Weernieuws: Hemelvaartsweer

Op Hemelvaartsdag vieren christenen dat Christus na de kruisiging en opstanding ten hemel is gevaren. De Hemelvaart betekent in het christendom de terugkeer van Jezus van Nazareth naar zijn vader in de hemel. Het Lucas-evangelie en de Handelingen van de Apostelen verhalen dat Christus na de verrijzenis meerdere keren verschenen is aan zijn apostel en leerlingen. Veertig dagen na zijn opstanding, terwijl de leerlingen naar boven keken, werd Jezus aan het zicht onttrokken door een wolk, waaruit geconcludeerd werd dat hij ten hemel voer. Hemelvaartsdag valt op de 40e dag gerekend vanaf eerste Paasdag, waardoor de datum elk jaar anders is. Wel valt Hemelvaartsdag altijd op een donderdag en tien dagen vóór Pinksteren. Vroeger stonden de mensen op Hemelvaartsdag al voor dag en dauw om drie uur 's morgens op. Men ging zingend met blote voeten door het gras lopen, omdat men verwachtte dat dit ritueel een magische of genezende werking zou hebben. Dit werd dauwtrappen genoemd. 

2017-2021

Maar hoe zal het weer zijn op Hemelvaartsdag dit jaar? In de komende nacht valt er wat regen, maar in de ochtend is het droog met een mix van zonneschijn en wolkenvelden. Dat houden we de rest van de dag bij een temperatuur van een graad of 21 net als vorig jaar. Wat vooral op zal vallen is de wind die in de loop van de dag flink toeneemt. Vorig jaar was 13 mei de dag van Hemelvaart en deze begon droog met een afwisseling van zon en wolken. In de middag nam de bewolking verder toe en begon het te regenen. In de avond was het weer droog. Met 21 graden en ruim 7 uur zonneschijn was het een normale Hemelvaartsdag. In 2020 was het een dag om door een ringetje te halen. De zon scheen op 21 mei meer dan 14 uur met af en toe wat sluierwolken. Het werd een zomerse dag die zelfs bijna tropisch werd, want de temperatuur steeg naar de 29,6°C in Berkel-Enschot. Drie jaar geleden (30 mei) was het een meest bewolkte dag. Maar desondanks liep de temperatuur nog op naar een graad of 23 en bleef het droog. In 2018 werd het, na een zeer warme en zeer zonnige week met vier zomerse dagen van gemiddeld 28 graden, met Hemelvaart (10 mei) ineens 10 tot 12 graden kouder! Het kwik bleef namelijk steken op een graad of 18 en door de matige wind voelde het fris aan. Alleen in de nacht naar Hemelvaart vielen enkele buien, maar overdag bleef het droog en overheerste de bewolking. Op het einde van de middag kwam de zon erdoor. In 2017 begon Hemelvaartsdag (25 mei) met mistbanken bij een temperatuur die terugzakte tot een graad of 8 rondom Tilburg. Maar in de loop van de ochtend brandde de zon al het grijs weg en wat we overhielden was een warme en zeer zonnige lentedag. De temperatuur liep daarbij op bijna 27 graden. Opvallend daarbij was de waarschuwing die werd uitgegeven zijnde zonkracht 6. In deze tijd van het jaar betekent dit snelle verbranding van de huid na 25 minuten. Het was de opmaat voor een tropische weekeinde, want twee dagen later werd het maar liefst 34 graden en lag de zonkracht zelfs op zonkracht 7. 

