ZEER WARM, DROOG en ZONNIG
De zomer van 2025 had twee officiële hittegolven,
diverse datum-warmterecords, een zeldzame officiële zeer hete dag en een
uitzonderlijk vroege nacht met grondvorst. Daarmee werd het een zeer warme
zomer met veel zonneschijn. Het zonnige en warme weer had ook een keerzijde: de
droogte in de natuur, want er viel weinig neerslag. Opvallend waren de tornado
van 5 juni in het oosten van Drenthe en de valwind van 2 juli in Winterswijk.
TEMPERATUUR
Met
in De Bilt een gemiddelde etmaaltemperatuur van 18,5°C tegen 17,5 °C was het de
op drie na warmste zomer, samen met 2006, sinds het begin van de metingen in
1901. De warmste zomer blijft die van 2018 met een gemiddelde etmaaltemperatuur
van 18,9°C, gevolgd door 2003 en 2022 met respectievelijk 18,7°C en 18,6°C. De
top-10 van warmste zomers ooit bestaat inmiddels uit acht jaren uit deze eeuw.
Alleen de zomers van 1976 en 1983 staan nog in de top-10. Hoewel er twee
hittegolven waren, was het nooit langdurig zeer warm. Overigens zijn twee
officiële hittegolven in De Bilt in één jaar heel bijzonder. Sinds 1901 telden
alleen de zomers van 1941, 2006, 2018 en 2019 twee officiële hittegolven. Met
deze twee hittegolven staat de teller in De Bilt op 32. Daarvan werden er
zestien gemeten in de vorige eeuw en nu al zestien in deze eeuw. De zomer viel
vooral op doordat er weinig koele dagen waren. In Berkel-Enschot kwam de gemiddelde
etmaaltemperatuur uit op 19,8°C tegen 18,8°C als langjarig gemiddelde over de
periode 1998-2023. Daarbij werd het overdag gemiddeld 25,7°C (normaal 24,2°C)
en ’s nachts werd het gemiddeld 13,8°C (normaal 13,5°C).
Juni
was meteen een extreem warme maand. Gemiddeld werd het 18,3°C tegen normaal
16,2°C en dat was de op één na warmste juni sinds 1901. De eerste tien dagen
verliepen echter koel. In die periode werd de laagste minimumtemperatuur van
deze zomer gemeten: 3,6°C op 11 juni in Deelen. In Berkel-Enschot werd op 8
juni de koudste zomerdag geregistreerd, waarbij het overdag niet warmer werd
dan 16,1°C. Daarna stroomde de warmte het land binnen met maximumtemperaturen
meestal tussen 25 en 30 graden. Op 12 juni werd de eerste lokale tropische dag
van 2025 genoteerd en een dag later gebeurde dat in De Bilt en was het meteen
de warmste 13e juni ooit waargenomen. Vorige record dateert uit 1964 en 2006
toen het op beide data 31,5°C werd. En dat geldt ook 14 juni die nog nooit zo
warm was geweest sinds 1901. In grote steden werd de 35 graden gehaald, zoals
in Tilburg en Berkel-Enschot met 35,1°C. In het oosten werd het de volgende dag
opnieuw tropisch warm. Wat heet, het werd landelijk
de warmste 14e juni ooit! In Twenthe vloog de temperatuur naar de 32,3°C,
waarmee het vorige record uit 1980 met 31,7°C in Maastricht naar de tweede
plaats werd verdreven.
In
de daarop volgende maand kwam juli gemiddeld uit op 19,0°C; normaal is het 18,3°C.
In tegenstelling tot juni begon de maand juli vrij heet. Op 1 juli werd het
overal tropisch warm met minstens 30 graden en steeg de temperatuur vanaf
midden tot aan het zuiden van het land zelfs tot ruim boven de 35.
Berkel-Enschot en Tilburg noteerde maar liefst 38,8°C, de hoogste temperatuur
van de zomer in die regio. Eindhoven had 37,6°C, Gilze-Rijen en Volkel hadden
ieder 37,5°C en Woensdrecht en Maastricht hadden beide 37,4°C. En dat betekent
een nieuw datum-warmterecord, want zo warm is het op 1 juli nog nooit geweest.
Maar liefst 14 weerstations braken het record dat voorheen op 35,6°C stond uit
2015 waargenomen in Westdorpe. Ook in De Bilt werd er gejuicht, want daar kwam
het tot 35,5°C en dat is ruim twee graden meer dan het oude record uit eveneens
2015 met 33,1°C. En dan het volgende record, want Vlissingen en Hoek van
Holland beleefden samen een tropennacht van respectievelijk 21,1°C en 20,0°C.
