KOUD. DROOG en ZONNIG
Deze
februari zal de boeken ingaan als een koude, droge en zonnige maand. Op heel
veel plaatsen was het kouder dan normaal behalve in De Bilt en in het
zuidoosten. Ondanks dat het meestal koud was konden we wel de warmste 21
februari ooit noteren met bijna 20 graden! Daarnaast viel er in deze maand maar
weinig neerslag die soms in de vorm van sneeuw en hagel viel. Tenslotte was het
een zonnige sprokkelmaand.
TEMPERATUUR
Met
3,9°C in De Bilt kwam de gemiddelde etmaaltemperatuur in februari precies uit
op het klimatologisch gemiddelde. Lang leek de maand echter te koud te
zullen eindigen, maar een zeer zachte laatste periode van de maand trok het
gemiddelde uiteindelijk naar normaal. Maar op de meeste plaatsen was het een
koude sprokkelmaand met uitzondering van het zuidoosten van het land. Het
koudst werd het in het noorden. Zo noteerde Nieuw Beerta een gemiddelde van
2,7°C gevolgd door Eelde (2,8°C) en Stavoren met 2,9°C. In Zeeland was het met
gemiddeld 4,5°C het warmst, maar verliep toch normaal tot koud. Want het
langjarig gemiddelde in die provincie bedraagt tussen de 4,5°C en 4,6°C. Rondom
Tilburg kwam de gemiddelde etmaaltemperatuur uit op 4,8°C tegen normaal 4,4°C.
Overdag werd het daar gemiddeld 7,7°C (normaal 8,0°C) en in de nachten 1,0°C
gemiddeld tegen 1,5°C normaal over de periode 1998-2023.
Februari
startte met ijskoude nachten, waarbij tot en met 6 februari het wel ergens in
het land matig vroor. In de eerste februarinacht vond dat plaats in Twenthe en
Volkel met respectievelijk -5,4°C en -5,1°C. Een dag later gebeurde dat op veel
meer plaatsen en aan de grond vroor het zelfs streng. Eindhoven noteerde op de
2e op tien centimeter hoogte een temperatuur van -10,6°C en Gilze-Rijen -10,2°C
en dan spreken we van strenge vorst. Op 3 februari werd het op neushoogte nog
kouder tot wel -7,6°C in Eelde. In Brabant kwam het tot -6,8°C in Volkel,
-6,5°C in Gilze-Rijen, -6,2°C in Eindhoven en in Woensdrecht werd het -6,1°C.
Aan de grond was het wederom raak met strenge vorst: -10,3°C in Twenthe en
-10,1°C op vliegbasis Volkel. Overdag werd het tot en met de 4e zo’n 6 graden,
maar daarna werd het zachter met ruim 9 graden vanaf Zeeland tot aan Groningen
toe. Vanaf de 7e was het voorbij en bleef de temperatuur onder een wolkendek
boven het vriespunt. Een dag later waren er enorme temperatuurverschillen in
het land. In het noorden was het een graad of 5, terwijl in het zuiden zachte
lucht binnenstroomde. Ze werd het in Woensdrecht 12,5°C. Het was maar van korte
duur wat een dag later was het overal 4 tot 7 graden en in de nachten begon het
weer te vriezen. Ook overdag werd het kouder, waardoor de 10e februari een
waterkoude dag werd met maximaal een graad of 3 en gevoelstemperaturen van
onder het vriespunt. De dagen erna steeg het kwik een aantal graden totdat de
dag van 13 februari aanbrak. Met een noordoostelijke stroming kwam koude lucht
onze kant op, waardoor we de koudste dag van de maand konden noteren. In het
midden van Brabant werd het overdag 3,3°C en in het noordoosten rond het
vriespunt. In Hoogeveen bleef het de hele dag vriezen (maximaal temperatuur
-0,5°C) en dan spreken we van een regionale ijsdag. Tot en met de 19e beleefden