2010-2016

In 2016 viel Hemelvaartsdag tegelijkertijd met Bevrijdingsdag en die 5e mei was schitterend. De zon scheen bijna het maximaal aantal uren en met een oost tot zuidoostelijke wind werd het een aangename 21 graden. In 2015 begon Hemelvaartsdag (14 mei) fris. Eindhoven noteerde zelfs vorst aan de grond op 10 cm hoogte -2,8°C. In de ochtend kwam er bewolking binnendrijven gevolgd door opklaringen in de middag, waardoor het kwik naar de 18 graden ging. Op het einde van de middag werd het bewolkt gevolgd door regen in de loop van de avond. In 2014 viel Hemelvaartsdag op 29 mei en dat was een troosteloze dag. De gehele dag bleef het bewolkt, waarbij de temperatuur niet hoger uitkwam dan een graad of 14. In De Bilt werd het zelfs nog geen 12 graden en dat is behoorlijk koud voor eind mei. Heel anders dan in 2013 toen het een prachtige lentedag werd. Op 9 mei begon de dag met zonneschijn en in de middag kwamen er wat wolken bij. Maar met ruim tien uur zon en een temperatuur die in Tilburg op 18 graden uitkwam was het heerlijk genieten. Ook het jaar ervoor begon Hemelvaart prachtig. De zon scheen op 17 mei volop, maar het was wel erg fris in 2012 en op sommige plaatsen gewoon koud. Het vroor zelfs, met in Twenthe -0,6°C en aan de grond was het een flink stuk kouder met -7,0°C. In de loop van de dag verdween de zon achter de wolken, maar het bleef droog bij een temperatuur van 17 graden in Brabant. In 2011 (2 juni) beleefden we één van de mooiste Hemelvaartsdagen ooit. Met het maximale aantal zonuren van ruim 15 uur liep het kwik op naar zomerse waarden van ruim 25 graden in Berkel-Enschot. Een paar dagen later zou zelfs de tropische grens worden overschreden, waarbij het in Tilburg 30,6°C werd. Twaalf jaar geleden was 13 mei de datum van Hemelvaartsdag en deze verliep miezerig. Pas na de middag werd het droog, maar het bleef bewolkt. Het kwik bleef overdag onder de 10 graden en met een zwakke noord tot noordwestenwind voelde het koud aan. In De Bilt was het in 2010 zelfs de koudste Hemelvaartsdag sinds 1901 met een temperatuur van 9,2°C. Ook Twenthe noteerde 9,2°C, Cabauw had 9,1°C en Stavoren en Den Helder hadden ieder 9,0°C. De koudste plaats in ons land was in Maastricht waar de temperatuur niet verder kwam dan 7,7°C in 2010. Brrrrr.

Meestal duurt het zomerse voorjaarsweer kort en soms is het in deze tijd zelfs nog ronduit koud. In 1997 vielen er daags voor Hemelvaart (8 mei) aan de kust sneeuwbuien en overdag werd het in De Bilt niet warmer dan een graad of 10. In 1996 was het zogenaamde “dauwtrappen” op 16 mei meer rijptrappen met in de ochtend zelfs een paar graden vorst. Sinds 1901 was Hemelvaartsdag in De Bilt slechts zes keer een zomerse dag (met een temperatuur van 25 graden of hoger). Het laatst was in 2020 op 21 mei toen de thermometer een waarde aangaf van 26,7°C. Daarvoor was het op 29 mei 2003 met 25,9°C, en in de extreem warme mei van 1992 met op de 28e een temperatuur van 27,2°C. Het warmst was Hemelvaartsdag 1954 met in De Bilt op 27 mei een temperatuur van 29,2°C en Eindhoven had 29,7°C. Een dag met een temperatuur van 20 graden of hoger wordt een warme dag genoemd en dat kwam sinds 1901 op Hemelvaartsdag 32 keer voor. De laatste keer dus twee jaar geleden. Op 38 dagen was deze dag fris met een temperatuur onder de 15 graden. Het koudst was in 2010 met een kwikstand van 9,2°C. Het vorige record stond op 9,9°C gemeten op 18 mei 1950, dat is ongeveer acht graden lager dan normaal in die tijd van het jaar. De laatste keer dat het zo koud was vond plaats in 1997 toen het overdag ook niet warmer werd dan 10 graden.

Onweer, windstoten en stortregen stonden op het menu van 25 mei 1995. Toen werd in de regenmeter plaatselijk 45 mm opgevangen. Deze buien sloten toen een korte zomerse periode af. Zulke natte dagen zijn een uitzondering, want op slechts zeven Hemelvaartsdagen werd in De Bilt sinds 1901 meer dan 10 millimeter regen afgetapt en op 20 dagen viel meer dan 5 millimeter. Zo werd vorig jaar in De Bilt nog 8,7 mm afgetapt. De beruchtste Hemelvaartsdag was 12 mei 1983, toen een zeer korte maar plotseling opstekende storm rampzalige gevolgen had en in ons land tien mensen het leven kostte. Storm en regen zijn tussen 1 mei en 3 juni, de uiterste data waarop Hemelvaart valt, uitzonderlijk. Maar het kan ook droog en zonnig zijn: sinds 1901 scheen de zon op 29 Hemelvaartsdagen minstens 10 uur in De Bilt en op maar 9 dagen scheen de zon helemaal niet. De laatste keer dat we een zonloze Hemelvaartsdag noteerden was in 2014 en in 2010 en daarvoor pas op 27 mei 1976. 

