Aanhoudend warm zomerweer overgaand
in een nazomer
Afgelopen vrijdag kwam er een einde aan de tweede
hittegolf in onze regio. De eerste begon op 7 augustus en duurde tot en met de
16e en de tweede was dus deze week die maar vijf dagen duurde. Met vijf zomerse
dagen, waarvan er drie tropisch waren voldeed het aan de omschrijving van een
hittegolf. De hoogste temperatuur daarin werd afgelopen donderdag gemeten toen Berkel-Enschot
naar de 35 graden ging. Tevens is dit de hoogste temperatuur van deze maand,
want warmer dan dat zal het in de laatste dagen van augustus niet meer worden. Eigenlijk
kunnen we nu al de balans opmaken voor deze oogstmaand. Deze zal namelijk de
boeken ingeschreven worden als een vrij warme, droge en zeer zonnige maand. Voor
wat betreft de zonneschijn zitten we in Tilburg al op 244 zonuren (normaal
199). En aangezien we nog een aantal dagen te gaan hebben is de kans groot dat
we de zonnigste augustus sinds tenminste 1998 zullen beleven. Het record staat
namelijk op 251 uur uit 2019. Maar dat is nog niet alles, want met het einde
van augustus eindigt ook de zomer. En deze zal op veel plaatsen recordzonnig
verlopen sinds 1901. In De Bilt staat de teller op 797 uur en dat is nog maar
43 uur verwijderd van het record uit 1947 toen 840 uren zonneschijn werden
gemeten. Op de tweede plaats staat de zomer van 1976 met 814 zonuren en die
zullen we zeker halen. In onze regio zijn dit seizoen 789 zonuren geregistreerd
en dat is daar nu al een record. Want dat stond op 778 uren uit 2018. Maar met
al die zonneschijn neemt de droogte wel verder toe. In deze maand is in Tilburg
maar 15 mm opgevangen en in juli was het ook maar 16 mm. Gelukkig had juni nog
126 mm in de regenmeter anders was deze zomer helemaal gortdroog.
Terug naar het einde van de hittegolf, want
die eindigde vrijdag (toch verrassend) overal in het land. Gedacht werd dat men
name Hupsel nog wel de 25 graden zou halen waardoor de 18 dagen hittegolf daar verder
zou voortduren. Maar de koelere lucht kwam razendsnel over ons land heen en
leverde veel bewolking op. Met zo’n 22 graden was het op vrijdag ruim tien
graden koeler. Gisteren werd het eveneens maar 22 graden en de nachten zijn ook
flink afgekoeld. Zo daalde het kwik afgelopen nacht op enkele plaatsen tot
onder de 10 graden, zoals in Gilze-Rijen. Het koudst werd het in Eelde waar de
7 graden zelfs niet gehaald werd. Maar aan de grond werd het helemaal koud.
Voor degenen die in een tentje op de camping zitten was het vanochtend helemaal
bibberen, want op 10 cm hoogte dook de temperatuur naar 2,1°C in Twenthe en
2,6°C in Eelde. Dat kwam vooral doordat er geen bewolking was. Wat een
afkoeling! Deze zondag begon dan ook stralend, maar inmiddels zijn er stapelwolken
binnengedreven. Neemt niet weg dat de temperatuur flink omhoog gaat en zelfs de
25 graden kan aantikken, waarbij het droog blijft.
We hebben op dit moment te maken met een
hogedrukgebied tussen IJsland en Noorwegen en deze zal het weer voor de hele
week gaan bepalen. Deze breidt zich namelijk in de loop van maandag uit,
waardoor de wind uit het noordoosten gaat waaien. De dag begint nog met veel
bewolking, maar al snel komen er opklaringen die de temperatuur laat stijgen
naar een graad of 24. De dagen erna komt het hogedrukgebied boven Scandinavië
te liggen waar we flink van zullen profiteren. En dat betekent vanaf dinsdag veel
zonneschijn met af en toe wat sluierwolken en zomerse temperaturen. Op woensdag
zien we storingen vanuit de Middellandse Zee komen, maar het hogedrukgebied
laat zich nog niet wegjagen. Integendeel, de wind draait hierdoor naar het
oosten en dan komt er nog meer warme lucht onze kant op. Op de eerste
septemberdag (donderdag) stijgt het kwik naar de 27 graden en kan zelfs verder
oplopen tot een tropische 30 graden in het weekeinde. En met zulke temperaturen
spreken we vanaf deze maand over nazomerweer. We zien wel dat in de loop van vrijdag
depressies boven de Britse Eilanden de aanval gaan inzetten op het
hogedrukgebied. Hierdoor ontstaan in het weekeinde stapelwolken, waaruit buien
kunnen vallen die met onweer gepaard kunnen gaan. Maar van afkoeling is geen
sprake. De wind draait namelijk naar het zuidoosten, waardoor de aanvoer van
warmte voorlopig aanhoudt.
Vandaag
werd in onze regio de 2e hittegolf van het jaar genoteerd. In Berkel-Enschot
steeg het kwik afgelopen zondag naar 25,4°C, maandag 27,1°C, dinsdag 30,4°C,
woensdag 32,7°C en vandaag was het de warmste dag met 35,2°C. Het leverde deze
week ook twee nieuwe warmte-dagrecords op. Het werd namelijk de warmste 24
augustus ooit toen de temperatuur in Arcen tot 33,5°C kwam. Het vorige record
stond op 33,3°C uit 2016 waargenomen in het Zeeuwse Westdorpe. Ook in o.a. Hupsel,
Eindhoven en Volkel ging het stationsrecord eraan. Vandaag was het opnieuw
bijltjesdag. Deze keer was de warmste plek in het midden van Brabant te vinden.
