Weerspreuk van de week: 29 maart - 4 april 2024

 

Als maart zacht was in wil,

verwacht men een koude april.

 

Maart pakt ze bij de staart,

april bij de bil.

Weekendweersverwachting: 30-31 maart 2024

 Zacht, met buien en opklaringen 

We naderen het einde van maart en we kunnen nu al concluderen dat deze maand de allerwarmste eerste lentemaand wordt sinds 1901. Het record in De Bilt staat op 8,8°C als gemiddelde etmaaltemperatuur en stamt uit 1991. Verwachting is dat tot en met zondag het gemiddelde rond de 9,0°C uit zal komen. In Berkel-Enschot staat deze al op 9,4°C. Deze is verdeeld over een gemiddelde middagtemperatuur van 13,4°C tegen normaal 11,7°C en in de nacht is het gemiddeld 5,5°C tegen normaal 3,1°C. Kortom, het is bijna twee graden warmer dan het langjarig gemiddelde van 1998-2023. Deze week was al zo’n zachte week met dagelijks temperaturen van boven de 13 graden. Maar het bleef wel grotendeels droog, behalve op deze donderdag toen in de ochtend een regenzone overtrok en in Tilburg nog 4,2 mm achterliet. Dat was tevens de hoogste neerslagsom van Brabant. In Gilze-Rijen, Woensdrecht en Volkel viel namelijk maar 3,7 mm. Daarnaast viel de mistige start van afgelopen maandag op wat zorgde voor een complete ijskoude start van onze provincie. Overal had het namelijk gevroren tot -2,0°C in Woensdrecht. 

Voorlopig hoeven we op vorst niet meer te rekenen, want we zijn namelijk in zachte lucht beland. We hebben te maken met stormdepressie Nelson boven het Verenigd Koninkrijk die met een krachtige zuid- tot zuidwestenwind warme lucht vanaf Spanje aanvoert. Hierdoor zal de wind bij ons de komende uren gaan aanwakkeren. In de loop van de nacht krijgen we bezoek van een neerslaggebied die op vrijdagochtend over onze regio trekt. Perioden met regen staat op het programma. In de middag wordt het droog en stijgt het kwik naar een graad of 13. Zon en wolken bepalen dan het weerbeeld op deze Goede Vrijdag. 

Het paasweekeinde staat in het teken van de grens tussen koelere lucht in het westen en zeer zachte lucht in het oosten. Deze komt namelijk precies boven ons land te liggen wat gepaard gaat met regen in de ochtend van zaterdag. Al snel wordt het droog en daarachter stroomt warme lucht Brabant binnen en kan het zomaar 18 graden worden als de zon er tenminste goed doorheen komt. Inmiddels heeft de depressie koers gezet naar de Atlantische Oceaan, ter hoogte van Frankrijk, en begint daar wat rond te tollen. De wind draait hierdoor op eerste Paasdag naar het oosten tot zuidoosten en is het nog steeds zacht. We starten met een mix van zon en wolken, waarbij de thermometer 15 graden laat zien. Op het einde van die zondag neemt de kans op buien toe als een uitloper van die depressie ons weet te bereiken. Deze is gevuld met koelere lucht en schuift op tweede Paasdag helemaal over Brabant, waarbij het van tijd tot tijd zal gaan regen en er meer dan 10 millimeter kan vallen. Het kwik zakt terug naar zo’n 12 graden. Op dinsdag valt er nog een enkele bui als we tussen twee lagedrukgebieden in komen te zitten. De zon krijgen we nauwelijks te zien en de temperatuur blijft steken op een graad of 11. Op woensdag kunnen we de regenpakken weer aan als een nieuwe neerslagzone aan de deur klopt en opnieuw de regenmeters goed laat vullen. Het wordt dan wel iets zachter. Voor de dagen erna houden we het wisselvallige weer. Elke dag valt er een bui of zijn er perioden met regen. Wel stijgt de temperatuur verder tot een graad of 18 in het eerste aprilweekeinde. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 25-29 maart 2024

