WARM en DROOG
Juli
was een vrij warme maand, waarbij zomerse en warme dagen elkaar snel afwisselden.
Een lange periode van warm zomerweer kwam echter niet voor. De warmte werd vaak
afgestraft met plaatselijk felle regen- en onweersbuien en een enkele keer ging
dit gepaard met een valwind. Tenslotte kregen we het normale aantal zonuren
voor deze hooimaand.
TEMPERATUUR
Met
een gemiddelde etmaaltemperatuur in De Bilt van 19,0°C tegenover het
klimatologische gemiddelde van 18,3°C, was juli een warme maand. Daarmee staat
deze zomermaand op een twaalfde plaats in de ranglijst van warmste julimaanden
sinds 1901. Daarmee is het de warmste juli sinds 2018 toen het gemiddeld 20,7°C
werd. Op een paar hete dagen na kende de maand echter een vrij gematigd
temperatuurverloop, met vrij normale middagtemperaturen en zachte nachten. Veel
warmer werd het in het zuiden van het land en rond Amsterdam. Zo registreerde
Vlissingen een etmaalgemiddelde van 19,6°C en Maastricht en Schiphol ieder
19,5°C. Voor wat frisser weer moeten we naar het noordoosten waar het gemiddelde
over een etmaal tussen de 18,0°C en 18,4°C uitkwam. In Berkel-Enschot was het
20,1°C gemiddeld helemaal warm, tegenover 19,4°C als normaal over de periode
1998-2023. Overdag werd het daar gemiddeld 25,6°C (normaal 24,6°C) en ’s nachts
kwam het gemiddelde uit op 14,4°C tegenover 14,2°C als langjarig gemiddelde.
Aan
het begin van de maand bevonden ons in zeer warme (tropische) lucht. Op 1 juli
werd het overal tropisch warm met minstens 30 graden en steeg de temperatuur vanaf
midden tot aan het zuiden van het land zelfs tot ruim boven de 35.
Berkel-Enschot en Tilburg noteerde maar liefst 38,8°C, de hoogste temperatuur
van de maand in die regio. Eindhoven had 37,6°C, Gilze-Rijen en Volkel hadden
ieder 37,5°C en Woensdrecht en Maastricht hadden beide 37,4°C. En dat betekent
een nieuw datum-warmterecord, want zo warm is het op 1 juli nog nooit geweest.
Maar liefst 14 weerstations braken het record dat voorheen op 35,6°C stond uit
2015 waargenomen in Westdorpe. Ook in De Bilt werd er gejuicht, want daar kwam
het tot 35,5°C en dat is ruim twee graden meer dan het oude record uit eveneens
2015 met 33,1°C. Zeer hete dagen (van 35 graden of meer) in De Bilt zijn in het
verleden alleen voorgekomen in 1947, 1990, 2003, 2006, 2018, 219 en 2022. Deze
reeks tekent de opwarming van het klimaat en laat zien dat het steeds vaker
voorkomt. En dan het volgende record, want Vlissingen en Hoek van Holland
beleefden samen een tropennacht van respectievelijk 21,1°C en 20,0°C. En zo’n
warme nacht heeft 1 juli nog nooit beleefd; vorige record stond op 19,3°C uit
2015 in Vlissingen. Naast een code geel voor het hitteplan (voor aanhoudende
hitte) gaf het KNMI ook een code oranje uit voor extreme hitte in al die regio’s.
Deze gold ook voor 2 juli toen het kwik op de lijn Gilze-Rijen-Twenthe wederom
boven de 35 graden uitkwam met 37,6°C in Volkel, 37,2°C in Arcen en 37,1°C in
zowel Hupsel als Twenthe. Maar in Maastricht was het helemaal puffen geblazen
en werd landelijk de hoogste temperatuur van juli 2025 gemeten: 39,0°C. Het was
daarmee de op twee na hoogste temperatuur gemeten op dit station, want op 19
juli 2022 werd het 39,5°C en op 25 juli 2019 39,6°C. Het betekende wel een
nieuw datum-warmterecord dat voor 2 juli voorheen op 38,2°C stond waargenomen
in 2015 in de Limburgse hoofdstad. Niet alleen de eerste twee dagen van juli
waren zeer warm, maar ook de laatste dagen van juni. Van 28 juni tot en met 2
juli werd dan ook een officiële hittegolf genoteerd.
