Weerspreuk van de week: 20-26 juni 2025

 

Voor de langste dag (21 juni), dan neemt de zee.

Na de langste dag, dan geeft de zee.

 

‘s Nachts veel sterren aan de lucht,

overdag de was droog, in een zucht.

Het Weernieuws: Zomer begint op 21 juni

In de nacht naar zaterdag om 04:42 uur staat de zon precies boven de Kreeftskeerkring en dat betekent dat de astronomische zomer van start gaat. Die dag duurt dan 16 uur en 45 minuten, waarbij de zon in het midden van Nederland opkomt om 05:19 uur en om 22:04 uur weer verdwijnt. Tussen het oosten en westen van ons land zijn die tijden verschillend. In Twente is om 05:09 uur de opkomende zon al zichtbaar, terwijl dat in Den Haag 12 minuten later gebeurt. Zo'n verschil is er ook bij zonsondergang. Het tijdstip waarop de zomer eindigt, en dus de herfst volgens sterrenkundigen begint, is op 22 september om precies 20:20 uur. 

Als we naar het noorden gaan duurt de dag nog langer. Op de Wadden is het in juni ongeveer een half uur langer licht dan in Zuid-Limburg. Op de breedte van Oslo, Helsinki en Sint Petersburg (60 graden noorderbreedte) duurt de dag ongeveer twee uur langer dan in De Bilt. In het midden van Scandinavië (64 graden noorderbreedte) duurt de dag 21 uur. Verder noordelijk (vanaf 65,44 graden noorderbreedte) gaat de bovenrand van de zon om middernacht enige tijd niet onder. Hier is dus tijdelijk geen zonsondergang meer te zien. We noemen dat de middernachtzon. Het wordt dan gedurende de nachtelijke uren niet donker. Maar ook in Nederland is het tijdens heldere nachten niet helemaal pikdonker. De zon staat momenteel zo hoog aan de hemel, dat zij 's nachts maar net onder de horizon verdwijnt. Bij onbewolkt weer, is de gloed van de zon langs de horizon te volgen. Die gloed beweegt via noordwest en noord naar oost, alwaar de zon wederom opkomt. De gloed is het beste te zien op een punt waar goed overzicht is naar alle richtingen. Tegen middernacht is het in de oostelijke hoek dan duidelijk donkerder dan in het noordwesten.

Door de langere daglengte schijnt de zon op veel plaatsen in Scandinavië, ondanks het vaak wisselvalliger weer, langer dan in ons land. Zo registreert Oslo in juni gewoonlijk zo'n 250 uur zon, terwijl verschillende plaatsen in het zuiden en midden van Zweden en Finland in juni de zon circa 300 uur zon zien. In ons land varieert het aantal zonuren in juni van 200 in het zuiden en oosten tot 230 uur aan de kust. In Antarctica vindt het omgekeerde plaats. Een groot deel van het continent ziet de zon in juni helemaal niet omdat het grootste deel zich binnen de poolcirkel bevindt. Op de Zuidpool zelf duurt de volledige duisternis van 11 mei tot en met 31 juli.

Het moment waarop per definitie de zomer begint wordt ook wel zomerzonnewende of zomerpunt genoemd. In veel landen is de zomerzonnewende een traditioneel feest met optredens en concerten tijdens de Midzomernacht.

Volgens de Stichting De Koepel wordt de zomer geleidelijk langer om in het jaar 3500 zijn langste duur te bereiken. De zomer begint wanneer de (geocentrische) lengte van het midden van de zon precies 90 graden bedraagt, en eindigt wanneer de lengte precies 180 graden is. Van jaar tot jaar zijn er echter grote verschillen door de periodieke verandering van de stand van de aardas. Oorzaak is de aantrekkingskracht van de maan en door storingen van de maan en van de planeten op de beweging van de aarde. De astronomische seizoensindeling is gebaseerd op de positie van de aarde ten opzichte van de zon. De seizoensverschillen vinden hun oorzaak in de schuine stand van de as waar de aarde om draait. Hierdoor komt de zon op het Noordelijk Halfrond in de zomer hoger boven de horizon dan in de winter en schijnt de zon in de zomer langer dan in andere jaargetijden.