we een koude periode met in de nachten lichte tot matige vorst en overdag
kwikstanden boven het vriespunt. Maar door de matige wind voelde het nog kouder
aan. Zo dook de temperatuur op 15 februari tot matige vorst in Woensdrecht:
-6,5°C. Westdorpe had nog -4,1°C en Gilze-Rijen -4,0°C. Aan de grond kwam het
bijna tot strenge vorst in Hoek van Holland, waar het kwik bleef steken op
-9,5°C. In Woensdrecht werd het op die hoogte -8,7°C en in het midden van
Brabant -7,5°C. Op 17 februari vroor het vrijwel overal matig van meer dan -5
graden tot zelfs aan de kust toe. Zo werd het in Wijk aan Zee -6,5°C. Maar het
koudst was het in het noordoosten: -7,7°C in Eelde, -7,2°C in Leeuwarden en
-7,0°C werd het in zowel Nieuw Beerta als Hupsel. Volkel was de koudste
Brabantse plaats met -6,9°C. Aan de grond was zelfs sprake van strenge vorst en
dat werd waargenomen in Eelde (-11,8°C), Volkel (-10,9°C), Lelystad (-10,2°C)
en in Twenthe met -10,1°C. Overdag werd het een graad of 4. De daarop volgende
nacht zou de koudste worden van de winter en van deze maand, waarbij Twenthe en
Nieuw Beerta de koudste stations waren met respectievelijk -8,8°C en -8,2°C. Op
tien centimeter hoogte vroren de keien uit de grond: -13,0°C op vliegveld Eelde
gevolgd door Twenthe met -11,7°C en Gilze-Rijen -10,5°C. Het gevolg was dat de
meeste schaatsbanen open gingen en sommigen probeerden ook het natuurijs op,
maar dat was uitkijken geblazen.
Op
de 20e kregen we te maken met een weersomslag. De wind draaide naar het zuiden
tot zuidwesten en daarmee werd zeer zachte van oorsprong tropische lucht
aangevoerd. Overal kwam de temperatuur boven de 10 graden uit tot bijna 13
graden langs de kust en in het zuiden. Een dag later werd het helemaal extreem
en werd de warmste 21 februari ooit waargenomen. Bij het hoofdstation van het
KNMI steeg het kwik naar 17,9°C, waarmee het record uit 2021 met 16,9°C naar de
tweede plaats werd verdreven. Maar wat nog meer opviel was de temperatuur van
19,3°C in Woensdrecht, 18,8°C in Eindhoven en tenslotte 18,6°C in Maastricht. Al
deze KNMI-stations verbraken het landelijk record van 21 februari, want dat
stond op 18,5°C uit 2021 waargenomen in Eindhoven. In Tilburg en Berkel-Enschot
werd het 18,7°C, maar dat zorgde niet voor de warmste 21 februari ooit. Vier
jaar geleden werd het daar namelijk nog warmer met 19,4°C. In De Bilt was het
niet alleen de eerste lentedag van
het jaar met minstens 15 graden, het was ook niet eerder in het jaar zo warm.
Het record over de periode over de periode 1 januari tot en met 21 februari was
16,9°C uit 2021. Vervolgens bleef het nog zeer zacht met middagtemperaturen
tussen 12 en 15 graden. Maar in de laatste twee dagen werd de 10 graden niet
meer gehaald en in de laatste nacht van februari werd op de 28e zelfs nog
plaatselijk lichte vorst waargenomen.
Februari
telde in De Bilt elf vorstdagen en dat is normaal. Het aantal dagen met vorst
liep wel flink uiteen van 5 in Vlissingen tot maar liefst 17 in Eelde en
Hoogeveen en Nieuw Beerta met 15 vorstdagen. In De Bilt waren er geen ijsdagen waarop
het de hele dag vroor, alleen in Hoogeveen kwam er deze maand één ijsdag voor.
