Het Weernieuws: Valentijnsweer

Morgen (14 februari) is het weer Valentijnsdag en wordt gevierd door mensen uit Europa, de Verenigde Staten en Japan. Op deze dag worden liefdesverklaringen, zonder afzender in de vorm van kaarten, bloemen of doosjes bonbons verstuurd. Op Valentijnsdag is het symbool van de dag natuurlijk het hart. Ook de kleuren rood en roze zijn typische valentijnskleuren. Opmerkelijk: in Duitsland is 14 februari een onheilsdag. Het is de geboortedag van Judas, de verrader van Christus. Valentijnsdag gaat bij onze oosterburen dus voor de meeste mensen ongemerkt voorbij. 

De oorsprong van deze dag der liefde is volgens velen te vinden bij priester Valentinus. Hij leefde in de 3e eeuw na Christus in Rome. Hij verzorgde bejaarden, zieken en armen, gaf mensen wijze raad en zegende Christelijke huwelijken in. Dat laatste was echter een strafbaar feit in die tijd! Toen hij de blinde pleegdochter van Asterius (stadhouder van Rome) genas, bekeerde deze zich tot het Christendom en liet alle gevangen Christenen vrij. Dit was de druppel die de emmer deed overlopen voor keizer Claudius II. Op 14 februari 270 werd Valentinus gemarteld en onthoofd. Later werd hij door de kerk heilig verklaard en 14 februari werd een feestdag, die vooral in het Victoriaanse Engeland bijzonder populair was. Openlijke liefdesuitingen waren in deze preutse tijd uit den boze. Op 14 februari konden huwbare jongens en meisjes hun geliefden echter ongestraft verrassen met (anonieme) cadeautjes, brieven en gedichten. Engelse immigranten importeerden deze traditie in Amerika, waar het al snel uitgroeide tot een populaire (en commercieel uitgebuite) feestdag. Ook in Nederland wint Valentijnsdag de laatste jaren terrein. 

TEMPERATUUR

Of het weer ook altijd rooskleurig is op de 14e kunnen we niet altijd zeggen. Het is tenslotte wintertijd en dat betekent meestal koud weer. De laagste temperatuur bij het KNMI werd gemeten in 1929 toen het in De Bilt -18,9°C werd. Daarnaast was het nog kouder in Winterswijk met -21,5°C, Sittard -21,4°C en zelfs in Brabant was het ijskoud met in Gemert -20,7°C. Ook bibberen was het in 1969 toen in Wageningen -19,6°C werd afgelezen op de thermometer. Voor het gevoel kan het eveneens ijzig zijn en dat merkte de carnavalsvierders in 1994 toen op maandag 14 februari een gevoelstemperatuur werd geregistreerd van -17 graden. Valentijnsdag 2021 mocht er ook wezen die ijskoud van start ging met in Volkel, Heino, Twenthe, Hupsel, Hoogeveen en Nieuw Beerta strenge vorst met -12,3°C in Heino als laagste temperatuur. In Tilburg en Berkel-Enschot begon de ochtend met een diepvriestemperatuur van -8,4°C. Brrrrr. 

Maar februari heeft ook zijn zachte dagen en dat merkten we in 1961 toen op de 14e in Maastricht 18,8°C en in Eindhoven 17,5°C werd waargenomen; in 1998 werd het in het Limburgse Oost-Maarland iets minder zacht met 17,5°C en in Berkel-Enschot 16,8°C. In De Bilt zou het de warmste Valentijnsdag worden sinds 1901 met 15,2°C. Tenslotte was de zonnigste Valentijn in ons land te vinden in 1994 en 2021 toen in De Bilt de zon 9 uur scheen. Dat deed het ook in 2009 in Vlissingen, in 2018 in het hele oosten van het land en in 2019 in opnieuw Vlissingen en Gilze-Rijen en Wilhelminadorp. Drie jaar geleden was het opnieuw zeer zonnig met 9 zonuren in Lelystad, De Bilt, Volkel, Hoogeveen en Twenthe. 

