Weerspreuk van de week: 27 september-3 oktober 2024

 Als 's morgens de pauwen luid schreeuwen en krijsen, moeten we de stormbal hijsen.

 

Als Sint Michiel (29 september) veel eikels brengt,

zal Kerstmis de velden met sneeuw bedekken.

Weekendweersverwachting: 28-29 september 2024

 Even bijkomen na een onstuimige vrijdag

 De herfst ging afgelopen zondag van start, maar van echt herfstweer was geen sprake ondanks dat de verwachtingen dit wel aangaven. Zowel de maandag als dinsdag vielen reuze mee en best aangenaam. Temperaturen liepen zelfs op naar respectievelijk 22 en 20 graden. Pas in de loop van woensdag werden de schouders eronder gezet en stapte Koning Herfst onze regio binnen. De dag begon met een bui en eindigde met regen dat afgelopen nacht verder doorzette en zo’n 10 mm achterliet. Met 18 graden op de woensdag werd het al wat minder warm. Deze donderdag begon nog aardig, maar in de middag kwamen buien opzetten die steeds intensiever werden en met onweer gepaard gingen. Op sommige plaatsen ook met windstoten en hagelstenen, zoals aan het begin van de avond in Hendrik-Ido-Ambacht. Ook Gilze-Rijen, Etten-Leur, Tilburg en Berkel-Enschot meldden onweer. In het Belgische Orp Jauche werd zelfs een tornado waargenomen. Het KNMI gooide meteen een weerwaarschuwing uit in de vorm van code geel. Kortom, volop onstabiliteit in de lucht en dat zal de komende uren alleen maar erger worden. Het is de voorbode van een stormdepressie die vanaf Engeland langzaam richting de Noordzee trekt. Deze depressie heeft de naam Aitor gekregen. Vandaag nam de wind al toe en zal de komende uren verder aantrekken. Aan de kust kan komende nacht al een stormachtige wind te komen staan, kracht 8. Het blijft nog wel droog. 

De vrijdag start met onstuimig en droog weer. Daarbij kunnen windstoten voorkomen tot wel 90 km/uur aan de kust en 70 km/uur rondom Tilburg. Opnieuw kondigde het KNMI code geel af, maar dan alleen voor de kustgebieden waar windstoten mogelijk zijn tot zelfs 100 km/uur en dat houdt tot in de middag aan. Aan de kust kan zelfs even een storm staan, windkracht 9. Tijdens de middag passeert ook nog eens een regenzone die ons een nat pak zal bezorgen. Bij dit alles wordt het nog maar een graad of 16. Compleet herfstweer dus. 

In het weekeinde komt de atmosfeer eindelijk tot rust. De depressie ligt dan inmiddels helemaal boven Lapland, waardoor de wind flink afneemt. Maar nog niet van de buien die op zaterdag in een optocht over ons heen zullen gaan. De wind is dan inmiddels gedraaid naar het noordwesten en voert koude lucht aan. Meer dan 13 á 14 graden zal het niet worden. Zondag wordt de beste dag van het weekeinde en zelfs van de hele week daarna. Het blijft namelijk droog en de zon zullen we regelmatig zien. Met een zuidoostenwind komt iets zachtere lucht onze kant op en kan het zo’n 15 graden worden. Geniet er maar van, want na het weekeinde keert het onstuimige herfstweer helemaal terug. Deze keer wordt het niet kouder, maar juist even warmer. Zo loopt de temperatuur op dinsdag naar de 18 graden. Maar dat is ook het enige positieve, want de regen komt met bakken naar beneden. Daarbij kan meer dan 30 mm vallen bij een vrij krachtige wind uit het zuidwesten. Op alle andere dagen is er een afwisseling van enkele buien en opklaringen en waait het matig, kracht 3 tot 4. Temperaturen lopen vanaf woensdag dan weer terug naar een graad of 14 op het einde van de week. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 23-27 september 2024

