Weerspreuk van de week: 30 juni-6 juli

 

Als juni zonnig is verlopen,

komt de oogst vroeg.

 

Is de eerste juli regenachtig,

gans de maand is twijfelachtig.

Weekendweersverwachting: 1-2 juli

 Tweedeling 

Afgelopen zondag werd de hoogste temperatuur van zowel deze maand als van het jaar tot nu toe gehaald. In Berkel-Enschot en Tilburg kwam het kwik uit op 33,8°C en op alle Brabantse KNMI-stations, die vrij van alle gebouwen staan, was dat een graad of 32. Het was gewoon heet te noemen en de nacht naar maandag werd dan ook een echte plaknacht. Een dag later werd het voor de rest van de week duidelijk minder warm met 23 tot 24 graden. Op deze donderdag werd het in onze regio zelfs nog zomers warm. Dat gebeurde ook in Volkel (25,9°C), Eindhoven en Twenthe (25,3°C) en Deelen en Hoogeveen met ieder 25,1°C. De zon hebben we nauwelijks gezien en toch werd het nog zo warm. Het voelde dan ook benauwd aan. In de middag passeerde een bui en leverde maar één millimeter aan neerslag op. Op Terschelling viel met 8 mm de meeste neerslag en dat gebeurde vanochtend al. Inmiddels is het aantal zonuren in Berkel-Enschot deze maand opgelopen tot 321 uur tegen normaal 222 zonuren. In De Bilt staat de teller op 318 uur, tegen normaal 207, en dat betekent dat we de zonnigste juni allertijden meemaken. Want het record staat namelijk op 301 uren zonneschijn, waargenomen in 1957 gevolgd door 291 zonuren uit 1976. 

Op dit moment hebben we te maken met een depressie bij IJsland en deze schuift in het weekeinde op naar de Noordzee waar het zaterdag aankomt. Het gevolg is dat we in een westelijke stroming terechtkomen en dat houden we tot het einde van volgende week. Inmiddels is op deze donderdagavond de temperatuur flink aan het zakken. Was het rond 19:00 uur in Tilburg nog 21 graden, deze was anderhalf uur later al teruggezakt tot een graad of 17. De komende nacht daalt deze verder tot maximaal 12 graden. De vrijdag begint dan fris, maar wel met zonnige perioden. Daarna zien we stapelwolken verschijnen. Het blijft droog en met 24 graden is het prima vertoeven buiten. Hiermee eindigt de warmste en dus ook zonnigste juni ooit sinds het begin van de waarnemingen in 1706. 

In het weekeinde begint de tweede zomermaand juli en deze bestaat uit twee totaal verschillende dagen. De zaterdag is niet best als een depressie boven de Noordzee ligt. Regen en buien schuiven over onze regio, waarbij het niet warmer zal worden dan zo’n 21 graden. Op zondag komt daar een graadje bij, maar dan is het juist een stralende dag afgewisseld door sluierwolken en dat komt omdat de depressie inmiddels is doorgeschoven naar Scandinavië. Wel neemt de wind flink toe van matig tot vrij krachtig, kracht 4 tot 5. Maandag geeft een afwisseling van zon en wolken en is het met een graad of 24 opnieuw wat warmer. Vanaf dinsdag moeten we de paraplu weer bij de hand houden als regenzones over Brabant trekken. Vooral dinsdagmiddag en –avond wordt veel neerslag verwacht. Op woensdag gaat dat nog even door. In de loop van de dag verschijnen er opklaringen en wordt het droog. Inmiddels wijst de thermometer dan 22 graden aan wat overigens normaal is voor de eerste week van de hooimaand. Wat wel opvalt is dat het stevig blijft doorwaaien. Vanaf donderdag begint het kwik te stijgen en deze kan in het tweede weekeinde van juli wel eens de 30 graden aantikken. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 26-30 juni

