Het Weernieuws: Augustus 2023

 KOUD EN KLETSNAT

Net als de vorige maand juli gaat ook deze maand als koud en kletsnat de weerboeken in. Maar echt slecht was het niet, want we hebben nog twee weken achtereen zomerweer gehad. Het aantal zonuren bleef over de hele maand ongeveer gelijk. Vooral de neerslag was het hoogtepunt van deze maand, waarbij Tilburg en Berkel-Enschot met zo’n 170 mm de natste plaatsen waren van Brabant. 

TEMPERATUUR

Augustus was met in De Bilt een gemiddelde etmaaltemperatuur van 17,6°C tegen normaal 17,9°C iets minder warm dan normaal. Opvallend daarbij waren de warme nachten. Met een gemiddelde van 12,9°C lag de minimumtemperatuur in augustus een halve graad hoger dan normaal. De gemiddelde maximumtemperatuur was met 22,3°C juist ruim een halve graad lager dan gebruikelijk. Het warmste station moeten we zoeken aan de kust waar Hoek van Holland een gemiddelde had van 18,3°C en Vlissingen 18,2°C. Fris was het in het noordoosten van het land met in Eelde een gemiddelde van 16,7°C gevolgd door Leeuwarden en Hoogeveen met ieder 16,9°C. In Berkel-Enschot kwam het gemiddelde uit op 18,8°C tegen normaal 19,0°C en ook hier was het dus een koude maand. Overdag werd het gemiddeld 23,5°C en in de nachten was het 14,0°C gemiddeld. 

De maand begon meteen vrij koel met in de eerste negen dagen ergens wel temperaturen onder de 20 graden. Het dieptepunt was de periode 5 t/m 7 augustus toen het kwik op de 5e in Wilhelminadorp niet hoger uitkwam dan 16,9°C. Op 6 augustus werd het helemaal koud, waarbij in Beek bij Maastricht de temperatuur bleef steken op 14,4°C. In De Bilt werd het niet warmer dan 15,8°C en zo koud is het op deze dag nog nooit geweest. Een officieel kouderecord dus in normaal gesproken de warmste periode van het jaar zijnde de Hondsdagen (20 juli-20 augustus). Het oude record stond op 15,9°C waargenomen in 1941. Een dag later had het noorden de laagste temperatuur: 17,7°C op Vlieland en in Lauwersoog. Ook konden we in deze negen dagen de laagste minimumtemperatuur noteren. In de vroege ochtend van 9 augustus dook het kwik namelijk naar 6,4°C in Eelde. Vanaf 10 augustus was het genieten geblazen en kregen we twee weken lang zomerweer. De hoogste temperatuur van de maand werd al op de 11e genoteerd met 29,4°C in zowel Nieuw Beerta als Ell. Eindhoven had nog 29,0°C en Berkel-Enschot had zelfs 29,8°C maar dat is geen KNMI-station. De temperaturen lagen tot en met 24 augustus vrijwel iedere dag boven de zomerse grens van 25 graden, maar tropische dagen van minstens 30 graden werden niet gehaald. Alleen op 16 en 17 augustus kwam het kwik niet boven de 25 graden uit, waarbij op de 17e in een lijn van Tilburg naar Leeuwarden de temperatuur zelfs onder de 20 graden bleef steken. De koudste plek op die dag was Lauwersoog met 19,0°C. Op 19 augustus werd het in Nieuw Beerta zomaar 29,2°C. Dat gebeurde overigens na een nacht waarin de temperaturen op de meeste plaatsen boven 20 graden bleven. Een tropennacht dus. Op 25 augustus kwam er een einde aan het zomerweer en werd het geleidelijk koeler en werd het zo’n 20 tot 21 graden tot het einde van de maand. Ook de nachten werden kouder en zakte in de nacht naar 30 augustus tot 8,1°C in Woensdrecht en 8,4°C in Eelde. In Berkel-Enschot werd het 9,5°C en dat was daar de laagste minimumtemperatuur van de maand. 