 Eerste dagen droog en veel zon, vanaf woensdag wisselvallig 

Even konden we vorige week genieten van heerlijk lenteweer. Afgelopen dinsdag en woensdag stegen de temperaturen in onze regio naar respectievelijk 18 en 19 graden en de zon was er gemiddeld 7 uur bij. Maar daarna was het afgelopen toen koelere lucht binnenstroomde wat gepaard ging met neerslag. In de loop van vrijdag begon het te regenen wat tot in de avond aanhield en nog 8 mm opleverde. Vervolgens werd de bovenlucht kouder en kouder en kreeg de neerslag op zaterdag steeds meer een winters karakter in de vorm van hagel. In de middag was het dan ook een komen en gaan van hagelbuien. En dan de temperatuur die niet meer boven de 10 graden uitkwam en in Berkel-Enschot op 9,3°C bleef steken. Op enkele plaatsen werden de buien vergezeld van onweer. Afgelopen nacht was het met zo’n 4 graden behoorlijk fris. Dat betekent dat we van die kou nog niet af zijn en ook niet van de buien met hagel en mogelijk onweer. Vanochtend bestond deze in Brabant nog uit regen, maar op andere plaatsen had het gehageld en was er sprake van onweersbuien. Op de A4 bij Nieuw Vennep hagelde het zo erg dat de wegen spekglad werden. Een kettingbotsing van zestien auto’s was het gevolg. Eén persoon werd naar het ziekenhuis gebracht. Ook op de N206 tussen Katwijk en Noordwijk was sprake van gladheid door hagelbuien. Venlo werd vanochtend tussen 07:00 en 08:00 opgeschrikt door donder en bliksem. Kortom, we bevinden ons in een onstabiele atmosfeer veroorzaakt door een depressie boven Scandinavië die vanaf de poolstreken koude lucht aanvoert. Op vijf kilometer hoogte is het op deze zondag dan ook -33 graden. Pas vanavond begint het wat warmer te worden en verdwijnen langzaam de buien. 

Op maandag is vrijwel heel Europa bedekt met lagedrukgebieden. En dat betekent veel bewolking, waaruit plaatselijk neerslag valt. Wij zitten op maandag en dinsdag precies tussen twee depressies in. Dat betekent dat er veel sluierwolken en stapelwolken zijn die afgewisseld zullen worden met flinke opklaringen. Het zijn dan ook de beste dagen van de week, want het blijft ook droog. Temperaturen liggen daarbij op maandag op 12 graden en 15 graden een dag later. Doordat er weinig wind staat zal het best wel lekker aanvoelen. Vanaf woensdag wordt dat anders als er bij Ierland een enorme depressie tot ontwikkeling komt, waarbij de randen ervan vrijwel heel Europa omvatten. Het gevolg is dat we een grijze woensdag krijgen waar regelmatig wat lichte neerslag uit zal vallen. Dat gaat gepaard met een toename van de wind die matig tot vrij krachtig wordt, kracht 4 tot 5. Met 12 graden op de thermometer zal het echter heel fris zijn met een gevoelstemperatuur van een graad of 8. Op Witte Donderdag gaat het nog harder waaien en krijgen we te maken met enkele buien, maar ook met droge momenten waar we de zon zullen zien. Opnieuw zullen we een dikke jas aan moeten omdat de gevoelstemperatuur op 7 tot 8 graden komt te liggen. Op Goede Vrijdag gaat de depressie aan de wandel en zet koers naar de Golf van Biskaje ter hoogte van Spanje waar het op eerste Paasdag aankomt. Tijdens haar route krijgen we bij ons te maken met wisselvalligheid, maar ook met hogere temperaturen. Op vrijdag trekt in de loop van de dag een regenzone over en stijgt het kwik naar de 14 graden. In het Paasweekeinde wordt het met zo’n 16 tot 17 graden nog iets warmer. Of we met Pasen de eerste warme dag van 20 graden kunnen noteren, is maar de vraag. Sommige media speculeren daarop, maar de onzekerheid is erg groot. En dat laatste is kenmerkend voor het paasweer. 

Prettige week!

Weerspreuk van de week: 22-28 maart 2024

 

Wordt het in maart guur,

dan geeft dat later een volle schuur.

 

Oh, maart, wat roert ge uw staart,

elk is verkouden, hoest en kucht

en snakt naar zoele, reine lucht.