 Licht wisselvallig en minder warm 

Afgelopen donderdag kwam de regen met bakken naar beneden. Daarbij werd in Berkel-Enschot 21 mm afgetapt. Maar in het oosten gingen de hemelsluizen in de avond pas open wat vooral in Limburg en andere plaatsen leidden tot wateroverlast. De meeste neerslag viel in Doetichem en in De Lutte (Overijssel) met ieder 62 mm, gevolgd door Ruurlo 58, Zelhem 53, Twenthe en Hengelo 52 en Hulsberg waar 51 mm werd afgetapt. In Brabant was de natste plaats Budel met 38 mm. Met die neerslag kwam het kwik in onze regio niet hoger uit dan 22 tot 23 graden en kwam er een einde aan een historische hittegolf in juni. In De Bilt werd gisteren, zaterdag, de 15e zomerse dag van 25 graden gehaald. Sinds 1901 heeft dit in de eerste zomermaand nog nooit plaatsgevonden. Het vorige record stond op 14 dagen wat in juni 1970 werd geregistreerd, gevolgd door 2003 met 13 dagen. Vandaag zal het record verder worden aangescherpt als het zelfs tropisch zal worden. Daarnaast is er nog record gebroken: een aangesloten periode van zomerse dagen in juni. Van 9 tot en met 21 juni steeg de temperatuur bij het KNMI namelijk tot boven de 25 graden en dat zijn dus 13 dagen achtereen. Voorheen was de langste reeks 8 junidagen wat in de warme zomer van 1976 werd waargenomen. En er zullen nog meer records sneuvelen. Zoals de warmste juni ooit, hoogst aantal warme dagen van 20 graden en hoogste aantal zonuren. Kortom, na een koude, natte en somber lente heeft juni 2023 werkelijk alles ingehaald. 

Inmiddels is er wel een einde gekomen aan een aangesloten periode van warm en droog weer. We zijn namelijk overgegaan op Hollands zomerweer en dat betekent dat na drie tot vier dagen met warm weer, afkoeling intreedt met buien. Zo zagen we dat na de afkoeling van donderdag het alweer 27 graden werd op de vrijdag en zelfs tropisch op zaterdag. Deze zondag zal het hoogtepunt geven als het kwik naar de 32 tot 33 graden zal gaan. Oorzaak is een hogedrukgebied boven Duitsland dat naar Tsjechië trekt, waardoor met een zuidelijke wind warme lucht onze kant op kan komen. Vervolgens ziet een depressie bij IJsland de kans schoon om er achteraan te gaan. De eerste neerslaggebieden trekken de komende nacht en morgenvroeg over waar onweer bij kan zitten. Vervolgens stroomt dan de koele lucht het midden van Brabant binnen. 

Op maandagochtend kan er nog een bui vallen afgewisseld met opklaringen. Het wordt snel droog en dan stijgt de temperatuur naar maximaal een graad of 24. Wat meteen zal opvallen is een toename van de wind die matig zal zijn, kracht 3 tot 4. Dus zet ramen en deuren maar open om de warmte uit het huis te krijgen. Dat het gaat waaien heeft te maken met een hogedrukgebied bij de Azoren dat zich heeft uitgebreid tot over Frankrijk. Deze botst met de uitloper van de IJslandse depressie. Op dinsdag bereikt het hogedrukgebied onze regio. We krijgen dan een droge dag met een afwisseling van zon en wolken. Vanaf woensdag tot in het weekeinde krijgen we te maken met het gevecht tussen de depressie en het hogedrukgebied. Dagelijks moeten we dan rekening houden met enkele buien, maar veel neerslag wordt niet verwacht. Tussendoor laat de zon zich regelmatig zien. Met kwikstanden van 24 tot 25 graden is het nog steeds te warm voor de tijd van het jaar waar 22 graden normaal is. In het eerste weekeinde van juli komen we na een lange tijd op deze normale kwikstanden uit. Wel neemt de wind dan flink toe en moeten we de paraplu erbij houden. 

Prettige week!

Weerspreuk van de week: 23-29 juni

 Is op St. Baptist (24 juni) de hemel rein,

dan zal hij het ook in juli zijn.

 

Als op het eind van juni storingen verschijnen,

zullen zonnewarmte en droogte snel verdwijnen.