In totaal werden er bij het KNMI in De Bilt 23 warme dagen van minstens 20 graden geteld en normaal zijn dat er 24. Daarvan waren er acht zomers van minstens 25 graden en dat is precies normaal. Tropische dagen werden niet geregistreerd, terwijl we toch op twee van zulke dagen mogen rekenen. Berkel-Enschot had 27 warme dagen, waarvan er 13 zomers waren tegen normaal respectievelijk 27 en 11 dagen. 

NEERSLAG

Gemiddeld over het land viel er 112 mm neerslag tegen een langjarig gemiddelde van 83 mm en daarmee gaat deze maand als kletsnat de weerboeken in. Vrijwel overal was het veel te nat met uitzondering van het noordoosten die droger was dan normaal en waar 50 tot 80 mm viel. De minste neerslag viel daarbij in de Eemshaven met 55 mm gevolgd door Middelstum met 62 mm, Lauwersoog 63 mm en Delfzijl en Anjum met ieder 66 mm. Het oosten was duidelijk het natst. In de Achterhoek en in Limburg viel plaatselijk 170 tot meer dan 200 mm. Het Limburgse Geijsteren ving met 204 mm de meeste neerslag op, gevolgd door Duiven 192, Wanssum 183, Enschede 182 en Purmerend en Siebengewald met ieder 181 mm. Het natste KNMI-station was Hupsel met 158 mm. In Brabant waren Berkel-Enschot en Tilburg de natste plaatsen met respectievelijk 171 en 169 mm. De laatste keer dat we zo’n enorme maandhoeveelheid hadden was in 2006 toen in augustus 214 mm werd opgevangen en dat is tevens de natste oogstmaand ooit sinds 1878. Augustus 2023 komt daarmee in Tilburg en omgeving op de derde plaats van natste augustusmaanden ooit en op de tweede plaats staat 1969 met 180 mm. De minste Brabantse neerslag dit jaar werd afgetapt in Oosterhout met ‘slechts’ 83 mm.

De maand begon wisselvallig en zeer nat. Op 1 augustus zat in het noorden van Overijssel hier en daar al 70 millimeter in de regenmeter. Enschede kreeg op de 2e 36 mm in de regenmeter en op 3 augustus waren er vooral in het oosten zware buien, waarbij in de Achterhoek en Twente 40 tot 70 mm viel. Op de kille 6 augustus viel plaatselijk zeer veel regen. De regen kletterde naar beneden en leken wel stortbuien, waarbij de regenmeters zelfs overliepen. Tot 10:00 uur werd rond Amsterdam al 70 mm opgevangen, Zoetermeer 50, Bergen op Zoom 48, Den Haag 44, Woensdrecht 43 en Haarlem 41 mm. In Berkel-Enschot viel 40 mm en in het Noord-Hollandse Purmerend viel ruim 70 mm, hetgeen daar tot wateroverlast leidde. Overdag viel in vooral Gelderland en de directe omgeving veel regen tot wel 50 mm. Het KNMI had voor deze stortbuien tot in de middag code geel afgekondigd omdat dit tot wateroverlast kan leiden doordat in 24 uur tijd meer dan 50 mm kan vallen. In Volendam was daar sprake van. De natte maandstart werd op 9 augustus afgesloten met over een brede strook in Zuid-Nederland regenhoeveelheden tussen 10 en 30 mm. Op dat moment had een groot deel van het land, met uitzondering van het noorden, zijn maandhoeveelheid voor de augustusmaand al binnen. In de eerste tien dagen werd in Berkel-Enschot al meer dan 100 mm opgevangen. In de nacht naar 12 augustus en in de ochtend ervan trok een regenzone over. In Berkel-Enschot werd 15 mm afgetapt, maar op de grens met Brabant-Limburg viel de meeste regen. Zo registreerde IJsselstein 36 mm, Deurne 30, Leende 25 en Maarheeze 24 mm. Elders in het land was het vooral plaatselijk, zoals in Hoogeveen (Drenthe) en Woold (Gelderland) die ieder nog 27 mm in de regenmeter kregen. Maar wat dacht je van Emmen en Emmer-Compascuum waar zelfs 48 mm naar beneden kwam. Daarna werd het eindelijk, op enkele plaatselijke onweersbuien na, een kleine twee weken nagenoeg droog. Maar vanaf de 24e keerde het wisselvallige helemaal terug en dat ging gepaard  met plaatselijk zware buien. Op 25 augustus was er in het zuiden van Limburg wateroverlast omdat daar 30 tot 50 mm naar beneden kwam in korte tijd. Rondom Tilburg werd op zeven dagen minsten 10 mm afgetapt en dat is ruim twee keer zoveel als normaal. De natste dagen waren die van 6 augustus met 40 mm, gevolgd door 2 augustus met 20 mm en de 25e met 15 mm. Naast regen werd er tenslotte ook op drie dagen mist waargenomen. 