 Op en top herfstweer

 De nazomer loopt vandaag op haar einde. Vijf dagen achtereen hebben we in onze regio temperaturen gehad van minstens 20 graden, waarbij gisteren het zelfs zomers werd met 26,0°C in Berkel-Enschot. Ook in Gilze-Rijen, Eindhoven, Ell en Hoek van Holland werd de grens van 25 graden overschreden. Bij dit alles heeft de zon vanaf donderdag alleen maar geschenen tot gisteravond toe. Afgelopen nacht klaarde het op en toen ontstond er mist waar deze zondag mee van start is gegaan. De zon brandde nog even de neveligheid weg en werd snel gevolgd door wolkenvelden, waar de zon doorheen probeert te breken. Hierdoor kan het ook niet meer zo warm worden en zal de thermometer op een graad of 22 tot 23 steken. Daar waar de zon nog wel volop aanwezig is kan het wederom zomers worden. Maar ook daar nadert het einde van de nazomer, want we gaan de andere kant van de herfst zien. En dat is wat we eigenlijk onder herfstweer verstaan: buien, wind en lagere temperaturen. Het vindt allemaal plaats precies op het tijdstip dat de astronomische herfst van start gaat. En dat is vanmiddag om precies 14:44 uur, want dan staat de zon precies boven de evenaar en zet daarna koers naar het zuidelijk halfrond. Als de zon vervolgens boven de Steenbokskeerkring is aangekomen krijgen we de kortste dag van het jaar met de minste zonuren en begint de astronomische winter. 

Vanaf morgen worden de bordjes dus vervangen. Een herfstdepressie zal de komende uren het hogedrukgebied gaan verjagen waar we de afgelopen week heerlijk van geprofiteerd hebben. Op maandag ligt de depressie boven het Kanaal en zorgt bij ons voor perioden met regen in de ochtenduren gevolgd door opklaringen in de middag. De wind neemt toe en wordt matig, kracht 3 tot 4, bij temperaturen die oplopen naar maximaal 19 graden. Op dinsdag schuift het centrum van de depressie op naar Noorwegen maar heeft zich ondertussen wel uitgebreid tot over onze omgeving. Dat betekent dat we nog steeds te maken krijgen met enkele buien, maar veel zullen het niet zijn. Met 18 graden worden het al minder warm. Tegelijkertijd ligt voor de kust van Ierland de volgende depressie klaar die naar ons toekomt. Op woensdag ligt deze boven Engeland en dat betekent opnieuw enkele buien en 16 graden. Vervolgens schuift de depressie langs onze kust richting Noorwegen en onderweg laat deze bij ons een bak met regen achter. Op donderdag zo’n 13 mm en op vrijdag kunnen de regenmeters met meer dan 20 mm gevuld worden. De zon krijgt vrijwel geen kans en door die neerslag koelt het flink af. Op donderdag 17 en vrijdag wordt de koudste dag van de week als het kwik blijft steken bij een graad of 13. En dat komt omdat de wind even naar het noordwesten draait. Maar dat is nog niet alles, want de wind trekt flink aan en wordt matig tot vrij krachtig, kracht 4 tot 5. En dat maakt het herfstweer compleet. In de loop van vrijdag zien we op de Atlantische Oceaan een hogedrukgebied verschijnen en deze zet de aanval in op de depressie. In het weekeinde wint het hogedrukgebied. Het blijft nog wel even doorwaaien, maar de neerslagkansen nemen af en de temperaturen klimmen uit het dal en gaan richting de 17 graden. En zo zal de maand september eindigen. 

Prettige week!

Het Weernieuws

HERFST BEGINT OP 22 SEPTEMBER

Vanmiddag om 14:44 uur staat de zon precies boven de evenaar, waardoor dag en nacht overal op aarde even lang duurden. Dat betekent dat op het noordelijk halfrond, dus bij ons, de astronomische herfst is begonnen. Net als in 2012, 2013, 2016, 2017, 2020 en in 2021 gebeurde dat ook op de 22e. Maar op andere jaren vond dat een dag later plaats: op 23 september, zoals vorig jaar en in 2022. Heel opvallend is dat voor de andere seizoenen (winter, lente en zomer) het begin vrijwel altijd op de 21e plaatsvindt. Maar dus vrijwel nooit voor de herfst. Dat heeft onder andere te maken met het feit dat de baan van de aarde geen cirkel is. De verschillende data zijn het gevolg van het feit dat we eens in de vier jaar een schrikkeljaar hebben dat één dag meer telt dan de andere jaren. In het begin van de vorige eeuw viel de eerste herfstdag enkele keren zelfs op 24 september, het laatst in 1931. 

