Weekendweersverwachting: 30-31 december

 Kletsnatte en onstuimige Oudjaarsdag 

We hebben een bijzondere week achter de rug. Het begon al met de warmste Eerste kerstdag ooit waargenomen. Daarbij kijken we naar de gemiddelde etmaaltemperatuur en dus niet naar de hoogste maximumtemperatuur. Gemiddeld over 24 uur kwamen we uit op 12,0°C en deze werd waargenomen in Westdorpe. Hiermee werd het record uit 1983, met op 25 december een gemiddelde van 11,4°C en geregistreerd in Volkel, naar de tweede plaats verdreven. Het was overal zeer zacht, want op maar liefst negen stations werd dit record gebroken. Ook in onze regio, want Gilze-Rijen, Tilburg en Berkel-Enschot kwamen allemaal uit op gemiddeld 11,6°C. Maar dat is nog niet alles, want kijken we naar zowel Eerste als Tweede kerstdag samen dan werd kerst 2023 zelfs de op één na warmste ooit waargenomen. De Bilt zag het op de 25e namelijk 12,5°C worden en een dag later 11,3°C. Gemiddeld over die kerstdagen is dat 11,9°C. Recordhouder blijft dan ook kerst 2015 die een gemiddelde maximumtemperatuur had van 14,2°C! Heel bizar. Laat op de avond ging de temperatuur afgelopen Tweede kerstdag flink onderuit en begon het zelfs te vriezen. Zoals in Eelde (-0,5°C) en in Deelen (-0,2°C). Oorzaak waren de opklaringen die we in onze regio in de ochtend hadden gekregen en die langzaam naar het noorden trokken. Deze kou zette in de nacht naar 27 december door tot -1,7°C in Eelde. Maar van echte kou was de afgelopen dagen niets te merken. Integendeel, al acht dagen achtereen heeft Berkel-Enschot temperaturen van minstens 10 graden. Afgelopen zondag was met 13,1°C de warmste dag. Gezien de verwachtingen tot het einde van het jaar kunnen we nu al spreken van een warme, kletsnatte en sombere december. Trekken we dat door naar het jaar 2023, dan zal dit jaar als recordwarm, recordnat en bijzonder zonnig (de op zes na zonnigste ooit) de weerboeken ingaan. 

Maar er gebeurde nog veel meer deze week. Kijk maar naar het hoge water die op heel veel plaatsten tot overlast leidt. Rivieren stromen nog net niet over, doordat we geleerd hebben van de heftige overstromingen van 1995. De waterschappen draaien overuren, maar van gevaar is geen sprake. En dan kijken we even naar de overkant van de Noordzee, waar storm Gerrit enorm te keer is gegaan op de Britse Eilanden. De Britse weerdienst heeft deze storm die naam gegeven, welke genoemd is naar onze eigen weerman Gerrit Hiemstra die onlangs gestopt is op tv. Tornado’s, overstromingen en zware sneeuwval waren het gevolg. Het enige wat wij ervan meekregen was dat de wind na de kerstdagen is toegenomen. 

En die wind trekt de komende uren nog verder aan. Oorzaak is een nieuwe depressie boven Schotland die via de Noordzee naar de kust van Noorwegen trekt en daar op vrijdag aankomt. Daarmee worden ook buien meegetrokken. Rond middernacht komen de eerste onze regio binnen en dat gaat de hele vrijdag door. Met 11 graden blijft het bijzonder zacht voor de tijd van het jaar. Maar door de harde wind zal het wat minder zacht aanvoelen. In het weekeinde zijn we in de laatste dagen van 2023 beland en deze geeft ons twee totaal verschillende dagen. Op zaterdag komen we namelijk tussen twee depressies in te liggen. De wind neemt af en neerslaggebieden worden even op afstand gehouden en dus blijft het droog. Op Oudjaarsdag krijgen we een totale herfstdag voor onze kiezen. Een depressie komt dan boven de Britse Eilanden te liggen en zorgt voor perioden met regen wat gepaard gaat met veel wind. Tijdens de jaarwisseling houden we ook dit weer. Dus pas op als je vuurwerk afsteekt. Dat geldt overigens niet voor Tilburg waar een vuurwerkverbod geldt. Temperaturen liggen op beide dagen op een graad of 9. Ook in het nieuwe jaar blijft het wisselvallig met een komen en gaan van buien. Wel zien we dat de temperatuur wat naar beneden gaat tot 7 graden op het einde van de week. Kijken we naar de laatste weerkaarten dan zou 6 januari een kantelpunt kunnen betekenen met een overgang naar winterweer. Afwachten maar of dit doorzet. 