ONWEER

Na de twee weken zomerweer werd rond 24 augustus de atmosfeer onstabiel wat leidde tot een reeks van vier onweersdagen achtereen in het midden van Brabant. Daarbij was die van 25 augustus bijzonder omdat er boven Tilburg een Egyptische duisternis ontstond. Een teken dat er noodweer op komst is en dat klopte ook. Een gebied met stevige onweersbuien trok over, waarbij deze gepaard gingen met zware windstoten. Vooral in de regio Den Bosch en Vught ging het flink te keer. Waarnemers spraken van een slachtveld van omgewaaide bomen en afgerukte takken. Enkele bomen werden getroffen door de bliksem en spleten helemaal uit elkaar. Ook waaide bomen om en kwamen op het spoor terecht. Daarnaast was er sprake van stortregens, waarbij de regen in een rechte lijn naar beneden viel. In de hoofdstad van Brabant liepen kelders onder water en in Oisterwijk stonden straten blank. Volgens weerstation Den Bosch kwam in 24 uur tijd 80 mm naar beneden. 

ZONNESCHIJN

De zonneschijn was met landelijk gemiddeld 209 uur zon tegen normaal 205 iets zonniger. Het somberst was het in het oosten: in Twenthe scheen de zon 176 uur en in Hupsel 182 uur. Het zonnigst was het langs de kust met in Den Helder (De Kooy) 232 zonuren en Vlissingen had 227 zonuren. De eerste zes dagen van de maand verliepen somber, maar daarna was de zon regelmatig te zien. Vanaf 23 augustus waren er ook enkele sombere dagen. Maar zonloze dagen werden in de hele maand niet waargenomen. Ook niet in Berkel-Enschot waar nog wel zes zeer zonnige dagen van minstens 11 uur werden geregistreerd.

Weerspreuk van de week: 8-14 september

 Schijnt de herfstmaandzon met zomerkracht,

maakt veelal de wintermaand ook zacht.

 

Is het in de morgen drukkend warm weer,

komt er onweer keer op keer.