In Gilze-Rijen zagen ze de temperatuur stijgen naar 34,2°C en dat was net
genoeg om het de warmste 25 augustus te laten worden. Want in 1997 werd het in
Volkel 34,1°C. Omdat ook in De Bilt met 32,6°C het warmterecord eraan ging
(vorige record 31,3°C uit 2019) werd het officieel de warmste 25 augustus sinds
1901. Een hittegolf werd het daar niet, maar wel dus in Berkel-Enschot en
daarmee was het de 32e sinds de oprichting in 1998. In de afgelopen tien jaar hebben
we er al 17 achter de rug gehad, vanaf 2012 zelfs elk jaar en vanaf 2018 zijn
het in onze regio minstens twee in het jaar. Alleen vorig jaar bleef het bij
één hittegolf. Trekken we deze lijn door dan zullen de hittegolven de komende
jaren alleen maar toenemen bij zeer hoge temperaturen van 33 tot 35 graden. In
Hupsel is geen sprake van een tweede hittegolf, maar zijn ze daar in Gelderland
nog steeds bezig met de eerste hittegolf! Deze is daar op 8 augustus begonnen
en heeft al 18 zomerse dagen opgeleverd, waarvan er negen tropisch verliepen. Maar
lang zal het niet meer duren, want afkoeling is onderweg. Daarmee komt deze
serie wel in de top-10 van langste regionale hittegolven ooit sinds 1901. De langste
duurde maar liefst 29 dagen. Dat vond plaats vanaf 12 juli tot en met 9 augustus
2018 in zowel Hupsel als Twenthe.
Afkoeling
is dus onderweg en dat merken we nu al op deze donderdagavond. Was het om 18:00
uur in nog ruim 33 graden, twee uur later dook het kwik al onder de 28. Het
gaat behoorlijk snel en de wind is ook gedraaid naar het noordwesten. Vanuit
het westen zien we de lagere temperaturen binnenkomen die op hetzelfde moment
al op een graad of 21 liggen. Het gaat nog niet gepaard met buien, maar wel
zien we steeds meer (sluier)wolken binnendrijven. Deze horen bij een depressie
boven IJsland en de Britse Eilanden en uiteindelijk passeren die buien wel onze
regio. En dat gebeurt pas vanaf morgenochtend. Deze brengt nog meer koelere
lucht met zich mee en dan blijft de temperatuur overdag steken tot onder de 25
graden. In het weekeinde draait de wind naar het noorden en blijft het met
gemiddeld 25 graden nog wel warm. Maar wat vooral op zal vallen zijn de
nachten, want die verlopen met een graad of 12 een stuk frisser dan we de
afgelopen weken gewend waren. Heerlijk. Na het weekeinde zijn we nog niet van
het zomerweer af. De temperatuur gaat over de 25 graden, maar de tropische
grens zal niet meer gehaald worden. Hiermee eindigt op woensdag één van de
mooiste zomers ooit. Als op donderdag de maand september begint lijkt er een
weersomslag te komen met een komen en gaan van onweersbuien. Gevolgd door een daling
van de temperaturen. Maar zeker is het nog allemaal niet.
Ik zal maar meteen met de deur in huis vallen:
de komende week krijgen we in onze regio te maken met de 2e (regionale)
hittegolf van het jaar. Het Amerikaanse weermodel had dit vorige week wel voorspeld,
maar geen enkel ander weermodel volgde deze en elke dag veranderde de verwachting.
Tot vanochtend, toen de nieuwe weerkaarten binnenkwamen en vrijwel iedereen de
trend inzette van een regionale hittegolf. De afgelopen week heeft de atmosfeer
zich helemaal hersteld van de eerste hittegolf die op 7 augustus begon en
afgelopen woensdag eindigde. Sindsdien kregen we te maken met buien die soms
met onweer gepaard gingen. In totaal is er zo’n 15 mm gevallen en meteen zag je
dat het gras al wat groener werd en het onkruid overal te voorschijn kwam. Door
alle vochtigheid en het wegvallen van de wind kregen we tegen de ochtend op
enkele dagen ook te maken met mist, waardoor alles nog vochtiger werd. Dit
zorgde ook voor flinke afkoeling in de nachten. Zo zakte het kwik in Twenthe en
Hupsel afgelopen nacht tot onder de 10 graden; in Brabant kwamen we daar net
bovenuit. En aan de grond was het helemaal fris: Hupsel noteerde 5,6°C en Eelde
en Twenthe ieder 5,3°C. Overigens leverde dat allemaal geen dagrecords, want
dat staat voor 21 augustus op precies 0,0°C waargenomen in 1986 in Volkel.
Brrrr.
Terug naar de warmte die vandaag helemaal terugkeert
en de komende dagen alleen maar toeneemt. Vrijwel de gehele zomer wordt dit
veroorzaakt door een Atlantisch hogedrukgebied dat zich vervolgens via de
Britse Eilanden en de Noordzee naar Scandinavië gaat. Deze keer krijgen we te
maken met een Russisch hogedrukgebied die hetzelfde pad bewandelt en ook richting
Scandinavië koerst. Deze ligt nu boven Moskou en beïnvloedt ons nog niet. Dat doet
het op deze zondag wel een ander hogedrukgebied voor de kust van Portugal. Deze
probeert zich uit te breiden, maar wordt tegengehouden door depressies bij
IJsland. In eerste instantie zouden de neerslaggebieden ervan ons vandaag bereiken,
maar dat gebeurt pas veel later enwel in de nacht naar dinsdag. Het wordt
vandaag daarom een mooie zomerdag, waarbij de bewolking in de loop van de dag
wel toeneemt en het kwik naar de 25 graden gaat.