Weekendweersverwachting: 23-24 maart 2024

 Buiig en guur 

Afgelopen woensdag stond de zon precies boven de evenaar en dat betekent dat op het Noordelijke Halfrond de lente begint. En het weer handelde daar meteen naar. Het werd de warmste dag van het jaar tot nu toe met 19,6°C in onze regio. Het Limburgse Ell had 19,5°C en Eindhoven en Arcen ieder 19,2°C. Overigens leverde dat geen dagrecords op, want dat staat voor de start van de meteorologische lente op 23,1°C waargenomen tien jaar geleden in Berkel-Enschot, Eindhoven en Arcen. De zon kreeg daarbij alle kansen afgewisseld met sluierwolken. Deze werden in de loop van de middag zo dik dat we een melkachtige hemel kregen waar de zon nog doorheen probeerde te breken. Die bewolking werd afgelopen nacht alsmaar dikker, waardoor deze donderdag als een sombere 21e maart de boeken is ingegaan. Daardoor gingen de temperaturen ook naar beneden en kwamen vandaag op slechts 12 graden uit. Wat een verschil met gisteren. We hebben te maken met een stormdepressie bij IJsland en deze zet op vrijdag koers naar de kust van Noorwegen. De neerslaggebieden ervan weten ons te bereiken en dan begint het te regenen dat tot in de avond aanhoudt. Daarbij kan meer dan 10 millimeter vallen. Tevens begint de wind aan te trekken en deze brengt ons koude lucht rechtstreeks afkomstig vanaf de poolstreken. Het kwik blijft dan op een graad of 11 steken. 

In het weekeinde wordt het allemaal nog kouder en zelfs guur. Dat laatste heeft te maken met de wind die matig tot vrij krachtig wordt. En aangezien de thermometer nog geen 10 graden zal aanwijzen ligt de gevoelstemperatuur op zo’n 5 tot 6 graden! Dit alles gaat ook nog eens gepaard met een komen en gaan van buien afgewisseld met opklaringen. De meeste buien zullen op zaterdag vallen; op zondag beperkt het zich tot een enkele bui en gaat het nog iets harder waaien. Brrrrrrr. De depressie ligt op zondag boven Denemarken, maar is niet meer zo actief. Daardoor nemen de neerslagkansen ook af. Na het weekeinde krijgen we te maken met een lagedrukgebied bij Ierland en die zal ons de hele week gaan bepalen, waardoor we in een zuidelijke stroming terechtkomen. Op maandag is er nog niets aan de hand en keert de rust helemaal terug. De wind neemt af, het blijft droog en de temperatuur stijgt naar de 12 graden. Op dinsdag begint de depressie zich wat uit te breiden, waardoor de bewolking de overhand zal hebben. Daaruit kan een enkele bui vallen. En dan verhuist de depressie op woensdag naar de kust van Normandië en neemt in eerste instantie in kracht toe. Het gaat dan ook flink regenen, maar wordt het met 14 tot 15 graden wel een stuk zachter. Al vrij snel trekt het lagedrukgebied zich terug naar Ierland en komen we opnieuw in wat rustiger vaarwater terecht. Witte Donderdag ziet er dan ook prima uit met een afwisseling van wolken en zonneschijn. Het blijft droog, en het kwik klimt verder omhoog tot 15 graden op Goede Vrijdag en 16 met Pasen. Maar niet alle weermodellen laten het zo warm worden. Sommige laten de temperaturen rond de 10 en 12 graden schommelen. Het paasweer voorspellen blijft moeilijk. Vorige week werd er zelfs nog sneeuw voorspeld en begin deze week was het 22 tot 23 graden. Kortom, het kan met Pasen nog alle kanten op gaan. 

Prettig weekend!

Het Weernieuws: Lente begint

 Op 20 maart om 04:06 uur

Sinds 2012 is de start van de astronomische lente op 20 maart en deze gaat op woensdag in om 04:06 uur. En dat is eigenlijk de juiste datum in maart en niet de 21e zoals velen geleerd hebben. In 2011 was dit wel het geval en hoe gek het ook klinkt, dat was uniek. Het was namelijk de tweede keer in deze eeuw dat de lente op die datum begon en meteen ook de laatste. We moeten nu helemaal wachten tot het jaar 2102 (!) als dit seizoen pas weer op 21 maart begint. 