Om praktische redenen en volgens internationale afspraak gebruiken de weerkundigen voor het berekenen van klimatologische gemiddelden een andere seizoensindeling en worden steeds drie opeenvolgende kalendermaanden als één seizoen beschouwd. Volgens de klimatologische indeling is de zomer al op 1 juni begonnen en duurt het zomerseizoen tot met 31 augustus. Na de langste dag worden de dagen langzaam korter. Op 21 december hebben we dit jaar de kortste dag en zal de zon slechts 7 uur en 43 minuten boven de horizon blijven, want de zon komt dan pas om 08:46 uur op en gaat onder om 16:29 uur. Om precies 16:03 uur begint dan de astronomische winter.

Weekendweersverwachting: 21-22 juni 2025

 Zonnig en heet

 Terwijl aanstaande zaterdag pas de astronomische zomer van start gaat, is deze de afgelopen week al begonnen. Vorige week vrijdag werd het in onze regio al 35 graden gevolgd door wat lagere temperaturen tot 23 graden op zondag. Maar daarna hebben we alleen maar zomerse temperaturen kunnen meten van minstens 25 graden en dat zijn er dus nu vier van zulke dagen achtereen. Als er nu nog drie tropische dagen van minstens een graad of 30 aankomen kunnen we spreken van een regionale hittegolf. Of dat echt gaat gebeuren is nog de vraag. Het prachtige zomerweer van deze week hebben we alleen maar te danken aan een hogedrukgebied. Dat is vanaf de Atlantische Oceaan via Engeland naar de Noordzee gegaan waar het op deze donderdag nu ligt. De dag begon fris met rondom Tilburg zo’n 13 graden, maar in het noorden was het met plaatselijk 8 graden nog frisser. Het was dan ook kraakhelder en soms ook mistig zoals in Twenthe, De Bilt, Cabauw, Woensdrecht en Westdorpe. Daar ging het kwik aan de grond nog verder onderuit tot 3,8°C in Twenthe. De zon brandde vervolgens alles weg en toen werd het overal zonnig. In de middag verschenen de dagelijks onschuldige stapelwolken die de temperatuur naar de 26 tot 27 graden liet stijgen. Inmiddels zijn deze alweer verdwenen en koelt het de komende nacht verder af tot een graad of 13. 

De vrijdag begint zonnig, op wat sluierwolken na, waar overigens de zon gewoon doorheen schijnt. Met een matige oostenwind wordt warme lucht aangevoerd en laat de thermometer een waarde zien van zo’n 26 graden. Inmiddels is het hogedrukgebied opgeschoven naar het noorden van Duitsland en ligt op zaterdag boven het oosten van Europa. De wind draait dan naar het zuidoosten met aanvoer van zeer warme lucht. We krijgen te maken met een compleet zonnige zaterdag, waarbij het kwik naar de 31 graden gaat. Wat een begin van de astronomische zomer die in de nacht van vrijdag op zaterdag om precies 04:42 uur van start is gegaan. Want dat staat de zon precies boven de Kreeftskeerkring. Ondertussen zien we vanaf Groenland een depressie naderen die koers zet naar de Britse Eilanden en daar op zondag aankomt. De randen ervan kunnen ons net raken wat gepaard gaat met veel sluierwolken die in de loop van de dag steeds dikker worden. Met 33 graden wordt het allemaal nog warmer, maar neemt de luchtvochtigheid wel toe. In de avond en nacht naar maandag kan er een regen- en onweersbuien vallen. 