De maandag start met hoge sluierwolken waar
de zon gewoon doorheen schijnt. In de loop van de dag wordt de bewolking dikke
en dat hoort dus bij het neerslaggebied dat eigenlijk voor zondag verwacht zou
worden. In de nacht naar dinsdag gaat het dan ook licht regenen. Op dinsdag
zien we dat het Russisch hogedrukgebied sterker en sterker wordt en zich verder
uitbreidt. De randen ervan komen al boven Noorwegen en Zweden te liggen. Met
een oostelijke stroming wordt dan warme tot zeer warme lucht aangevoerd en kan
op dinsdag al plaatselijk de tropische grens van 30 graden worden bereikt.
Vervolgens breidt het hogedrukgebied zich op woensdag uit tot over Duitsland en
Polen en draait de stroming naar het zuidoosten. Het kwik stijgt in onze regio
dan naar de 32 graden. Tegelijkertijd zien we een ander hogedrukgebied boven de
Atlantisch Oceaan en deze gaat op donderdag een verbinding aan met het van oorsprong
Russisch hogedrukgebied. De wind draait naar het oosten tot noordoosten en
wordt het met 34 tot 35 graden de warmste dag van de week. Vanaf vrijdag zien
we een kink in kabel komen als depressies vanaf de Middellandse Zee zich gaan
opdringen. De luchtvochtigheid neemt toe en dat bij een temperatuur die nog
tropisch zal uitvallen. Hierdoor zou de 2e hittegolf van het jaar rondom
Tilburg dan een feit zijn geworden. Op het einde van de dag ontstaan er
stapelwolken, waaruit enkele buien kunnen vallen die met onweer gepaard kunnen
gaan. De dagen erna dalen langzaam de temperaturen tot zomerse waarde bij een
afwisseling van zon en wolken.
En
ineens kwam afgelopen woensdag een einde aan de hittegolf die vanaf 7 augustus
in onze regio van start ging. In deze tien dagen kwam het op zes dagen tot
tropische waarden van minstens 30 graden, waarbij vier dagen achtereen het zelfs
33 graden werd. De hoogste temperatuur werd op de 12e bereikt toen het kwik
naar de 33,8°C ging. Dat het gisteren het kwik onder de 25 graden dook had
alles te maken met de regen- en onweersbuien die overtrokken en voor afkoeling
zorgde. In de nacht naar woensdag trok om 2:30 uur in Berkel-Enschot een
onweersbui over en liet daarbij drie donderslagen achter en 6 mm aan neerslag.
Vervolgens kregen we een meest bewolkte dag en begon het rond het middaguur een
aantal uren te regenen. Dit leverde in onze regio slechts 6 mm op, maar op
andere plaatsen kwam het met bakken er uit en gingen de hemelsluizen helemaal open.
De Bilt noteerde met 43 mm zelfs de natste 18e augustus ooit waargenomen sinds
1901. En komt daarmee op de 4e plaats van natste augustusdagen ooit. De meeste
neerslag die in de oogstmaand viel bij het KNMI was op 1 augustus 1917 toen 62
mm naar beneden kwam. Maar deze hoeveelheid werd gisteren op andere plaatsen
ook gemeten: Callantsoog had 60 mm, Alkmaar 62 en Vinkeveen 68 mm. Daarnaast
was er ook sprake van wolkbreuken, zoals in Zeeland. Daar viel bij het
ochtendgloren in een uur tijd zo’n 50 mm. Ook op deze donderdag vielen er
plaatselijk buien, waarbij in de middag in Berkel-Enschot nog 0,4 mm werd afgetapt.
De dag begon met mist en nevel. Daarna bewolking gevolgd door flinke
opklaringen en op het einde van de middag steeg de temperatuur ineens
razendsnel tot wel 27 graden.
De
komende uren klaart het op en zakt het kwik in de komende nacht naar een graad
of 16. De vrijdag begint met veel zonneschijn. In de middag verschijnen er
stapelwolken waaruit buien kunnen vallen die met een klap onweer gepaard kunnen
gaan. Met 27 graden is het opnieuw zomerswarm. Oorzaak is een depressie bij
IJsland die zich helemaal heeft uitgestrekt tot over de Britse Eilanden. Tegelijkertijd
zien we een hogedrukgebied voor de kust van Frankrijk liggen. We komen dan in
een westelijke stroming terecht die onstabiele lucht met zich meebrengt.
In
het weekeinde schuift het hogedrukgebied het Europese vasteland binnen,
waardoor we een schitterende zaterdag krijgen. De zon schijnt volop, het blijft
droog en de thermometer zal zo’n 26 graden aangeven. Ook op zondag krijgen we
die temperaturen, maar het weerbeeld zal wel anders zijn. De zon krijgt het
namelijk steeds moeilijker. De bewolking overheerst waar in de ochtend wat
lichte regen uit kan vallen. Deze bewolking horen bij een depressie waar we
vooral op maandag mee te maken krijgen als een neerslaggebied overtrekt. Daarna
keert het warme zomerweer terug en kan het op dinsdag en woensdag zelf tropisch
worden. We zien dus dat de temperaturen tot eind volgende week steeds boven de
25 graden uitkomen. Wat jammer dan, dat juist gisteren het kwik eronder dook. Anders
hadden we een hittegolf gehad die doordenderde en die minstens 18 dagen geduurd
zou hebben. Opvallend is dat weermodellen in de afgelopen uren ineens zeer
terughoudend zijn met het warme zomerweer van volgende week. Kortom, we wachten
af.