Weersverwachting deze week: 23-27 mei

 Eerste dagen wisselvallig, daarna droog 

Wat een afkoeling afgelopen vrijdag en zaterdag toen de temperatuur niet verder kwam dan 20 graden in onze regio, terwijl we net gewend waren aan zomerse temperaturen van 27 tot 28 graden die vijf dagen achter elkaar op de thermometer verschenen in Berkel-Enschot. De atmosfeer kon deze warmte totaal niet verwerken en raakte onstabiel en dat hebben we geweten. Regen- en onweersbuien trokken op donderdag en vrijdag over, waarbij die van donderdag rondom Tilburg de zwaarste waren. Vervolgens zou het voor vrijdag allemaal nog erger worden en werd voor Limburg al heel snel code oranje afgegeven. Boven het noorden van Frankrijk zagen we de buien in de ochtend al aankomen, waarbij de zwaarste in de loop van de dag over het zuidoosten van Brabant en Limburg zouden trekken. En dat gebeurde ook, met als hoogtepunt de valwind (of toch een tornado?) die in een strook van Beek naar Schinnen trok tussen 14:30 en 15:00 uur, waarbij daken van huizen werden gerukt en bomen werden ontworteld. In totaal raakten tientallen woningen beschadigd. Vervolgens trokken de buien Duitsland binnen en toen ontplofte als het ware de atmosfeer, waarbij officieel 3 tornado’s werden geregistreerd. Vooral de Duitse steden Lippstad en Paderborn werden hard getroffen en raakten tientallen mensen gewond. Het natuurgeweld van deze twee dagen leverde in ons land bijna 900 schademeldingen op. Zoals waterschade, schade door omgevallen bomen ,afgerukte takken en zonnepanelen die van de daken vlogen. In onze regio viel het op die vrijdag wel mee. Het heeft toen zo’n drie kwartier geregend met af en toe een donderklap op afstand. Windstoten en hagel werden niet waargenomen. Voor weerkundigen een prachtige afsluiting van een zomerweek en heeft de natuur eindelijk weer wat water gehad. 

In dit weekeinde zijn we in rustiger vaarwater terecht gekomen. Zaterdag verliep droog met veel bewolking met af en toe wat zonneschijn bij een temperatuur van 20 graden. Op deze zondag spelen wolken echter een ondergeschikte rol en laat de zon zich uitgebreid zien. Met weinig wind en 22 graden is het heerlijk bijkomen en vooral genieten. Dat komt omdat we precies tussen twee depressies inzitten. Er ligt er één boven Frankrijk en één tussen IJsland en Schotland. Langzaam schuiven tussen twee weersystemen naar elkaar toe en op maandag is het een langgerekte lagedrukgebied geworden van IJsland tot aan de Middellandse Zee. Met een zuidelijke stroming wordt nog wel even warme en ook vochtige lucht aangevoerd en kan het op maandag zo’n 24 graden worden. Het is broeierig warm wat gepaard gaat met veel bewolking en in de ochtend kan al de eerste bui vallen. In de middag wordt de atmosfeer steeds onstabieler en gaan er nog meer buien vallen die met onweer en windstoten gepaard kunnen gaan. Als deze buien voorbij zijn stroomt koelere lucht binnen en halen we op dinsdag de 20 graden niet meer. Daarbij waait het behoorlijk en valt er af toe een bui. Op woensdag zien we een hogedrukgebied op de Atlantische Oceaan bij de Azoren en deze komt langzaam onze kant op. De dag begint nog met een bui, maar daarna wordt het droog en dat houden we tot in het weekeinde. Pas vanaf zondag wordt er wat neerslag verwacht. Het hogedrukgebied heeft zich met Hemelvaartsdag al uitgebreid tot over onze omgeving. Zon en wolken bepalen dan het weerbeeld bij kwikstanden van een graad of 21. Ook op vrijdag en zaterdag krijgen we een mix van wolkenvelden en zonneschijn, maar begint de temperatuur wel te zakken. Oorzaak is de draaiing van de wind naar het noordwesten omdat het hogedrukgebied zich naar de Britse Eilanden heeft verplaatst en daar op zaterdag aankomt. Dit gaat op vrijdag en zaterdag gepaard met veel wind die matig tot vrij krachtig wordt. Een jas is dan echt wel weer nodig, want de thermometer zal dan niet meer dan 17 tot 18 graden aangeven. Op zondag wordt het met een graad of 15 nog frisser en kan er alweer een bui vallen. 

Prettige week!

Weerspreuk van de week: 20-26 mei

 

Donder en weerlicht in mei,

is slecht voor ajuin en prei.

 

Hoe feller de vlieg en horzel steken,

hoe eerder het onweer los zal breken.