Prettig weekend!

Weersverwachting deze week: 25-31 december

 Herfstachtig en nat, behalve op Tweede kerstdag 

Wij zijn in een periode met onstuimig weer beland. In eerste instantie veroorzaakt door storm Pia, maar daarna door de botsing tussen enerzijds een hogedrukgebied en anderzijds een lagedrukgebied, omdat we daar steeds precies tussen inzitten. Al sinds donderdag waait het vrij krachtig tot hard, kracht 5 tot 6. En bij dit alles hielden we het ook niet droog, want elke dag vielen er buien of was er sprake van perioden met regen. Alleen afgelopen maandag was het droog. Tellen we daarbij op het aantal zonuren van deze week dan komen we op slechts een half uur zonneschijn! Kortom, de donkere dagen voor kerst zijn werkelijkheid geworden enwel in de vorm van onvervalst herfstweer. Door alle regen staat de neerslagteller van december in Berkel-Enschot inmiddels op 71 mm, maar op andere plaatsen is het 2x zoveel. In het Drentse Wijster is er in deze feestmaand al 148 mm afgetapt en Twenthe 138 mm. Overigens is gisterochtend het landelijk neerslagrecord van een jaar gebroken. In Purmerend werd namelijk 1384 mm geregistreerd, waarmee het record uit 1998 van Schellingwoude met 1374 mm naar de tweede plaats is verdreven. Niet normaal dit. Tja, en met die neerslag en wind werd ook nog eens zeer zachte aangevoerd, waardoor we sinds donderdag met de temperaturen in de dubbele cijfers zitten van minstens 10 graden. Normaal is het een graad of 6 tot 7. 

De neerslagbeker zullen we helemaal tot en met het einde van 2023 moeten leegdrinken, want periode met droog weer zit er dit jaar niet meer in. Als we geluk hebben zit er een droge dag tussen en kunnen we wellicht de zon nog even zien. Gisteren hebben we die niet gezien, maar het bleef wel de hele dag droog. Op deze zondagochtend veranderde dat en passeerde het eerste neerslaggebied onze regio en er zullen nog vele volgen. We hebben namelijk te maken met een gigantische depressie wat zich uitstrekt vanaf Groenland tot aan Rusland toe en de ondergrens ervan ligt boven België. Dat betekent dat wij precies in de aanvoer zitten van de ene na de andere neerslagzone. Daarbij moeten we vandaag op minstens 10 mm rekenen. Opnieuw is het zeer warm voor de tijd van het jaar en wordt het met 13 graden zelfs de warmste dag van deze maand. We krijgen dan ook een zeer zachte Kerstavond, waarbij je wel de paraplu bij de hand moet houden. 

Op Eerste kerstdag verandert er niet veel. De depressie schuift verder op naar Rusland, maar we blijven er nog steeds last van houden. Het wordt dan ook een kletsnatte feestdag bij temperaturen van zo’n 12 graden. Met een matige tot vrij krachtige wind, blijft het stevig doorwaaien. Op Tweede kerstdag kunnen we even bijkomen van al het onstuimige en natte geweld. Vanuit het zuiden van Europa zien we namelijk een hogedrukgebied op ons afkomen, waarbij de grens boven Frankrijk komt te liggen. Hierdoor is er nog wel veel bewolking, maar van neerslag is vrijwel geen sprake meer en in de middag verschijnen er zelfs opklaringen. Temperatuur zakt daarbij terug tot een graad of 9. Geniet er maar van, want daarna is het weer huilen met de pet op. Op woensdag wordt het hogedrukgebied alweer teruggeduwd door een nieuwe depressie die dan boven Ierland ligt. De wind neemt flink toe en er gaan buien vallen. Vervolgens schuift de depressie op naar Zweden waar het donderdag aankomt. De buien weten ons nog steeds te vinden en worden afgewisseld met enkele opklaringen. Daarna volgt de ene na de andere depressie elkaar op en krijgen we tot en met Oudjaarsdag te maken met buien en periode met regen. Temperaturen liggen daarbij op zo’n 8 graden en de nachten worden met een graad of 4 wat frisser. 