Weekendweersverwachting: 9-10 september

 Tropisch en recordwarm 

Deze week werden dagrecords aan elkaar geregen en gingen letterlijk als warme broodjes over de toonbank. Deze eerste week van september 2023 zullen we nooit vergeten en gaat als een historische periode de boeken in. Reden daarvoor is dat er morgen in Brabant voor het eerst, sinds het begin van de metingen in meer dan 300 jaar, een hittegolf zal plaatsvinden in september en dus ook in de herfst. Hiermee bedoelen we de KNMI-stations in Brabant. Op amateurstations, zoals in onze regio, kan de vlag al uit. In Berkel-Enschot werd namelijk vandaag de derde tropische dag in vijf zomerse dagen genoteerd en dan spreken we van een hittegolf. Naast juni (6 t/m 21) en juli (7 t/m11) is het derde hittegolf van dit jaar rondom Tilburg. Maar dat is nog niet alles, want er braken ook twee warmterecords. Zo werd het zowel de warmste 6e als 7e september ooit gemeten. Op woensdag steeg het kwik in De Bilt naar 29,6°C waardoor het oude record van 6 september 1958 naar de tweede plaats werd verdreven. Vandaag was het opnieuw zover toen De Bilt 29,3°C aantikte en het record van warmste 7e september sneuvelde toen het in 1911 nog 26,9°C werd. Aan de kust van Hoek van Holland werd het op deze donderdag 30,4°C en dat is landelijk gezien de op één na hoogste temperatuur voor deze dag. Het record staat namelijk op 30,5°C waargenomen in Maastricht uit 1934. Vrijwel alle stations hebben nog nooit zo’n warme 7 september gehad. En wat dacht je van Vlissingen die in de nacht van dinsdag op woensdag een tropennacht beleefde, waarbij de temperatuur niet lager uitkwam dan 20,4°C. September lijkt dan ook op een verlenging te worden van de zomer, want het gaat nog een aantal dagen door. Pas op dinsdag krijgen we een weersomslag met afkoeling voor de dagen erna. 

Tot die tijd is het is nog steeds bijltjesdag en zal het ene na het andere warmtedagrecord gaan sneuvelen. Voor 8 september staat deze in De Bilt op 29,5°C, landelijk op 33,4°C. Een dag later is dat voor De Bilt 28,1°C en landelijk 30,4°C. Op 10 september is het 28,4°C wat in De Bilt gekraakt moet worden en voor het hele land staat deze op 30,3°C. Tenslotte nog de 11e september: De Bilt 29,3°C, landelijk 32,3°C. En de kans dat vele er aan gaan is erg groot. Oorzaak van deze septemberzomer is o.a. een hogedrukgebied boven de Baltische staten die ons droge en vooral warme lucht onze regio inblaast. Met veel zonneschijn en een zwakke wind stijgt de temperatuur naar zo’n 31 graden. Over die zonneschijn gesproken, sinds afgelopen maandag schijnt de zon dagelijks het maximaal aantal uren voor die dag en ook dat is bijzonder. 

In het weekeinde verandert er niets aan de temperatuur. De kwikstanden blijven op beide dagen tropisch met 30 tot 31 graden en de zon blijft maar schijnen. Het enige verschil is dat er op zondag sluierwolken gaan binnenschuiven waar de zon overigens gewoon doorheen zal schijnen. De lucht wordt dan wat melkachtig en op zaterdag is deze nog strakblauw. Het wordt een weekeinde met honderd procent strandweer. Maandag is nog zo’n dag, waarbij de thermometer een graad of 31 zal aanwijzen. Wel zullen we zien dat er ander weer op komst is. De dag begint met sluierwolken gevolgd door stapelwolken tegen de avond. In de nacht naar dinsdag kunnen al de eerste buien vallen als de koele lucht komt binnenstromen. De atmosfeer wordt drukkend en vooral onstabiel en dat betekent onweersbuien en die staan voor dinsdag op het menu. De hele dag hebben we daar last van en met 23 graden is het al een stuk minder warm. De dagen erna zet de afkoeling door tot een graad of 20 op het einde van de week. Zon en wolken wisselen elkaar af en het blijft droog. We zijn dan weer terug bij normaal voor de tijd van het jaar. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 4-8 september