Afgelopen vrijdag was het zover en konden we
in onze regio de eerste regionale hittegolf van dit jaar noteren. In
Berkel-Enschot was het al de 31e sinds de oprichting ervan in 1998. Het KNMI in
De Bilt moest een dagje wachten om tot een landelijke en officiële hittegolf te
komen. Gisteren rond tien uur ’s ochtends was het zover en raakte het kwik de
25 graden aan, waardoor voldaan werd aan de eis van een hittegolf. Het is
echter allemaal niet zo warm geworden als werd verwacht. De 35 graden is nog
nergens bereikt en vandaag halen we zeker de 37 graden niet. Gelukkig maar,
zouden velen onder ons zeggen want het is al warm genoeg. Sinds afgelopen woensdag
kwam de middagtemperatuur wel steeds boven de 30 graden uit. Vandaag komt daar
dus nog een dag bij. De laatste keer dat we minstens vijf tropische dagen
achtereen hadden was precies twee jaar geleden, in de op één na warmste
augustus ooit gemeten. Vanaf 5 tot en met 13 augustus 2020 gingen we dagelijks over
de 30 graden heen met uitschieters van 36 tot 37 graden vier dagen achtereen (tussen
7 en 11 augustus). Dat gaat dit jaar niet meer gebeuren, want vanaf morgen
beginnen de temperaturen te dalen en komt er in de loop van de week mogelijk een
einde aan deze hittegolf. Tenminste, als de 25 graden overdag niet meer gehaald
wordt. Dat heeft alles te maken met de neerslaggebieden die ons zullen passeren
en voor voldoende afkoeling zullen zorgen. Maar hoeveel afkoeling is nog de
vraag. Wat wel zeker is dat het duidelijk minder warm wordt en dat we de
warmste week van het jaar achter de rug hebben gehad. Aanstaande zaterdag
eindigen de Hondsdagen oftewel de warmste periode van het jaar en dat komt dus
helemaal uit.
Op deze zondag wordt het echter nog bloedheet
en loopt de temperatuur nog op naar de 33 en mogelijk 34 graden. Maar wat
meteen al opvalt is het weerbeeld. Want na vijf dagen een kraakheldere blauwe
hemel gezien te hebben, zijn er nu sluierwolken verschenen. En in combinatie met
een dalende luchtdruk betekent dit dat er een depressie op ons afkomt. En dat
klopt. Boven Frankrijk zien we deze liggen en in het midden van dat land vallen
op dit moment soms felle onweersbuien. Deze depressie breidt zich op deze
zondag verder uit en ligt op maandag boven de Britse Eilanden. De wind draait
bij ons dan naar het zuidwesten en wordt er nog steeds warme, maar ook vochtige
lucht aangevoerd. In de ochtend kan er al een buitje vallen, maar daarna zijn
er opklaringen die het kwik nog laat stijgen richting de 30 graden. Het zal dan
benauwd aanvoelen. In de loop van de middag trekt een volgend gebied met buien
over die met onweer gepaard kunnen gaan. Op dinsdag daarentegen zitten we in
een soort niemandsland. Neerslaggebieden liggen op afstand en de zon krijgt
weer alle ruimte om de tropische grens van 30 graden te halen. Maar aangenaam
is het niet door de hoge luchtvochtigheid. Daarna wordt op woensdag en
donderdag de hitte verdreven wat gepaard gaat met een komen en gaan van (onweers)buien.
Temperaturen zakken terug naar de 25 graden of zelfs iets daaronder. Als dat
laatste zo is dan is het einde hittegolf die op 7 augustus in onze regio van
start ging. Vanaf vrijdag laat de zon zich steeds meer zien en nemen de
neerslagkansen af. Een hogedrukgebied op de Atlantische Oceaan zorgt hiervoor
en deze breidt zich in het weekeinde uit tot over onze omgeving. Daarbij lopen
de temperaturen voorzichtig op en halen we zeker de 25 graden weer.
Deze
week staat in het teken van de hittegolf die a.s. zaterdag officieel zal worden
als in De Bilt de derde tropische dag van de in totaal vijf zomerse dagen
achtereen wordt bereikt. In onze regio zal dat morgen al plaatsvinden omdat we
namelijk al twee tropische dagen achter de rug hebben. Gisteren werd het in
Berkel-Enschot 32,1°C en op deze donderdag werd het 33,4°C. De hitte ging afgelopen
zondag al van start toen we over de zomerse grens van 25 graden heen gingen en sindsdien
is de maximumtemperatuur er niet meer onder geweest. Voor Berkel-Enschot wordt
het de 31e hittegolf sinds de oprichting van het weerstation in
1998. Sinds 2012 heeft het midden van Brabant jaarlijks een hittegolf. In 2018
en 2019 hadden we er zelfs drie, waarbij die van 2018 al eind mei plaatsvond.
De laatste keer was dus vorig jaar en die vond plaats in juni vanaf de 13e tot
en met de 18e en duurde dus precies het minimum aantal dagen van 5. Voor de
langstdurende hittegolf rondom Tilburg gaan we terug naar 2018 die maar liefst
28 dagen duurde (12 juli - 8 augustus). Daarna volgt 2006 (8 - 31 juli) met 24
dagen. De hittegolf van 2022 zal waarschijnlijk de hele volgende week nog
aanhouden. Pas als het kwik de 25 graden niet meer haalt is de hittegolf voorbij.