Prettige week!

Het Weernieuws: Kerstweer 2023

 TWEEDELING

Dit jaar zal het kerstweer vrijwel hetzelfde verlopen als vorig jaar. Dat betekent dat we op maandag de paraplu bij de hand moeten houden en dat we deze op Tweede kerstdag kunnen thuislaten. Daarbij is het op Eerste kerstdag een graad of 12 en zakt een dag later terug tot zo’n 10 graden. Het enige verschil met vorig jaar zal de wind zijn. Het waait namelijk veel harder en is op beide dagen vrij krachtig. 

KERSTWEER 2022

Ook vorig jaar was het dus een groene kerst. Temperaturen lagen op beide dagen zo rond de 10 graden en van vorst was geen sprake. Daarbij verliep Eerste kerstdag nat en regende het tot in de avond wat bijna 9 mm opleverde. Een dag later bleef, het op een enkel buitje na, droog. Daarbij zagen we in de middag zelfs nog opklaringen verschijnen en scheen de zon in totaal bijna twee uur. 

KERSTWEER 2011-2021

In 2021 was de kerst winters. Precies tijdens de kerstdagen stroomde vanuit het noordoosten namelijk koude lucht het land binnen. De hoogste temperatuur werd op Eerste kerstdag dan ook niet overdag gemeten, maar al in de kerstnacht: Berkel-Enschot noteerde 5,9°C en zakte overdag op 25 december naar 1 tot 2 graden. Daarna daalde de temperatuur alleen maar. In de avond dook de temperatuur zelfs onder het vriespunt en tegen middernacht werd de laagste temperatuur van die dag gemeten en dat was -1,9°C. Ondertussen nam de wind overdag flink toe, waardoor het ijs en ijskoud werd. De gevoelstemperaturen lagen ’s avonds in Midden-Brabant op -6 graden, maar in het noordoosten waar het al matig vroor kwam deze op sommige plaatsen al op -12 graden uit. En in de nacht naar Tweede kerstdag werd het met die wind nog kouder tot -15 graden! Het KNMI gaf dan ook een weerwaarschuwing uit in die regio voor extreme kou. In de weerhut zakte de temperatuur in Nieuw-Beerta tot -8,7°C en daarmee was het de laagste temperatuur van december 2021. En voor dat weerstation is het op twee na laagste minimumtemperatuur op 26 december ooit gemeten sinds 1950. In Tilburg vroor het ook, maar tot maximaal -3 graden. Een ijskoud begin dus van Tweede kerstdag en vooral in het noorden van het land. De Waddeneilanden meldden op Tweede kerstdag om 10:00 uur nog een gevoelstemperatuur van -11 tot -12 graden. Zowel op Eerste als Tweede kerstdag bleef het in grote delen van Groningen, Drenthe en Friesland dan ook de hele dag vriezen. Daarbij was Eelde op 25 december de koudste plaats, waarbij het overdag niet warmer werd dan -1,8°C en een dag later bleef het kwik steken in Nieuw Beerta en Lauwersoog met ieder -1,0°C. Kortom, ijsdagen met kerst. 

Drie jaar geleden kende kerst 2020 twee gezichten: een zonnige en droge Eerste kerstdag gevolgd door een sombere Tweede kerstdag met motregen overgaand in buien. Daarbij lagen de temperaturen op normale waarden voor de tijd van het jaar. In 2019 waren beide dagen somber en nat. De zon hadden we niet gezien en er viel neerslag. Op Eerste kerstdag viel er van tijd tot tijd buien. Hierdoor werd het zo vochtig dat in de nacht en ochtend van Tweede kerstdag mist ontstond. Deze ging over in laaghangende bewolking, gevolgd door regen in de avonduren wat in Berkel-Enschot nog 4 mm opleverde. Daarnaast was het zacht met bijna 10 graden op de 25e. Een dag later was het met 6 graden wat frisser. In 2018 keerde tijdens de kerstdagen het droge en koude weer terug. Want de dagen ervoor was het behoorlijk zacht. In Brabant werd bij de start van de winter de op één na warmste 21e december ooit geregistreerd met 13 tot 14 graden. Nu moesten we het doen met kwikstanden van 7 graden op Eerste kerstdag en slechts 4 graden een dag later. Daarbij vroor het in de ochtend op beide kerstdagen licht. Het bleef droog en de zon zagen we alleen op 25 december. 