Voor een hittegolf is een reeks van minstens vijf zomerse dagen (25 graden of
meer) nodig, waarbij het op minstens drie van die dagen tropisch warm wordt (30
graden of meer). Het was de 31e hittegolf in De Bilt sinds 1901. Opvallend is
dat er daarvan zestien gemeten zijn in de vorige eeuw en inmiddels al vijftien
in deze eeuw. Doordat het in 2023 en 2024 niet tot een officiële hittegolf
kwam, was dit de eerste officiële hittegolf in drie jaar tijd. Niet alleen in
De Bilt kwam het tot een hittegolf, twaalf andere weerstations konden ook een
hittegolf noteren. Het ging om Arcen, Berkel-Enschot, Ell, Maastricht,
Woensdrecht, Gilze-Rijen, Eindhoven, Volkel, Westdorpe, Herwijnen, Deelen,
Rotterdam en Schiphol. In Eindhoven en Berkel-Enschot begon de hittegolf al op
27 juni. Dat betekent dat op de 3e geen zomerse dag meer gemeten werd en dat
kwam omdat we ineens in koelere lucht bevonden en dat gold ook voor de nachten.
In de nacht naar 4 juli was het zelfs koud te noemen. Op neushoogte zakte het
kwik namelijk naar 6 tot 8 graden met in Eelde en Deelen respectievelijk 6,6°C
en 6,7°C. Maar aan de grond was het gewoon bibberen geblazen. Op tien
centimeter hoogte daalde de temperatuur in Gilze-Rijen tot 2,1°C! Dat is op dat
station voor 4 juli de op één na laagste temperatuur op die hoogte sinds het
begin van die metingen aldaar in 1950. Bovenaan staat 4 juli 1984 toen het
1,9°C werd. Naast Gilze-Rijen was het afgelopen aan de grond ook koud in Eelde
(2,3°C), Twenthe (2,4°C), Eindhoven (2,7°C) en Volkel met 2,8°C. De dagen erna
schommelde de temperaturen steeds tussen zomerse dagen van minstens 25 graden
tot zelfs onder de 20 graden, zoals op 6 juli toen in Berkel-Enschot en
Gilze-Rijen de temperatuur bleef steken op 18,7°C. De laagste temperatuur van het
land op die dag. Pas vanaf 17 juli kwam er wat stabiele zomerweer, waarbij het
op de 19e in het zuiden ook weer tropisch werd. Het duurde slechts vier dagen
en daarna keerde het jojo-weer, waarbij zomerse en warme dagen elkaar
afwisselden, terug tot en met 26 juli. Daarna sloot de maand met 22 tot 23
graden koel af.
In
De Bilt waren er deze maand 28 warme dagen van minstens 20 graden en dat zijn
er zo’n vijf meer dan normaal. In het zuidoosten werden 30 van zulke dagen
geteld. Vervolgens noteerde De Bilt 9 zomerse dagen en 2 tropische dagen en dat
is normaal voor de hooimaand. Berkel-Enschot had maar liefst 29 warme dagen,
waarvan er 15 zomers waren en 3 tropisch.
NEERSLAG
Met
landelijk gemiddeld 72 mm neerslag, tegen een klimatologisch gemiddelde van 78 mm,
was juli (iets) aan de droge kant. Net als in juni waren de verschillen echter
groot. In het noordoosten en oosten was juli een natte maand, met op
uitgebreide schaal meer dan 100 mm en plaatselijk 120 tot 150 mm. In Putten
viel 198 mm, gevolgd door Gorredijk met 159, Onnen 155 en Purmerend had 151 mm.
Nieuw-Beerta was het natste KNMI-station met 143 mm. In het noordwesten,
zuidwesten en zuidoosten van het land was juli een droge maand, met op veel
plaatsen 30 tot 60 mm. Rond de grens van Brabant met Limburg viel de
allerminste neerslag: Maarheeze 29, Weert 30 en Deurne met 33 mm. Hoek van
Holland was het droogste KNMI-station met 35 mm. In De Bilt en Berkel-Enschot was
het met respectievelijk 65 mm en 69 mm duidelijk droger dan normaal (85 mm en
88 mm). Bij dat laatste station viel op elf dagen minstens een millimeter,
waarbij 16 juli de natste dag was toen er 21 mm werd afgetapt. Tijdens buien
kwam ook onweer voor en dat gebeurde op drie dagen en één dag startte met mist
en dat vond op de 24e plaats.