Voor De Bilt wordt het a.s. zaterdag de 30e officiële hittegolf sinds 1901. Ondanks
de hoge temperaturen koelt het ’s nachts nog goed af. Wel wordt het nu steeds
warmer. In de nacht naar afgelopen maandag zakte de temperatuur nog naar 11,0°C
en afgelopen nacht werd het niet kouder dan 15,4°C. En die nachttemperaturen
zullen de komende dagen verder stijgen.
Dat
komt omdat de wind verder naar het oosten draait en nog meer warmere lucht onze
kant op laat stromen. En als dat gebeurt kan het ’s nachts maar moeilijk
afkoelen en blijft vooral in de steden hangen die dan ook vaak tropische
nachten krijgen van minstens 20 graden. Op dit moment hebben we te maken met
een hogedrukgebied boven Scandinavië die tot en met zondag zich vast bijt. Dat
betekent dat we alleen maar de zon zullen zien en dat deze met een oost tot
zuidoostenwind de temperatuur verder omhoog duwt. Op vrijdag is het 34 graden,
zaterdag 34 en zondag wordt de warmste dag als het kwik nog een laatste snik
geeft en het wel een graad of 37 kan worden. Maar op deze zondag zien we wel
dat er ander weer aankomt. Er verschijnen sluierwolken die langzaam dikker
worden. En dat heeft te maken met een depressie die vanuit Normandië via
Engeland onze kant op komt. Op maandag zitten we er midden in en ontstaan er
buien die met onweer gepaard zullen gaan. De wind draait dan ook naar het
zuiden tot zuidwesten en met die buien komt ook wat minder warme lucht mee en
blijft op 28 graden steken. Wel zal het wat klam en broeierig aanvoelen, nadat
we ook nog eens een tropennacht achter de rug hebben gehad. De buien zullen
voor verfrissing zorgen, maar nog niet voor echte afkoeling. Want dinsdag
stijgt het kwik alweer naar 32 tot 33 graden. Het blijft dan droog, waarbij zon
en wolken elkaar afwisselen. Het zal de laatste stuiptrekking zijn, want de
dagen erna wordt het wisselvallig met regen- en onweersbuien. Hierdoor zal de
thermometer geen tropische waarden meer aangeven, maar nog wel zomerse waarden.
Met andere woorden: de hittegolf duurt voort.
Vorige week had onze regio bijna een
hittegolf te pakken, maar de komende week is dat zeker het geval. Daarbij
worden vanaf woensdag alleen maar tropische dagen van minstens 30 graden
gemeten wat bijna een hele week zal aanhouden. Maar voordat dit vanaf start
gaat konden we de afgelopen dagen bijkomen van de ‘bijna hittegolf’.
Temperaturen zakten vanaf vrijdag onder de 25 graden en bleven op een graad of
23 steken. Ook de nachttemperaturen duikelden naar beneden. En dat alles bij
elkaar maakte het zeer aangenaam. Ramen en deuren konden tegen elkaar opengezet
worden om de warmte uit de huizen te krijgen. In de nacht naar vrijdag zakte
het kwik tot onder de 10 graden. In de nacht naar zaterdag werd het allemaal nog
frisser en werd in Brabant vrijwel overal zelfs de 7 graden niet gehaald. Zo
noteerde Woensdrecht 6,7°C, Gilze-Rijen 6,5°C en Eindhoven had nog 6,4°C. Voor
het koudste plekje moesten we naar het oosten waar Twenthe en Hupsel
respectievelijk 5,5°C en 5,9°C registreerde. Aan de grond was het gewoon koud.
In Eelde zakte het kwik op tien centimeter hoogte tot 1,2°C, Hupsel had 1,5°C,
Twenthe 1,7°C en Woensdrecht 1,8°C. En als je dan aan het kamperen bent in je
tent was het een koud begin van de zaterdag. Afgelopen nacht was het opnieuw
fris: 6,0°C in Eelde en 6,3°C in Hupsel en aan de grond 2,0°C in Eelde en 2,6°C
in Twenthe. Dat het zou koud kon worden heeft te maken met de heldere nachten
en dat we nog in een noordelijke stroming zitten. Maar dat gaat de komende dagen
dus veranderen als de wind verder doordraait naar noordoost en later tot oost
en een heet luchtkanon op ons wordt afgevuurd.
Op deze zondag draait de wind al naar het
noordoosten, waardoor de temperatuur boven de 25 graden uitkomt. Zon en enkele
sluierwolken wisselen elkaar af en het blijft droog. Het is de start van een
hittegolf die op vrijdag in Tilburg en Berkel-Enschot een feit zal zijn. We
hebben dan namelijk vijf zomerse dagen van 25 graden achter elkaar gehad, waarvan
er drie de 30 graden hebben bereikt. Het einde van deze hittegolf zien we pas rond
16 augustus als de 25 graden niet meer bereikt wordt en (onweers)buien de hitte
het land zal uitjagen. Maar tot die tijd is het dus puffen geblazen en zal het Nationaal
Hitteplan in werking worden gezet, bedoeld om alert te zijn voor chronisch
zieken en ouderen. Let dus goed op elkaar!