Weekendweersverwachting: 21-22 mei

 Bijkomen na het natuurgeweld 

Toen de IJsheiligen op 15 mei voorbij waren barstte de zomer helemaal los. Tot en met vandaag werden in Berkel-Enschot alleen maar zomerse dagen van minstens 25 graden geregistreerd. De hoogste temperatuur noteerde we afgelopen dinsdag toen het kwik naar de 28,5°C ging. Op andere plaatsen werd het een dag later allemaal nog warmer met als resultaat een nieuw dagrecord. Het werd namelijk de warmste 18e mei ooit waargenomen sinds 1901. In het hele oosten steeg het kwik tot boven de 28 graden, waardoor het record uit 1918 met 27,9°C in Maastricht eraan ging. Je kunt gerust zeggen dat het is verpulverd, want in Arcen werd het zelfs 30,2°C. Daarmee konden we tegelijkertijd de eerste tropische dag van 2022 noteren. En op deze donderdag sneuvelde alweer het volgende warmterecord, want nog nooit is het op 19 mei zo warm geweest. Maastricht zag het kwik vanmiddag stijgen tot 31,3°C en daarmee werd het vorige record uit 1953, van Twenthe met 30,4°C, naar de tweede plaats verdreven. Tropische temperaturen zijn in mei heel bijzonder, maar komen de laatste jaren steeds vaker voor. In deze eeuw gebeurde dat in 2005, 2011, 2012, 2017 en de laatste keer was in 2018. De allerwarmste meidag was die van 23 mei 1922 toen de temperatuur in Vlissingen naar de 34,9°C ging. 

De hoge kwikstanden van de afgelopen dagen kon de atmosfeer niet aan en dat hebben we geweten. Op maandag zagen we al een kleine voorbode met een klap onweer in Berkel-Enschot en buien net na de middag. Maar wat er vandaag gebeurde sloeg echt alles. Zware onweersbuien trokken in de ochtend vanuit het westen over het land naar het oosten. Daar zat plaatselijk hagel en veel neerslag bij. Rond 13:30 uur passeerden de buien onze regio. We kwamen daarbij terecht in een zogenaamde Egyptische duisternis en dat betekent maar één ding: binnen blijven. Het onweer duurde in totaal een half uur, waarbij gedurende tien minuten lang sprake was van bliksem en donderslagen. Het leek wel een orkest in de atmosfeer. Prachtig. Maar het zorgde ook voor noodweer en wolkbreuken. In onze regio viel het mee met 11 mm aan neerslag, maar op andere plaatsen was sprake van overlast. Bij de brandweer in Zuid-Oost Brabant kwamen honderden meldingen binnen van omgevallen bomen en wateroverlast. Dat er bomen rondom Eindhoven omvielen was niet zo gek, want daar werden windstoten gemeten tot 111 km/uur en dat is bijna orkaankracht! In Oisterwijk kwamen woningen onder water te staan. In Son en Breugel stortte een manege gedeeltelijk in en in Waalre raakte een fietser gewond. Al heel snel ging het KNMI van code geel, die vanochtend voor Brabant werd afgekondigd, over in code oranje. De meeste neerslag viel vandaag in ’s Gravendeel waar 48 mm werd opgevangen, Cabauw had 38 mm en in Woensdrecht en op Terschelling werd 32 mm afgetapt. Het ging allemaal zo snel dat binnen drie kwartier alles weer rustig was. Daarbij was de temperatuur wel flink gezakt van 26 graden tot een graad of 17. 

De komende uren blijft het rustig tot … vrijdagmiddag, want dan heeft het KNMI opnieuw code geel afgekondigd voor Tilburg en omstreken. We krijgen dan een herhaling van vandaag: felle buien die met onweer, hagel en windstoten gepaard kunnen gaan. Een enkel weerbureau heeft het zelfs over tornado’s. Zo erg kan het dus tekeer gaan. Let dus goed op de weerberichten, want het zou wel eens opnieuw code oranje kunnen worden. Oorzaak is dat boven België een depressie ontstaat die zich verder ontwikkelt en voor wolkbreuken en hoosbuien gaat zorgen. De hoogste temperatuur wordt op vrijdag in de ochtenduren verwacht met zo’n 23 graden. Als de buien voorbij zijn halen we de 20 graden niet meer en is eindelijk de atmosfeer in evenwicht gekomen. 