NEERSLAG

De natste Valentijn ooit sinds 1901 was die van 2016. Heino noteerde 19 mm, Lelystad, Deelen en Schiphol ieder 16, Marknesse en De Bilt hadden ieder 15 mm opgevangen. Het vorige record was die van 2007 toen op 14 februari in Vlissingen 14 mm werd afgetapt. Opvallend is dat tussen 2017 en 2021 er in Berkel-Enschot geen druppel is gevallen. Twee jaar geleden en vorig jaar kwam daar verandering in doordat er enkele buien vielen wat nog respectievelijk 2 en 4 mm opleverde. Overigens is ook Valentijnsdag 2016 op dat station de natste 14e februari ooit waargenomen met 13,0 mm in de regenmeter. Op de tweede plaats staat 2007 met 12,5 mm. 

SNEEUW

Ook sneeuw mag op Valentijnsdag niet ontbreken en het meest opvallende was de extreme sneeuwval van 1979, zo’n 46 jaar geleden. De vorst viel toen met grof geweld in, waarna er ten noorden van de lijn Amsterdam-Zwolle veel sneeuw viel. Het gevolg was dat het verkeer vast liep, waarbij de hoofdstad van Nederland tijdelijk onbereikbaar was. Het noorden van ons land raakten enkele dagen ingesneeuwd door o.a. sneeuwduinen van 3 tot 7 meter in Groningen, waarbij er ook nog eens windvlagen waren van 100 km per uur. In 2010 was het eveneens een winterse Valentijn. Van tijd tot tijd viel er sneeuw en de temperatuur kwam de gehele dag niet boven het vriespunt uit. Valentijn 2013 werd net als in 2010 een winterse aangelegenheid. Het KNMI had zelfs een weerwaarschuwing doen uitgaan van de sneeuwval die in de loop van de dag viel. We kregen van alles, van ijsregen tot sneeuw tot zelfs ijzel. Ook Valentijnsdag 2016 vond in winterse sferen plaats. Er viel in de ochtend natte sneeuw en op enkele plekken in het land was zelfs een dun sneeuwdek ontstaan en dan met name op de Veluwe en in het oosten: Oldebroek meldde 3 cm, Vaassen 2 en in Terwolde lag 1 cm. Drie jaar geleden was het in Berkel-Enschot helemaal wit van de sneeuw die een week eerder al was gevallen. Op de 7e ontstond een sneeuwdek van 11 cm en groeide een dag later naar 12 cm. Uiteindelijk bleef op Valentijnsdag 2021 nog 8 cm over als sneeuwdek. 

ELFSTEDENTOCHT

Om het winterbeeld rond deze tijd compleet te maken werd op Valentijnsdag 1956 een heuse Elfstedentocht verreden. Het was een ijskoude Tocht der Tochten waarbij vele mensen bevroren ledenmaten hadden die overigens gewonnen werd door Jeen van den Berg nadat de eerste vijf deelnemers werden gediskwalificeerd. 

WEERBEELD 2002-2006

In 2002 was het in Berkel-Enschot een onbewolkte en zonnige 14e februari, waarbij de temperatuur uitkwam op 6,2°C. Een jaar later was het een stuk kouder, waarbij de dag begon met matige vorst (-5,4°C) en in de middag liep het kwik op tot slechts 3,6°C. Het was wel een schitterende winterdag, want wolken zagen we niet en dus scheen de zon volop. In 2004 daarentegen was het alleen maar bewolking wat de klok sloeg, maar het was wel een stuk zachter met ruim 10 graden. Het bleef overal droog. Dit in tegenstelling tot 2005, waarbij Valentijnsdag guur van start ging met enkele pittige winterse buien die vergezeld gingen met hagel die in de vroege morgen nog lang bleef liggen. Rond 09:00 uur werd zelfs een regenboog waargenomen in Berkel-Enschot. Na de middag werd het overal droog en was het half tot zwaar bewolkt. Daarbij liep de temperatuur nog op naar een graad of 5 met ruim vier uur zon. In 2006 was het erg somber, waarbij het vrijwel overal bewolkt was. Op veel plaatsen begon de dag met mist die overging in laaghangende bewolking waaruit wat lichte motregen viel. Pas na de middag brak de zon nog even door en liep het kwik nog op naar bijna 10 graden. 