Vandaag is de herfst van start gegaan met mist in de vroege ochtend gevolgd door steeds meer wolken vanuit het zuiden. Temperatuur blijft daarbij steken op zo’n 22 graden. Het is de voorbode van echt herfstweer wat de komende dagen over ons heen zal komen: regen, wind en lagere temperaturen. Vorig jaar startte de herfst met veel zonneschijn, maar al snel nam de bewolking toe en vielen er buien. Warmer dan 17 graden werd het toen niet. In 2022 was het een somber begin van het herfstseizoen. De bewolking overheerste en in de avond begon het te regenen. Daarbij werd het net geen 19 graden. Drie jaar geleden was het op 22 september schitterend. De zon scheen er flink op los afgewisseld met wat sluierwolken en met 21 graden was het genieten geblazen. In 2020 was het wel anders, want de weergoden hielden zich helemaal aan de herfstkalender. Na een prachtige nazomer van drie weken werden de bakens verzet en gingen we na de warme 22 september 2020 met 26,5°C over op een herfstachtig scenario met regen en wind. Vervolgens duikelen de temperaturen met zo’n tien graden naar beneden en werd het drie dagen later slechts 14 graden. In 2019 gingen we na het nazomerse weekeinde met 25 tot 27 graden ook over op onstuimig en nat herfstweer. De dag van 23 september zelf was een overgangsdag en was het nog rustig met een enkele bui in de middag. In 2018 hadden we op de 23e een spectaculaire start van het herfstseizoen. We kregen namelijk te maken met ex-hurricane Florence. In de ochtend was er nog niets aan de hand en was het letterlijk stilte voor wat er komen ging. Na het middaguur gingen alle remmen los. De wind nam flink toe en het ging langdurig regenen, waarbij rondom Tilburg 14 mm werd opgevangen. Het werd ook koud, waarbij in De Bilt zelfs de koudste 23e september ooit werd geregistreerd. Het werd daar namelijk niet warmer dan 10,9°C en in Berkel-Enschot bleef het kwik steken op 11,6°C. In 2017 zagen we bij de start van de herfst tussen alle bewolking maar drie uurtjes de zon. Het bleef overwegend droog, waarbij het kwik net onder de 20 graden bleef. In 2016 kregen we een prachtig begin van het herfstseizoen, maar we starten toen wel koud met kwikstanden van onder de 9 graden. Met een maximum van een graad of 22 werd het in de middag heerlijk warm en dat hadden we vooral te danken aan de zon die alle ruimte kreeg. In 2015 hadden we op 23 september letterlijk een herfstachtige start met een komen en gaan van buien. De zon liet zich pas op het einde van de middag zien. Daardoor kon het kwik niet verder oplopen dan een graad of 15 in Berkel-Enschot. In Maastricht werd het maximaal 13,2°C en dat is gewoon koud.

In 2014 begon de astronomische herfst ook koud, maar dan alleen in de vroege ochtend. Twenthe meldde aan de grond (op 10 cm hoogte) een temperatuur van 0,0°C. Op de normale waarnemingshoogte van anderhalve meter zakte het kwik in Twenthe tot 3,8°C en in De Bilt tot 4,4°C. Na de heldere ochtend volgde er steeds meer bewolking. De temperatuur steeg aan het begin van de middag naar ruim 18 graden. In 2013 hadden we een bewolkte start en kwam in de middag de zon erbij. Hierdoor liep de temperatuur op naar ruim 20 graden. In 2012 begon de herfst ook grijs en viel er wat regen uit, maar de zon kwam er snel door en liet deze nog negen uur schijnen en het kwik stijgen naar 17 graden. Dertien jaar geleden startte de astronomische herfst met bewolkt weer. In de loop van de middag werd al het grijs weggebrand door de zon en werd het nog ruim een graad of 19. In 2010 was de start van herfst veel mooier die met zonneschijn begon en de temperatuur deed oplopen naar bijna 24 graden. Later op de dag nam de bewolking toe en vielen er buien. In 2009 was het alleen maar zon wat de klok sloeg. Er was geen wolkje aan de lucht en het kwik liep naar ruim 23 graden.

De astronomische seizoensindeling rond 21 september is gebaseerd op de positie van de aarde ten opzichte van de zon. De seizoensverschillen vinden hun oorzaak in de schuine stand van de as waar de aarde om draait. Hierdoor komt de zon op het noordelijk halfrond in de zomer hoger boven de horizon dan in de winter en schijnt daardoor in de zomer langer dan in andere jaargetijden. Om praktische redenen en volgens een internationale afspraak gebruiken alle weerkundigen voor het berekenen van klimatologische gemiddelden een andere seizoensindeling en worden steeds drie opeenvolgende kalendermaanden als één seizoen beschouwt. Volgens de klimatologische seizoensindeling is de herfst dus al begonnen op 1 september en duurt dit seizoen tot en met 30 november. De astronomische herfst zal overigens eindigen op 21 december 2024 om 10:20 uur als de zon boven de Steenbokskeerkring staat en de winter begint.