Op maandag is de depressie verder getrokken naar Noorwegen. In de ochtend zou er dan nog een buitje kunnen vallen en daar blijft het dan ook bij. Die depressie zorgde ervoor dat de wind naar het zuidwesten draait met aanvoer van minder warme lucht. Het kwik blijft dan ook steken op een graad of 24. Daarna beginnen de temperaturen weer te stijgen en kan het vanaf woensdag weer tropisch warm worden en dat zou wel eens tot het einde van de maand kunnen duren. Kortom, een hittegolf zit er vroeg of laat nog wel in deze maand, maar wanneer is nog onzeker. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 16-20 juni 2025

 Prachtig zomerweer

 Wat een hitte op het einde van de week. Nadat we afgelopen donderdag al de tropische grens van 30 graden haalden (30,3°C in Berkel-Enschot), deed de vrijdag daar nog een flink aantal graden bovenop. In De Bilt steeg het kwik naar de 31,8°C en daarmee was het officieel de eerste tropische dag van dit jaar. Gemiddeld genomen wordt de 30-gradengrens pas rond 30 juni overschreden. In 1976 gebeurde dat zelfs al op 9 mei, in 1998 op 11 mei en in 1922 op 22 mei. In het jaar 1949 moesten we ruim negen maanden wachten op de eerste tropische dag. Op 5 september wees de thermometer in De Bilt namelijk 32,6°C aan. Daarnaast werd het eergisteren ook nog eens de warmste 13e juni ooit gemeten sinds 1901. Het vorige record stond namelijk op 31,5°C uit 1964 en 2006. Landelijk werd het geen record en blijft staan op 34,0°C waargenomen in Volkel in 1964. Gilze-Rijen werd namelijk het warmste station met 33,5°C en dat is goed voor een tweede plaats van warmste 13e juni ooit geregistreerd. Brabant was zelfs de warmste provincie, want ook vliegveld Eindhoven noteerde 33 graden. In grote steden was het nog een aantal graden warmer: Tilburg en Berkel-Enschot zagen het daarbij 35,1°C worden. De laatste keer dat we in onze regio over de 35 graden heenging was op 8 juli 2023 toen het 35,8°C werd. 

En toen was het wachten op de buien die echter niet in onze regio arriveerden. Dat gebeurde wel op de zaterdag die in de middag wat druppels gaven. Er was ook veel bewolking, waardoor het kwik op een graad of 28 bleef steken. Voordat de buien aankwamen werd het in het oosten overal nog tropisch warm. Wat heet, het werd landelijk de warmste 14e juni ooit! In Twenthe vloog de temperatuur naar de 32,3°C, waarmee het vorige record uit 1980 met 31,7°C in Maastricht naar de tweede plaats is verdreven. Vervolgens kwamen de buien in Limburg en die zorgden gisteravond voor goed gevulde regenmeters met 18 mm in Maastricht en 29 mm in Ell. 

Inmiddels zijn we van alle buien af en is deze Vaderdag met veel bewolking van start gegaan. We zijn wel in koelere lucht terecht gekomen, want warmer dan een graad of 24 zal het niet worden. In de loop van de ochtend brak steeds meer de bewolking en dan krijgen we voor de rest van de dag een mix van zonneschijn en wolkenvelden. We krijgen namelijk te maken met een hogedrukgebied dat vandaag op de Atlantische Oceaan ligt en zich heeft uitgestrekt tot over ons land. Vervolgens zullen we de hele week van het hogedrukgebied profiteren omdat het bij ons in de buurt blijft liggen. De zon krijgt dan ook de overhand en dit heeft gevolgen voor de temperatuur. Op maandag is het zo’n 24 graden, maar de dagen erna breekt het zomerweer los met zomerse kwikstanden van minstens een graad of 25. Op donderdag komt het hogedrukgebied boven de Noordzee te liggen, waardoor de wind uit het noordoosten tot oosten komt met aanvoer van nog meer warme lucht. Op vrijdag is het 28 graden en in het weekeinde wordt het hoogtepunt van deze zomerse periode verwacht. En dat is ook meteen het moment dat de astronomische zomer van start gaat (21 juni om 04:42 uur). Op beide dagen halen we plaatselijk de tropische waarde van 30 graden, waarbij op zondag een temperatuur wordt verwacht van een graad of 33! Het kan dan wel wat zwoel worden omdat minder warme lucht in aantocht is. De kans op een regen- en onweersbui neemt dan toe. 

Prettige week!