In het weekeinde kunnen we dan bijkomen als we onder invloed komen van een hogedrukgebied. Zowel zaterdag als zondag zullen droog verlopen, waarbij zon en wolken elkaar afwisselen. Met 21 graden op zaterdag en 23 op zondag is het heerlijk weer. Maar na het weekeinde gaat het mis als depressies de regie in handen nemen. Dit gaat op maandag gepaard met buien waar een klap onweer bij kan zitten. Ook op dinsdag vallen er nog buien en daarna lijkt het droog te blijven als een hogedrukgebied bij de Azoren langzaam onze kant op komt. De temperaturen zakken daarbij terug tot onder de 20 graden omdat lucht afkomstig vanaf Groenland wordt aangevoerd. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 16-20 mei

 Hollands zomerweer 

Na de warmte aan het begin van afgelopen week, met de eerste zomerse waarde van het jaar van 25 graden rondom Tilburg, kregen we even een dip op woensdag waarbij de temperatuur zakte naar een graad of 21. Vervolgens vielen er ook buien, maar dat was in de nacht of laat in de avond. Overdag bleef het gewoon droog. Vanaf donderdag begon het kwik weer langzaam te stijgen tot meer dan 24 graden op de zaterdag. Daarbij deed de zon goede zaken en scheen meer dan 13 uur in Berkel-Enschot. Het was de opmaat voor een Hollandse zomerweek die we tegemoet gaan zien. En dat betekent hoge temperaturen van 25 tot 30 graden met elke dag kans op onweersbuien. Deze zondag belooft al zo’n dag te worden, waarbij de buien pas in de nacht naar maandag arriveren. Het kwik stijgt vandaag namelijk naar een zomerse 28 graden wat gepaard gaat met sluierwolken en dat is een voorbode dat er steeds meer vocht in de lucht komt. Het blijft wel de hele dag droog. Pas in de nacht wordt de bewolking dikker en tegen de ochtend kunnen de eerste druppels vallen. Vervolgens trekt op maandagochtend een zone met regen- en onweersbuien over onze regio. In de middag is het droog en wisselen zon en wolken elkaar af. Met maximaal 24 graden is het dan wat minder warm. 

Op deze zondag hebben we te maken met een hogedrukgebied boven Denemarken wat zorgt voor een oostelijke wind, waarmee die warme lucht onze kant op komt. Tegelijkertijd zien we op de Atlantische Oceaan een depressie liggen en deze begint zich uit te breiden tot over onze regio. Dat verklaart meteen ook de aanwezigheid van sluierwolken. De komende nacht en morgenvroeg bereiken de randen van de depressie ons land en dan gaan er buien vallen die met een klap onweer gepaard kunnen gaan. Maar het hogedrukgebied laat zich niet kennen en begin zich terug te vechten. Op dinsdag heeft het hogedrukgebied zich inmiddels boven Scandinavië gevestigd, waardoor de depressie terug de oceaan is opgeduwd. De zomerse temperaturen van 25 graden keren weer terug, maar vooral ook het zonnige en droge weer. Op woensdag zakt het hogedrukgebied naar het zuiden en komt boven Polen terecht. De wind draait naar het zuiden en nog meer warme lucht stroomt het midden van Brabant binnen. Plaatselijk kan het dan zelfs 30 graden worden en dan spreken we van een tropische dag. De laatste keer dat dit in de meimaand plaatsvond was in 2018 toen Berkel-Enschot zelfs een hittegolf te verwerken kreeg. Vanaf 25 t/m 31 mei kregen we toen zes zomerse dagen achtereen, waarvan er drie tropisch waren. Een hittegolf zit er overigens deze week niet in. Zulke hoge kwikstanden kan de atmosfeer niet aan en begint dan ook te rommelen en dat zien we vanaf donderdag gebeuren. De dag begint steeds droog met een mix van zon en stapelwolken die op het einde van de dag uit kunnen groeien tot fikse onweersbuien die met hagel en windstoten gepaard kunnen gaan. Voor de buien uit wordt het op donderdag nog 29 graden, maar echt aangenaam zal het niet zijn omdat het benauwd zal gaan aanvoelen. Ook vrijdag geeft nog broeierig weer gevolgd door onweersbuien bij een temperatuur van 25 graden. Daarna zet de afkoeling in het weekeinde verder door omdat depressies steeds meer het weerbeeld gaan bepalen. Elke dag vallen er buien en de temperatuur komt rond de 20 graden te liggen. Het ziet er naar uit dat dit tot en met Hemelvaartsdag zal aanhouden.

Prettige week!

Weerspreuk van de week: 13-19 mei 2022

 

Als het onweert in mei,

valt er vaak hagel bij.

 

Is het weer in mei te mooi,

dan krijgt de schuur maar weinig hooi.