Kerst 2017 liet een wisselend weerbeeld zien. Van een overwegend droge, zachte Eerste kerstdag gingen we naar een onstuimige en frisse Tweede kerstdag. Net als in 2015 en 2016 verliep de kerst zacht, waarbij op 25 december het kwik naar de 9 graden ging. Maar van zonneschijn was geen sprake. Een dag later was het een graad of 7 en kwam de zon in de loop van de ochtend al door. Het was voor het gevoel echter wel fris als gevolg van de stevige wind die waaide. In 2016 waren de kerstdagen eveneens onstuimig, grijs, nat en zacht. Met een stevige wind uit het zuidwesten werd namelijk zeer warme en vochtige lucht aangevoerd. In De Bilt en Tilburg werd het zelfs de op twee na warmste kerst ooit waargenomen met op Eerste en Tweede kerstdag respectievelijk 11,7°C en 11,8°C. Heel bijzonder is dat deze kwikstanden niet overdag werden gemeten, maar die van 25 december op het einde van de avond en die van 26 december aan het begin van de nacht. 

Het jaar daarvoor, in 2015, hadden we de warmste kerst ooit sinds 1901. De Bilt noteerde op Eerste kerstdag een maximum van 14,0°C en op Tweede kerstdag 14,4°C. Op de tweede plaats staat 1997 met 12,8°C, gevolgde door 2016 met 11,7°C en 1974 toen het 11,5°C werd. December 2015 was al een lenteachtige maand en de warmste sinds 1706 en de kerstdagen deden daar ook aan mee. Het weerbeeld was verschillend op beide dagen. Op Eerste kerstdag was het somber en nat met wat lichte regen, maar een dag later was het droog en zonnig en scheen de zon 5 uur lang in Berkel-Enschot. Met temperaturen van 13,6°C en 14,6°C was het ook in onze regio de zachtste kerst ooit. 

In 2014 verliep Eerste kerstdag nat met een aantal buien in de middag. In de nacht naar de 26e vielen er opnieuw een paar, maar overdag bleef het droog. Met kwikstanden van 7 en een dag later van 5 graden was het een normale kerst. Op 27 december viel regen die in de nacht overging in sneeuw. Er viel zoveel sneeuw dat aan het begin van de avond in Berkel-Enschot een sneeuwdek van 11 cm werd gemeten. Net te laat dus om de kerstdagen van 2014 wit te laten verlopen. Vervolgens 2013, waarbij kerst precies tussen twee stormdepressies in viel. Daardoor was het zowel vóór als ná de kerstdagen onstuimig met veel regen en wind. We zagen het aan de barometer die in de nacht van 24 op 25 december daalde naar 983 hPa en dat is zeer laag. Maar tijdens de feestdagen zelf was het best aardig weer. Het werden zelfs de beste dagen van die week. Na de storm in de nacht van 23 op 24 december (IJmuiden meldde een zware storm, windkracht 10, en Vlieland had windstoten van orkaankracht met 119 km/u) was het uitwaaien richting kerstavond. Zowel op Eerste als Tweede kerstdag nam de wind steeds meer af en bleef het droog. Af en toe zagen we zon nog doorkomen en de temperaturen lagen tussen de 7 en 9 graden. Na de kerst kregen we de volgende storm over ons heen met veel regen en wind. In 2011 en 2012 overheerste de bewolking tijdens de kerstdagen, waaruit wat regen of een enkele bui viel en de temperaturen rond de 10 graden schommelden. De zon liet zich af en toe zien, maar het grijze weer had de overhand. In 2012 speelde de wind ook een rol en was matig tot vrij krachtig, vooral op Eerste kerstdag. Sinds 2010 zijn de kerstdagen allemaal normaal tot zacht verlopen, maar daarvoor was het koud. 