De
extreme hitte aan het begin van de maand werd op 2 juli verdreven door zware
regen- en onweersbuien. Er gold code oranje in Limburg, Gelderland, Overijssel
en later ook in Drenthe en Groningen. In de Achterhoek en in Twente brachten
deze buien op veel plaatsen 20 tot 40 mm regen in korte tijd. In Winterswijk
viel 45 mm en in Borculo en Hupsel 25 mm. In Winterswijk was sprake van een
valwind, waarbij windstoten werden gemeten tot 113 km per uur. Buien zorgden landelijk
voor de natste 6e juli ooit waargenomen. In Herwijnen werd 36 mm afgetapt,
waarmee het record uit 1973 van 34 mm op Schiphol sneuvelde. In Lelystad viel
33 mm, Marknesse, Nieuw Beerta en Heino ieder 29 mm. In onze regio werd 13 mm
opgevangen. Vervolgens kregen we de avond en nacht naar 7 juli toen we nog meer
regen over ons heen kregen. Purmerend noteerde 82 mm, Wijster 78, Westerbork
69, Nieuw Buinen 66 en De Kiel 60. Volgens radarmetingen van het KNMI viel er
boven het IJsselmeer meer dan 100 millimeter! En we zijn er nog niet, want in
het westen trok in de nacht naar 9 juli de volgende regenzone over en zorgde
daar voor gevulde regenmeters. Poeldijk registreerde 19 mm, Oudkarspel 18, Sint
Pancras 16 en Broek op Langendijk 15 mm. In de nacht naar 16 juli kwam de
buientrein weer op gang wat tot in de middag duurde. In Berkel-Enschot viel
maar liefst 21 mm en dat is de grootste hoeveelheid neerslag van dit jaar tot
nu toe. De laatste keer dat er zoveel millimeters werden opgevangen was op 20
november van het vorig jaar toen in Berkel-Enschot 30 mm naar beneden kwam. In
de nacht van woensdag viel in Oostzaan al 22 mm, gevolgd door Uitgeest met 20
en Oudkarspel met 18 mm. Daarna trokken de buien verder het land in en werden
steeds intensiever, waarvan enkele gepaard gingen met onweer en stortregens. De
regenmeters werden goed gevuld: De Lutte en Harderwijk tapte ieder 55 mm af en
Volthe bij Rossum 65 mm. Tja, de Vierdaagse van Nijmegen die op de 15e van
start was gegaan had er behoorlijk last van. Op de 20e vielen onweersbuien,
waarbij in het Friese Sint Anna Parochie 59 mm viel, Roodeschool 47, Assen 41
en Diever had 40 mm. Dit zorgde voor wateroverlast, hagelstenen tot 3 cm en
windstoten tot maximaal 72 km/uur. Een dag later was Zandvoort aan de beurt
waar in de avond in korte tijd 38 mm naar beneden kwam tijdens zware buien.
Straten en kelders liepen onder water. Het plaatsje Hoogland tapte nog 44 mm en
Zuidhorn meldde 24 mm in een kwartier tijd. En de hemelsluizen bleven in de
nacht naar 22 juli en ochtend flink open staan. Huizinge ving 57 mm op, Bedum
55, Nagele 54, Roden 40 en Groningen 39 mm. In de nacht naar 27 juli trok vanaf
de Noordzee buien het land binnen en niet zo’n klein beetje ook. In Zeeland
bleef deze daar wat hangen en was er sprake van hoosbuien, waarbij
Vrouwenpolder 45 mm opving en Haamstede 30 mm. Een wolkbreuk in het Friese
Haulerwijk zorgde voor een goed gevulde regenmeter van maar liefst 75 mm!
Veenhuizen tapte nog 30 mm af. In de nacht naar zondag 28 juli viel in het
IJsselmeergebied flink wat regen. Stavoren (Friesland) en Swifterbant
(Flevoland) noteerden 25 mm.
ZONNESCHIJN
De
hoeveelheid zonneschijn kwam in juli met gemiddeld over het land 224 uren zon
tegen 220 zonuren, op vrijwel normaal uit. De zon scheen het meest aan de
westkust, met 260 tot 270 zonuren. Hier was juli zonniger dan het
klimatologische gemiddelde. Het zonnigste KNMI-station was Hoek van Holland,
met 269 zonuren. Daarna volgen Den Helder (263 zonuren) en Vlissingen met 261
uren zonneschijn. In het oosten scheen de zon het minst vaak, met in Nieuw
Beerta 171 zonuren en Twenthe die 182 zonuren had. In De Bilt scheen de zon 235
uur, iets meer dan het klimatologische gemiddelde van 214 zonuren.
Berkel-Enschot kwam tot 222 uren zonneschijn en dat is precies gelijk aan het
langjarig gemiddelde over de periode 1998-2023. Elke dag zagen we de zon schijnen
met op zes dagen minstens 12 uur. De maand begon zeer zonnig, met op 1, 3 en 4
juli op de meeste plaatsen een zonovergoten dag. Daarna volgden enkele sombere
dagen, met plaatselijk niet of nauwelijks zonneschijn. Vervolgens keerde de zon
terug maar gaandeweg de maand kreeg bewolking heel geleidelijk steeds meer de
overhand.
Sinds
het begin van het jaar scheen de zon gemiddeld over het land al 1468 uur.
Daarmee is het nog steeds het zonnigste jaar sinds het begin van de metingen.
In de eerste zeven maanden van 2022 scheen de zon 1446 uur, in 2020 tot dusver
1374 uur en in 2018 1360 uur. Normaal schijnt de zon over de eerste zeven
maanden van het jaar 1188 uur.