WEERBEELD 2007-2012

Een jaar later viel deze romantische dag letterlijk in het water. De gehele dag regende het en over het hele land viel meer dan 10 millimeter. Pas in de avond werd het droog. Door al die bewolking werd het in de middag niet warmer dan een graad of 7. De regen was wel de voorbode voor het zachte weer wat daarna kwam, want op 15, 16 en 17 februari 2007 werd het namelijk 12 tot 13 graden. Ook in 2008 was het grijs, maar droog. De zon was de grote afwezige, waarbij de temperatuur nog opliep naar zo´n 4 graden. Heel anders dan het jaar erop toen er volop zonneschijn was met ruim 8 uur zon in Berkel-Enschot. Het kwik liep nog op naar 5 graden, waarbij het in de ochtend nog -4 graden was. In 2010 was het een winterse Valentijn. Van tijd tot tijd viel er sneeuw en de temperatuur kwam de gehele dag niet boven het vriespunt uit. In de middag werd het maximaal -0,3°C, een ijsdag dus. Neerslag in de vorm van regen of buien bij een graad of 8 werd waargenomen in 2011 en daarbij kregen we de zon voor het tweede achtereenvolgende jaar niet te zien op deze Valentijnsdag. Ook in 2012 zagen we geen zonneschijn en was het een grijze dag. Overdag bleef het droog bij zo’n 6 graden. In de avond viel wat lichte regen. 

WEERBEELD 2013-2024

Valentijn 2013 werd net als in 2010 een winterse aangelegenheid. Het KNMI had zelfs een weerwaarschuwing doen uitgaan van de sneeuwval die in de loop van de dag viel. We kregen van alles, van ijsregen tot sneeuw tot zelfs ijzel. De temperatuur schommelde daarbij rond het vriespunt en met een matig wind voelde het heel koud aan. Een jaar later werd het op de thermometer ruim 13 graden, maar dat was het enige positieve. In de middag en avond begon het namelijk te regen, waarbij 8 millimeter werd opgevangen. Valentijnsdag 2015 was ook een grijze dag, maar het bleef wel droog. Met 10,6°C in Berkel-Enschot werd het een zachte 14e februari. Net als in 2013 en 2010 vond ook Valentijnsdag 2016 in winterse sferen plaats. Koude lucht stroomde dat weekeinde namelijk Brabant binnen, terwijl er een neerslaggebied overtrok. In eerste instantie was het allemaal regen wat er viel, maar tussendoor zagen we steeds meer vlokken vallen. De regen ging namelijk over in natte sneeuw en dat gebeurde al in de vroege ochtend toen het koudste moment naderde. Op enkele plekken in het land was zelfs een dun sneeuwdek ontstaan en dan met name op de Veluwe en in het oosten: Oldebroek meldde 3 cm, Vaassen 2 en in Terwolde lag 1 cm. Overdag vielen er van tijd tot tijd regen- en/of natte sneeuwbuien en warmer dan 3 graden werd het niet. Het was een kille, sombere en kletsnatte Valentijnsdag.

Maar toen volgde drie achtereenvolgende jaren waar we een zonnige Valentijnsdag beleefden. In 2017, 2018 én 2019 scheen de zon namelijk 8 tot 9 uur en zagen we vrijwel geen enkel wolkje. De temperaturen daarentegen liepen wel flink uit elkaar. Zo werd het in Berkel-Enschot op 14 februari 2017 12,1°C, in 2018 was dat 6,6°C en zes jaar geleden liep het kwik op naar maar liefst 14,6°C. In 2020 was het niet meer zo zonnig. De bewolking overheerste en met slechts 2 zonuren werd het nog bijna 10 graden. Vier jaar geleden was een echte winterdag. De ochtend begon met een diepvriestemperatuur van -8,4°C in Tilburg tot -12,3°C in het Overijsselse Heino. Er was veel sluierwolken, maar daar scheen de zon gewoon doorheen, waardoor het opnieuw een zeer zonnige Valentijnsdag werd. In 2022 begon de dag grijs met enkele buien. In de middag wisselden zon en wolken elkaar af waar nog een bui uitviel. Daarbij werd het een graad of 11 en was het dus een zachte Valentijn. In 2023 was geen sprake van winterweer, maar was het juist zacht met heel veel zonneschijn en een temperatuur die ruim over de 14 graden heen ging. In de ochtend was het nog wat mistig maar naar alle neveligheid voelde het met bijna 9 uur zon heerlijk aan. Vorig jaar werd een treurige 14e februari. De hele dag viel er regen en motregen en dat allemaal bij een graad of 12. De zon bleef achter de wolken bij een matige zuidwestenwind, kracht 4. 