WITTE KERST

Wat een belevenis in 2010: een echte Witte Kerst en de mooiste ooit met 16 cm aan sneeuwdek bij een temperatuur van rond het vriespunt overdag. Die sneeuw viel overigens ruim een week van te voren. Berkel-Enschot registreerde in de avond van 19 december al 14 cm wat uitgroeide tot maximaal 16 in de ochtend van 24 december. Op 23 en 24 december sneeuwde het langdurig in vooral het zuidoostelijk deel van het land. Op veel plaatsen viel 5 tot soms ruim 10 cm sneeuw extra wat daar een sneeuwdek opleverde van 30 tot 40 cm! De stevige wind veroorzaakte plaatselijk stuifsneeuw en veel overlast. Kerst verliep in het grootste deel van het land wit. In De Bilt was het daarmee de 8e Witte Kerst sinds 1901. Nadeel was wel dat de grens tussen vorst en dooi tijdens de kerstdagen over het land pendelde wat leidde tot gladheid door ijzel en winterse buien.

Net als in 2010 mocht 2009 ook een Witte Kerst bijschrijven alleen was deze zeer omstreden. Het was ontzettend spannend of het toen ging lukken. Dat kwam niet alleen door de invallende dooi, maar vooral door het criteria waarop gemeten moesten worden. De meesten gingen ervan uit dat de waarnemingsperiode voor een Witte Kerst ligt tussen 7.00 uur op Eerste kerstdag en 19.00 uur op Tweede kerstdag. Indien dit inderdaad aangehouden zou worden dan zou het niet gehaald zijn. In ieder geval zeker niet in Berkel-Enschot, waar op het einde van middag sprake was van een gebroken sneeuwdek. De officiële criteria van het KNMI die geldt voor een Witte Kerst is dat alleen op beide kerstochtenden er een gesloten sneeuwdek moet zijn. In de ochtend van Tweede kerstdag lag er in onze regio nog een gesloten sneeuwdek van 1,5 cm. Aangezien daar op Eerste kerstdag ook al 6 cm lag, kon ook Berkel-Enschot in 2009 toch een Witte Kerst bijschrijven. Een mooie kerst was het echter niet in 2009. In de kerstnacht trad vooral in de noordoostelijke helft van het land gladheid op door ijzel. Op de ochtend van Eerste kerstdag werd het in vrijwel het hele land glad door opvriezing en sneeuw. Een gebied met sneeuwval trok op de ochtend van Eerste kerstdag over het land zodat velen wakker werden met sneeuw. Dat leverde opnieuw een aantal centimeters op. De sneeuw ging over in regen waarna het in een groot deel van het land geruime tijd regende (Tilburg 11 mm). Op Tweede kerstdag was het zonnig, maar gladheid in de ochtend zorgde opnieuw voor problemen. 

WARM

Rond de kerst treedt normaal gesproken een stijging van de temperatuur op, wat ook wel kerstdooiweer wordt genoemd. Zo was in 1977 de vooravond van kerst voorjaarsachtig met in ons land temperaturen van 15 à 16 graden. Meestal ligt de temperatuur op deze dagen tussen 5 en 10 graden en sinds 1901 werd het in De Bilt op de Eerste kerstdag zeventien keer minstens 10 graden. Zoals in 2002 toen De Bilt op 25 december 11,1°C noteerde en een dag later werd het zelfs 11,2°C. In 2012 en 2011 was het respectievelijk 10,5°C en 10,6°C. De warmste Eerste kerstdag was die van 2015 toen het kwik naar de 14,0°C ging. De laatste keer was een jaar later: 11,7°C. De op één na warmste Eerste kerstdag beleefden we in 1997 toen in De Bilt een temperatuur van 12,8°C werd gemeten; in Woensdrecht en Oost-Maarland werd het zelfs 14,5°C. 

KOUD

Kerstdagen met vorst zijn in de minderheid: negen keer bleef het in De Bilt sinds 1901 op Eerste kerstdag de hele dag vriezen (voor het laatst in 1994), terwijl Tweede kerstdag veertien maal een zogenaamde ijsdag was. Zeven keer waren allebei de kerstdagen ijsdagen en dat gebeurde voor het laatst in 1970. Strenge vorst van minstens 10 graden vorst is in bijna 60 jaar met kerst niet meer voorgekomen. De laatste keer gebeurde in 1964: in De Bilt werd het op Eerste en Tweede kerstdag respectievelijk -11,4°C en -12,2°C gemeten, maar overdag kwam het kwik boven nul uit. Bovendien viel toen 10 tot 15 centimeter sneeuw en voor het vierde achtereenvolgende jaar kon er met kerst op natuurijs geschaatst worden. Voor schaatsers was vooral 1961 fraai: na strenge vorst in de nacht bleef het op beide kerstdagen enkele graden vriezen bij zonnig weer en met weinig wind. Het ijs lag er goed bij. In 1938 ging Nederland met kerst massaal op de schaats: het vroor matig tot streng, de zon scheen volop en er lag een dik pak sneeuw. De temperatuur kwam toen in De Bilt op Tweede kerstdag niet hoger dan -4,6°C, de laagste middagtemperatuur ooit met kerst gemeten. Vorig jaar had De Bilt met -4,6°C de koudste nacht van Eerste kerstdag sinds 1996 toen het kwik zakte naar -6,7°C. 