WEERBEELD

Het wordt een schitterende opening van lente 2024. De zon schijnt volop, het blijft droog en de temperatuur rondom Tilburg stijgt naar de 18 graden! Vorig jaar was het totaal anders en werd een sombere eerste lentedag. Er was veel bewolking en in de ochtend had het geregend wat nog 2 mm opleverde. Met ruim 10 graden was het maar een kille dag. In 2022 kregen we op 20 maart te maken met regen- en sneeuwbuien in de ochtend. In de middag was het droog en kwam de zon er steeds meer door. Warmer dan een graad of 10 werd het niet. In 2021 was het een prachtig, maar koud begin van de lente. Na lichte vorst in de ochtend, met -4,8°C in Twenthe (aan de grond -8,3°C) en -4,5°C in zowel Eelde als Hupsel, werd het met ruim 10 zonuren een zonnige lentedag. Tegen de avond werd het pas bewolkt en liep het kwik overdag in Berkel-Enschot op naar 10,8°C. In de loop van de avond viel uit die bewolking wat motregen. In 2020 zagen we op de eerste lentedag met 9 graden helemaal geen zon. Het bleef bewolkt waar in de middag en avond wat lichte regen uitviel. In 2019 waren er op deze dag verkiezingen van de Provinciale Staten en Waterschappen en toen eveneens een bewolkte hemel waar rond het middaguur wat lichte regen uitviel. Maar met 13 graden was het wel zacht. In 2018 was het op 20 maart winters. In de ochtenduren lag er op veel plaatsen een dun laagje sneeuw, nadat de temperaturen op enkele plaatsen al flink onderuit waren gegaan. In het oosten van het land werd het in Twenthe en Arcen respectievelijk -5,5°C en -5,0°C. In Brabant waren Gilze-Rijen en Eindhoven het koudst met ieder -4,4°C. Nadat de ochtend nog met bewolking begon werd het daarna een stralende voorjaarsdag met maximaal 9 graden. Zeven jaar geleden hadden we opnieuw een sombere start van de lente. De gehele dag viel er motregen en daarbij was het zo’n 11 graden en de zon zagen we niet. In 2016 was het een fris begin van het lenteseizoen. Er verschenen in de ochtend opklaringen die de temperatuur in Berkel-Enschot deed oplopen naar 10 graden rond het middaguur. In de middag nam de bewolking steeds meer toe gevolgd door wat druppels en motregen in de avond. Het kwik zakte vervolgens terug naar 8 tot 9 graden. In 2015 hadden we een valse start van de lente. De dag begon mistig en nevelig die ook nog eens de gehele dag bleef hangen. Hierdoor konden we geen glimp opvangen van de gedeeltelijke zonsverduistering die in de ochtend plaatsvond. De mist maakte het koud, want op deze eerste lentedag werd het maximaal 5,4°C in Berkel-Enschot en in het Limburgse Arcen werd het niet warmer dan 4,4°C. Toen vervolgens de astronomische lente om 23:45 uur begon, passeerde een uur later een regengebied onze regio. 

Wat een contrast met tien jaar geleden die op 20 maart 2014 fantastisch verliep met volop zon en temperaturen die naar de 22 tot 23 graden gingen. Een heerlijk warm begin van de astronomische lente. Maar dat was in 2013 wel anders toen het gewoon winterweer was. Er viel van tijd tot tijd sneeuw en warmer dan 2,0°C werd het niet. De dagen erna werd het kouder en kouder. Tot en met het einde van de maand ging het elke nacht vriezen en overdag was het een graad of 5. Maar door de stevige wind lag de gevoelstemperatuur ver onder het vriespunt. Er werden zelfs waarden gemeten van -10 tot -12 graden in de ochtend. Ongelooflijk! In de jaren ervoor begon de lente zowel in 2011 als 2012 prachtig. De zon scheen volop en deze liet de temperatuur in 2012 naar de 15 graden gaan en in het jaar daarvoor was het nog een graadje warmer. De start was wel koud met in 2012 vorst aan de grond. In 2011 was het nog kouder waar in Twenthe op 21 maart, toen op deze dag de lente begon, net geen matige vorst werd waargenomen en op een kwikstand van -5,0°C bleef steken; aan de grond vroor het zelfs een graad of 8. In 2010 werd de lente ingeluid met regen- en onweersbuien. Dat hadden we vooral te danken aan de hoge temperatuur op die dag: op 20 maart werd het namelijk 18 graden in Berkel-Enschot. 