Dit jaar ziet er veel beter uit. Zon en wolken wisselen elkaar af en het blijft droog. De dag start met lichte vorst en overdag is het een graad of 3.

Weerspreuk van de week: 14-20 februari 2025

 Klaar weer op St. Silvijn (17 februari),

het kan nog twee maanden winter zijn.

 

Februari is nooit zo goed,

of het vriest wel een hoed.

Weersverwachting deze week: 15-16 februari 2025

 Vrij zonnig en droog winterweer

 Nadat afgelopen zaterdag nog de 10 graden werd bereikt, begonnen daarna de temperaturen te dalen zowel overdag als in de nacht. In de middag werd het 3 tot 5 graden en in de nachten lag het kwik rond het vriespunt. Op woensdag kwam vanuit het noorden serieuze kou het land binnen dat gepaard ging met neerslag. In onze regio waren dat buien met regen, maar in Drenthe, Groningen en Friesland was er sprake van periode met sneeuw. Op enkele plaatsen viel meer dan 20 centimeter zoals in het Groningse Buitenpost waar 25 cm werd gemeten. Vanochtend lag in het Drentse Roden 13 cm en in het Friese Kollum en Ternaard op beide plaatsen 15 cm. Daar werden bij zonsopkomst ook de laagste temperaturen gemeten. Eelde had zelfs matige vorst met -5,8°C, gevolgd door Hoogeveen en Twenthe met ieder -3,2°C. Aan de grond, zeg maar gerust in de sneeuw, was het in Eelde met -7,3°C nog kouder. Rondom Tilburg bleef het beperkt tot -1 graad, zowel op neushoogte als aan de grond. Overdag steeg het kwik naar een graad of 3, maar door de matige noordoostenwind was het waterkoud en lag de gevoelstemperatuur de hele dag onder het vriespunt. In Hoogeveen kwam overdag de temperatuur helemaal niet boven de 0 graden uit en dan spreken we van een regionale ijsdag. Deze donderdag startte met een bui in de nacht gevolgd door wat nevel wat vrijwel de hele dag bleef hangen. Op het einde van de middag liet de zon zich nog even zien en dat betekent dat opklaringen eraan kwamen. Meteen zagen we dat aan de temperatuur die onder het vriespunt dook. De komende uren gaat het nog harder vriezen tot wel -2 graden op vrijdagochtend en daar waar nog sneeuw ligt opnieuw matige vorst. 

Op dit moment hebben we nog te maken met een depressie boven Duitsland dat naar Italië vertrekt. Hierdoor zagen we aan het begin van deze avond nog een gebied met lichte sneeuw dat vanaf het noorden naar het zuiden trok gevolgd door opklaringen. De vrijdag staat dan ook in het teken van een afwisseling van zon en wolken. Daarbij stijgt de temperatuur naar zo’n 3 graden. Doordat de depressie wegtrekt maakt dit de weg vrij voor een hogedrukgebied boven de Noordzee en deze zorgt in het weekeinde voor een oostelijke stroming. In de nachten blijft het vriezen en overdag is het graad of 4. De zon schijnt vooral op zondag uitbundig, terwijl op zaterdag in de middag nog wat wolken voorbij schuiven. 