NEERSLAG

Slecht weer was het op Eerste kerstdag 1947, toen viel in De Bilt 29 mm en een dag later nog eens 13. Tweede kerstdag 1985 viel totaal in het water met 36 mm regen in 17 uur tijd. Ook vorig jaar hadden we natte voeten. Vanaf het middaguur begon het te regenen en duurde tot in de avond. Dit leverde De Bilt nog 9 mm op. Vanaf 1906 zijn in De Bilt slechts 30 Eerste kerstdagen droog verlopen. 

IJZEL

In 1994 was kerst voor het eerst in bijna tien jaar winters met 's ochtends matige vorst. Die kerst is de geschiedenis ingegaan als Gladde Kerst. Vooral op de avond van Eerste kerstdag viel regen op een bevroren ondergrond (ijzel) waardoor de wegen ijsbanen werden. Zo'n spekgladde kerst hadden we ook in 1933, maar toen waren de gevolgen natuurlijk minder ernstig door weinig verkeer: uit de drie grote steden werden honderd ongevallen gemeld. Met kerst 1994 was het aantal ongevallen niet te tellen en vielen er twaalf doden en tientallen gewonden. De weinige sneeuw die met kerst 1995 viel gaf ook aanleiding tot verschillende ongevallen. 

ONWEER EN LUCHTDRUK 

In 1999 werden we in de kerstnacht wakker geschud door onweer met in totaal 12 donderslagen, waarbij de luchtdruk bijzonder laag was: 987 hPa. In de loop van Eerste kerstdag zakte deze nog verder weg tot 982 hPa. 

SNEEUW

In het jaar 2000 hadden we een perfect weerscenario voor de kerst: op kerstavond ging het lichtjes sneeuwen en dat ging bijna de gehele nacht door wat in de ochtend op Eerste kerstdag leidde tot een dun sneeuwlaagje van een halve centimeter. Daarna smolt de sneeuw op veel plaatsen weg, waardoor er tijdens die kerstdagen geen aaneengesloten sneeuwdek ontstond en dan mochten we ook niet spreken van een Witte Kerst. In 2001 viel op 24 december ook sneeuw; helaas was deze ’s avonds weer snel verdwenen. Maar twee dagen later, op Tweede kerstdag, was het raak: het sneeuwde de gehele dag wat resulteerde in een sneeuwdek van 4 cm! De laatste Witte Kerst, met op beide dagen een aaneengesloten sneeuwdek in De Bilt, maakten we in 2009 en 2010 mee; het was de zevende en achtste Witte Kerst sinds 1901. In 1985, 1986, 1993, 1995, 2000, 2001 en 2005 viel slechts op één van beide feestdagen sneeuw, die snel weer verdween. Twee jaar geleden viel er rondom Tilburg in de vroege ochtend van 25 december natte sneeuw wat geen sneeuwdek opleverde. Gelukkig liet ik op dat moment de honden uit en kon ik het allemaal waarnemen, want sneeuwval tijdens de kerstdagen blijft speciaal. In het oosten van Brabant en Limburg zorgde de sneeuwval nog wel voor een wit waasje op auto’s en gras. 

STORM

Net als een Witte Kerst, is ook een kerststorm vrij bijzonder. Sinds het begin van de metingen is het slechts 6 keer tot een kerststorm gekomen, dat is minder vaak dan een Witte Kerst. In 1999 stormde het Eerste kerstdag op de Wadden en langs de westkust. Daarbij werden zeer zware windstoten gemeten van 115 km/u. De zwaarste kerststorm ooit hadden we in 1913. Op Tweede kerstdag werd in Vlissingen een volle windkracht 10 gemeten. In 2016 kwam het net niet tot storm. Wel stond op de Wadden een stormachtige wind (windkracht 8) en kwamen zware windstoten voor van 97 km/u. 