Normaal telt februari in De Bilt 2 van zulke dagen. In Berkel-Enschot kwam het
tot 11 vorstdagen tegen 9 normaal. Daarbij was 18 februari met -4,9°C de
laagste minimumtemperatuur. De hoogste temperatuur werd op de 21e genoteerd met
18,7°C gevolgd twee dagen later met 15,4°C.
NEERSLAG
Februari
was een droge maand met gemiddeld over het land 28 mm neerslag tegen een
langjarig gemiddelde van 58. Het droogst was het in Groningen en Zuid-Limburg,
met minder dan 20 millimeter. Zo kreeg het Limburgse Schinveld maar 12 mm in de
regenmeter, het Groningse Eenrum 14 en het Groningse Finsterwolde en Limburgse
Oost-Maarland ieder 15 mm. De meeste neerslag viel in Oost-Brabant en delen van
Gelderland met 40 tot 60 mm, waarbij de natste plaatsen Heumen en Mill waren met
respectievelijk 54 en 56 mm. In Brabant wordt Mill gevolgd door Eersel met 48
mm en Megen met 44 mm. In Tilburg en Berkel-Enschot werd 35 mm afgetapt.
Daarbij viel op 9 februari de meeste neerslag met 9 mm. Tijdens buien werd ook
nog op drie dagen sneeuw en twee dagen hagel gemeld. Tenslotte werden ook drie
mistdagen in het midden van Brabant geregistreerd.
De
maand kende twee lange droge perioden, waarvan de eerste begon op 31 januari en
duurde tot en met 9 februari. Op de meeste plaatsen resulteerde dit in een
reeks van 10 droge dagen, plaatselijk viel er toch wat hele lichte regen of
motregen. Op 10, 11 en 12 februari was het vervolgens vrij nat, met gemiddeld
over het land zo’n 10 mm neerslag, waarna het vanaf 13-14 februari opnieuw
droog bleef tot en met 20-21 februari. Daarna volgden nog enkele natte dagen
(22, 24, 25 en 27 februari). Op de 27e vielen er buien, waarvan enkele gepaard
gingen met hagel. ’s Ochtends werd ook onweer gemeld in Flevoland en in de middag
in Drenthe.
SNEEUW
Op
12 februari kwam vanuit het noorden serieuze kou het land binnen dat gepaard
ging met periode met sneeuw in Drenthe, Groningen en Friesland. Op enkele
plaatsen viel meer dan 20 centimeter zoals in het Groningse Buitenpost waar 25
cm werd gemeten. In de ochtend van 13 februari lag in het Drentse Roden 13 cm
en in het Friese Kollum en Ternaard op beide plaatsen 15 cm. Een dag later trok
aan het begin van de avond nog een gebied met lichte sneeuw vanaf het noorden
naar het zuiden. Op de 14e sneeuwde het plaatselijk in het oosten en een dag
later viel er enige tijd (natte) sneeuw in het zuiden, die regionaal kortdurend
bleef liggen. De sneeuw in het noorden dooide pas op 20 februari overal weg en
heeft er dus lokaal tien dagen gelegen.
ZONNESCHIJN
Met
gemiddeld over het land 103 uur zon scheen de zon in februari uiteindelijk meer
dan het klimatologische gemiddelde van 92 zonuren. Ook in De Bilt scheen de zon
met 106 tegen 90 uur meer dan normaal. De verschillen over het land waren niet
groot. In Nieuw Beerta scheen de zon het minst met 94 zonuren, gevolgd door
Heino en Eelde met ieder 95 uur. Voorschoten had met 114 de meeste zonuren,
maar dat geldt ook voor Hoek van Holland die 111 uren zonneschijn registreerde.
In Berkel-Enschot scheen de zon 100 uur, tegen 93 normaal. Daar werden 7
zonloze dagen geteld en vijf zeer zonnige dagen waarop de zon minstens 8 uur
scheen. Met name de eerste dagen van de maand en de periode van 16 tot en met
19 februari waren zonovergoten. Ook 21, 23 en 26 februari waren zonnig met 5
tot 7 uren zonneschijn.