 Super nazomer met mogelijk een regionale hittegolf 

De maand september begon zoals je van een herfstmaand kunt verwachten. In de eerste dagen hebben we buien gehad, gevolgd door mist en temperaturen die boven normaal uitkwamen. Afgelopen vrijdag zou een complete regendag worden, maar dat viel eigenlijk mee. In de loop van de ochtend viel er regen en voor de rest van de dag was het overwegend droog. Pas op het einde van de avond trok een actieve regenzone over die in onze regio nog 15 mm achterliet. In totaal is er dit jaar in Berkel-Enschot al 710 mm opgevangen. Over een heel jaar mogen we op 845 mm rekenen. Vorig jaar rond deze tijd stond de teller pas op 391 mm! Maar toen hadden we ook serieus te maken met droogte en daar is nu natuurlijk geen sprake van. Gisteren begon met mist die overging in laaghangende bewolking. In de loop van de middag wist de zon er toch doorheen te breken en liet de temperatuur meteen stijgen naar een aangename 23 graden, waar 21 graden normaal is voor de tijd van het jaar. Op deze zondag zat de zon er meteen al goed bij, maar een strakblauwe lucht ontbreekt. Sluierbewolking zorgt daar namelijk voor en dat houden we de hele dag. Omdat de zon daar geen last van heeft loopt de temperatuur op naar zo’n 25 graden en daarmee zou het de eerste zomerse dag van deze maand zijn. 

En ga er maar eens goed voor zitten, want we krijgen daarna te maken met een heuse septemberzomer die tot en met volgende week maandag duurt. En dat betekent temperaturen vanaf 25 graden die in de loop van de week zelfs rond de tropische grens van 30 graden komen te liggen. En we hebben dat allemaal te danken aan een hogedrukgebied dat sinds gisteren gestalte heeft gekregen. Kijk maar eens op je barometer die in waarde gestegen is. Deze ligt op deze zondag precies boven ons land. Hierdoor valt de wind weg en kan er in de nacht en ochtend nevel en mist ontstaan. Op maandag ligt het hogedrukgebied boven het midden van Duitsland en Polen, waardoor we in een oostelijke stroming terechtkomen. Droge en vooral warme lucht komen dan onze kant op met als gevolg dat het kwik naar de 26 tot 27 graden zal gaan. Opnieuw zullen we tegen een melkachtige lucht moeten aankijken als gevolg van de sluierwolken die ons zullen passeren. De dinsdag start daar ook nog mee, maar deze verdwijnen snel doordat de wind steeds meer naar het zuidoosten draait. De zon krijgt nu alle ruimte en laat de temperatuur flink stijgen tot een graad of 30. Het hogedrukgebied gaat wel aan de wandel. Op woensdag ligt deze boven Scandinavië en op donderdag en vrijdag boven Wit-Rusland. Op zaterdag komt er een nieuw hogedrukgebied te liggen boven de Noordzee. Hierdoor blijven we de hele week in een overwegend oostelijke stroming zitten en dat betekent aanhoudend zomerweer van rond de 30 graden. Hierdoor bestaat zelfs de kans op een regionale hittegolf in Brabant! En dat heeft in deze provincie nog nooit plaatsgevonden. Wel gebeurde dat in de provincies Drenthe (Eelde, 1906) en Limburg (Arcen, 1991, 1999 en 2016 en in Maastricht, 1906 en 1947). De laatste keer was dus in 2016 in Arcen. In het weekeinde zien we dat depressies op de Atlantische Oceaan zich beginnen te roeren. Hierdoor zullen we wat meer bewolking zien en wordt het minder warm, maar nog wel met temperaturen tot boven de zomerse grens van 25 graden. Pas na het volgende weekeinde zien we dat de warmte verdreven gaat worden met regen- en onweersbuien en daalt het kwik naar 21 tot 22 graden. Maar voor het zover is, is het tijd voor de korte broek, zwembaden en vooral ook strandweer. Geniet er maar van. 

Prettige week!

Weerspreuk van de week: 1-7 september

 

Als St. Giel (1 september) blaast op de horen,

boerkens, zaait dan uw koren.

 

Mistsluiers in de vroege nacht,

geven later zomerdagen in volle pracht.