Oorzaak van de hittegolf is een
hogedrukgebied dat op deze zondag bij Ierland ligt en zich al heeft uitgebreid
tot over onze omgeving. Vervolgens schuift het centrum ervan richting
Scandinavië waar het woensdag aankomt. En dan komt die oostelijke stroming op
gang met aanvoer van droge en vooral ook zeer warme lucht. Het weerbeeld zal
dan ook alleen maar uit zonneschijn bestaan, soms afgewisseld met wat hoge
sluierwolken. Op maandag is het nog niet zover en krijgen we in de middag nog
te maken met wat stapelwolken. Met 27 graden wordt het wel wat warmer. Vanaf
dinsdag gaat het echt los en krijgen stapelwolken geen kans meer om zich te
vormen. Het kwik stijgt verder en vanaf woensdag bereiken we de tropische grens
van 30 graden. Daarna wordt het warmer en warmer met op donderdag al
kwikstanden van 35 graden en kan oplopen tot 37 graden in het weekeinde. De
nachten worden ook zeer warm en die zullen vanaf vrijdag ook tropisch verlopen.
En dat betekent dat de temperatuur boven de 20 graden blijft. In de loop van volgende
week maandag zien we dat depressies vanuit het noorden en zuiden de aanval
inzetten op het hogedrukgebied. Deze duwen het weersysteem helemaal terug naar
de Atlantische Oceaan. En dat maakt de weg vrij voor neerslaggebieden en lagere
temperaturen.
Juli
was een maand, waarbij warme en koele dagen elkaar steeds afwisselden. Langer
dan vier dagen duurde zo’n periode niet. Hierdoor was het bijna een normale
maand geworden qua temperatuur ondanks dat we bijna de 40 graden haalden.
Daarnaast was het een zeer droge maand en werd het de op acht na droogste juli sinds 1901 en
voor wat betreft zonneschijn was het de op vier na zonnigste juli ooit
waargenomen. Kortom, een heerlijke zomermaand.
TEMPERATUUR
Met
18,6°C in De Bilt lag de gemiddelde etmaaltemperatuur in deze maand net iets
boven het klimatologische gemiddelde van 18,3°C. In Gilze-Rijen werd het
gemiddeld 17,5°C en in Berkel-Enschot maar liefst 19,7°C (normaal 19,5°C). Dat
laatste komt door het stadseffect. Overdag werd het daar gemiddeld 26,0°C en in
nachten was dat 13,3°C gemiddeld. Er waren echter grote uitschieters deze maand
en op 19 juli werd het plaatselijk zelfs recordwarm. De eerste dagen van de
maand lagen de temperaturen rond normaal. Vanaf de 6e werd er tijdelijk koelere
aangevoerd en zakte het kwik rond de 20 graden; in het noordoosten en in Wijk
aan Zee werd het nog geen 18 graden. In de dagen daarna klom de temperatuur uit
het dal en ging richting normale waarden voor de tijd van het jaar. Vanaf de
11e brak een zomerse periode aan en werd in het zuidwesten van het land de 25
graden gehaald. Op 12 juli werd het bijna overal zomers; in Tilburg werd zelfs de
tropische waarde met 30,1°C net aangetikt. Een dag later gebeurde dat op veel meer
plaatsen: Twenthe 30,9°C, Maastricht 30,7°C en Hupsel had 30,6°C. Vanaf de 14e
daalde de temperatuur weer tot een graad of 20 in het noorden van het land en
aan de kust, maar in Limburg werd het nog zomers warm. De dagen erna werden die
laatste kwikstanden nergens meer gehaald. Er glipten daarbij enkele koude
nachten tussendoor. In sommige duinpannen in Noord-Holland kwam het in de
ochtend van 14 juli en later nog een keer in de ochtend van 17 juli op een
hoogte van 10 centimeter zelfs tot vorst. Koploper was beide keren een
duinpan in de buurt van Castricum aan Zee, waar het op 10 centimeter hoogte
respectievelijk tot -0,8 en -0,5°C afkoelde. Ook in andere duinpannen kwam het
kwik onder nul. En toen kwamen de heetste dagen van juli. Met een zuidelijke
stroming werd zeer warme lucht aangevoerd en daarbij loste alle bewolking op,
waardoor de zon haar kracht kon laten zien. En dat hebben we gemerkt. In De
Bilt steeg het kwik op de 18e tot boven de 30 graden en daarmee was de eerste
officiële tropische dag van dit jaar een feit. Op andere plaatsen werd zelfs de
35 graden bereikt. Dat gebeurde in Westdorpe, Tilburg en Berkel-Enschot. Arcen had
nog 34,8°C, Ell 34,7°C en Maastricht 34,3°C. Doordat alle bewolking verdween
kon het in de nacht van 16 op 17 juli nog flink afkoelen. In Deelen, Hupsel en
Twenthe zakte de temperatuur tot 5,7°C. Aan de grond
werd het allemaal nog kouder tot 0,5°C in Twenthe. Daarmee werd het zelfs de op
één na koudste start van 17 juli ooit waargenomen sinds 1901. Alleen in 1971
werd het kouder met 0,1°C in Rotterdam en 0,3°C in Eindhoven. De daarop
volgende nacht noteerde Hupsel nog 8,9°C en Hoogeveen 9,8°C. De dag van 19 juli
was de warmste dag, met bijna overal temperaturen boven de 35 graden en in de
zuidelijke helft was het puffen geblazen waar de 40 graden net niet werd
bereikt. Deze bleef steken op 39,5°C in Maastricht en 39,4°C in Berkel-Enschot
waarmee het de hoogste temperaturen van de maand werden. Het was voor de vierde
keer dat het kwik het oude hitterecord van Warnsveld uit 1944 (38,6°C), dat tot