En zo’n warme nacht heeft 1 juli nog nooit beleefd; vorige record stond op
19,3°C uit 2015 in Vlissingen. Naast een code geel voor het hitteplan (voor
aanhoudende hitte) gaf het KNMI ook een code oranje uit voor extreme hitte in
al die regio’s. Deze gold ook voor 2 juli toen het kwik op de lijn
Gilze-Rijen-Twenthe wederom boven de 35 graden uitkwam met 37,6°C in Volkel,
37,2°C in Arcen en 37,1°C in zowel Hupsel als Twenthe. Maar in Maastricht was
het helemaal puffen geblazen en werd landelijk de hoogste temperatuur van de
zomer 2025 gemeten: 39,0°C. Het betekende wel een nieuw datum-warmterecord dat
voor 2 juli voorheen op 38,2°C stond waargenomen in 2015 in de Limburgse
hoofdstad. Van 28 juni tot en met 2 juli werd dan ook een officiële hittegolf genoteerd. Het was de
31e hittegolf in De Bilt sinds 1901. Daarna was het enige tijd vrij koel. De
rest van de maand was het gematigd zomerweer met kortdurende warmte rond 19
juli.
De
laatste zomermaand was iets warmer dan normaal met een gemiddelde etmaaltemperatuur
van 18,2°C tegen 17,9°C normaal. Over het algemeen kregen we gematigd
zomerweer, behalve van 11 tot en met 15 augustus toen we de tweede hittegolf
van de zomer konden noteren. In Eindhoven, Tilburg en Berkel-Enschot duurde de
regionale hittegolf met negen dagen het langst. In totaal kwam het op zeventien
stations tot een hittegolf. De warmste zomernacht kon Berkel-Enschot op de 14e noteren
toen het kwik niet verder zakte dan 19,2°C. Rond 22 augustus was het enkele
dagen vrij koel wat opvallend leidden tot enkele koude nachten. Voor het eerst
sinds 1993 kwam het tot grondvorst in
augustus. De enige keer daarvoor was in 1973. Op 24 augustus werd het in
Volkel -0,2°C en in Eindhoven -0,3°C. De meest vroege datum dat grondvorst na
de hoogzomer werd gemeten is 22 augustus 1973. Daarmee was de eerste grondvorst
dit jaar zeer uitzonderlijk vroeg. Ook een nacht later was het koud op die
hoogte met 0,0°C in Eindhoven. Berkel-Enschot noteerde op de 24e de koudste zomernacht
van 2025: 7,2°C.
In
De Bilt waren er deze zomer 78 warme dagen van minstens 20 graden, 29 zomerse
dagen van minstens 25 graden en acht tropische dagen die de graden bereikte.
Normaal zijn dat er respectievelijk 64, 22 en 5. In het zuiden waren er 40 tot
48 zomerse dagen en 10 tot 14 tropische dagen. Berkel-Enschot daarentegen
registreerde 85 warme dagen, waarvan er 48 zomers waren en 16 tropisch. Normaal
staat voor Midden-Brabant op het zomerprogramma 77 warme, 35 zomerse en 9
tropische dagen.
NEERSLAG
Met
landelijk gemiddeld 159 mm neerslag tegen normaal 224 mm was het een droge
zomer. Omdat de neerslag vaak tijdens (zware) buien viel waren de verschillen
van plaats tot plaats groot. In het westen en zuiden was het op veel plaatsen
zeer droog. Vliegveld Eindhoven had met 100 mm de minste neerslag, gevolgd door
het Zeeuwse Kapelle 105, Limburgse Vredepeel 106 en Brabants Oploo met 107 mm.
In het noordoosten was het plaatselijk kletsnat. Het natste weerstation was het
Drentse Roderesch waar 301 mm werd opgevangen. Daarna volgen Nieuw Beerta met
290 mm, Rodeschool 289 en Eemshaven die 273 mm in de regenmeter kreeg.
Berke-Enschot tapte in deze zomer in totaal 141 mm af tegen normaal 239. Samen
met Meeuwen (144 mm), Veen (146 mm) en Hank met 148 mm waren dit de stations
met de meeste neerslag in Brabant. Op 21 zomerdagen viel rondom Tilburg
minstens één millimeter, waarvan op vijf dagen minstens tien millimeter. De
natste zomerdag was die van 17 juli toen 21 mm naar beneden kwam. Naast regen
en buien was er in deze zomer aldaar ook sprake van drie onweersdagen (2, 19 en
21 juli) en twee dagen met mist (24 juli en 9 augustus).