Weerspreuk van de week: 13-19 juni 2025

 

Hoort ge in juni de donder kraken,

dan maakt de boer vast goede zaken.

 

Zorg goed voor de kinderwagen,

want met St. Vitus (15 juni) komen de vliegen plagen.

Weekendweersverwachting: 14-15 juni 2025

 Zaterdag tropisch en zwoel, daarna afkoeling

 En toen werd het ineens weer warm, zeg maar gerust tropisch! In Tilburg en Berkel-Enschot werd op deze donderdag de 30 graden aangetikt met 30,3°C. Maastricht registreerde 30,0°C en het Zeeuwse Westdorpe had de hoogste temperatuur met 30,7°C. Hiermee werd lokaal de eerste tropische dag van het jaar gemeten. In onze regio was dat al op 1 mei het geval. Gemiddeld genomen valt zo’n dag van minstens 30 graden op een KNMI-station rond 8 juni. Dus we zijn iets te laat. Vorig jaar moesten we wachten tot 26 juni op de eerste tropische dag en in 2023 was dat op 9 juni. In 2022 zelfs al op 18 mei. De meeste vroege lokale dag van minstens een graad of 30 die we in de weerboeken kunnen vinden is die van 21 april 1968 toen het kwik in Venlo naar 32,2°C steeg en in Buchten naar 31,7°C. Rondom Tilburg werd vorig jaar op 25 juni voor het eerst de 30 graden overschreden met 30,4°C. Toen kregen we zelfs te maken met de eerste regionale hittegolf. Want er volgde daarna nog twee tropische dagen en op 23 en 24 juni was het zomers warm. Kortom, vijf zomerse dagen waarvan er drie tropisch zijn en dan is een hittegolf geboren. 

De week begon trouwens behoorlijk fris met afgelopen zondag maar 15 tot 16 graden. En vandaag dus bijna het dubbele. Oorzaak van die plotselinge warmte zijn twee weersystemen waar we precies inzitten: een hogedrukgebied bij Scandinavië en een lagedrukgebied boven de Britse Eilanden. Hierdoor ontstaat een krachtige stroming met aanvoer van lucht vanaf Spanje waar gisteren het meer dan 40 graden werd. Dit werd daar afgestraft met zware onweersbuien, waarbij de Spaanse weerdienst maar liefst 23.000 bliksemontladingen registreerde en flinke hagelstenen. De komende uren verdwijnen de sluierwolken, die op het einde van de middag binnendreven. Maar in de nacht verschijnen er stapelwolken, waarvan een enkele uit kan gaan groeien tot een onweersbui. Met 18 graden zal het een warme nacht worden. De vrijdag start met hoge bewolking die in de loop van de dag wordt afgewisseld met stapelwolken. Daarbij loopt de temperatuur op naar 32 tot 33 graden en zal het zwoel aanvoelen. In de loop van de avond groeien de stapelwolken uit tot fikse onweersbuien. Het KNMI heeft dan ook voor onze regio code geel afgekondigd vanaf 23:00 uur tot in de nacht naar zaterdag. 

Vervolgens trekken de buien in de nacht verder en wordt het licht bewolkt. Met 18 graden krijgen we de tweede warme nacht achtereen. Het weekeinde staat in het teken van afkoeling. Op zaterdag schijnt de zon in de ochtend volop en kan het al 28 graden worden. In de middag wordt het met een graad of 32 allemaal nog warmer. Echt aangenaam zal het niet worden, want de luchtvochtigheid neemt verder toe. Het gevolg is dat we in de middag al de eerste regen- en onweersbuien kunnen verwachten die flink kunnen uitpakken. Als die buien voorbij zijn komen we in minder warme lucht terecht, waardoor we het op zondag met maximaal 24 graden moeten doen. De nachten worden nu met 14 graden ook wat milder. Na het weekeinde krijgen we prachtig zomerweer voorgeschoteld wat de hele week aanhoudt. De wind draait naar het noordwesten doordat er een hogedrukgebied ten westen van ons komt te liggen. En deze geeft ons veel zonneschijn en kwikstanden van zo’n 25 graden. 

Prettig weekend!