de zomer van 2019 bijna 75 jaar standhield, oversteeg. Op maar liefst 9
stations steeg het kwik op de 19e tot boven 38 graden. Den Helder en Wijk
aan Zee boekten een lokaal hitterecord en in Leeuwarden kwam het tot een
evenaring van het lokale hitterecord. Twaalf stations registreerden de op één
na hoogste temperatuur ooit. Verder werd het oude dagrecord van 37,1°C uit 2006
verpulverd. Bovendien kwam het in Vlissingen tot 2 tropennachten op rij. Op 18
en 19 juli werd het niet kouder dan respectievelijk 20,1 en 22,2°C. Ook Hoek
van Holland noteerde op 19 juli een tropennacht en de 22,2°C. In Vlissingen leverde
dat uiteindelijk een nieuw landelijk dagrecord op. Nooit eerder was de
minimumtemperatuur ergens in ons land zo hoog op 19 juli. Op de 20e werd
de hitte vanuit het westen verdreven, maar daar vooruit werd het in het oosten
nog overal tropisch warm tot 31,8°C in Twenthe. In Berkel-Enschot leverde dat
zelfs nog een tropennacht op van 20,3°C in de nacht van 19 op 20 juli. Vervolgens
zette de afkoeling overdag verder door en werd het een dag later op veel
plaatsen de 20 graden niet meer gehaald. Gilze-Rijen en Woensdrecht waren met ieder
18,5°C de koudste stations. Alleen in het noorden en oosten was het nog warm tot
22,5°C in Heino. En toen werd het vanaf 23 juli weer zomers en werd op de 24e
met een zuidelijke stroming opnieuw warme lucht aangevoerd. In het zuiden en
oosten werd het meer dan 30 graden. En, zoals gebruikelijk in deze hooimaand,
werd de warmte alweer snel verdreven en was het op 26 en 27 juli met 20 tot 23
graden vrij koel. De nachten waren toen ook behoorlijk fris. In de nacht van 26
op 27 juli zakte het kwik zelfs tot onder de 9 graden in Brabant. En in de
daarop volgende nacht was het in het noordoosten nog kouder met in Eelde en
Hoogeveen respectievelijk 6,4°C en 6,3°C. Maar wat dacht je van de temperatuur
aan de grond op tien centimeter hoogte: 2,2°C in Eelde en 2,8°C in Twenthe. Dat
is gewoon koud te noemen. De maand eindigde daarna met drie zomerse dagen
van minstens 25 graden in het zuiden van het land.
De
maand telde in De Bilt 29 warme dagen, waarvan er acht zomers waren twee
tropisch, tegen 23, negen en twee respectievelijk. In het zuidoosten waren er 31,
warme dagen, vijftien zomerse dagen en vijf tropische dagen; het noordelijk
kustgebied moest het met vier zomerse en één tropische dag doen. Het aantal
mooi-weerdagen komt in De Bilt uit op 7 en dat is precies normaal. Op een
mooi-weerdag is het droog, schijnt de zon meer dan de helft van de tijd en is
het warmer dan normaal. Berkel-Enschot noteerde 31 warme dagen van minstens 20
graden en daarvan verliepen er 16 zomers en 4 tropisch.
NEERSLAG
Met
gemiddeld over het land van 23 mm tegen 78 normaal was juli een zeer droge
maand. Sinds het begin van de landelijke neerslagmetingen in ons land in 1870
verliep de maand maar 10 keer droger, waarvan acht keer na 1900. Het droogste
is 2018 met 10,3 mm. Op de meeste plaatsen bleef het op zo’n 23 dagen droog en
in het zuiden zelfs op 26 dagen. Toch telde de maand maar 14 dagen, waarop het
overal droog bleef. Vaak ging het om plaatselijke buien en kleine
neerslaghoeveelheden. Alleen op 7, 21, 26 en 31 juli regende het in (vrijwel)
het hele land. Op de 21e viel er op uitgebreide schaal 10 tot 20 mm en op de
laatste dag van de maand viel er in het noorden circa 20 mm. Het natst was het
deze maand in het noordoosten met plaatselijk meer dan 60 mm. Ameland kwam op
90 mm uit en was de natste plek. Daarna volgt het Drentse Holsloot met 74 mm. In
het westen en zuiden viel lokaal minder dan 20 mm; in het Brabantse Meeuwen
viel maar 2 mm gevolgd door Rotterdam met 6 mm, Veen had 9 mm en Hank ving nog 10
mm op. Berkel-Enschot en De Bilt kwamen tot respectievelijk 15,7 mm en 15,8 mm,
goed voor een vierde plaats in de lijst met droogste julimaanden ooit sinds
1901. De natste dag was die van 21 juli toen 6,0 mm werd afgetapt. Door de
aanhoudende droogte liep het neerslagtekort op tot 221 mm op de laatste dag van
de maand, normaal is dat ongeveer de helft.
Op
7 juli viel tegen de ochtend regen gevolgd door wat motregen. Dit leverde in
Berkel-Enschot nog 0,9 mm op. In het noordoosten vielen er veel meer door
buien: Roodeschool had 12 mm, Winsum 9, Veenhuizen 8 en Diever ving nog 7 mm
op. Op 20 juli trok in de middag een onweerszone over Tilburg en Berkel-Enschot
wat nog 5 donderslagen opleverde. Daarbij viel in Tilburg neerslag, maar in
Berkel-Enschot bleef het droog. Op 21 juli trok een lagedrukgebied over
Nederland en toen viel op veel plaatsen 5 tot 15 millimeter, in het noordoosten
en zuidwesten meer dan 20 mm. Zeer lokaal viel door stilhangende plensbuien in
het noorden nog veel meer en ontstond wateroverlast. Op Ameland en in Nieuwolda
viel 64 mm, Akamrijp 50 mm en Lemmer had meer dan 40 mm.