BETEKENIS

De lente van dit jaar zal overigens eindigen op 20 juni om 23:43 uur, want dan begint de astronomische zomer. De astronomische lente begint pas als de zon loodrecht boven de evenaar staat. Voor deze eeuw gebeurde het op de ‘normale’ datum van 21 maart slechts twee keer: namelijk in 2007 en in 2011. Na deze datum kunnen we dus pas in het jaar 2102 de start van de lente op de 21e verwelkomen. Dat betekent dat de lente de komende jaren vrijwel altijd op 20 maart zal aanvangen en in 2048 begint deze zelfs al een dag eerder op de 19e. 

Sterrenkundigen rekenen in tropische jaren. Dat staat voor de tijd die verloopt tussen twee opeenvolgende zogenaamde equinoxen (begindatum van de lente of begindatum van de herfst). De lengte van een tropisch jaar is om precies te zijn 365 dagen, 5 uur en 49 minuten. Daardoor valt bijvoorbeeld de astronomische lente jaar na een jaar bijna zes uur later. In 2015 begon de lente om 23:45 uur en dan zou je denken dat zes uur later het in 2016 de dag van 21 maart zou moeten zijn. Maar in dat jaar was 20 maart echter de opening van het lenteseizoen enwel om 05:30 uur. Dat kwam omdat we in dat jaar een schrikkeldag hadden en dan zal de lente een sprong naar achteren maken van één dag. Aangezien vier tropische jaren iets korter duren dan vier jaren van 365,25 dagen zal na iedere vier jaar de lente tevens zo’n drie kwartier vroeger beginnen. 

Dag en nacht duren bij het begin van de lente overal op de wereld even lang en dat betekent dat de zon dan precies boven de evenaar staat. Vandaar ook dat de astronomische lente tussen 19 en 23 maart kan beginnen, maar niet exact. In ons land duurt de dag waarop de lente begint alweer ongeveer 10 minuten langer dan de nacht. Verschillen die het gevolg zijn van het feit dat de tijdstippen van opkomst en ondergang van de zon betrekking hebben op de bovenrand van de zon. Bovendien is de zon door breking van stralen in de atmosfeer nog kort zichtbaar terwijl zij in werkelijkheid al onder is. De seizoensindeling is gebaseerd op de positie van de aarde ten opzichte van de zon. De seizoensverschillen vinden hun oorzaak in de schuine stand van de as waar de aarde om draait. Hierdoor komt de zon op het noordelijk halfrond (waar ook Nederland ligt) in de zomer hoger boven de horizon dan in de winter en schijnt daardoor in de zomer langer dan in de winter.

Als de luchttemperatuur direct en alleen op de zon zou reageren dan zou 21 juni, de langste dag van het jaar, ook de warmste dag moeten zijn en precies midden in de zomer moeten vallen. In werkelijkheid loopt de temperatuur langzamer op vooral onder invloed van oceanen en zeeën. De opwarming van zeewater door de zon gaat langzamer dan de opwarming van landoppervlak. Onder invloed van het nog koude water van de Noordzee begint aan de Nederlandse kust het warmere seizoen later dan in het binnenland. Als we de seizoensindeling volledig zouden laten afhangen van de gemiddelde temperatuur op verschillende plaatsen in het land, kunnen we uitrekenen dat de lente in Zuid-Limburg gemiddeld eigenlijk al op 9 maart begint en op Terschelling pas op 23 maart.

Om praktische redenen en volgens internationale afspraak gebruiken weerkundigen voor het berekenen van klimatologische gemiddelden een andere seizoensindeling en worden steeds drie opeenvolgende kalendermaanden als één seizoen beschouwt. Volgens de klimatologische indeling is de lente dus al begonnen op 1 maart en duurt dit seizoen tot en met 31 mei.