Weerspreuk van de week: 20-26 september 2024

 Is het met Mattheus (21 september) klaar,

voorspelt goede oogst het naaste jaar.

 

Is het vies op St. Cleopatras (25 september),

dan valt de winter in een plas.

Weekendweersverwachting: 21-22 september 2024

 Einde nazomer in zicht

 Het weerbeeld dat we de afgelopen dagen zagen noemen we vanaf september een nazomer. Tussen begin september en half november daalt de gemiddelde middagtemperatuur in De Bilt van ongeveer 20 graden naar 9 graden. Toch zijn er ook in deze tijd nog regelmatig periodes die volledig aan de zomer doen denken. Die opleving van de zomer is zo karakteristiek dat de nazomerperiodes in verschillende landen eigen namen hebben gekregen. Rond de periode van half september heet een nazomer in ons land het Lambertuszomertje en op het einde van de herfstmaand heet dat het St. Michielszomertje. Is er een nazomer begin oktober dan heet dat een Kranenzomer en rond 11 oktober het Sint Gummaruszomertje. Kijken we naar de maand november dan noemen we een nazomer in België en Nederland ook wel St. Maartenszomer. Een meer algemene naam voor een periode met mooi najaarsweer wordt ook wel oudewijvenzomer genoemd, maar over de datering van dit begrip bestaat verwarring. Volgens oude gezegden mag alleen warmte rond 8 november zo worden genoemd, maar volgens klimatologen gaat het om warme dagen rond 25 september. Oorspronkelijk komt het begrip uit de Noorse mythologie, waarin noodlotsgodinnen wevend of spinnend werden afgebeeld. Later werd het toegeschreven aan oude breiende vrouwen en aan veldspinnen die bij rustig nazomerweer lange draden spinnen. Vorig jaar hadden we supernazomer weer. Het werd de op één na warmste september ooit, een hittegolf van 3 t/m 12 september en op 2 oktober steeg de temperatuur in Berkel-Enschot nog naar 26 graden. 

Op deze donderdag liep de temperatuur op naar ruim 24 graden, waarbij de zon de hele dag heeft geschenen. Het was genieten geblazen en doen we al vanaf dinsdag. Ook morgen en zaterdag houdt het prachtige nazomerweer aan. Oorzaak is een hogedrukgebied dat zich uitstrekt vanaf Groenland tot aan Rusland. Deze zorgt voor een noordoostelijke stroming met aanvoer van die warme en ook droge lucht. De zonloze hemel van vandaag houdt ook vannacht aan, waarbij de temperatuur naar de 12 graden daalt. Vervolgens krijgen we een vrijdag die een kopie wordt van de donderdag: zonovergoten en kwikstanden die zelfs richting de zomerse waarde van 25 graden gaan. Heerlijk! 

In het weekeinde begint de nazomer op haar einde te lopen. Op zaterdag is er nog niets aan de hand en blijft het met 24 graden zeer warm voor de tijd van het jaar. Opnieuw schijnt de zon van ’s morgenvroeg tot ’s avondslaat. Wel zien we in de loop van de dag wat sluierwolken verschijnen en dat duidt erop dat er ander weer aankomt. Daarbij draait de wind van oost naar zuid. Op zondag zien we dan ook meer wolken en kan het ook niet meer zo warm worden en blijft de thermometer op 21 tot 22 graden steken. In de middag ontstaan steeds meer stapelwolken die in de avond uit gaan groeien tot buien die met onweer gepaard kunnen gaan. Inmiddels is dan de astronomische herfst van start gegaan en het weerbeeld draait dan ook helemaal om. Vanaf maandag komen we in een zuidwestelijke stroming terecht en is het een komen en gaan van buien en halen we de 20 graden niet meer. Op maandag kunnen dat nog buien zijn met donder en bliksem en blijft het kwik op een graad of 17 steken. Op dinsdag valt een enkele bui, maar vanaf woensdag neemt de intensiteit steeds meer toe. Vooral op donderdag kan er een bak met regen vallen en neemt de wind toe. Met 13 graden is het gewoon koud voor de tijd van het jaar. De herfst laat zich dan van de andere kant zien. 

Prettig weekend!