ZONNESCHIJN
Met
gemiddeld over het land 258 uren zon tegen een langjarig gemiddelde van 220 uur
was juli ook zeer zonnig en tevens de zesde zonnige maand op een rij. Juli
verliep maar 4 keer zonniger, voor het laatst in 2018. Dat was de zonnigste
juli ooit met gemiddeld over het land 332 zonuren. In De Bilt scheen de zon 274
uur, tegen 214 uur normaal, een achtste plek in de lijst met zonnigste
julimaanden. Het zonnigst was het deze maand in Zeeland met 299 zonuren in
Vlissingen gevolgd door 288 in Wilhelminadorp en 281 in Westdorpe. Het minst
zonnig was het in het noordoosten van het land, waarbij Nieuw Beerta 199
zonuren noteerde. Eelde en Lauwersoog volgen met respectievelijk 208 en 217
uren zonneschijn. De Bilt registreerde 274 zonuren en Berkel-Enschot 273. Bij
dat laatste station werd één zonloze dag waargenomen (21 juli) en negen dagen
waarop de zon minstens 12 uur scheen. De periode van 16 t/m 19 juli was het
meest zonnig, met plaatselijk helemaal geen bewolking of alleen wat
sluierwolken.
Bijna
was het gelukt, maar het kwik bleef vandaag in onze regio steken op 29,2°C
regio en daarmee konden we geen hittegolf noteren. Vanaf vorige week vrijdag
ligt de temperatuur dagelijks boven de 25 graden, maar je hebt daarvan drie
dagen nodig die de tropische grens van 30 graden overschrijden wil je praten
over dat jaarlijkse fenomeen. Afgelopen dinsdag noteerde Berkel-Enschot 30,6°C en
gisteren werd het 33,5°C en daar bleef het dus bij. De nachten waren ook zeer
warm, waarbij de temperatuur in Twenthe afgelopen nacht niet verder zakte dan
21,1°C, Hupsel had 20,5°C en ook in Arcen werd met 20,2°C een tropennacht
geregistreerd. In de nacht van dinsdag op woensdag was het in Wijk aan Zee ook
zeer warm met 19,5°C. De eerste dagen van augustus verliepen daarbij wisselend
met soms bewolking en ook met flinke zonnige perioden. Op deze donderdag werd
de bewolking in de loop van de ochtend zo dik dat er rond het middaguur een bui
uitviel. Dit leverde in onze regio slechts 0,3 mm op. In Almelo viel 3 en in
Geesteren 5 mm. Veel stelt het dus allemaal niet voor, waardoor de droogte en
het neerslagtekort steeds verder oploopt. Toen er vanmiddag een bui viel daalde
het kwik in Tilburg naar zo’n 22 graden, maar van echte afkoeling was nog geen
sprake want daarna ging de temperatuur als een raket omhoog en bleef dus op die
29 graden hangen en dat komt omdat er opklaringen verschenen en de zon alle
kans kreeg. Ook vanavond is dat het geval, maar je ziet al wel dat er koelere
lucht binnenstroomt. De wind is inmiddels toegenomen en wat nog belangrijker
is, is de afname van de luchtvochtigheid. Deuren en ramen kunnen dan ook weer
tegenover elkaar open gezet worden om de warmte uit het huis te krijgen.
Inmiddels zien we op de grens met Frankrijk en België een neerslaggebied naar
het noorden trekken. In de nacht gaan er bij onze zuiderburen buien vallen met
mogelijk onweer. Of het ook nog net onze regio zal raken is de vraag. Met 17
graden hebben we nog wel steeds te maken met een warme nacht.
De
vrijdag begint met een mix van zon en wolkenvelden en misschien dat er
plaatselijk nog een buitje valt. Maar voor de rest wordt het een prachtige
zomerdag, waarbij de thermometer een waarde zal laten zien van rond de 24
graden. We hebben namelijk te maken met een hogedrukgebied bij Ierland, waarbij
de grens ervan boven Brabant komt. Vervolgens breidt dit weersysteem zich in
het weekeinde steeds verder uit tot aan Polen toe op de zondag. Het gevolg is
een zaterdag en een zondag om door een ringetje te halen. Zonnig, droog en
vooral niet te warm, want het kwik schommelt zo maximaal rond een graad of 24 á
25. Maar na het weekeinde gaat dat veranderen als het hogedrukgebied koers zet
naar Scandinavië. De wind draait naar het noordoosten en later in de week naar
het oosten waarbij een optocht van zeer warme lucht gaat plaatsvinden. Was het
deze week gissen of we een hittegolf zouden krijgen, volgende week is het de
vraag op welke dag dit gaat plaatsvinden. Vanaf dinsdag zitten we tot minstens
eind volgende week namelijk elke dag boven de 30 graden. In de loop van
woensdag zien we boven Spanje een depressie en deze schuift langzaam op
richting Frankrijk. Op donderdag ligt deze op de grens met België aan en dat
betekent een toename van de luchtvochtigheid. Of dat ook tot buien zal leiden
is nog niet duidelijk. Maar een hete week zit er wel aan te komen.