Weekendweersverwachting: 24-25 juni

 Opnieuw zomers tot tropisch 

Afgelopen dinsdag kwam op de laatste astronomische lentedag een einde aan een recordlang droogteperiode die onze regio 38 dagen duurde. In de loop van de middag kwamen felle buien opzetten die op enkele plaatsen met onweer gepaard gingen. Zoals in de Reeshof (Tilburg) en in Berkel-Enschot. Op enkele plaatsen werd 30 tot 40 mm afgetapt, soms zelfs binnen vijftien minuten zoals in het Zeeuwse Sluis. Wateroverlast was dan ook daar het gevolg. Je kunt gerust spreken van een wolkbreuk die daarna het zuiden van Rotterdam teisterde. In Gilze-Rijen viel er zoveel neerslag (21 mm in korte tijd) dat de temperatuur in een half uur tijd naar beneden denderde van 30,0°C naar 18,2°C. Wat een afkoeling. Maar niet genoeg om de hittegolf in het midden van Brabant te stoppen, want tot en met woensdag werd het minstens 25 graden met als uitschieter 32,4°C op die dinsdag. 

En toen kwam deze donderdag. Gistermiddag werd voor vandaag al code geel afgekondigd voor hevige regenval en voor Limburg werd deze vanochtend omgezet in code oranje in verband met zware onweersbuien, hagel, windstoten en veel regen die verwacht werd. Rond het middaguur arriveerde het neerslaggebied onze regio en begon het te regenen dat nog de hele avond doorgaat. Inmiddels is er in Tilburg al 17 mm opgevangen, Eindhoven 26 mm en Boxtel 29 mm. In Limburg zijn helemaal de hemelsluizen opengegaan waar de teller op dit moment in Ell en in Maastricht op 31 mm staat. Daarbij wordt veel onweer gemeld. Al die nattigheid heeft er wel voor gezorgd dat er een einde is gekomen aan de Brabants hittegolf. Warmer dan 22 tot 24 graden werd het namelijk niet. Deze begon op 6 juni en duurde tot en met de dag dat de astronomische zomer van start ging en dat was op 21 juni. Kortom, 16 dagen lang. Voor juni is dit een nieuw record. Van die 16 zomerse dagen werd in Berkel-Enschot op vijf dagen de tropische grens van 30 graden bereikt. De oorzaak van deze kletsnatte donderdag is een depressie die over ons land trok en koers zet richting Duitsland. Pas in de nacht wordt het droog en zakt het kwik naar een graad of 13. Tegen de ochtend wordt het zelfs helder. 

Vanaf vrijdag keert het warmer zomerweer helemaal terug alsof het niet weg is geweest. Wel gaan we nu over op ouderwets Hollands zomerweer. Dat betekent dat het maar enkele dagen warm tot zeer warm zal zijn, gevolgd door afkoeling met neerslag. Vrijdag is een zeer zonnige dag met soms wat kleine wolkjes die de temperatuur laat oplopen naar zo’n 26 graden. Het weekeinde wordt schitterend. De zon schijnt volop en met 28 graden op zaterdag en zelfs 31 graden op de zondag is het zomerweer om van te genieten. Dat het zo warm kan worden komt doordat de wind in de loop van het weekeinde uit het zuiden gaat waaien. Op maandag draait deze naar het westen en meteen zien we wat koelere en vochtige lucht op ons af komen. In de nacht naar maandag en in ochtenduren kan er een bui vallen. Daarna is het droog, maar meer dan 23 graden zal de thermometer niet aanwijzen. Oorzaak is een depressie bij Schotland. Deze breidt zich verder uit en dan wordt er met die westenwind warme lucht aangevoerd en krijgen we weer zomerse temperaturen van een graad of 25. Maar op donderdag is het alweer gedaan als buien overtrekken en voor afkoeling zorgen. 

Prettig weekend!

Het Weernieuws: Zomer begint op 21 juni

Morgen om 16:58 uur staat de zon precies boven de Kreeftskeerkring en dat betekent dat de astronomische zomer van start gaat. Deze dag duurt dan 16 uur en 45 minuten, waarbij de zon in het midden van Nederland opkomt om 05:19 uur en om 22:04 uur weer verdwijnt. Tussen het oosten en westen van ons land zijn die tijden verschillend. In Twente is om 05:09 uur de opkomende zon al zichtbaar, terwijl dat in Den Haag 12 minuten later gebeurt. Zo'n verschil is er ook bij zonsondergang. Het tijdstip waarop de zomer eindigt, en dus de herfst volgens sterrenkundigen begint, is op 23 september om 08:50 uur. 