Na het weekeinde houdt de oostelijke stroming op maandag en dinsdag nog aan. En dat betekent heerlijk winterweer, waarbij de zon in alle glorie te zien zal zijn. Op maandag echter kunnen daar wat wolkenvelden tussenzitten, maar dat mag de pret niet drukken. Op woensdag gaat het hogedrukgebied aan de wandel en komt boven Duitsland te liggen. De wind draait naar het oosten tot zuidoosten en dan stroomt langzaam zachtere lucht onze regio binnen. Voor het weerbeeld zien we dan steeds meer hoge bewolking aan de hemel verschijnen. Temperatuur stijgt van 5 graden op dinsdag naar zo’n 10 graden op het einde van de week. In de nachten verdwijnt dan ook langzaam de vorst. Van neerslag is de hele week geen sprake en dat houden we tot in het weekeinde. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 10-14 februari 2025

 Eerste dagen wisselvallig, daarna droog en meer zon

 Afgelopen vrijdag was het erg koud. In de weerhut liet de thermometer nog een waarde zien van 4 graden, maar de gevoelstemperatuur lag de hele dag onder het vriespunt. Oorzaak was een matige tot vrij krachtige oostenwind. In de nacht nam de wind af, maar werd de bewolking dikker. Tegen de ochtend viel in Berkel-Enschot daar al wat druppels uit en tegen de middag vielen er buien. Daarna werd het droog en brak het wolkendek en daarvoor in de plaats kregen we sluierwolken waar de zon zoveel mogelijk doorheen probeerde te schijnen. Tevens werd zachte lucht aangevoerd, waardoor op enkele plaatsen de temperatuur in de dubbele cijfers belandden. Zo werd het in Tilburg 10,3°C, Eindhoven 10,7°C, Maastricht 11,6°C en het warmst werd het in Woensdrecht waar het kwik naar de 12,5°C ging. Wat een verschil met een dag eerder, waarbij je een dikke winterjas, sjaal en muts nodig had. Tja, en met zulke dagelijkse temperatuurverschillen kun je wel eens de griep krijgen. Afgelopen nacht was het overwegend bewolkt, maar daar waar er opklaringen waren heeft het gevroren. Eindhoven had nog -2,7°C, Gilze-Rijen -2,1°C, Rotterdam en Hupsel -1,6°C, Arcen -1,3°C en Twenthe met -1,2°C. Aan de grond kwam het net niet tot matige vorst. Deze zondag is in onze regio bewolkt van start gegaan en dat blijft het de hele dag bij temperaturen die naar de 6 graden gaan bij een zwakke wind. In de komende nacht krijgen we te maken met opklaringen en kan het licht vriezen. 

We hebben te maken met een hogedrukgebied boven Rusland dat zich verplaatst naar Scandinavië en daar op maandag aankomt. Maar ondertussen zien we boven het westen van Frankrijk een kleine depressie liggen die langzaam naar het noorden komt. De maandag begint nog met een mix van zonneschijn en wolkenvelden, maar in de middag neemt de bewolking toe en in de avond gaat het regenen. Temperatuur loopt overdag op tot een graad of 5. In de nacht naar dinsdag blijft er neerslag vallen en die kan nu een winters karakter krijgen met natte sneeuw. Op dinsdag valt er eerst nog wat neerslag, maar snel wordt het droog. De zon krijgen we echter niet te zien en wederom wordt het in de middag 5 graden. Op woensdag is er ook veel bewolking en daar kan nog een druppel uitvallen. De wind draait vervolgens even naar het noorden tot noordwesten, waardoor het niet warmer zal worden dan een graad of 3. Ondertussen zien we vanuit Groenland een depressie afzakken naar de Atlantische Oceaan en deze gaat de rest van de week een gevecht aan met het hogedrukgebied. En het ziet er naar uit dat steeds het hogedrukgebied als winnaar uit de strijd komt. Dat betekent dat het bij ons droog blijft en dat wolkenvelden en zonneschijn elkaar afwisselen. De wind draait daarbij alle kanten op, waardoor het soms koud maar ook zacht kan zijn. In de nachten liggen de temperaturen rond het vriespunt en overdag stijgt de temperatuur op donderdag en vrijdag naar 5 tot 6 graden. Op zaterdag kan het nog zo’n 7 graden worden, maar daarna wordt het weer kouder doordat de wind de oosthoek opzoekt. In de nachten gaat het licht vriezen. Na het weekeinde van 15-16 februari houdt de strijd aan tussen depressies en hogedrukgebieden. Wie dat dan gaat winnen is nu niet te zeggen. Met andere woorden: het kan vriezen of dooien. 

