zon en koelte in de septembernacht,

bereiden een herfst vol kleurenpracht

Weekendweersverwachting: 3-4 september

 Zeer warm nazomerweer 

Vandaag begint zowel september als de meteorologische herfst en dat betekent dat we augustus en de zomer achter ons hebben gelaten. Augustus gaat de boeken in als vrij warm, droog en zeer zonnig. In Berkel-Enschot viel in totaal 14,8 mm en dat is de droogste augustus van deze eeuw tot nu toe. Slechts op zeven dagen viel er neerslag. De laatste keer dat er zo weinig regen werd opgevangen was in 1995 toen er 13,9 mm werd afgetapt. Voor de allerdroogste oogstmaand in onze regio moeten we terug naar 1911 toen Tilburg slecht 1,3 mm registreerde. Daarnaast kwam de gemiddelde middagtemperatuur uit op maar liefst 28,0°C. En dat is voor onze regio een nieuw record. Elke dag werd het minstens een graad of 22 en dat is sinds tenminste 1998 ook nog nooit gebeurd. Daarnaast werd nog een record gebroken. Het aantal zomerse dagen van 25 graden kwam namelijk uit op 23; het vorige record is uit 2015 en 2020 toen er 19 van zulke dagen werden geteld. Tenslotte werd het record van het aantal tropische dagen in augustus geëvenaard met 11, net als in 2020. Maar dan zijn we er nog niet met deze zomermaand, want het werd recordzonnig. Berkel-Enschot registreerde namelijk 281 zonuren, waarmee de zonnigste uit 2019 met 251 uren zonneschijn eraan ging. En dat hebben we vooral te danken aan het aantal zeer zonnige dagen, waarbij de zon minstens 80% scheen. Die kwam uit op 13 en zoveel dagen hebben we in de oogstmaand nog nooit gehad. Wat een heerlijke maand. En dan gaan we het over de zomer hebben. In Tilburg en omstreken leverde dit maar liefst 88 warme dagen van minstens 20 graden op en dat is evenveel als het record uit 2018. Vervolgens was het bijzonder warm, want de gemiddelde maximumtemperatuur over die drie maanden kwam uit op 26,1°C. Dat is de op één na warmste ooit gemeten in 25 jaar. En ook hier zorgde het aantal zonuren voor een nieuw record. Het zomerseizoen in Berkel-Enschot kwam namelijk uit op 827 zonuren, waarmee het record uit 2018 met 778 zonuren werd verpulverd. Ook hier was het aantal zeer zonnige dagen dat geteld werd de oorzaak van: 31. En zoveel van zulke dagen is in de zomer nog niet eerder waargenomen. Het vorige record dateert uit 2006 met 27 zeer zonnige dagen. Kortom, we hebben een geweldige augustus en zomer achter de rug. 

Genoeg over alle cijfers en alle records. Alhoewel… Op deze eerste septemberdag werd het in onze regio 27,1°C en sinds de metingen ervan in 1998 levert dat wel een nieuw dagrecord op. Dat stond op 25,2°C waargenomen in 2016. Maar voor Gilze-Rijen kunnen we nog verder terug. En daar werd het in 1954, 1979 en 1991 nog warmer, waarbij in het laatst genoemde jaar het op 1 september 29,0°C werd. De zon scheen vandaag volop en was er vrijwel geen wolkje aan de lucht. Ook gisteren en eergisteren konden we twee zomerse dagen noteren met respectievelijk 26,4°C en 25,9°C. Het zomert dus lekker door. En omdat we in de herfstmaand zitten noemen we dat voortaan nazomeren en dat gaat nog zeker een week verder! Pas volgende week vrijdag zien we dat de temperatuur onder de 25 graden duikt. Wat een begin van de meteorologische herfst.  En dat hebben we allemaal te danken aan een hogedrukgebied boven Scandinavië die daar de hele tijd blijft liggen. In de loop van vrijdag zet een depressie boven Frankrijk en Ierland de aanval in, maar heeft nog geen invloed op ons. De temperatuur stijgt bij een matige oostenwind dan ook naar de zomerse 28 graden. In het weekeinde begint de depressie zich uit te breiden en daar hebben we in de loop van zaterdag last van. In de ochtend is het nog droog met een afwisseling van zon en wolken, maar daarna krijgen we te maken met buien die met onweer gepaard kunnen gaan. Met 27 graden blijft het wel warm. Op zondag neemt de depressie de benen als het Scandinavisch hogedrukgebied zich herstelt. We krijgen dan ook een schitterende zondag die eerst nog met wat stapelwolken gepaard gaat, maar deze lossen in de middag snel op. Het blijft droog en met 28 graden op de thermometer is het heerlijk vertoeven buiten. Na het weekeinde wordt het allemaal nog warmer, waarbij het op maandag tropisch kan worden tot wel 31 graden. Daarmee wordt het de warmste dag van de week, want daarna dalen de temperaturen. Van 29 graden op de dinsdag tot een graad of 22 op de vrijdag. De depressie keert vanaf woensdag namelijk terug. En omdat we nog steeds in zeer warme lucht zitten wordt de atmosfeer onstabiel en wordt het broeierig. We moeten dan ook elke dag rekening houden met stapelwolken die op het einde van de dag uitgroeien tot buien die met donder en bliksem gepaard kunnen gaan. Vanaf vrijdag is het gedaan met de nazomer en komen we in wat frisser en nat weer terecht. 

Prettig weekend!