Weekendweersverwachting: 2-3 september

 Mistige start bij oplopende temperaturen 

Vandaag is het de laatste dag van augustus die in onze regio als een koude, sombere en vooral kletsnatte maand de boeken in gaat. Het was een mix van koel en warm zomerweer. Deze laatste duurde maximaal een week en dan keerde het koele weer snel terug. Maar het meest bijzonder is wel de neerslag. Die kwam in Berkel-Enschot uit op maar liefst 171 mm, terwijl 81 mm normaal is voor de hele maand. Ruim twee keer zoveel dus. De laatste keer dat we zo’n enorme maandhoeveelheid hadden was in 2006 toen in augustus 214 mm werd opgevangen. Tevens is dat de natste oogstmaand ooit sinds 1878. Augustus 2023 komt op de derde plaats van natste augustusmaanden ooit en op de tweede plaats staat 1969 met 180 mm. Met al die buien van de afgelopen week werd het ook niet meer zo warm en schommelde de temperatuur zo rond de 20 tot 21 graden. Gisteren werd, met 19,2°C in Tilburg, dat zelfs niet gehaald. Oorzaak van het koele en natte weer was het komen en gaan van depressies. Als de ene gepasseerd was stond de volgende alweer in de steigers. Ook vandaag was daar sprake van. Afgelopen nacht vielen de eerste druppels en in middag en begin van deze avond waren het buien. In totaal werd er in Brabant 2 tot 3 mm opgevangen, maar in het noorden van het land kwam het soms met bakken eruit. Zo meldde Berkhout 17 mm en Uitgeest en Oudkarspel ieder 20 mm. En we zijn er nog niet van af. Op dit moment trekt een regenzone over het midden en zuiden van België. Af en toe klimt een uitloper ervan iets meer naar het noorden en treft dan ons. In de komende nacht nadert een nieuw neerslagcomplex en deze gaat volledig over Brabant heen. Van tijd tot tijd valt er dan regen, waarbij de temperatuur niet verder daalt dan een graad of 12. 

De vrijdag begint kletsnat en zijn er perioden met regen die in de middag overgaat in buien. Bij dit alles staat er een zwakke wind en wordt het een graad of 20. Het is meteen ook de start van zowel september als van de meteorologische herfst. En het weerbeeld past zich daar helemaal op aan. We weten dat de herfst twee kanten heeft. Natuurlijk het aloude bekende herfstachtige weer met regen, wind (storm) en lage temperaturen, maar we kennen ook de gouden herfst die ons veel zonneschijn en hoge temperaturen brengt. Dit jaar laat het herfstseizoen meteen beide kanten zien. Want morgen is het dus slecht weer, maar vanaf zaterdag wordt er een heuse nazomer in de steigers gezet die na het weekeinde gestalte krijgt.

Het weekeinde begint echter met mist op zaterdag die hardnekkig kan zijn en vervolgens overgaat in laaghangende bewolking waar buien uit kunnen vallen. De zon heeft het moeilijk om door al dat grijs heen te breken. Desondanks stijgt het kwik naar de 23 graden. Ook de start van de zondag zal in nevelige sferen plaatsvinden, maar in de middag komt de zon er dan eindelijk bij en laat de temperatuur naar een graad of 24 stijgen. En omdat er vrijwel geen wind staat zal het warm aanvoelen. Na het weekeinde is het genieten geblazen. Op maandag wisselen zon en wolken elkaar nog af, maar de dagen daarna is het alleen maar de zon die de scepter zwaait. Af en toe zien we wat sluierwolken, maar dat maakt voor de zon niet uit want die schijnt daar gewoon doorheen. We zijn namelijk in een oost tot noordoostelijk stroming terechtgekomen met aanvoer van droge en vooral warme lucht. De temperatuur stijgt naar zomerse waarde van 25 graden of meer. Donderdag zou wel eens de warmste dag van de week kunnen worden. Een mooi begin van september. 

Prettig weekend!