Als we naar het noorden gaan duurt de dag nog langer. Op de Wadden is het in juni ongeveer een half uur langer licht dan in Zuid-Limburg. Op de breedte van Oslo, Helsinki en Sint Petersburg (60 graden noorderbreedte) duurt de dag ongeveer twee uur langer dan in De Bilt. In het midden van Scandinavië (64 graden noorderbreedte) duurt de dag 21 uur. Verder noordelijk (vanaf 65,44 graden noorderbreedte) gaat de bovenrand van de zon om middernacht enige tijd niet onder. Hier is dus tijdelijk geen zonsondergang meer te zien. We noemen dat de middernachtzon. Het wordt dan gedurende de nachtelijke uren niet donker. Maar ook in Nederland is het tijdens heldere nachten niet helemaal pikdonker. De zon staat momenteel zo hoog aan de hemel, dat zij 's nachts maar net onder de horizon verdwijnt. Bij onbewolkt weer, is de gloed van de zon langs de horizon te volgen. Die gloed beweegt via noordwest en noord naar oost, alwaar de zon wederom opkomt. De gloed is het beste te zien op een punt waar goed overzicht is naar alle richtingen. Tegen middernacht is het in de oostelijke hoek dan duidelijk donkerder dan in het noordwesten.

Door de langere daglengte schijnt de zon op veel plaatsen in Scandinavië, ondanks het vaak wisselvalliger weer, langer dan in ons land. Zo registreert Oslo in juni gewoonlijk zo'n 250 uur zon, terwijl verschillende plaatsen in het zuiden en midden van Zweden en Finland in juni de zon circa 300 uur zon zien. In ons land varieert het aantal zonuren in juni van 200 in het zuiden en oosten tot 230 uur aan de kust. In Antarctica vindt het omgekeerde plaats. Een groot deel van het continent ziet de zon in juni helemaal niet omdat het grootste deel zich binnen de poolcirkel bevindt. Op de Zuidpool zelf duurt de volledige duisternis van 11 mei tot en met 31 juli.

Het moment waarop per definitie de zomer begint wordt ook wel zomerzonnewende of zomerpunt genoemd. In veel landen is de zomerzonnewende een traditioneel feest met optredens en concerten tijdens de Midzomernacht. 

Volgens de Stichting De Koepel wordt de zomer geleidelijk langer om in het jaar 3500 zijn langste duur te bereiken. De zomer begint wanneer de (geocentrische) lengte van het midden van de zon precies 90 graden bedraagt, en eindigt wanneer de lengte precies 180 graden is. Van jaar tot jaar zijn er echter grote verschillen door de periodieke verandering van de stand van de aardas. Oorzaak is de aantrekkingskracht van de maan en door storingen van de maan en van de planeten op de beweging van de aarde. De astronomische seizoensindeling is gebaseerd op de positie van de aarde ten opzichte van de zon. De seizoensverschillen vinden hun oorzaak in de schuine stand van de as waar de aarde om draait. Hierdoor komt de zon op het Noordelijk Halfrond in de zomer hoger boven de horizon dan in de winter en schijnt de zon in de zomer langer dan in andere jaargetijden.

Om praktische redenen en volgens internationale afspraak gebruiken de weerkundigen voor het berekenen van klimatologische gemiddelden een andere seizoensindeling en worden steeds drie opeenvolgende kalendermaanden als één seizoen beschouwd. Volgens de klimatologische indeling is de zomer al op 1 juni begonnen en duurt het zomerseizoen tot met 31 augustus. Na de langste dag worden de dagen langzaam korter. Op 22 december hebben we dit jaar de kortste dag en zal de zon slechts 7 uur en 43 minuten boven de horizon blijven, want de zon komt dan pas om 08:46 uur op en gaat onder om 16:29 uur. Om precies 04:28 uur begint dan overigens de astronomische winter.