Tenslotte wens ik iedereen weergaloze kerstdagen toe!!

Weerspreuk van de week: 22-28 december

 

Veel wind met de kerstdagen,

dan zullen de bomen volgend jaar manden met vruchten dragen.

 

Worden de kerstdagen daarbij zacht en nat,

dan geeft dit volgend jaar een lege schuur en vat.

Weekendweersverwachting: 23-24 december

 Onstuimig en boterzacht 

Afgelopen maandag was de enige droog dag in twee weken tijd. Voor de rest was het alleen maar neerslag wat de klok sloeg en soms ook heel veel. Zoals afgelopen dinsdag die de hele dag in het teken stond van perioden met regen. In totaal viel er in onze regio 10 mm. In het noordwesten van het land was het veel natter. Den Helder en Wijk aan Zee scoorden beide 27 mm, Berkhout 22 en Schiphol had 21 mm. Ook vandaag was het weer raak. Motregen en buien teisterden Tilburg en omstreken. Hierdoor bleef het met 10 mm nog beperkt. Maar omdat de buien vooral plaatselijk vielen zien we grote verschillen. Zo kreeg Deelen 20 mm in de regenmeter en vliegveld Twenthe zelfs 26 mm. Het neerslagrecord voor 21 december staat op 27,4 mm waargenomen in Maastricht in 1991. Vanaf de Waddeneilanden werden de buien feller en gingen in de loop van de middag gepaard met hagel en onweer. Aan het begin van de avond trok vanaf Amsterdam een buienlijn naar het zuidoosten en ook daar zat onweer tussen. Amsterdam, Utrecht, Nijmegen en Arnhem meldden allemaal bliksem en een klap onweer. Berkel-Enschot kreeg om 19:54 uur onweer tijdens een felle bui. 

Dit alles hoort bij een stormdepressie die de Deense weerdienst (DMI) een naam hebben gegeven zijnde Pia. Dit ging niet alleen gepaard met neerslag, maar ook met veel wind. Vlieland meldde vanochtend tussen 10:00 en 11:00 uur windkracht 9 en dat betekent de eerste winterstorm van het seizoen en de 6e alweer van het jaar. In de middag kregen ook Texel en Lauwersoog windkracht 9 te verduren. Deze storm werd vergezeld van felle windstoten tot wel 117 km/u op Vlieland en dat is vrijwel gelijk aan orkaankracht! Nieuw Beerta had 111 km/u en Texel 110 km/u. De storm trekt de komende uren weg naar Denemarken en vervolgens naar de Baltische Staten waar het vrijdag aankomt. Tegelijkertijd ligt er dan een hogedrukgebied op de Atlantische Oceaan. Daartussenin ontstaat een snelweg van neerslaggebieden die op vrijdag over onze regio trekken. In de ochtend zijn het enkele buien, maar in de loop van de middag gaat het regenen. Daarbij blijft het stevig waaien van vrij krachtig tot hard met kans op windstoten tot wel 70 km/u. Inmiddels is dan de astronomische winter van start gegaan, maar van winterweer is geen sprake. Integendeel, onstuimig herfstweer staat voor de komende dagen op het programma. 

In het weekeinde houdt de vrij krachtige wind aan en draait van west naar zuidwest, ondanks dat storm Pia dan inmiddels boven Rusland ligt. We krijgen namelijk te maken met een nieuwe depressie bij IJsland en nog steeds het hogedrukgebied op de Atlantische Oceaan dat dan voor de kust van Portugal ligt. Opnieuw ontstaat er een krachtige stroming, alleen neemt hij deze keer weinig neerslag met zich mee maar wel veel bewolking. Op zondag is dat anders als dan de depressie boven Schotland ligt en we midden in een trein van regenzones terechtkomen. Van tijd tot tijd valt er regen en kan er zo’n 20 mm naar beneden komen. Met die neerslag wordt ook warme lucht aangevoerd en komt het op kwik op beide dagen op 11 tot 12 graden te liggen. 