Prettige week!

Weerspreuk van de week: 7-13 februari 2025

 

Het is voor de oogst bijzonder goed,

als 't op Sinte Appolonia (9 februari) waaien doet.

 

Als de kat in februari in de zon ligt,

moet zij in maart weer achter het vuur.

Weekendweersverwachting: 8-9 februari 2025

 Somber

 Zodra februari op de kalender stond werd het meteen tijd om hout te sprokkelen. Het is dan ook niet vreemd dat deze maand ook wel ‘sprokkelmaand’ wordt genoemd. En dat hebben we in het eerste weekeinde van deze maand wel geweten. De nachten verliepen met matige vorst en aan de grond vroor het zelfs streng. Eindhoven noteerde op de 2e op tien centimeter hoogte een temperatuur van -10,6°C en Gilze-Rijen -10,2°C. Op maandag werd het op neushoogte nog kouder tot -7,6°C in Eelde. In Brabant kwam het tot -6,8°C in Volkel, -6,5°C in Gilze-Rijen, -6,2°C in Eindhoven en in Woensdrecht werd het -6,1°C. Aan de grond was het wederom raak met strenge vorst: -10,3°C in Twenthe en -10,1°C op vliegbasis Volkel. Vanaf dinsdag nam de kou af. Er was alleen nog sprake van lichte vorst (-3,5°C in Volkel als laagste temperatuur) en aan de grond matig, waarbij Volkel opnieuw de koudste was met een kwikstand van -7,1°C. Gisteren dook op een enkele plaats de temperatuur nog onder het vriespunt, maar afgelopen nacht keerde de vorst op veel plaatsen weer terug. Temperatuur liep deze week op naar 7 tot 8 graden, maar daar waar de bewolking bleef hangen, zoals in onze regio, werd het maximaal een graad of 6. 

Vanavond en de komende nacht blijft het bewolkt en deze wordt alsmaar dikker. Temperatuur daalt daarbij naar zo’n 2 graden. Op vrijdag stijgt het kwik naar een graad of 5 bij een stevige oostenwind. Hierdoor zal het guur aanvoelen, want de gevoelstemperatuur komt rond het vriespunt te liggen. We hebben namelijk te maken met een enorm hogedrukgebied met het centrum boven Rusland dat vrijwel heel Europa bedekt. Wij zitten aan de rand ervan dat gepaard gaat met veel wolken. Ondertussen probeert een neerslagzone vanuit Frankrijk ons te bereiken, maar of dat lukt is nog maar de vraag. Overigens bestaat deze alleen maar uit lichte regen, dus veel stelt het niet voor als er druppels zouden vallen. 

Op zaterdag kunnen we daar nog last van hebben. Het hogedrukgebied verandert namelijk niet van haar plaats en dus overheerst de bewolking. Wel neemt de wind flink af en klimt de temperatuur naar zo’n 7 graden. Het zal dan een stuk beter aanvoelen dan de vrijdag. In de loop van zondag verplaatst de kern van het hogedrukgebied richting Scandinavië en dan komen we in een noordoostelijke stroming terecht. De temperaturen beginnen te dalen en de nachten gaan richting het vriespunt en vanaf dinsdag gaat het licht vriezen. Op zondag is het nog zo’n 6 graden en daalt na het weekeinde tot een graad of 4. Langzaam wordt ook droge lucht aangevoerd en dan zien we de bewolking steeds meer verdwijnen. Op zondag kunnen we al de eerste opklaringen zien en dat zet zich begin volgende week verder door. Het blijft droog en de wind is matig, kracht 3. Na woensdag zien we boven de Atlantische Oceaan een depressie liggen en deze probeert het hogedrukgebied weg te duwen. In eerste instantie lukt dat niet, maar in het weekeinde waarschijnlijk wel. De neerslagkansen nemen dan toe en temperaturen gaan omhoog. Andere weermodellen spreken dit tegen en laten het rustige zonnige winterweer nog in stand. 

Prettig weekend!