Juni
was met gemiddeld 51 mm tegen normaal 64 een droge maand. In het noordwesten en
noorden en plaatselijk in het midden van Limburg en in de Achterhoek was het
natter dan normaal. Vooral het noordwesten had vaak te maken met regenzones en
buien die overtrokken, met daar tussen 70 en 120 millimeter regenwater
(Enkhuizen 121 mm). Ook het zuidoosten kreeg plaatselijk 70 tot 100 mm te
verwerken, vooral door enkele stevige onweersbuien. In een strook van Zeeland
en Zuid-Holland naar het noordwesten van Overijssel was het duidelijk droger
dan normaal (Hoogvliet slechts 26 mm). De regen viel grotendeels in de eerste
tien dagen van de maand. Van 5 tot en met 8 juni viel in het westen en noorden
veel regen. Van 11 tot en met 25 juni bleef het op de meeste plaatsen droog. Op
26 juni viel in Zeeland en het noordoosten 10 tot 20 mm, op andere plaatsen
viel veel minder.
Met
gemiddeld 72 mm tegen normaal 78 mm regen was juli eveneens droger dan normaal.
In het noordoosten en oosten, maar ook plaatselijk in Noord-Holland en
Flevoland waren er veel plaatsen waar meer dan 100 mm viel. De natste plaatsen
hadden meer dan 150 mm regen met als uitschieter Putten met 198 mm. Rond de
grens van Brabant met Limburg viel de allerminste neerslag: Maarheeze 29 mm. Op
2 juli gaf het KNMI code oranje voor zware onweersbuien uit in het
oosten van Nederland. Langs de oostgrens waren er plaatselijk zware
onweersbuien met 20 tot 40 mm regen. Op 6 juli waren er in de noordelijke helft
plaatselijk zware buien. In het noordoosten viel op sommige plaatsen 50 tot 80
mm. Op 20 en 21 juli viel ook weer in de noordelijke helft plaatselijk ongeveer
50 mm regen.
Augustus
was met gemiddeld 35 mm (normaal 83 mm) helemaal extreem droog. In het noordoosten
viel met plaatselijk 70 tot 90 mm de meeste regen. Het Groningse Roodeschool
kreeg 96 mm in de regenmeter. In het oosten en zuiden was het extreem droog met
plaatselijk maar 10 tot 20 mm aan neerslag. De minste neerslag had Helmond met
11 mm. In de eerste week viel plaatselijk de nodige regen. Daarna was het
vrijwel droog tot en met 23 augustus. De regen die in de laatste vier dagen van
de maand viel zorgde ervoor dat de maand niet extreem droog verliep.
WIND
In de avond van 5 juni werd een tornado
waargenomen boven het oosten van Drenthe. Deze raasde over open velden,
waardoor er weinig schade aangericht werd. In totaal duurde de tornado zo’n één
minuut. Op 2 juli was in Winterswijk sprake van een valwind, waarbij windstoten
werden gemeten tot 113 km per uur.
ZONNESCHIJN
Met
landelijk gemiddeld 743 uren zon tegen een langjarig gemiddelde van 641
uur was de zomer zonnig. Daarmee komt het in de top-10 van zonnigste zomers
ooit. Alle maanden verliepen zonniger dan gebruikelijk. Het minst zonnig was
het in Nieuw Beerta met 634 uur zon, het zonnigst in Hoek van Holland met 824
uur. Juni was zeer zonnig met na 11 juni volop zon. In juli scheen de zon
ongeveer de normale hoeveelheid. Augustus kende veel zonnige dagen. Landelijk
gemiddeld scheen de zon in augustus met 234 uur ongeveer 30 uur meer dan
normaal. Berkel-Enschot had een zeer zonnige zomer met 730 zonuren tegen 653
normaal. Daarbij werd geen enkele zonloze dag geregistreerd, terwijl we toch op
vier van zulke dagen mogen rekenen. Daar tegenover staan wel 25 zeer zonnige
dagen, tegen normaal 16 zomerdagen. Niet alleen de zomer verliep zonnig, ook
het hele jaar is tot dusver bijzonder zonnig. Sinds 1 januari heeft de zon al
meer dan 1700 uur geschenen. Alleen in 2022 waren de eerste acht maanden nog
een fractie zonniger met 1735 zonuren. Normaal schijnt de zon in een heel jaar
1816 uur. In Berkel-Enschot staat de teller van het aantal zonuren tot en met
augustus op 1650.