Op eerste Kerstdag heeft de depressie zich boven Noorwegen genesteld, maar dat verandert helemaal niets aan het weer. Het blijft maar regenen wat in de loop van de dag wel steeds minder wordt. Opnieuw wordt het een graad of 12 en dat is voor de kerstdagen veel te zacht, want 6 graden is normaal. Tweede kerstdag wordt de beste dag van de week. In de ochtend val er nog een bui, maar in de middag verschijnen er eindelijk weer eens opklaringen, want de zon hebben we dan al dagen niet gezien. De wind draait terug naar het westen en dan wordt het met 9 graden wat minder zacht. De dagen na de kerst zijn om te huilen, letterlijk. De regenmeters zullen namelijk goed gevuld worden, waardoor het neerslagrecord voor het jaar nog verder wordt aangescherpt. Dat staat voor ons land op 1374 mm waargenomen in 1998 in Schellingwoude. Maar daar gaan we morgen en met de kerstdagen al overheen. 

Prettig weekend!

Het Weernieuws: Winter begint op 22 december

Terwijl de meteorologische winter al op 1 december van start is gegaan begint de astronomische winter pas morgen, 22 december, om precies 04:28 uur. De afgelopen drie jaar was dat op 21 december, maar in 2014, 2015 en 2019 was dat ook op de 22e. En soms gebeurt het zelfs een dag eerder, maar dan zullen we lang moeten wachten. Want pas in 2080, 2084, 2088, 2092 en 2096 begint het winterseizoen al op 20 december. 

De verschillen in tijdstippen en soms ook data zijn het gevolg van het feit dat het kalenderjaar geen geheel aantal dagen telt én door het invoeren van een schrikkeldag. Zodra we het over astronomie hebben, hebben we over onze planeten en het heelal. De astronomische winter begint altijd als de zon loodrecht boven de Steenbokskeerkring staat en dus voor onze regio het laagst boven de horizon. De zon komt in Midden-Nederland dan op om ongeveer 08:46 uur en gaat om 16:30 uur in de middag weer onder. Deze astronomische winter zal overigens eindigen op 20 maart 2024 om 04:06 uur. Op dat moment staat de zon dan precies boven de evenaar en begint in die tijd van het jaar voor ons de lente.

Het begin van de winter betekent dus de kortste dag van het jaar, maar dat houdt niet in dat de zon dan het laatst opkomt en het vroegst ondergaat. Al vanaf 13 december gaat de zon namelijk al later onder en pas op 30 december blijft het 's ochtends het langste donker. Dat komt doordat de aardbaan rond de zon niet cirkelvormig is, waardoor de zon in de winter iets sneller beweegt dan in de zomer. Het gevolg is dat de zon nu dagelijks iets later door het zuiden gaat. Ook is de daglengte (het verschil in tijdstip van opkomst en ondergang van de zon) afhankelijk van de geografische breedte. Zo heeft Zuid-Frankrijk al op 9 december de vroegste zonsondergang en de meest late zonsopkomst op 3 januari.

De seizoensverschillen vinden hun oorzaak in de schuine stand van de as waar de aarde om draait. Hierdoor staat de zon op het Noordelijk Halfrond in de winter lager boven de horizon dan in de zomer. De zon beschrijft 's winters een kortere baan boven de horizon dan 's zomers en is vooral daardoor maar weinig uren zichtbaar.

Hoe noordelijker, hoe korter de zon boven de horizon staat. In het gebied ten noorden van de Poolcirkel is de zon in deze periode gedurende een paar maanden in het geheel niet zichtbaar. Zelfs binnen de grenzen van ons eigen land is dat verschil in daglengte al merkbaar: op de kortste dag van het jaar duurt de dag in het uiterste noorden Nederland ongeveer 20 minuten korter dan in het uiterste zuiden.

Om praktische redenen en volgens internationale afspraken gebruiken weerkundigen voor het berekenen van klimatologische gemiddelden een andere seizoensindeling. De Societas Meteorologica Palatina, een van de eerste internationale weerorganisaties onder leiding van de Duitse keurvorst Karl Theodor besloot in 1780 om steeds drie opeenvolgende kalendermaanden als één seizoen te beschouwen en dat is nog steeds zo. Zo kunnen de seizoenen over de jaren heen beter met elkaar vergeleken worden. Volgens de klimatologische indeling is de winter dus al op 1 december begonnen en duurt dit seizoen tot en met 29 februari 2024. We spreken hier dan ook van de meteorologische winter.